Vaksina e parë e mundshme kundër koronavirusit është në fazën drejt testimit tek njerëzit.
Kanë kaluar vetëm gjashtë javë nga momenti kur shkencëtarët kinezë bënë të disponueshme sekuencën e koronavirusit dhe kur kompania bioteknike Moderna dërgoi vaksinën e saj në Institutin Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive për të filluar testimin.
Presidenti Trump në Qendrën Kombëtare të Studimit të Vaksinave
Është një ritëm rekord për zhvillimin e vaksinave. Disa kompani të tjera gjithashtu janë duke punuar për të futur vaksinat e tyre në prova klinike.
Por, testimi i një vaksine për sigurinë dhe efikasitetin do të zgjasë 12-18 muaj ose më shumë, thonë zyrtarët. Çfarëdo produkti që do të rezultojë përmes testimit, do të përballet me një pengesë tjetër: prodhimin dhe shpërndarjen e mjaft vaksinave për të përmbushur kërkesën për atë që mund të jetë një pandemi globale.
Teknologji e patestuar
Vaksina e kompanisë Moderna është një nga disa kandidatura që përmbajnë një teknologji të re që nuk është përdorur kurrë tek njerëzit.
Çdo vaksinë deri më tani ka përfshirë pjesë të mikrobit në fjalë. Ato paralajmërojnë sistemin imunitar të pacientit që të mbajnë vëmendjen tek mikrobi.
Vaksina më e fundit nga kompania Moderna, përmban vetëm udhëzime gjenetike. Trupi i vetë pacientit i përkthen ato udhëzime në pjesë të mikrobeve që paralajmërojnë sistemin imunitar.
Kjo lloj vaksine gjenetike është shumë më e shpejtë për tu prodhuar sesa vaksinat tradicionale. Shkencëtarëve u mjafton të dinë kodin gjenetik të mikrobit, i cili u bë i disponueshëm brenda disa javësh nga zbulimi i koronavirusit.
Kjo është mënyra se si kompania Moderna mund të përftojë një vaksinë nga provat klinike në kohë rekord.
Por, kompania bioteknologjike me eksperiencë 10-vjeçare dhe seli në Massachusetts, nuk ka sjellë kurrë më parë një vaksinë në treg. Nëse vaksina e saj vërtetohet se është e sigurtë dhe efektive, kërkesa globale mund të jetë në qindra miliona apo edhe miliarda doza. Kompania nuk iu përgjigj pyetjeve në lidhje me aftësinë e saj prodhuese.
“Disa nga këto teknika shumë inovative janë bërë nga kompani shumë të vogla që nuk kanë përvojë në prodhimin e vaksinave në një shkallë të madhe që do të nevojitet për të imunizuar botën,” tha Amesh Adalja, një studiues i vjetër në Qendrën Johns Hopkins për Sigurinë e Shëndetit . “Do të duhet të bëhet një diskutim rreth asaj se si ne do të zhvillojmë kapacitetin prodhues.”
Dy kompani të tjera të vogla bioteknike, Inovio me qendër në Shtetet e Bashkuara, dhe CureVac me qendër në Gjermani, po punojnë edhe për vaksinat me bazë gjenesh.
Financuesit janë duke punuar “për të identifikuar prodhuesit e mundshëm të sasive më të mëdha, me të cilët të lidhen zhvilluesit tanë të vaksinave”, njofton Koalicioni për Inovacionin e Përgatitjes Epidemike (CEPI), një partneritet ndërkombëtar publik-privat i themeluar në vitin 2017 për të nxitur zhvillimin e vaksinave për sëmundjet në zhvillim. Të tre kompanitë bioteknike kanë marrë fonde nga CEPI.
Biznes i rrezikshëm
Për kompanitë me përvojë prodhuese në shkallë të gjerë, prodhimi i një vaksine urgjente është një rrezik i padëshirueshëm biznesi, thonë ekspertët.
Kompanitë “duhet të ndalojnë të gjithë punën që janë duke bërë“, tha Adalja. “Ne nuk e dimë se sa i madh do të jetë tregu. Ne nuk e dimë nëse (epidemia) do të ikë (përpara se një vaksinë të jetë e gatshme) siç ndodhi me SARS-in. Ne nuk e dimë kush do t’i blejë këto vaksina“.
Qeveritë dhe partneritetet publike-private kanë blerë vaksina në disa shpërthime të mëparshme, por çdo rast është i ndryshëm, dhe jo çdo skenar përfundon mirë.
Disa kompani u goditën financiarisht, ndërsa po punonin për të zhvilluar vaksina kundër Ebolës gjatë epidemisë në vitet 2013-2016 në Afrikën Perëndimore.
“Nuk ka dyshim se shumë prej tyre humbën shumë para duke u përpjekur për të prodhuar një vaksinë ndaj Ebolas,” tha Ronald Klain, i cili koordinoi përgjigjen e qeverisë amerikane ndaj shpërthimit nën Presidentin Barack Obama. Zoti Klain foli në një aktivitet të Institutit Aspen në shkurt.
Një vaksinë për Ebolan ja doli të arrijë vijën e finishit – vaksina e zhvilluar nga ndërmarrja farmaceutike me bazë në SH.B.A., Merck, me rreth 175 milion dollarë financim nga qeveria amerikane. Zyrtarët e shëndetësisë po e përdorin atë për të ndihmuar në kontrollin e shpërthimit aktual në Republikën Demokratike të Kongos.
Prodhuesi i vaksinave Sanofi, ndërkohë, është larguar nga zhvillimi i një vaksine për Zikan.
Kompania franceze ishte në negociata në vitin 2017 për të zhvilluar testime klinike të një vaksine për Zikan të zhvilluar nga ushtria amerikane, dhe për ta prodhuar atë nëse vaksina do të provohej e sigurtë dhe efektive.
Kompania Sanofi donte një licencë ekskluzive. Por kritikët, përfshirë senatorin amerikan, Bernie Sanders, tani kandidat për president, shkruajti në një New York Times se licenca do t’i jepte monopol Sanofit dhe kompania “do të jetë në gjendje të vendosë çfarëdolloj çmimi astronomik që dëshiron për vaksinan”.
kompania franceze Sanofi
Meqenëse Sanofi kishte marrë tashmë 43 milionë dollarë nga taksapaguesit amerikanë dhe do të merrte miliona më shumë për të shpërndarë vaksinën nëse ajo funksionon, kritikët thanë se kompania duhet të garantojë që vaksina do të ishte e përballueshme për të gjithë ata që kishin nevojë për të.
Sanofi dhe Ushtria nuk arritën një marrëveshje, dhe vaksina mbetet e pazhvilluar.
Autobotë, më shumë se 1300 policisë, janë vendosur në gatishmëri për protestën e thirrur nga opozita. Kryeministria është “blinduar” nga efektivë të policë. Ndryshe nga protestat apo Foltoret e opozitës, në këtë protestë ka një numër më të lartë policësh të angazhuar.
Kreu i PD Sali Berisha ka akuzuar kryeministrin Edi Rama për korrupsion ndërsa kanë bërë thirrje për arrestimin e Belinda Ballukut pas skandaleve të njëpasnjëshme.
Gjithashtu në disa pankarta të vendosur përpara Kryeministrisë, shkruhet “i pangopuri i fundit të Europës”. bw
Kreu i PD-së, Sali Berisha në një dalje për mediat përsëriti thirrjen e tij për Adriatik Lapajn dhe partitë e tjera opozitare që t’i bashkohen protestës së opozitës, kundër kësaj qeverie.
“Nuk matet gjëja me numra. Mësimi i historisë së Shqipërisë ka vlerë botërore. Pakicat që kanë fituar kundër stërshumicave nuk gjen kund tjetër. Ne dalim aty me guximin e shqiptarit, me idealet më fisnike të njeriut, për të larguar këtë njeri që mori licencën nga Gjykata Kushtetuese. Licencën mund t’ia japë gjykata, por jo jetëgjatësinë populli.”, pohoi ai.
Ai tha se Rama, pavarësisht se mori licencë për vjedhjet nga Kushtetuesja, populli nuk do ta falë.
“Lapaj ka pasur dhe do të ketë mbështetjen time për sa kohë gjendet në protestë. Kushdo që proteston kundër qeveri, ka mbështetjen time. Ftesa ime për Lapaj dhe partitë opozitare është që të bashkohemi kundër kësaj të keqe të madhe. Kryetari i një partie ka planet e veta.”, tha ai. bw
Altin Dumani i dorëzoi sot zyrtarisht detyrën kreut të ri të Prokurorisë së Posaçme Antikorrupsion (SPAK), Klodian Braho.
Në një fjalim shkurt, Dumani tha se sot mbyll një nga kapitujt më sfidues në karrierën e tij profesionale. Ai u shpreh se gjatë detyrës së tij është ndeshur edhe me presione, por theksoi se ka punuar me profesionalizëm dhe përgjegjshmëri.
“Sot mbyllet një kapitull që ka qenë ndër më sfiduesit në karrierën time 26 vjeçare si prokuror. Drejtimi i SPAK ka qenë privilegj, por edhe përgjegjësi e jashtëzakonshme. Në rrugën tonë jemi ndeshur me vendime të vështira, sfida institucionale dhe presion të mëdha.
Në çdo hap kemi punuar me integritet, profesionalizëm dhe vendosmëri. Sot SPAK është më i konsoliduar dhe më i besueshëm se më parë.
Këto arritje janë rezultat i punës së palodhur të të gjithëve. Çdo punonjësi që ka kontribuar me ndershmëri dhe kurajo”, deklaroi Altin Dumani.
Një falënderim kishte edhe për partnerët ndërkombëtarë: “Kanë qenë krah nesh në cdo etapë me mbështetje dhe ekspertizë të pakushtëzuar. Kontributi i tyre ka qenë i çmuar, për forcimin e kapaciteteve institucionale dhe për të ndërtimin e standardeve që kemi sot.
Besimi i publikut -tha Dumani- ka qenë forca jonë më e madhe.
Dumani i uroi Brahos suksese në punën e tij, duke shprehur bindjen “se do të mbështetet në trashëgimin 6 vjeçare duke e çuar përpara misionin e SPAK me integritet dhe vendosmëri”.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani me zëvendëssekretarin amerikan të Shtetit, Christopher Landau gjatë takimit të tyre në korrik të vitit 2025.
Radio Evropa e Lirë
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani takon të hënën në Uashington zëvendëssekretarin amerikan të Shtetit, Christopher Landau, ka bërë të ditur Departamenti amerikan i Shtetit përmes një njoftimi zyrtar.
Aty nuk janë dhënë më shumë hollësi se cilat do të jenë temat e diskutimit në takimin që zhvillohet pasdite, me orën lokale të Kosovës.
Presidentja Osmani është takuar me zëvendëssekretarin Landau edhe në korrik të këtij viti, kur dy palët i kanë diskutuar fushat potenciale për bashkëpunimin ekonomik mes dy vendeve në të ardhmen.
Ajo pati përmendur se dy vendet mund të përfitojnë nga bashkëpunimi në sektorin e energjisë, teknologjisë informative dhe atë të mbrojtjes.
Marrëdhëniet mes Kosovës dhe SHBA-së e kanë përjetuar një goditje më herët gjatë vitit për shkak të vendimit të Uashingtonit për të pezulluar për kohë të pacaktuar dialogun e planifikuar strategjik me Kosovën, për shkak të shqetësimeve lidhur me veprimet e Qeverisë në detyrë të Kosovës.
Dialogu ishte planifikuar për t’i forcuar lidhjet ekonomike dhe diplomatike, por veprimet e ekzekutivit janë parë si sfida për përparim.
Gjatë viteve të fundit, kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti ka qenë disa herë në shënjestër të kritikave nga aleatët ndërkombëtarë, për shkak të disa vendimeve në veri të Kosovës – zonë e banuar me shumicë serbe – që lidheshin me zëvendësimin e targave serbe me ato të Kosovës, heqjen e dinarit serb nga përdorimi, apo mbylljen e institucioneve serbe.
Kurti i ka justifikuar këto veprime si hapa drejt shtrirjes së sundimit të ligjit në veri dhe ka thënë se ato janë në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet e Kosovës.
Por, bashkësia ndërkombëtare, në disa raste, i ka cilësuar si të njëanshme dhe të pakoordinuara me aleatët.
Vetë Kurti ka thënë ditë më parë se marrëdhëniet e vendit me Shtetet e Bashkuara janë shumë të mira dhe që mospajtimet kryesore kanë pasur të bëjnë gjithmonë lidhur me Serbinë dhe strukturat e saj, dhe asnjëherë për çështje bilaterale.
E pyetur lidhur me këto deklarata, Ambasada e SHBA-së në Kosovë I ka thënë Radios Evropa e Lirë më 17 dhjetor se synon të punojë ngushtë me Qeverinë e re të zgjedhur pas zgjedhjeve parlamentare të 28 dhjetorit në Kosovë, “për t’i avancuar prioritetet e përbashkëta”.
Shtetet e Bashkuara i kanë ndarë mbi 2 miliardë dollarë për Kosovën prej vitit 1998.
Udhëheqës shtetërorë kosovarë e kanë përsëritur ndër vite që Amerika është partnerja më e rëndësishme e Kosovës dhe se mbështetja e saj është jetike.
Opozita shqiptare organizon sot një protestë kombëtare në Bulevardin e ‘Dëshmorët e Kombit’, kundër qeverisë dhe asaj që e cilëson si “keqqeverisje, korrupsion dhe abuzim me fondet publike”.
Protesta, e cila nis në orën 18:00 ka në qendër akuzat ndaj qeverisë për afera të mëdha infrastrukturore, me fokus të veçantë zëvendëskryeministren dhe ministren e Infrastrukturës dhe Energjisë, Belinda Balluku.
Balluku është e përfshirë në shkelje të rënda ligjore lidhur me projektin e Tunelit të Llogarasë dhe ndërtimin e Unazës së Madhe, për të cilat SPAK e ka marrë të pandehur zyrtarisht.
Kreu i PD-së, Sali Berisha akuzon Belinda Ballukun se ka vjedhur 50 milionë euro, ka 300 apartamente, 2 jahte dhe 13 supermarkete.
Opozita kërkon që Balluku do të japë dorëheqjen dhe të shkojë para drejtësisë. Ndërkohë SPAK ka kërkuar nga Kuvendi heqjen e mandatit të Belinda Ballukut, me qëllim arrestimin e saj.
Ndërkohë kryeministri Edi Rama një ditë më parë paralajmëroi se do të bllokojë kërkesën e SPAK për heqjen e imunitetit.
Nesër ora 18:00 Protesta kombëtare përballë pabarazisë dhe korrupsionit
Sali Berisha: Duhet të organizojmë protestat, duhet t’i fillojmë sa më parë.
I kemi filluar ato që janë te kryeministria.
Por me datën 22, duhet të thërrasim protestë kombëtare.
Ata shqiptarë që vijnë, ata janë të bekuar.
Ata që nuk do vijnë, do vijnë më vonë.
Por ne kurrë nuk do bëhemi pengesë, përkundrazi nxitës të protestave gjer ditën e fundit që të krijohet qeveria teknike në këtë vend për zgjedhjet e lira.
Agjendë tjetër nuk ka dhe nuk mund të ketë PD.
Ditë e hënë, 22 dhjetor ora 18:00, është fillimi i protestës tonë.
Të jemi të qartë se ne kemi vetëm një rrugë protesta,
protesta gjer në largimin e Ramës.
Pa protesta të qëndrueshme, narkodiktaturat nuk largohen.
Ne do të jemi më tepër, por në radhë të parë nuk kam më të rëndësishme sesa vendimi i secilit prej nesh çfarë do të bëjë më shumë.”, tha Berisha.
Gazetaria sportive shqiptare humbi një nga figurat e saj më madhore. Afër mesnatës së 20 dhjetorit u shua në moshën 91 vjeçare Ismet Bellova, legjenda e mikrofonit, gazetari, komentatori dhe publicisti i rrallë, zëri i të cilit u bë pjesë e pandashme e historisë së sportit dhe medias shqiptare.
Kushdo që e ka dëgjuar ndonjëherë, vështirë të mos jetë drithëruar, vështirë të mos jetë emocionuar deri në përlotje dhe vështirë të mos i jetë rritur adrenalina e krenarisë dhe atdhedashurisë.
Zëri i tij kumbues dhe timbri i veçantë tashmë do të dëgjohen vetëm në fonotekën e Radio Tiranës dhe në arkivat sportive të RTSH, por jehona e tij do të jetojë përgjithmonë në kujtesën e miliona shqiptarëve.
Me largimin e Ismet Bellovës, gazetaria sportive shqiptare humbi jo vetëm një profesionist të jashtëzakonshëm, por një pasuri kombëtare, një vlerë të rrallë radiofonike dhe një shkollë të vërtetë të gazetarisë sportive, nga e cila u formuan e u frymëzuan breza të tërë. bw
Sërish tensione mes aktivistëve të Lëvizjes ‘Shqipëria Bëhet’ dhe policisë. Përfaqësues të Lëvizjes, që po protestojnë para Kryeministrisë prej disa ditësh, denoncojnë se policia i ka marrë gjeneratorin, ndërsa thuhet se janë ndaluar dhe 4 aktivistë.
Në videon e shpërndarë nga lëvizja Shqipëria bëhet, dëgjohet një nga përfaqësueset e lëvizjes që debaton me punonjës të policisë.
“A kemi të bëjmë me policinë, apo me bandat! Këtë dua të di dhe unë. Policia a respekton shkresat? Se kemi shkresa. Dhe ne na e hoqën gjysmë ore para. Ju po silleni si banditë, dhe ne si njerëz.”, tha ajo. Ndërkohë, Adriatik Lapaj tha se ky është shteti dhe policia e Edi Ramës. “Ne kërkojmë që të na jepet gjeneratori dhe më pas ju mbroni Ramën.”, dëgjohet teksa thotë ai. BW
Sic ishte lajmëruar, aktivistët e lëvizjes “Shqipëria Bëhet” kanë nisur protestën para kryeministrisë, përmes të cilës kërkojnë dorëheqjen e qeverisë.
Pak minuta pas nisjes së protestës, aktivistët janë përleshur me policinë.
Me thirrjet “Edi Rama o hajdut”, protestuesit kanë denoncuar situatën e rëndë në të cilën ndodhet vendi, aferat korruptive të qeverisë, duke kërkuar dorëheqjen e menjëhershme të tij.
Prej disa ditësh, kreu i “Shqipëria Bëhet”, Adriatik Lapaj dhe aktivistë të kësaj lëvizje janë zhvendosur para selisë së qeverisë duke theksuar se nuk do të lëvizin nga sheshi deri në largimin e tij.
Ish-bashkëshorti i Belinda Ballukut, gazetari Sokol Balla, i njohur si megafon i Edi Ramës ka kërcënuar mbrëmjen e djeshme (18 dhjetor) në një editorial në hyrje të emisionit të tij drejtpërdrejt Edi Ramën se, nëse lëshon Belindën, do të të vijmë tek Linda.
Pavarësisht se ish-bashkëshorti i Belinda Ballukut mundohet të mbulojë mesazhin e tij me SPAK apo me opozitën e Sali Berishës, përfshirja e Linda Ramës, madje edhe me foto, me ish-gruan e tij dhe Milinda Kërçanajn e AKSHI-t, tregon qartësisht se Koli ka kërcënuar drejtpërdrejt Edi Ramën.
Mesazhi i Kol Ballës është i qartë dhe i drejtpërdrejtë për Ramën: Nëse e lëshon Belindën, ajo do ta orientojë SPAK-un për tek Linda dhe ti. Madje ai le të kuptohet se jo vetëm Belinda, por edhe Koli vetë do të flasë më shumë.
Dhe si për t’ia bërë më të qartë këtë Edi Ramës i ka përmendur botuesin e shqiptarja.com dhe Report Tv, Carlo Bollino, i cili del edhe në përgjimet e dosjes Balluku ku përmes personave të tretë kërkon paratë që i ka dhënë Belinda me udhër të Ramës. Koli në editorial shpreh mërzinë që edhe Carlo që ka marrë para nga Belinda me urdhër të Ramës, tani i kërkon dorëheqjen asaj.
Editoriali i fundit i Kol Ballës të enjten në mbrëmje tregon qartë se lufta mes ortakëve që kanë ndarë paratë e shqiptarëve po bëhet tepër agresive dhe tashmë ka dalë në sipërfaqe. Askush nuk po fshihet më në kampin e rilindjes.
Pjesë nga kërcënimi publik i Kol Ballës ndaj Ramës:
“Prokuroria i shpalli të martën një luftë frontale grave. Ndoshta nga frustrimi se me burrat nuk i ecën, prokurorët special u morën një ditë më parë me dy zonja, të dyja me emër të përafërt. Bile po t’i besosh Sali Berishës, SPAK po niset të kapet edhe me Lindën e tretë.
Por përtej batutave, SPAK të martën ndërmori një aksion të pastër politik. Për ta shpjeguar këtë argument, e dha po vetë, duke nisur nga rasti i Balluku. Për zëvendëskryeministren kërkoi një masë më të rëndë sigurie, një muaj pasi thjesht e pezulloi përkohësisht nga detyra. Nga 1 nëntori e deri dje, Balluku rrinte në shtëpi. U kthye në punë të hënën pas vendimit të Kushtetueses.
Pra, përse SPAK kërkoi një masë më të rëndë kur nuk ishte ndryshuar diçka? Pra, vendimi erdhi si reagim ndaj Gjykatës Kushtetuese, ku padinë nuk e bëri Balluku, por Edi Rama. Edhe Berisha po thotë se pas goditjes së Lindës së AKSHI-t, është Linda Rama. Pra SPAK e ka me Edi Ramën.
Dhe nëse e ka me kryeministrin, sigurisht që sfida e këtyre prokurorëve është me shtetin, me Gjykatën Kushtetuese, me qeverinë dhe tashmë edhe me parlamentin. Kjo është një përballje serioze e cila premton luftë, sigurisht një luftë që nuk e dëshiron askush.”- thotë megafoni, deri dje, më i zellshmi pro Edi Ramës e pro SPAK.
Tani mbetet për t’u parë nëse në editorialin e radhës Kol Balla do të jetë qetësuar, pasi dihet që Edi Rama ka mekanizma të shumtë “qetësues” për zarat e tij, apo Koli do vijojë me kërcënime edhe më të forta./Syri.net
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, ka uruar vendimin e Bahamas, që u bë shteti i katërt sivjet dhe i 121-ti që e njeh Kosovën si shtet të pavarur dhe sovran, raporton Sinjali.
Kurti në një potim në ‘Facebook’, tha se viti 2025 është viti i njohjeve të reja.
“Urime të gjithë qytetarëve dhe një mirënjohje e veçantë për presidenten tonë, Vjosa Osmani, zyrtarët shtetërorë dhe partnerët tanë për një tjetër arritje në forcimin e subjektivitetit tonë ndërkombëtar.“, shkroi ai mes të tjerash.
Postimi i plotë i Kurtit
Viti 2024 ishte viti i pasaportës sonë. Viti 2025 është viti i njohjeve të reja, pas një kohe të gjatë. Bahamas bëhet shteti i katërt sivjet dhe i 121-ti që e njeh Republikën tonë si shtet të pavarur dhe sovran.
Urime të gjithë qytetarëve dhe një mirënjohje e veçantë për presidenten tonë, Vjosa Osmani, zyrtarët shtetërorë dhe partnerët tanë për një tjetër arritje në forcimin e subjektivitetit tonë ndërkombëtar.
Kosovës po i shtohen miqësitë e reja dhe, bashkë me to, edhe mundësitë e bashkëpunimit. Mezi presim që njohjen e ndërsjellë ta kthejmë në partneritet të sinqertë me shtetin dhe popullin e Bahamas.
Komentet