Më 17 shkurt, në kuadër të aktiviteteve për shënimin e 17-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, kryeministri Albin Kurti dhe presidentja Vjosa Osmani kanë bërë homazhe te varri i presidentit historik Ibrahim Rugova.

Ata shprehën mirënjohjen për rolin e tij historik në rrugën drejt pavarësisë së vendit.

Në këtë ceremoni u vendosën kurora lulesh në nderim të Rugovës.

Pas homazheve te varri i ish-presidentit, delegacioni vazhdoi vizitën tek varri i veprimtarit të shquar Adem Demaçi.

Ata kujtuan kontributin e tij të jashtëzakonshëm për lirinë dhe të drejtat e popullit shqiptar, duke theksuar se sakrifica dhe përkushtimi i tij do të mbeten përherë në kujtesën kombëtare.

Gjatë ditës krerët institucional kanë bërë nderime dhe pranë Monumentit të të Pagjeturve dhe Memoriali i Fëmijëve të vrarë. sn

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, uroi Kosovën me rastin e 17-vjetorit të shpalljes së pavarësisë.

Në mesazhin e tij thuhet se Shtetet e Bashkuara “e kanë mbështetur me krenari rrugëtimin e Kosovës për t’u bërë një vend sovran, demokratik, multietnik dhe i begatë”.

“Paqja rajonale, siguria dhe zhvillimi ekonomik mbeten thelbësore për prosperitetin e qëndrueshëm të Kosovës”, thuhet në mesazhin e sekretarit Rubio.

Një ditë më herët, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi se ka pranuar një mesazh urimi edhe nga presidenti amerikan, Donald Trump.

Aty thuhej se Trump e “përgëzon popullin e Kosovës për rrugëtimin drejt pavarësisë” dhe vë në pah “qëndrueshmërinë dhe vendosmërinë që e kanë shoqëruar këtë proces”.

Kosovën e uroi edhe presidenti i Gjermanisë, Frank-Walter Steinmeier, duke rikujtuar se shteti i tij, në shkurt të vitit 2008, ishte ndër vendet e para që njohu shtetësinë e saj.

“Gjatë këtyre viteve, kemi thelluar vazhdimisht bashkëpunimin tonë, qoftë në politikat e sigurisë, në reformat për përafrimin me BE-në apo në fushën e politikave të klimës dhe energjisë”, thuhet mes tjerash në urimin e presidentit gjerman.

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, tha se “përballë çrregullimeve dhe fragmentimit të botës, perspektiva evropiane e Kosovës, si dhe të gjitha vendeve të Ballkanit Perëndimor, duhet të rikonfirmohet”.

“Franca mbetet një aleate e përkushtuar e Kosovës dhe do të vazhdojë ta mbështesë stabilitetin, zhvillimin dhe perspektivën evropiane të saj”, thuhet në mesazhin e presidentit Macron.

Në mesazhin e presidentit të Italisë, Sergio Mattarella, thuhet se vendi i tij “mbetet një partner i përkushtuar i Kosovës” dhe se ai mbështet “përparimin e saj drejt integrimit euroatlantik dhe fuqizimin e demokracisë dhe stabilitetit në rajon”.

“Jam shumë i kënaqur që shtetet tona ndajnë lidhje kaq të forta dhe pres ta forcojmë më tej miqësinë tonë”, tha në mesazhin e tij të urimit mbreti britanik, Charles III.

Kosova shpalli pavarësinë më 17 shkurt të vitit 2008, me mbështetjen e Shteteve të Bashkuara dhe të aleatëve të tjerë perëndimorë.

Vendi sot njihet nga më shumë se 100 shtete të botës, por nukë është ende anëtar i Kombeve të Bashkuara, apo i organizatave të tjera si Bashkimi Evropian e Këshilli i Evropës.

Për të avancuar drejt integrimit, Kosovës i duhet t’i normalizojë marrëdhëniet me Serbinë.

Dy vendet janë në negociata për rreth 14 vjet, por ende larg qëllimit përfundimtar.

Kosova shënon sot 17-vjetorin e pavarësisë së saj, të shpallur më 17 shkurt të vitit 2008.

Qeveria e vendit mbajti një mbledhje festive, në të cilën kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, shprehu mirënjohje dhe nderime për “të gjithë ata që u sakrifikuan dhe u flijuan” për lirinë.

“Liria për të cilën kemi sakrifikuar kaq shumë, kërkon demokraci, e cila mundëson që të dëgjohet zëri i popullit dhe të mbrohen të drejtat e qytetarëve”, tha Kurti.

Sipas tij, Republika e Kosovës “sot është më e fortë dhe më vitale se kurrë më parë – jo vetëm se kemi investuar në siguri dhe në mbrojtje, por sepse kemi forcuar institucionet demokratike dhe kemi normalizuar funksionimin e tyre”.

“Ekonomia po rritet vit pas viti, shpejt e qëndrueshëm”, tha po ashtu Kurti.

Duke iu drejtuar gazetarëve pas ngritjes solemne të flamurit të Kosovës, pranë ndërtesave të Qeverisë dhe Kuvendit, presidentja Vjosa Osmani tha se kjo ditë kujton “sakrificën shekullore të popullit” për lirinë dhe pavarësinë.

“Do të ecim përpara, sepse nuk ka asgjë që mund ta ndalë Republikën tonë të lirë, të pavarur, sovrane dhe të përjetshme”, tha Osmani.

Një sërë organizimesh, përfshirë edhe parakalimin e trupave të Forcës së Sigurisë së Kosovës, priten gjatë ditës në Kosovë, për nder të 17-vjetorit të pavarësisë.

Kosova është e sapodalë nga një proces zgjedhor dhe është në pritje të formimit të institucioneve të reja.

Fituese në zgjedhjet e 9 shkurtit doli Lëvizja Vetëvendosje e Kurtit, por pa siguruar shumicën e nevojshme prej 61 deputetësh për ta formuar qeverinë e vetme.

Një ditë më herët, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, njoftoi se ka pranuar një mesazh urimi për përvjetorin e pavarësisë nga presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump.

Aty thuhet se Trump e “përgëzon popullin e Kosovës për rrugëtimin drejt pavarësisë” dhe vë në pah “qëndrueshmërinë dhe vendosmërinë që e kanë shoqëruar këtë proces”.

“Lidhjet midis popujve tanë janë të forta dhe me padurim presim që t’i zgjerojmë ato – veçanërisht përmes rritjes së mundësive për investime – me qëllim që të sjellim më shumë prosperitet për të dyja vendet tona”, thuhet mes tjerash në letër.

Qeveria e Kurtit, viteve të fundit, është kritikuar nga zyrtarët amerikanë, për shkak të disa hapave të cilësuar si të pakoordinuar kundrejt komunitetit serb.

Autoritetet e Kosovës, përveç tjerash, kanë hequr nga përdorimi dinarin serb dhe kanë mbyllur shumicën e institucioneve të Serbisë, prej të cilave serbët kanë marrë shërbime të ndryshme.

Qeveria i ka justifikuar këto veprime si shtrirje të autoritetit të saj dhe në përputhje me ligjet dhe Kushtetutën e vendit.

Por, për shkak të tyre, edhe Bashkimi Evropian ka ndërmarrë disa masa ndëshkuese kundër Kosovës, duke i pezulluar disa fonde dhe takime të nivelit të lartë.

Shtatëmbëdhjetëvjetori i pavarësisë e gjen Kosovën si shtet të njohur nga rreth 117 vende të botës.

Vendi është pjesë e disa organizatave ndërkombëtare, si Banka Botërore, Fondi Monetar Ndërkombëtar, Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, Komiteti Olimpik, Federata Evropiane e Futbollit dhe Federata Botërore e Futbollit.

Por, nuk është ende në Organizatën e Kombeve të Bashkuara, Bashkimin Evropian, Këshillin e Evropës etj.

Përfaqësues të Bashkimit Europian theksuan në Konferencën e Sigurisë në Mynih se anëtarësimi i Ballkanit Perëndimor në BE do të përshpejtohet, duke shqyrtuar arritjen e kritereve dhe të meritës. Komisionerja e BE-së për zgjerimin, Marta Kos, tha sot në një panel diskutimi gjatë kësaj konference, se krahas standarteve të kërkuara, një ndikim të rëndësishëm në anëtarësimet e reja kanë edhe gjeopolitika dhe vullneti i vendeve anëtare. Kryeministrat e Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, Rama dhe Mickoski, shprehën vendosmërinë për këtë anëtarësim, duke kërkuar shpejtim të procesit.

Komisionerja e BE-së për zgjerimin, Marta Kos, tha sot në Mynih se procesi i zgjerimit po ndikohet nga gjeopolitika, ndërsa vendet po i përmbushin teknikisht kërkesat.

Duke folur në panelin e diskutimit të konferencës së sigurisë mbi gatishmërinë për të përshpejtuar anëtarësimit të Ballkanit në BE, komisionerja Kos tha se anëtarësimi në BE është bërë më i vështirë, tani, ndryshe nga disa vite më parë kur shiheshin disa çështje ekonomike.

Ajo shtoi se tani ka forca të jashtme që ndikojnë, përçajnë dhe duan të shohin që BE-ja të dështojë, ndaj përparësi nuk është vetëm zgjerimi, por është Bashkimi i Europës, ndaj procesi i anëtarësimit po bëhet gjithmonë e më i rëndësishëm, sepse BE- u krijua për të ruajtur paqen, lirinë, sigurinë dhe prosperitetin dhe këtu qëndron fuqia e saj.

“Kur vjen fjala për pjesën teknike, ne mund të përmbyllim me Malin e Zi dhe Shqipërinë deri në vitin 2026 apo në 2027, por ka edhe një pjesë politike, që do të thotë se asnjë hap i rëndësishëm nuk mund të ndërmerret pa vullnetin e shteteve anëtare”, tha komisionerja Kos.

Ajo theksoi se duhet folur me shtetet anëtare për sa mund të bëjnë në pjesën e bazuar në meritat, por edhe sa i takon vullnetit politik, sepse gjeopolitika luan një rol të rëndësishëm, dhe se zgjerimi mund të jetë elementi më i rëndësishëm i garancisë së sigurisë.

Komisionerja Kos theksoi se duhet bërë një dallim mes pjesës teknike dhe asaj politike të procesit, ndërsa disa njerëz shohin një mospërputhje midis procesit të bazuar në meritë dhe gjeopolitikë, ose midis vlerave dhe procesit ekonomik, por nëse merret në konsideratë situata, mund të bëhet shumë më tepër.

Krahas vendeve të Ballkanit Perëndimor, ajo shtoi se disa vende nga veriu i Europës po rivlerësojnë mundësinë e përfshirjes në BE, duke theksuar nga ana tjetër se procesi i zgjerimit po përshpejtohet, sidomos me Ukrainën dhe se BE-ja po punon 2-3 herë më shpejt se sa punon zakonisht.

Ndërsa kryeministri Edi Rama tha se Shqipëria dëshiron dhe përpiqet prej shumë kohësh që të anëtarësohet në BE, e cila së bashku me Ballkanin Perëndimor duhet të bëhen gjithnjë e më të aftë për t’iu përshtatur sfidave të reja dhe për të fituar kohën e humbur me kaq shumë rregullore e bisedime dhe me kaq pak veprim.

“Mendoj se kjo tani mund të përshpejtohet shumë më tepër dhe BE-ja duhet të ndryshojë”, tha zoti Rama. Ai vërejti se BE po ndryshon shumë ngadalë dhe shumë pak, edhe pse ka ndryshuar qëndrim ndaj Ballkanit Perëndimor dhe për sa i takon ritmit të përafrimit me të, por sipas tij, BE-ja ka sot shumë nevojë për Ballkanin Perëndimor.

Kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, kujtoi se Shkupi e ka nisur rrugëtimin për në BE shumë përpara Shqipërisë dhe Kroacisë, dy dekada e gjysmë më parë, e tashmë Kroacia është pjesë e BE-së, por Maqedonia e Veiut ka mbetur në të njëjtin vend, ku ishte dy dekada e gjysmë më parë.

“Qëllimi ynë është dhe do të mbetet që të bëhemi pjesë e Bashkimit Europian dhe për këtë nuk ka dhe nuk duhet të ketë asnjë dyshim”, tha zoti Mickoski. Ai vërejti se procesi i bazuar në meritë Shkupit i duket si një objektiv që gjithnjë zhvendoset dhe është i komplikuar, sepse disa vende shtojnë herë pas here kërkesa ndaj Maqedonisë së Veriut, si ndryshimi i emrit apo i flamurit etj., çka prekin çështje të brendshme të vendit dhe sjellin vuajtje nga standartet e dyfishta.

Përfaqësues të BE-së mendojnë se çështjet dypalëshe duhen zgjidhur jashtë Bashkimit Europian dhe se ato kohë pas kohe vështirësojnë ecurinë e vendeve drejt Bashkimit Europian.

Komisionerja Kos tha se tashmë është koha që të ecet përpara edhe në dialogun mes Beogradit dhe Prishtinës, mes Sofies dhe Shkupit, e Bosnjes po ashtu, sepse tani është koha e duhur për të forcuar Bashkimin e Europës në pikëpamje të sigurisë, mbrojtjes dhe paqes.

Liderët evropianë, përfshirë kryeministrin britanik Keir Starmer , do të mblidhen javën e ardhshme në Paris për një samit urgjent mbi luftën në Ukrainë.

Takimi, i cili ka të ngjarë të mbahet të hënën, pritet të diskutojë përpjekjet e SHBA për të përjashtuar liderët evropianë nga bisedimet e paqes, pozicionin që Evropa duhet të marrë për anëtarësimin e ardhshëm të Ukrainës në NATO dhe se si mund t’i ofrohen Ukrainës garancitë e sigurisë, qoftë përmes NATO-s ose ndonjë force evropiane.

Mediat britanike raportojnë se ata që do të ftohen në Paris nga Emmanuel Macron do të ishin sekretari i përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, dhe liderët e Gjermanisë, Italisë, Britanisë së Madhe dhe Polonisë.bw

Në Shqipëri, ndryshimet klimatike dhe ndërhyrjet në mjedis po shoqërohen me shtimin e erozionit në vijën bregdetare. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës, Pëllumb Sulo, zonat më të rrezikuara nga erozioni bregdetar janë Kune- Vaini në Lezhë dhe grykëderdhja e Lumit Buna në Shkodër.

Ndryshimet e shpejta, të vërejtura vitet e fundit në vijën bregdetare të Shqipërisë, dëshmojnë për ndikimin e thellë të ndryshimeve klimatike, zhvillimeve urbane të parregullta, por edhe pasojave që sjellin ndërhyrjet në mjedis. Sipas ekspertëve të mjedisit, 1/3 e vijës bregdetare të Shqipërisë, prej më shumë se 400 km, rrezikohet nga erozioni.

Në mënyrë të vazhdueshme, deti Adriatik po merr sipërfaqe nga plazhet dhe pyjet, me ndikim në ekosistemet natyrore dhe veprimtarinë ekonomike të komuniteteve lokale në bregdet.

“Erozioni bregdetar nuk është realisht një fenomen i ri. Është realisht problematikë në bregdetin e Adriatikut, duke filluar nga delta e Lumit Buna duke vazhduar në zonën e Kune Vainit dhe në shumë segmente të tjerë bregdetar. Ai sjell dëmtime shumë të mëdha në ekosistemet bregdetare, por, njëherazi, edhe në shumë drejtime të tjera që kane lidhje me natyrën”, thotë profesor Ervis Krymi, Universiteti i Shkodrës.

Një studim i organizatës mjedisore “Eco Albania” veçon faktin se, erozioni në bregdetin e Adriatikut, më së shumti është i pranishëm në sektorë të gjerë të grykëderdhjes së Semanit, në skajin jugor të gjirit të Durrësit (Karpenit), në jug të Gjirit të Lalzit, grykëderdhjen e lumit Mat, në Tale, Kune-Vain të Lezhës, si dhe disa zona në Velipojë.

Kune Vaini është zona më e prekur në Shqipëri nga erozioni bregdetar. Këtu, banorët dhe bizneset vendase kanë ngritur prita me thasë me rërë, në përpjekje për të frenuar vërshimin e mëtejshëm të detit në territor.

Eksperti i mjedisit Jak Gjini, i cili ndjek në vazhdimësi ecurinë e erozionit në vijën bregdetare të Shëngjinit, thotë se në zonën e Kune Vainit, çdo vit erozioni merr 2-3 metër nga bregu ranor.

“ Në mënyrë të veçantë, në periudhën aktuale, zona është mjaft e ekspozuar ndaj efekteve të ndryshimeve klimatike dhe shpejtësisë me të cilën po ndodhin këto ndikime. Në mënyrë të veçantë, erozioni bregdetar është i tillë që po tejkalon edhe parashikimet e skenarëve për zonën. Mjafton të kujtojmë se, vetëm në pjesën veriore të grykëderdhjes së Lumit Drin, deti avancon deri në 20 metër në vit dhe e gjithë zona goditet nga stuhitë detare dy herë në vit, duke u bërë mjaft frekuente dhe të pranishme për zonën”, thotë ai.

Stuhitë e herëpashershme detare, përgjatë bregdetit të Shëngjinit, të cilat ndodhin nga muaji tetor, deri në marsin e vitit pasues, shoqërohen me erodimin e bregut të detit dhe dëmtimin e brezit pyjor me pisha.

“ Si rezultat, janë prishur balancat natyrore të furnizimit të bregdetit me sedimente të ngurta duke sjellë ndryshime gjeomorfologjike të fuqishme, të cilat kanë ndikuar jo vetëm në vlerat natyrore të zonës, por edhe aktivitetin social-ekonomik të kësaj zone si në bujqësi, peshkim, turizëm, aktivitete këto që janë mjaft të rëndësishme për zonën”, thotë ai.

Përveçse në vijën bregdetare Kune Vain, erozioni po shfaqet mjaft agresiv edhe në grykëderdhjen e Lumit Buna. Krahasimi i pamjeve satelitore, nga viti 2012 deri në janarin e këtij viti, dëshmojnë për ndryshimet e thella në deltën e Lumit Buna dhe zhdukjen graduale të ishullit të vogël të Franc Jozefit.

“ Është shumë e rëndësishme që këto ekosisteme bregdetare të mirëmenaxhohen, të merren masa për mbrojtjen e tyre, të ruhet gjithnjë e më tepër nga ndërhyrja në shtretërit e lumenjve, marrjen e inerteve. Ndërhyrjet mund të dëmtojnë sedimentet e shumta përgjatë vijës bregdetare. Po ashtu, është e rëndësishme mbjellja e më shumë pemëve, pasi kjo do të ndihmonte që fenomenet negative të erozionit mos të na godasin përgjatë vijës bregdetare”.

Nëse nuk merren masa të shpejta për të frenuar avancimin e mëtejshëm të detit në brendësi të vijës bregdetare të Adriatikut, sipas ekspertëve të mjedisit, pasojat e erozionit do të kenë ndikim të drejtpërdrejtë dhe afatgjatë në mjedisin natyror, ekonominë dhe jetën e rreth 430 mijë banorëve që jetojnë përgjatë vijës bregdetare, por edhe në ecurinë e mëtejshme të sektorit turistik, si një nga burimet kryesore të ekonomisë së vendit.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha se ka zhvilluar një takim “jashtëzakonisht të përzemërt dhe të rëndësishëm” me delegacionin e kongresistëve amerikanë në ditën e dytë të Konferencës së Sigurisë në Munih.

Në një shkrim në Facebook të shtunën, Osmani tha se mbështetja e Kongresit Amerikan ka luajtur një rol kyç në shkrimin e historisë së Kosovës së lirë, të pavarur dhe sovrane.

“Kjo mbështetje vazhdon edhe sot, ndërsa punojmë së bashku për të adresuar sfidat e përbashkëta dhe për të hapur kapituj të rinj bashkëpunimi që thellojnë dhe fuqizojnë më tej aleancën tonë historike”, shkroi ajo.

Ajo nuk dha më shumë hollësi rreth asaj se çfarë është diskutuar në këtë takim.

Përveç Osmani, në Konferencën e Sigurisë në Munih nga Kosova po marrin pjesë edhe kryeministri Albin Kurti, dhe ministren e Jashtme Donika Gërvalla.

Ata e kanë shfrytëzuar këtë konferencë, e cila nisi të më 14 dhe përfundon më 16 shkurt, për të zhvilluar plot takime në margjinat e saj.

Në ditën e parë të konferencës, që të tre u takuan ndaras fillimisht me të dërguarin e ri të Bashkimit Evropian për dialogun, Peter Sorensen, me të cilin biseduan në lidhje me pritjet nga dialogu mes Kosovës dhe Serbisë.

“Do të vazhdojmë të punojmë me aleatët tanë që ky proces të përmbyllet me njohje të ndërsjellë dhe mbrojtjen e sovranitetit, kushtetutshmërisë dhe integritetit territorial të Republikës sonë”, tha Osmani pas takimit me Sorensenin të premten.

Presidentja Osmani u takua të premten edhe me sekretarin e Përgjithshëm të Këshillit të Evropës, Alain Berset, me të cilin kanë diskutuar për rrugën e Kosovës drejt anëtarësimit në këtë organizatë.

“Anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Evropës do të përbënte një fitore jo vetëm për të drejtat e njeriut në Kosovë, por edhe për vetë Evropën dhe vlerat e saj themelore”, tha Osmani të premten.

Kosova ka qenë vetëm një hap larg anëtarësimit në këtë organizatë më 2024, mirëpo e ka humbur shansin, meqë nuk e ka përmbushur kërkesën e Francës dhe Gjermanisë që të ndërmarrë hapa drejt formimit të Asociacionit të komunave me shumicë serbe, menjëherë pasi Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës, pati miratuar rekomandimin që Kosova të pranohej në këtë organizatë.

Në mbrëmje, Osmani e ka publikuar edhe një fotografi me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte dhe kryeministrin e Holandës, Dick Schoof, të cilët i ka përshkruar si “përkrahës të fuqishëm të paqes e sigurisë në Kosovë”.

Në ditën e parë të tubimit, Osmani u takua edhe me presidenten e Zvicrës, Karin Keller-Sutter, si dhe mbajti takime veç e veç me dy anëtarët e Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, Zhelko Komshiq dhe Denis Beqiroviq.

Në Konferencën e Sigurisë në Munih merr pjesë ‘ajka’ e diplomatëve botërorë, ndonëse këtë herë sytë janë te delegacioni i administratës amerikane, Donald Trump, dhe negociatat potenciale me Ukrainën për dhënie fund të luftës së nisur nga Rusia, gati tre vjet më parë.