Një grua në Shën Petersburg e la punën në një agjenci komunale vetëm që të shmangte instalimin e një aplikacioni. Studentëve të një universiteti në Siberi u është thënë se nuk mund të hyjnë në provime, madje janë kërcënuar me përjashtim, nëse nuk fillojnë që ta përdorin atë. Një burrë gënjeu shefin e tij për këtë gjë dhe tha se mund të detyrohej të blinte një pajisje të dytë – një telefon të thjesht, ku nuk mund të përdoret interneti.

Para gjashtë muajsh, mes një buje të madhe, autoritetet ruse nisën zbatimin e një projekti që shpresonin se do të transformonte jetën digjitale të qytetarëve: një aplikacion kombëtar komunikimi, i mbështetur nga shteti, që do t’u mundësonte njerëzve të bënin gjithçka, duke nisur nga ankesat për mbledhjen e mbeturinave, te regjistrimi për lëndë shkollore dhe caktimi i terminëve te dentisti.

I quajtur Messenger Max, ai është boshti kryesor i një përpjekjeje më të gjerë për të ndërtuar një “super-aplikacion”, i instaluar në çdo telefon mobil, që në fund do t’u lejojë rusëve të kryejnë një sërë veprimesh nën mbikëqyrjen e rreptë të rregullatorëve shtetërorë dhe Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB).

Reklamat për aplikacionin Max janë kudo në Rusi: në bilborde, në internet, në televizione dhe ai po promovohet edhe nga zyrtarët qeveritarë. Rregullatorët kanë ngadalësuar aplikacionet më të përdorura që nuk janë nën kontrollin e shtetit, si WhatsApp dhe Telegram, për t’i frustruar përdoruesit dhe për t’i shtyrë ata të kalojnë tek aplikacioni Max.

Por, a po funksionon kjo? A po kalojnë rusët tek aplikacioni i ri?

Në shumë raste, po. Por, shumë njerëz po ankohen dhe disa po rezistojnë.

“Max ishte pika e fundit”, tha Oksana Petrova, një grua që la punën e saj në Shën Petersburg pasi iu urdhërua të shkarkonte Max-in.

Kur pyeti pse duhej ta bënte dhe shprehu dyshime mbi sigurinë e tij, asaj iu mbajt një leksion se si “të gjitha rrjetet sociale janë nën mbikëqyrje”, u shpreh Petrova.

Amerikanët monitorojnë WhatsApp-in, francezët monitorojnë Telegram-in, “por, vetëm FSB-ja monitoron Max-in”, tha shefi i saj. Nëse nuk e instalonte, i tha shefi, FSB-ja do ta vëzhgonte.

Petrova, si dhe të tjerët me të cilët bisedoi Radio Evropa e Lirë për këtë artikull, kërkuan të përdornin pseudonim për të shmangur arrestimin ose ndjekjen ligjore.

Një grua e quajtur Anastasia u ankua se djali i saj së fundi u ndalua nga mësuesi i tij që të marrë pjesë në një ekskursion shkollor për të parë një film, sepse Anastasia nuk konfirmoi lejen e tij, duke përdorur Max-in. Djali u kthye në shtëpi duke qarë.

Mësuesi “tha ‘nëse nuk të pëlqen, transferohu në një shkollë tjetër. Unë nuk përdor mesengjerë të tjerë për të komunikuar me prindërit, ky është urdhër i shkollës’”, shkroi Anastasia në një koment në aplikacionin e rrjeteve sociale Threads, një platformë e kompanisë Meta, që ka edhe WhatsApp-in dhe Instagram-in.

Shtytja për super-aplikacionin

Për vite të tëra, autoritetet kanë hasur në vështirësi në gjetjen e mënyrave për të kontrolluar apo monitoruar WhatsApp-in dhe Telegramin, i cili u krijua nga rusi Pavel Durov.

Këto përpjekje janë pjesë e fushatave më të gjera – që datojnë prej dekadash – për të kontrolluar mënyrën se si rusët e përdorin internetin.

Përveç që kanë shënjestruar gjigantët perëndimorë të internetit si Facebook, Google, Apple dhe Amazon, autoritetet kanë zhvilluar alternativa vendase si Yandex, VK dhe Mail.ru dhe kanë ndërmarrë hapa për t’i kontrolluar plotësisht këto platforma.

Vitin e kaluar, VK, kompania ku shefi ekzekutiv i saj është djali i këshilltarit të Kremlinit, Sergei Kiriyenko, u shfaq si një lider në zhvillimin jo vetëm të Messenger Max, por edhe si një alternativ për YouTube, platformën e videove që është në pronësi të Google, që po ashtu është mjaft i popullarizuar në mesin e rusëve.

Më shumë se 15 vjet më parë, Ministria e Zhvillimit Digjital lansoi një portal të shërbimeve elektronike qeveritare të quajtur Gosuslugi. Ai ka thjeshtuar jetën e miliona rusëve, duke lehtësuar shumë punë të përditshme që burokracia ruse shpesh i bënte të padurueshme.

Që nga viti 2022, Gosuslugi ka filluar të integrojë më shumë nga shërbimet e saj në VK. Rregullatori kombëtar i teknologjisë dhe mediave, Roskomnadzor, përdori Gosuslugi për të paralajmëruar rusët rreth bllokimit të platformave si Instagram-i dhe për t’i nxitur rusët që të kalojnë te VK.

Në qershor, Duma shtetërore ruse miratoi legjislacionin që autorizonte krijimin e Max-it. Po atë muaj, presidenti rus, Vladimir Putin, e mbështeti publikisht aplikacionin, duke njoftuar se të gjitha shërbimet qeveritare duhet të transferoheshin tek ai.

Që atëherë, ka pasur një fushatë të madhe marketingu për të bindur rusët të kalojnë te ky aplikacion, përmes kërcënimesh dhe detyrimit.

“Duhet të pranohet se sa shumë burime po përdoren për ta shtyrë këtë gjë të quajtur Max, me çdo mjet, përfshirë edhe vetë Putinin. Pra, Putini personalisht nuk ka promovuar kurrë asnjë organizatë tjetër komerciale, përveç Max-it”, tha për Current Time, Mikhail Klimarev, aktivist dhe drejtor i Shoqatës për Mbrojtjen e Internetit.

“Mendoj se kjo është arsye e mjaftueshme për të qëndruar larg, për të qëndruar larg gjithçkaje”.

Në një sondazh të zhvilluar muajin e kaluar nga grupi hulumtues Russian Field, 68 për qind e rusëve thanë se nuk e përdorin fare Max-in, ndërsa edhe 1 për qind tjetër deklaruan se e kishin shkarkuar aplikacionin, por nuk e përdornin. Ata që e përdorin thanë se e shfrytëzojnë kryesisht për biseda dhe mesazhe me miq e familjarë, e më pas për komunikime zyrtare, përfshirë edhe ato që lidhen me shkollat.

Situata në shkolla

Muajin e kaluar, Ministria e Shkencës dhe Arsimit të Lartë e Rusisë u dërgoi një letër të gjitha institucioneve të arsimit pasuniversitar, duke përcaktuar një sërë afatesh që shkollat të regjistronin Max-in për komunikim zyrtar dhe të raportonin se si po përdorej aplikacioni.

Në Universitetin Shtetëror të Kubanit, studentët publikuan online fotografi të një urdhri të dekanit që i detyronte studentët të shkarkonin Max-in, si dhe kërkesën që të shkruanin një “deklaratë shpjeguese” nëse refuzonin.

Urdhra të ngjashëm u raportuan edhe në universitete të tjera. Në Voronezh, studentëve iu kërkua të instalonin aplikacionin, në të kundërtën nuk do të lejohej të hynin në provimet përfundimtare. Në Jekaterinburg, studentët u kërcënuan me përjashtim nga universiteti.

Në Universitetin Shtetëror të Kazanit, departamenti i kimisë u ka thënë studentëve se do të pengoheshin fizikisht që të hynin në fakultet, nëse nuk siguronin një leje elektronike të hyrjes përmes aplikacionit Max.

OVD-Info, një organizatë monitoruese e pavarur që dokumenton represionin policor, tha se deri në fund të nëntorit kishte pranuar dhjetëra ankesa nga studentët dhe mësimdhënësit, të cilët janë ankuar se po detyrohen ta përdorin këtë aplikacion.

Disa studentë thanë se ishin indiferentë.

“Nuk kam mendim të fortë për këtë. E kam instaluar. Kam regjistruar llogarinë, por nuk e përdor”, tha Aleksei, student në Universitetin Shtetëror të Pskovit. “Edhe njerëzit e tjerë thonë njësoj”.

Ai shtoi se Max-i është më i besueshëm krahasuar me aplikacionet e tjera të mesazheve.

Viktoria Romanova, aktiviste nga OVD-Info, tha se administratorët e universiteteve kanë shmangur ligjet ekzistuese duke përdorur gjuhë të paqartë për të detyruar studentët të përdorin aplikacionin Max.

“Kërcënimet e drejtpërdrejta dhe të hapura, si përjashtimi nga shkolla ose pushimi nga puna, ose moslejimi i studentëve të hyjnë në provime, janë më pak të zakonshme”, i tha ajo REL-it.

“Zakonisht përdorin formulime të paqarta për probleme të mundshme, kërcënime për masa disiplinore dhe krijimin e situatave ku thjesht bëhet e pamundur të mos instalohet Max-i”.

Këtë javë, rregullatorët propozuan idenë që bankat të detyrojnë klientët e tyre që të përdorin vetëm Max-in për procedurat e tyre bankare.

Po ashtu gjatë kësaj jave, disa rusë janë ankuar se kanë probleme me Gosuslugi, portalin qeveritar. Portali i lajmeve Vyorstka raportoi se një nënshkrim elektronik, i njohur si GosKlyuch, i cili përdoret për të nënshkruar dhe shkëmbyer dokumente ligjore brenda Gosuslugit, tani do të kërkojë përdorimin e aplikacionit Max.

Aleksei, që punon në ndërmarrjen e ngrohjes komunale në Shën Petersburg, tha se e kishte gënjyer shefin e tij se e kishte shkarkuar aplikacionin. Sipas tij, shumica e kolegëve të tij kanë vepruar po njësoj.

“Një pjesë e njerëzve që kanë frikë se të dhënat e tyre personale mund të zbulohen, mendoj se do të blejnë pajisje dhe do t’i përdorin për të hyrë në WhatsApp, për të krijuar llogari të reja të postës elektronike, në mënyrë që të mos detyrohen ta përdorin Gosuslugi, Sberbank, ose ndonjë gjë tjetër”, tha ai. “Kështu është puna. Është e neveritshme”.

Përgatiti: Mimoza Sadiku

Anëtarësimi në NATO është më shumë se një dëshirë politike për Kosovën – është nevojë urgjente. Ky është pozicioni që mbajnë jo vetëm autoritetet e vendit, por edhe disa aleatë të rëndësishëm, në kohën kur paralajmërimet për rrezikun në rritje nga Rusia nuk ndalen.

NATO-ja premton se angazhimi i saj për stabilitetin e rajonit do të mbetet i palëkundur, por a mjafton kjo për një vend që ndodhet në vijën e parë të sfidave strategjike?

Qeveria në detyrë e Kosovës konfirmon se anëtarësimi në aleancën ushtarake të Perëndimit mbetet synim i Republikës, por thekson se rruga drejt këtij objektivi “varet edhe nga rrethanat dhe zhvillimet gjeopolitike”.

Zyrtarët nuk i dhanë një përgjigje të drejtpërdrejtë Radios Evropa e Lirë nëse ka plane për një aplikim formal për anëtarësim, por vunë në pah angazhimin e vazhdueshëm të vendit në këtë drejtim.

“Gjatë viteve të fundit i kemi rritur ndjeshëm investimet e dedikuara për mbrojtje. Në vitin 2024, Republika e Kosovës, përkatësisht Kuvendi i Kosovës, e ka avancuar statusin e tij në Asamblenë Parlamentare të NATO-s nga anëtar vëzhgues në anëtar të asociuar. Ndërkaq, tri herë, më 2021, 2023 dhe 2025, kemi qenë vend pjesëmarrës dhe mikpritës i ushtrimeve ushtarake Defender Europe”, tha zëdhënësi Përparim Kryeziu për Radion Evropa e Lirë.

Nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut janë tashmë anëtare të NATO-s. Bosnje dhe Hercegovina dhe Serbia janë pjesë e Partneritetit për Paqe, ndërsa Kosova mbetet jashtë edhe këtij kuadri bashkëpunimi, për arsye politike.

Në NATO-n 32-anëtarëshe janë katër vende – Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja – që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, ndërsa për shumicën e aleatëve, normalizimi i marrëdhënieve të saj me Serbinë mbetet kusht kyç për çdo hap përpara drejt anëtarësimit.

Serbia, nga perspektiva e Kosovës, përbën rrezikun kryesor të sigurisë, ndërsa Rusia shihet si aktori që e ushqen dhe e shfrytëzon këtë tension për të zgjeruar ndikimin e saj destabilizues në Ballkan.

Ndaj, zgjerimi i NATO-s me Kosovën do të kontribuonte në forcimin e stabilitetit rajonal, sipas presidentes Vjosa Osmani.

“Për ne, të jemi në NATO nënkupton të jemi të sigurt. Mendoj se Rusia ka interes afatgjatë për ta destabilizuar Ballkanin Perëndimor, e përmes tij gjithë kontinentin evropian. Dhe nuk do të heqë dorë nga ky synim”, tha Osmani në një intervistë për Politico-n.

Shefi i NATO-s, Mark Rutte, ngriti alarmin më 11 dhjetor, duke paralajmëruar se aleatët e Aleancës janë shënjestra e radhës e Rusisë.

“Rusia e ka rikthyer luftën në Evropë, dhe Evropa duhet të jetë e përgatitur”, sipas tij.

Qysh prej nisjes së pushtimit të plotë rus të Ukrainës, para gati katër vjetësh, Kosova ka kërkuar disa herë anëtarësim të përshpejtuar në NATO.

Radio Evropa e Lirë pyeti në këtë aleancë nëse ka plane për të thelluar angazhimin me Kosovën, përtej misionit paqeruajtës KFOR, apo nëse po shqyrtohen mekanizma që do t’i ofronin Kosovës garanci më të fuqishme sigurie.

Në përgjigjen e marrë nga një zëdhënës thuhet vetëm se “Ballkani Perëndimor, në përgjithësi, mbetet lart në agjendën e NATO-s. Është një rajon me rëndësi strategjike për Aleancën. Angazhimi ynë për stabilitetin e tij është i palëkundur dhe ne nuk do të lejojmë që të ketë vakum të sigurisë”.

Ndërsa pranoi se shtetet autoritare, si Rusia, përpiqen të ndërhyjnë dhe të minojnë demokracitë, zëdhënësi i NATO-s nënvizoi gjithashtu situatën e brishtë të sigurisë në Kosovë, duke e cilësuar dialogun me Serbinë si thelbësor për zgjidhjen e çështjeve të hapura.

NATO-ja u zgjerua për herë të fundit vitin e kaluar me Suedinë. Pushtimi rus i Ukrainës e nxiti atë dhe Finlandën një vit më herët t’u jepnin fund dekadave të neutralitetit ushtarak dhe të kërkonin siguri kolektive.

Këtë javë, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, njoftoi se vendi është i gatshëm të heqë dorë nga aspiratat për anëtarësim në NATO, në këmbim të garancive të sigurisë. Pavarësisht kësaj, anëtarësimi i Ukrainës në aleancë – anëtaret e së cilës janë të detyruara ta mbrojnë njëra-tjetrën – ka qenë gjithmonë thuajse i pamundur, për shkak të kundërshtimit të Rusisë.

Ish-zyrtari i lartë i NATO-s, Jamie Shea, thotë se Kosova ndoshta mund të përfitojë nga kjo situatë, sepse NATO-ja nuk dëshiron të krijojë përshtypjen se Rusia ka të drejtë vetoje mbi vendimmarrjen e saj.

“NATO-ja është krenuar gjithmonë me autonominë e vendimeve të saj. Dhe, nëse për momentin i duhet të heqë dorë nga anëtarësimi i Ukrainës, ajo mund të dëshirojë ta kompensojë këtë duke u zgjeruar drejt dy vendeve kandidate në Ballkanin Perëndimor – Bosnje dhe Hercegovinës dhe Kosovës – për të treguar se dyert e Aleancës mbeten të hapura”, thotë Shea për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.

Neni 10 i Traktatit të NATO-s përcakton kushtet e zgjerimit, duke theksuar se anëtarësimi u ofrohet të gjitha shteteve evropiane që ndajnë vlerat e Aleancës dhe kanë kapacitetin të kontribuojnë në sigurinë e Atlantikut të Veriut.

Ish-ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Fatmir Mediu, i cili ka marrë pjesë në negociatat për anëtarësimin e vendit të tij në NATO, argumenton se Kosova ka përparuar në aspektin ushtarak, por vë në pah pengesat në funksionimin e brendshëm të shtetit. Për pjesën më të madhe të këtij viti, Kosova ka qenë me qeveri në detyrë dhe pa kuvend funksional.

Mediu nënvizon rëndësinë e unitetit politik, duke përmendur edhe përvojën e Shqipërisë, ku pushteti dhe opozita kanë pasur qëndrim të përbashkët gjatë procesit të anëtarësimit.

“Pa këtë, është e pamundur të avancohet në NATO. NATO-ja nuk është vetëm një dëshirë. Është një proces i angazhimeve politike, institucionale, juridike, i luftës kundër krimit, kundër korrupsionit… Kjo është paketa politike. E, pastaj, vjen reforma në forca të armatosura, ku Kosova nuk ka ecur me hapa të ngadaltë, por me hapa pozitivë”, thotë Mediu për Exposenë.

Sipas Mediut, integrimi i Kosovës në NATO nuk vjen vetëm duke u pozicionuar kundër Serbisë apo Rusisë – ai kërkon ofertë konkrete strategjike ndaj aleatëve, veçanërisht SHBA-së.

Marrëdhëniet me SHBA-në, thotë ai, nuk mund të merren si të mirëqena; duhet të jetë e qartë se çfarë ofron Kosova dhe faktori shqiptar në rajon në këmbim.

Ai sheh zgjidhje në integrim gradual de facto: bashkëpunim ushtarak rajonal dhe kapacitete të përbashkëta operative.

“Kjo do të ishte një platformë shumë pozitive për ta përshpejtuar procesin. Nëse Kosova do të përfshihej me vendet tjera të NATO-s në rajonin e Ballkanit, në krijimin e niveleve të përbashkëta operacionale, që kanë të bëjnë me forca të gatshme për të vepruar, me vëzhgimin e hapësirës ajrore, detare, tokësore etj., Kosova, de facto, do të ishte e kyçur në një marrëdhënie me NATO-n”, thotë Mediu.

Në të njëjtën linjë, Shea thotë se Kosova duhet ta thellojë bashkëpunimin me Shqipërinë dhe Kroacinë, me të cilat tashmë ka partneritet në fushën e mbrojtjes, për të demonstruar kontributin e saj në stabilitetin rajonal.

Paralelisht, sipas tij, vendi duhet t’i avancojë reformat e brendshme dhe angazhimin diplomatik.

“Mendoj se, së pari, duhet të kemi një marrëdhënie më të mirë pune mes Qeverisë së Albin Kurtit dhe Shteteve të Bashkuara dhe fuqive kryesore evropiane. Të flasim hapur, këto marrëdhënie nuk kanë qenë të lehta gjatë viteve të fundit, dhe Kurti është përballuar me kritika të drejtpërdrejta nga SHBA-ja dhe disa aleatë evropianë. Gjendja e brendshme në Kosovë, me bllokadat në Parlament, dështimin për të zgjedhur kryetar, dhe fakti që tani kemi sërish zgjedhje më 28 dhjetor, ka ndikuar gjithashtu që jostabiliteti politik të mos shkojë në favor të Kosovës”, thotë Shea.

Ai shton se anëtarësimi i Kosovës në NATO do të sillte kryesisht përfitime politike, pasi KFOR-i e mbron vendin me vite tashmë. Anëtarësimi do t’i siguronte njohje të plotë, vend në tryezën e NATO-s, kredibilitet ndërkombëtar dhe rol më të fuqishëm në sigurinë rajonale dhe evropiane.

Megjithatë, Shea paralajmëron se çdo reduktim apo ripozicionim i forcave amerikane në Evropë do ta detyronte kontinentin të merrte më shumë përgjegjësi për mbrojtjen konvencionale, përfshirë edhe Kosovën.

Këtë vjeshtë, SHBA-ja ka njoftuar për një reduktim të forcave rotative amerikane në Rumani. Radio Evropa e Lirë ka pyetur Departamentin amerikan të Mbrojtjes më 31 tetor dhe më 16 dhjetor nëse këto ndryshime do të kenë ndonjë ndikim në pozicionimin ushtarak të SHBA-së në Ballkanin Perëndimor, por nuk ka marrë përgjigje.

Në fillim të këtij muaji, në Komitetin për Politikë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së u diskutua për situatën në Ballkanin Perëndimor, ku përfaqësuesi republikan, Keith Self, e përshkroi rajonin si një “shkrepëse” dhe theksoi se udhëheqja e SHBA-së duhet të ketë një ndikim të rëndësishëm në ruajtjen e stabilitetit atje.

“Vendet e NATO-s në Ballkan duhet të punojnë së bashku për të ndërtuar mbrojtje ushtarake dhe politike. Kosova është veçanërisht e ekspozuar pa anëtarësim në NATO – proces që mbetet i bllokuar për shkak të refuzimit të Spanjës, Greqisë, Rumanisë dhe Sllovakisë për ta njohur pavarësinë e saj”, tha Self.

Edhe pse konteksti gjeopolitik ka ndryshuar ndjeshëm, vendet mosnjohëse nuk kanë lëvizur, por ngjashëm as Kosova nuk ka bërë ndonjë hap të madh, përveçse nga një cikël i rregullt zgjedhor në fillim të vitit në një tjetër të parakohshëm tani në fund.

E, nga këndvështrimi i sigurisë, ky ritëm mund të shihet si një shembull i kuptimit të vonuar të urgjencës strategjike.

Kastriot Çako, ish-oficer i lartë i Policisë së Shtetit, ka dalë me zë dhe fizgurë për të bërë një denoncim të fortë për një ngjarje që i ka ndodhur rreth 10 ditë më parë, në ambientet e Komisariatit Nr.2 në Tiranë.

Sipas rrëfimit të tij përballë gazetarit Igli Çelmeta, më datë 10 Dhjetor, rreth orës 10:33, Çako ka marrë një telefonatë nga policia, ku i është kërkuar të paraqitej për një “sqarim” lidhur me një çështje pronësie.

Duke qenë se komisariati ndodhej pranë vendit ku po punonte, ai është paraqitur menjëherë, pa kundërshtim. Por ajo që duhej të ishte një procedurë rutinë, sipas tij, u shndërrua në një ndalim të pajustifikuar.

Pas një kontrolli personal dhe sekuestrimit të telefonit, Çako u fut në një dhomë izolimi, e mbyllur me shul dhe dryn.

“Në momentin që po plotësohesh blloku në shkallët e komisariatit numër dy nga kati i dytë zbret një civil dhe i thotë punonjësit të policisë pse e mban atje fute në dhomat e shoqërimit. Mbasi plotësoi dhe më bëri kontrollin personal duke më hequr celularin, më kontrolloi për cigare, për çakmak, për të gjithë gjërat e tjera, për rrip, më futi në dhomën e izolimit. Jam futur në dhomën e izolimit pa bërë asnjë lloj kundërshtie, asnjë gjë dhe kam ndenjur rreth 10-15 minuta. Më pas ka ardhur personi i cili më futi në dhomën e shoqërimit bashkë me SPZ-në e zonës që më mbulon mua. Unë e njoh thjesht si figurë, por nuk ia dija emrin. Kanë hapur derën e cila ishte mbyllur me shul dhe me dry”, ka rrëfyer ai.

Ai tregon se pasi u mbyll në dhomën e izolimit, gjendja e tij shëndetësore u përkeqësua ndjeshëm. Pas disa minutash, ai humbi ndjenjat, duke mos kujtuar më çfarë ndodhi deri sa u përmend fillimisht në dhomën e ndalimit dhe më pas në urgjencën e Spitalit “Nënë Tereza”.

“Në momentin që këta kanë ikur unë nuk e ndjeja veten mirë po më merreshin mend dhe në një moment të caktuar bërtas ndihmë i kërkoi policisë kam rënë pa ndjenja dhe unë nuk mbaj mend gjë se çfarë ka ndodhur me mua por dua të theksoj se para se të futem në dhoma të izolimit i kam kërkuar punonjësit të policisë a mundet të njoftoj familjen më ka dhënë telefoni dhe kam marrë bashkëshorten”, vijon rrëfimin Çako.

“Në komunikimin që kam bërë me bashkëshorten, mësova që bashkëshortja kishte ardhur se dëgjoja që i thoshte punonjësve të policisë, kujdes se burri është i sëmurë dhe i kam thënë bashkëshortes që të lajmëroj avokatin civil dhe penal pasi mua po më ndalojnë. Më është marrë telefoni dhe unë kur kam rënë pa ndjenja, nuk kam kuptuar se çka ndodhur me mua. Vetëm mbaj mend që jam përmendur plotësisht në urgjencën e spitalit nën Tereza. Dua të theksoj sepse nuk mund të flas se çfarë ka ndodhur me mua gjatë kohës që nuk kam qenë koshient dhe di që gruaja është futur me dhunë kur ka ardhur urgjenca, që më ka dhënë ndihmën e shpejtë”.

Rezarta Çako, bashkëshortja e Kastriotit, me profesion mjeke, dëshmoi në emision se kishte paralajmëruar policinë për problemet serioze shëndetësore të Çakos, përfshirë hipertensionin e rëndë dhe takikardinë, por kishte hasur në indiferencë totale. Vetëm kur gjendja u bë kritike, u njoftua urgjenca, tregon ajo.

“Kjo që na ka ndodhur neve, na ka tronditur thellësisht nga ana psikologjike, nga ana mjekësore dhe vërtetë kështu do të ndjehej çdo qytetar, çdo taksapagues i rregullt i këtij vendi që përdhoset, depersonalizohet dhe dhunohet nga policia e shtetit që duhet të jetë në mbrojtje të qytetarit të rregullt edhe të çdo qytetari, jo të jetë të kthehet dhunuese”, tregon ajo.

“Dua të flas vërtetë në tagrin e mjekes, sepse ashtu u paraqita në fakt, në komisariatin e policisë numër dy. Fill mbas bashkëshortit unë shkova. I pyeta përse është ndaluar bashkëshorti im. I vura në dijeni ngase vuan bashkëshorti im, i cili vuan nga një tension stresant, nga hipertensioni stresant, i shkon deri në 20 për shkak të një kalvari të gjatë të proceseve gjyqësore që kemi pasur me firmën e ndërtimit. Është një njeri që është marrë me sport, i shëndetshëm, por vetëm nga stresi i këtyre problemeve ka hipertension edhe një takikardi që i shkon rrahjet e zemrës deri në 160 në minutë. Pra një gjendje që shumë alarmante dhe këtë unë menjëherë i thashë vij në tagrin e mjekes, jo të bashkëshortes në këtë rast, po ju paralajmëroj që gjendja e bashkëshortit tim është vërtetë për t’u vlerësuar. Prandaj mos bëni asnjë lloj kontakti sepse për çdo problem që mund të ketë ndodhur që ne s’jemi në dijeni dua të di motivacionin që të lajmëroj avokatët tanë, avokatin e çështjet civile dhe avokatin ë për çështjen penale”.

Sipas saj, reagimi i policisë ishte një indiferencë totale. “Në radhë të parë, përveç se të jesh punonjës i këtij shteti, duhet të jesh njeri human. Të dëgjosh se jo të gjithë gënjejnë dhe jo të gjithë simulojnë. Pra, duhet të ishte marrë parasysh ankesa ime në lidhje me problemin e shëndetit. Dhe unë nuk ja vura në dukje një herë, por ja vura dy tre herë këtë problem, sepse po e shikoja që sidomos mbas telefonatës së bashkëshortit tim që më tha po futem në dhomën e shoqërimit, një qytetar që s’ka shkelur kurrë ligjin, një oficer policie karriere, i cili është një njohës i shkëlqyer i ligjit dhe të futet në dhomë shoqërimi. Kjo është një ngjarje e paprecedent, një tronditje e madhe psikologjike me një dëm në shëndet”, thotë ajo. /A2 CNN

Nga Boldnews.al

Në teatrin e shëmtuar të politikës shqiptare, Benet Beci nuk është thjesht një personazh; ai është simboli i kalbëzimit të administratës që është shndërruar në një makinerisë thithëse të djersës së shqiptarëve. Ndërkohë që propaganda e paguar me paratë tona e portretizon si “rilindasin” e Shkodrës, e vërteta që fshihet pas dosjeve të SPAK-ut dhe llogarive bankare është një shuplakë e rëndë për çdo qytetar që mezi mbyll muajin.

1. Fondet Publike: Plaçkë Lufte për “Ata me dy Klasë Shkollë”

Guximi i Benet Becit për të vjedhur nuk njeh kufij. Nga drejtimi i FSHZH-së e deri te KESH-i, emri i tij është i lidhur me një rrjet merimangë tenderash të paracaktuar. Skandali i fundit i zbuluar nga SPAK, ku flitet për qindra mijëra euro që ndahen si haraç mes zyrtarëve, nuk është thjesht shkelje ligji – është vampirizim i financave publike.

Shprehja që rëndon në dosje, “për ne me dy klasë shkollë”, tregon filozofinë e vërtetë të Becit: një arrogancë injorantësh që e shohin shtetin jo si shërbim, por si një arkë pa zot ku mund të futin duart lirisht.

2. Nepotizmi si Kancer: Dinastia e “Të Paaftëve”

Për Benet Becin, institucionet shtetërore janë agjenci punësimi për pasardhësit e tij. Ndërkohë që djemtë dhe vajzat e Shkodrës dhe gjithë Shqipërisë, me diploma ekselente, marrin rrugët e botës, fëmijët e Becit “blindojnë” pozicione kyçe pa pasur asnjë meritë tjetër përveç mbiemrit. Ky nuk është thjesht nepotizëm; është vrasje e shpresës. Është mesazhi më i zi që një pushtetar mund t’u japë të rinjve: “Nuk ka rëndësi sa mëson, rëndësi ka kush të ka lindur.”

3. Lluksi që Vret: Kur Zyrtari Jeton si Sultan

Si mundet një njeri që e ka gdhirë dhe ngrysur jetën në zyrat e shtetit, të bëjë një jetë që do ta kishin zili edhe oligarkët më të pangopur?

Veshjet e markave mijëra euroshe,

Resortet luksoze që kushtojnë sa rroga vjetore e një mësuesi,

Investimet miliona euroshe në hije.

Kjo pasuri e pashpjegueshme është monumenti i korrupsionit. Është e paimagjinueshme që në një vend ku njerëzit numërojnë qindarkat për bukën e gojës, një zyrtar të jetojë në mes të një lluksi faraonik që buron direkt nga xhepat e shqiptarëve të vjedhur.

5. Skandali në SPAK: A po e Shpëton “Miku” i Prokurorisë?

Pyetja që sot po djeg çdo shpresë për drejtësi është: Pse Benet Beci është ende i lirë? Indicia që ai mbrohet nga një “prokuror mik” brenda SPAK-ut është njolla më e zezë mbi reformën në drejtësi. Nëse një prokuror zgjedh miqësinë para ligjit, ai është po aq fajtor sa vetë Beci. Është e papranueshme që për “peshqit e vegjël” prangat kërcasin menjëherë, ndërsa për “pashain” e tenderave pritet, zvarritet dhe heshtet. Çdo ditë që Beci nuk është pas hekurave, është një dëshmi se drejtësia në Shqipëri mbetet selektive dhe e kapur nga fije të padukshme pushteti.

Përfundimi: Vendi i tij është në Qeli

Benet Beci nuk meriton zyrën e kryetarit të bashkisë, as lirinë për të shijuar paratë e vjedhura. Ai meriton një qeli burgu.

Duhet burg për shkatërrimin e meritokracisë.

Duhet burg për vjedhjen sistematike të tenderave.

Duhet burg për pashpjegueshmërinë e luksit të tij.

Nëse ky njeri nuk ndëshkohet me ashpërsinë maksimale, atëherë mesazhi është i qartë: Shqipëria mbetet pronë e një kaste që mund të vjedhë, të punësojë familjen dhe të jetojë si në përralla, ndërsa qytetarët mbeten skllevër të taksave që ushqejnë barkun e tyre të pangopur.

Sipas Hoxhës, ndarja e Unazës së Tiranës në disa lote është bërë, sipas tij, për qoka dhe interesa korruptive. Ai e krahasoi rastin e Ballukut me atë të kryebashkiakut Erion Veliaj, duke u shprehur se, në këtë krahasim, Veliaj “duket lule”. Gazetari deklaroi se, sipas tij, kudo që hetohet në lidhje me Ballukun janë gjetur ose do të gjenden elementë korrupsioni.

Hoxha bëri të ditur gjithashtu se, sipas informacionit që ai disponon, paralelisht me hetimin penal ka avancuar edhe hetimi pasuror. Ai theksoi se, që nga rasti i ish-zv/kryeministrit Arben Ahmetaj, praktika e ndjekur është që me nisjen e një hetimi penal të fillojë automatikisht edhe verifikimi i pasurisë.

“Do të dalin lemerira nga dosja Balluku”, u shpreh Hoxha, duke pretenduar se nuk përjashtohet mundësia e pasurive shumë të mëdha, përfshirë prona të shumta dhe transaksione me shifra të konsiderueshme. Ai përmendi gjithashtu aktivitetet tregtare të familjarëve të saj, duke folur për biznese të shumta që, sipas tij, janë shitur më pas përmes transaksioneve të tjera financiare.

Në vijim, gazetari deklaroi se në dosjen ndaj Ballukut pritet të dalin në pah edhe elementë të ngjashëm me çështjen e AKSHI-t, përfshirë, sipas tij, edhe lidhje me krimin e organizuar.

“Familjarë të saj kanë patur rreth 14 supermarkete, pastaj i kanë shitur, transaksione të tjera, etj etj. Te ajo dosje do dalë si te dosja e AKSHI-t edhe lidhja me krimin e organizuar”, tha ai.

Ngurimi i deputetëve socialistë për të dorzuar imunitetin e Belinda Ballukut i ka nxjerrë në dritë të keqe të gjithë borizanët e rrezikut të supozuar për një “grusht shteti”. Tashmë është e qartë, se që kur Edi Rama urdhëroi që zëvendësja e tij të mbrohej, duke e ankimuar pezullimin e saj në kushtetuese, në mediat tona u sajua një fortunë në gotë, gjoja për rrëmbimin e kompetencave të kryeministrit, kontradiktat mes pushteteve të pavarura dhe shpërfilljen e mandateve të siguruara me votë popullore. Cilido që nuk s’kishte interesa okulte e kuptonte lehtësisht se këto ishin alibi qesharake.

Por pavarësisht kësaj, titujt e mediave online, lajmet kryesore, emisionet e mbrëmjes u përmbytën nga një debat që prezumohej të ishte monopol i një grupi të ngushtë konstitucionalistësh, për të fshehur një të vërtetë të thjeshtë: “hajdutët dhe kur kapen, nuk dorëzohen”.

Gjithçka u stis për të anashkaluar një pyetje të thjeshtë: a mund të qëndronte Belinda Balluku në detyrë, pas fakteve rrënqethëse të bëra publike në dëm të saj? Pra, a mund të ishte më ajo anëtare kabineti, qoftë edhe sikur kundër saj mos kishte filluar asnjë çështje penale?

Në vend të këtyre dilemave hapsirën e zaptoi rrëfimi i një pushteti, që pasi manipulon zgjedhjet, kur kapet duke vjedhur, përdor si mburojë absurdin se ju nuk mund të na nxirrni nga zyrat ku na ka futur populli me votë.

Në këto kushte, një qytetar i zakonshëm, një njeri i ftohtë, një shikues apo lexues pa emocione, mund ti bënte pyetjen vetes: ore, për gjëra kaq të thjeshta, si mund të helmohet publiku me tërë këtë tymnajë të prodhuar nga hiçi?

Paradoksalisht tek dosja e Belinda Ballukut, e cila u bë shkak për prodhimin e kësaj përralle, gjendet edhe përgjigjja. Në një fragment, aty ku ministrja angazhohet që ti çlirojë 700 mijë euro një biznesmeni për të cilin i bën presion botuesi Karlo Bolino, shpjegohet e gjithë strategjia e blerjes dhe manipulimit të mediave prej kësaj bande. Balluku i thotë drejtorit të rrugëve: “çunat e tjerë kanë paguar nga xhepi për mediat”, ndërsa ti më krijon probleme kur thjeshtë ke për të dhënë para publike.

Vetëm brenda kësaj fraze të thjeshtë ka disa të verteta. E para se mediat paguhen për të gënjyer.

E dyta, se ato nuk e marrin pjesën vetëm nga tenderat e fallcifikuar publikë, por edhe paratë e zeza të zyrtarëve të zhytur në korrupsion dhe trafiqe.

E treta, se një aleancë maskarenjsh, mes qeveritarësh, pronarësh dhe gazetarësh, ka ngritur ngritur në këmbë një makineri oruelliane manipulimi që zor se punon me kaq përpikmëri edhe në diktaturat më të egra. Eshtë pikërisht kjo fabrikë gënjeshtratsh, që u vu në punë, me reklamat e inceneratorëve fantazëm, për të bërë dokumentare se djegësat që nuk ekzistonin, i kishin bërë qytetet tona më të pastra. Eshtë pikërisht ajo që shërben si alibi për çdo tender dhe koncesion të dhënë pa garë. Po ajo u vu në punë edhe për të shpërndarë tymnajën e puçit të vjedhjes së kompetencave të kryeministrit, që synonte të fshihte thelbin e dosjes Balluku.

Falë përgjimeve që nxori SPAK ne kemi një dëshmi për të vërtetuar atë që dinim prej kohësh, për të lexuar e dëgjuar provat reale të funksionimit të kësaj makinerie.

Por, megjithëse për faktimin e këtij episodi duhet falenderuar Prokuroria e Posaçme, ata që nxitojnë të bërtasin për heroizimin e saj, janë ende shumë larg të vërtetës. Për këtë ia vlen të sillet vetëm një shembull. Në Rumani, aty ku reforma perendimore në drejtësi krijoi një model suksesi lufta kundër korrupsionit u shtri edhe tek pronarët e TV-ve. Atje përfunduan njëri pas tjetrit në qeli Voiculesku i Antena 1, Vantu i Ralitatea TV, Ghita i Romania TV, për të përmendur vetëm më kryesorët. Aty purifikimi nuk e anashkaloi një nga shtyllat më të korruptuara të sistemit, atë mediatike.

Tani, nga dosjet që SPAK ka në dispozicion, del qartë se mbijetesa e këtij regjimi hajdutësh mbahet në këmbë, jo vetëm prej krimit të organizuar dhe vjedhjes së zgjedhjeve, por edhe falë borive propagandistike mediatike. Dhe kjo nuk është një oikë që mund të anashkalohet. Duke lënë në hije këto fakte të konstatuara në dosje dhe duke u fokusuar vetëm tek ndëshkimi i ingranazheve të pjesës politike të makinerisë, SPAK do e ketë të pamundur të arrijë qëllimin final për të cilin u krijua: ndalimin e grabitjes. Duke ndjekur linjën e deritanishme publiku mund të kënaqet me statistika, por nuk do të shohë asnjëherë rezultate.

Prandaj në Shqipëri nuk do të ketë drejtësi, nëse bashkë me Ballukun, nuk mbajnë përgjegjësi edhe ata që u paguan për të bërë të mundur që ajo të vazhdojë të vjedhë.

©Lapsi.al     

Në mes hermetizmit ekstrem me të cilin po ruhet dosja e Belinda Ballukut në kasafortën e kuvendit dhe çudisë se ndryshe nga raste të tjera për këtë të pandehur po “rrjedhin” shumë më pak info sese për paraardhësit e saj, publiku u surprizua me një fletë të fashikullit ku bëhej fjalë për botuesin italo- shqiptar, Carlo Bollino.

Në atë pasazh, i cili bënte muuu se ishte nxjerrë enkas, Bollino shfaqej duke i kërkuar favore financiare ministres së infrastrukturës, për një të dërguar të tij, biznesmenin Rais Petrela, me të cilin dyshohet se kishte përfitime të përbashkëta.

Në mesazhin, të cilin Bollinino ia kishte dërguar në italisht ministres, pretendohej se ajo nuk po e mbante premtimin për ta disbursuar përmes drejtorisë së rrugëve këtë biznesmen. Po të lexohet me kujdes pasazhi, e gjitha është në kuadrin e strategjisë për blerjen e mediave me para në dorë. Sepse duke ia përcjellë sms e botuesit të Report TV dhe Shqiptarja,com, vartësit të saj Ervis Berberi, Balluku shkruan: “Çunat e tjerë po i mbulojnë nga xhepi i vet mediat. Ty një të kam lënë, e bëre çorap”.

Carlo Bollino që me sa duket mbulohej me para publike dhe jo nga “xhepat e çunave” kërkonte nga drejtoria e rrugëve rreth 700 mijë euro për biznesmenin Petrela. Dyshimi është se botuesi mbyllte pazarin dhe ndante lekët me biznesmenin. Kjo del qartë nga biseda që zhvillojnë Balluku me Berberin….

Belinda Balluku: “Therrite ate plehren (Rais Petrelën) që e perfaqeson (Bollinon-në kllapa shenimet e Lapsi.al) dhe thuaji, kjo eshte skema çfare halli ke.. shko sqaro Carlon… thuai mos shkruaj me tek min… ose pastaj harroje bashkepunimin,”.

Evis Berberi: “Ok Po është ky plehra që shtyn Carlon se do jetë në hall”. Nga e gjithë biseda duket haptazi se italo shqiptari Bollino ka ndërhyrë në qeveri për paratë që duhet të marrë biznesmeni, se ashtu siç shkruan Balluku ai ka rënë dakord edhe me kryeministrin Rama për këtë favor dhe se ai i ankohet ministres se pakti nuk është mbajtur nga ana e saj pasi pagesat janë shtyrë për tre vjet dhe një punë e re nuk ka nisur fare.

Deri këtu nuk ka ndonjë “scoop” të madh. Që kur ka marrë pushtetin kjo qeveri, Bollino ka përfituar që nga bunk-arti e deri tek urdhërat e Veliajt për ti shtuar reklamën e inceneratorëve, se përpara ishin zgjedhjet. Ajo që mbetet mister është se përse nga dosja voluminoze që po ruhet me fanatizëm, gjëja e parë që doli ishte pasazhi ku njollosej bosi i Report TV dhe Shqiptarja.com?

Një hipotezë për të zgjidhur këtë mister lidhet me kthimin e pllakës editoriale të mediave të Bollinos. Që kur u pa se SPAK po ia priste biletën Belës, italo-shqiptari filloi ta lëshojë bamirësen e dikurshme. Doza e lajmeve kritike u arrit. Dhe qershia mbi tortë u bë një editorial me emër i Bollinos, ku Ballukut i kërkohej në mënyrë të drejtpërdrejtë dorëheqja, sepse përndryshe “...rrezikohet një përplasje e rëndë institucionale mes politikës dhe drejtësisë, një përplasje që nuk do ta shpëtojë Belinda Ballukun nga hetimi, por as nuk do t’a ndihmojë vendin në procesin e tij të integrimit europian“.

Kjo thirrje e hapur për largim, e shoqëruar edhe me ndryshimin e kursit nga TV kombëtare, që nuk veprojnë pa urdhër të shefit, e ka çuar në skaj paranojën e zv/kryeministres, e cila duke njohur mënyrën që e pohon vetë, atë se si paguhen dhe se si cicërojnë mediat e mëdha, ka dyshuar se mos ka pasur një direktivë nga Rama për të përgatitur terrenin për dorëheqjen e detyruar të saj.

Pikërisht me këtë moment përkon edhe “rrjedhja” e të vetmit dokument të publikuar nga dosja e fundit, atij që njollos keqas Carlo Bollinon. A është një koincidencë? Madje fiks pasi gazetari botoi shkrimin ku kërkoi largimin e saj? Vështirë të besohet.

Aq më të fortë e bën këtë dyshim edhe fakti se dosja Balluku është ruajtur në kasafortë, nuk i jepet as deputetëve të opozitës dhe e vetmja që e ka marrë atë në duar është Balluku dhe avokatët e saj.

A e paratha Top Channel rënien e Belinda Ballukut?

Pra a mos, në mënyrë paradaksale ka qenë ajo që ka përcaktuar daljen e kësaj flete të rëndë për Bollinon, duke dhenë mesazhin se po kërkuat kokën time do ju marr të gjithëve me vete? A nuk thuhet pikërisht në këtë faqe se ai “ka rënë dakord me Ramën”? A mund të shihet ky edhe si një sinjal për kryeministrin, se unë këto gjëra i kam bërë me bekimin tënd?

Për këto pandehma ende nuk ka fakte. Por logjika ta do që me moton: “i mbytyri të mbyt”, Belinda Balluku po luan kartat e fundit, jo se emocionalisht nuk duron dot faktin se ata që i ka ushqyer me para, tani po shkruajnë se duhet të ikë, por për tu kujtuar atyre se krimet i kanë kryer bashkë, dhe se nuk mund të lajnë duart kollaj me të.

©Lapsi.al