VOAL- Tensionet gjeopolitike po testojnë bashkëpunimin ndërkombëtar edhe në fushën e shkencës. CERN në Gjenevë, Organizata Evropiane për Kërkime Bërthamore, kohët e fundit ndërpreu të gjitha marrëdhëniet me institutet ruse. Vendimi, i zyrtarizuar më 30 nëntor 2024, u sanksionua me një rezolutë të miratuar në fund të vitit 2023 nga 24 shtetet anëtare të këshillit të CERN-it.

Me këtë zgjedhje, rreth 300 studiues rusë të lidhur me institutet kombëtare nuk bashkëpunojnë më me Organizatën. Megjithatë, siç shpjegon Arnaud Marsollier, kreu i marrëdhënieve me median në CERN, për programin e lajmeve RSI, ky përjashtim nuk bazohet në kombësinë e studiuesve individualë: “Ne kemi ndërprerë marrëdhëniet institucionale me Rusinë, por vazhdojmë të punojmë me disa shkencëtarët rusë të lidhur me laboratorë në vende të tjera si Franca, Gjermania, Italia apo Shtetet e Bashkuara. Zgjedhja u diktua nga lufta në Ukrainë.”

Përfundimi i bashkëpunimeve me Rusinë ka edhe pasoja ekonomike. Federata Ruse kontribuoi, për shembull, me rreth 40 milionë franga në projektin për përshpejtuesin e ri të grimcave. Kjo humbje tani duhet të kompensohet.

Vendimi nuk ishte pa kritika. Unioni i Shkencëtarëve për Çarmatimin është deklaruar kundër tij, ndërsa disa organizata akademike palestineze i kanë kërkuar CERN-it të mbajë një qëndrim edhe për konfliktin izraelito-palestinez. Lidhur me këtë, Marsollier e shkurton: “Izraeli është një shtet anëtar që nga viti 2014, ndaj i takon këshillit të vendosë se kush mund të mbetet dhe në çfarë kushtesh”. Prandaj, nuk është e sigurt se vendimi për t’i dhënë fund bashkëpunimit me Federatën Ruse do të mbetet një përjashtim.

Këshilltarja federale nga St. Gallen u zgjodh nga Asambleja Federale me 168 vota nga 203 fletëvotime të vlefshme.

VOAL- Karin Keller-Sutter do të jetë Presidentja e re e Konfederatës. Asambleja Federale e zgjodhi sot, të mërkurën, me 168 vota nga 203 fletëvotimet e vlefshme. 60-vjeçari do të marrë detyrën, si zakonisht, më 1 janar.

Aftësia për të pohuar veten dhe guximi janë cilësitë kryesore që i atribuohen presidentit të ri. Por Karin Keller-Sutter demonstron gjithashtu aftësi ndërmjetësimi. Ndoshta rrjedh nga trajnimi i saj si interprete dhe përkthyese, si dhe mësuese e shkollës së mesme. Me origjinë nga Kantoni St. Gallen, ku lindi më 1963, anëtarja e FDP-së u zgjodh në Këshillin Federal në dhjetor 2018 dhe ka drejtuar Departamentin Federal të Financave që nga janari 2023 (pasi ka qenë në krye të Departamentit Federal të Drejtësisë dhe Policisë). “Pas rënies së Credit Suisse, asgjë nuk më frikëson më”, tha ajo prillin e kaluar në një intervistë me Le Temps.

Telefoni celular në veshin e saj, duke ecur me shpejtësi, kushdo që vëzhgon Karin Keller-Sutter në Bundesgasse përballë Pallatit Federal mund ta ngatërrojë atë me një biznesmene të sigurt në vetvete. Popullsia, thonë anketat, e konsideron atë një nga figurat më me ndikim në qeveri. Në të kaluarën e afërt ajo konkuronte me Alain Berset.

Cilësitë që këshilltarja Uraniane për Shtetet Heidi Z’graggen (Qendra) i konfirmon mikrofonave të RSI: “Ajo është shumë e fortë dhe e aftë për të imponuar veten”. Për efektivitetin flet edhe këshilltarja kombëtare e Vaud-it, Jacqueline de Quattro (PLR): “Në Departamentin e Sigurisë ajo ka avancuar edhe projekte shumë të komplikuara. Pra, ajo është me të vërtetë një person i guximshëm”.

Por si mund të shprehen këto karakteristika në një pozicion, atë të presidencës zvicerane, që nuk urdhëron asgjë dhe askënd. Në realitet nuk është thjesht një nder, ata që mbajnë këtë rol kanë detyra organizative dhe mbi të gjitha përfaqësojnë vendin jashtë. Dhe këtu lindin pritshmëri, si ato të këshilltarit kombëtar të Ligës së Veriut, Lorenzo Quadri. “Shpresoj dhe besoj – thotë ticinezja – që Karin Keller-Sutter do të jetë në gjendje të riafirmojë më mirë pavarësinë e Zvicrës ndaj organeve ndërkombëtare tejkombëtare. Ndryshe nga ajo që bëri Viola Amherd, e cila në vitin e saj presidencial ndoqi një politikë të anëtarësimit zvarritës në NATO”.

Pritshmëri të kundërta në krahasim me ato të së majtës. Për këshilltaren kombëtare të Gjenevës, Delphine Klopfenstein Broggini: “Sot kemi nevojë për negociata mes Zvicrës dhe Evropës, por edhe në nivel ndërkombëtar. Ka konflikte kudo në botë. Zvicra duhet të ketë një rol të veçantë, por sot nuk ndihet”. ATS/RSI

Shpenzimet e akorduara për këto aktivitete reduktohen deri në vitin 2025. Për të majtën dhe PVL-në ky është një “gabim strategjik” – Financimi për UNRWA anulohet

VOAL- Bashkëpunimi ndërkombëtar do të duhet të bëjë pa 250 milionë franga zvicerane deri në vitin 2025. Kështu vendosi Këshilli Kombëtar të mërkurën gjatë debatit për buxhetin federal. E majta dhe PVL e denoncuan këtë “gabim strategjik dramatik”. Këto shkurtime janë sigurisht të vështira, por të nevojshme për të balancuar buxhetin, argumentoi Jacques Nicolet (SVP/VD) në emër të komisionit.

Në detaje, Agjencia Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC) do të duhet të heqë dorë nga pothuajse 150 milionë për bashkëpunimin dypalësh në vitin 2025, duke shkuar nga 867 në 719 milionë euro. Kontributet për organizatat shumëpalëshe pritet të ulen me 52 milionë, nga 309 në 256 milionë euro.

Sekretariati Shtetëror për Çështjet Ekonomike (SECO) do të shohë reduktimin e burimeve të alokuara për bashkëpunimin ekonomik me 50 milionë franga. Për këtë artikull ka ende 350 milionë franga. Nuk do të ketë shkurtime në aksionet humanitare, të cilat do të kenë në dispozicion 400 milionë franga.

SDC përfitoi nga vitet e paqes. Me situatën e re strategjike globale, është e nevojshme të vendosen prioritete të reja, argumentoi Pius Kaufmann (Qendra/LU). Buxhetet e bashkëpunimit janë rritur në mënyrë të qëndrueshme në dekadat e fundit. Ata tani duhet të stabilizohen në interes të sigurisë së Zvicrës, ra dakord Andreas Gafner (UDF/BE).
Buxheti i dedikuar për UNRWA u anulua

Më pas, Asambleja mbështeti me 109 vota pro dhe 77 kundër propozimin e SVP David Zuberbühler për eliminimin e buxhetit prej njëzet milionë frangash të akorduar për UNRWA, organizatën e Kombeve të Bashkuara për refugjatët palestinezë. E njëjta përpjekje u bë edhe vitin e kaluar, pa sukses. Megjithatë, shuma më vonë u reduktua në dhjetë milionë nga Këshilli Federal, në kontekstin e akuzave izraelite për bashkëpunim me Hamasin.

Laurence Fehlmann Rielle (PS/GE) nënvizoi se këto akuza nuk janë vërtetuar, duke denoncuar një sulm të pakuptueshëm ndaj UNRWA. Kombëtarja ka miratuar tashmë një mocion nga i njëjti deputet që kërkon pezullimin e financimit për UNRWA. ATS/RSI

Berna dhe Brukseli planifikojnë të mbyllin çështjet e mbetura të hapura “deri në fund të dhjetorit”, tha këshilltari federal Cassis i cili u takua me nënpresidentin e Komisionit Evropian Maros Sefcovic.

VOAL- Përfaqësuesit politikë të Zvicrës dhe Bashkimit Evropian u takuan të mërkurën pasdite në Bernë. Negociatat për paketën e re të marrëveshjeve dypalëshe mes Konfederatës dhe BE-së kanë hyrë në fazën vendimtare. Takimi kokë më kokë ndërmjet këshilltarit federal Ignazio Cassis dhe zëvendëspresidentit të Komisionit Evropian Maros Sefcovic u pasua nga një darkë me të dy delegacionet. “Jemi në fazat përfundimtare”, komentoi ministri i Jashtëm zviceran, përpara se të mirëpresë mysafirin në Rezidencën Lohn në Kehrsatz (BE) për një diskutim që synon “qartësimin e pikave të fundit të hapura”. Objektivi i përbashkët i palëve është mbyllja e negociatave “deri në fund të dhjetorit”.

Si dëshmi e momentit të bashkëbisedimit, Cassis dhe Sefcovic nuk u takuan me shtypin në fund të takimit. Ky nuk ishte një raund negociatash, përsëriti Departamenti Federal i Punëve të Jashtme në mbrëmje vonë. Shkëmbimi, lexojmë në shënim, shërbeu për të bërë një vlerësim politik të negociatave. Për më tepër, u përsërit “angazhimi i përbashkët për t’i çuar negociatat në një përfundim të suksesshëm mbi një sërë zgjidhjesh të balancuara”.

Në momentin që negociatat mes BE-së dhe Zvicrës të jenë nënshkrimin e tyre, Këshilli Federal do ta përcjellë dosjen në Parlament. Nëse marrëveshja miratohet, dosja do t’u dorëzohet votuesve. Një votim popullor nuk pritet para vjeshtës 2026.

Takimi i sotëm fillimisht ishte planifikuar për këtë verë, por u anulua. Megjithëse negociatat teknike na kanë lejuar të bëjmë përparim, dy pika thelbësore të hapura mbeten ende. E para është shuma e kontributit të kohezionit që Konfederata duhet t’i paguajë BE-së për të hyrë në tregun e vetëm. Zvicra është e gatshme ta paguajë atë në mënyrë të vazhdueshme gjatë viteve, por shuma ende për t’u përcaktuar është temë e negociatave. Çështja e dytë që do të zgjidhet është klauzola e njëanshme mbrojtëse e kërkuar nga Zvicra, pra një frenim që duhet të aktivizohet në rast imigrimi nga BE, i konsideruar i tepruar. Deri më tani kërkesa është refuzuar gjithmonë kategorikisht nga Komisioni dhe qeveritë evropiane.

Rruga për të cilën, sipas burimeve të RSI, po punohet është se Zvicra heq dorë nga mundësia për të bllokuar vetë fluksin e punëtorëve, por mund të kërkojë dritën jeshile nga Brukseli. Në rast refuzimi, një gjykatë arbitrazhi do të vendoste. Por kuptimi i marrëveshjes do të ishte që Berna t’i dorëzohet unilateralizmit, në këmbim të një përjashtimi të personalizuar për Konfederatën. Me një homolog, megjithatë, tarifa të barabarta universitare për studentët zviceranë dhe evropianë.ATS/RSI

Votuesit zviceranë dolën në kutitë e votimit të dielën për të votuar kundër zgjerimit të autostradave.

Propozimi i qeverisë zvicerane për të ndarë 5.3 milionë euro për zgjerimin e autostradave dhe ndërtimin e rrugëve të reja në gjashtë lokacione kyçe, duke përfshirë afër Bernës dhe midis Gjenevës dhe Lozanës, u refuzua nga 52.7% e votuesve.

Plani, i miratuar nga parlamenti vitin e kaluar, u përball me kundërshtimin e atyre që shqetësoheshin për ndikimin dhe efektivitetin e tij mjedisor, shkruajnë mediat e huaja.

Kundërshtimi erdhi edhe pse Qeveria federale, argumenton se vëllimi i trafikut në rrjetin e autostradave është rritur më shumë se pesë herë gjatë 60 viteve të fundit.

Dhe rezultati u festua nga Partia e Gjelbër, e cila e quajti propozimin “një politikë transporti të vjetëruar”.

Së bashku me grupet e krahut të majtë dhe mjedisor, të Gjelbërit bënë fushatë kundër projektit, duke theksuar ndikimin e tij mjedisor dhe shqetësimin se rrugët më të gjera do të çonin vetëm në më shumë trafik.

Ata tani avokojnë që fondet të përdoren për transportin publik, lëvizshmërinë aktive dhe rinovimin e autostradave ekzistuese.
Mattea Meyer nga kampi jo u shpreh e kënaqur me rezultatin e referendumit.
“Jam jashtëzakonisht e kënaqur që shumica e popullsisë nuk dëshiron një zgjerim të autostradës, dhe në vend të kësaj dëshiron më shumë mbrojtje klimatike, një tranzicion transporti që nuk është në kundërshtim me klimën, gjë që nuk është zgjerimi i autostradës”, ka thënë ajo. bw

Një nga skenat e projektuara në Pallatin Federal

Shfaqja “Volare” përfundoi në Bernë dhe u projektua në fasadën e Pallatit Federal për pesë javë.

VOAL- Suksesi për shfaqjen e dritës dhe zërit “Volare” e projektuar në fasadën e Pallatit Federal: mbi 620 000 njerëz morën pjesë në edicionin e 14 të ngjarjes, i cili u mbajt midis 19 tetorit dhe 23 nëntorit 2024. Këtë vit shfaqja iu kushtua botës shumëngjyrëshe të zogjve zviceranë.

Shfaqja u krijua me mbështetjen e Stacionit Ornitologjik Zviceran të Sempach (Lucernë).

“Një nga skenat e preferuara të audiencës ishte kërcimi prekës i dasmës i vinçave në melodinë e “Non, je ne regrette rien” nga Edith Piaf”, siç njoftuan organizatorët sot (e diel). Programi 2024 ka magjepsur njerëzit e të gjitha moshave. “Ne arritëm të përsërisim suksesin e viteve para pandemisë.

Edicioni i ardhshëm do të zhvillohet nga 18 tetor deri më 22 nëntor 2025. ATS/RSI

Kreu i ri i policisë federale përshkruan kursin e saj dhe deklaron për RSI: “Ne duhet të punojmë me burimet në dispozicion: nevojiten prioritete dhe fleksibilitet.”

VOAL- Lufta kundër mafias, lufta kundër terrorizmit dhe ekstremizmit të dhunshëm, mbrojtje kundër përdorimit kriminogjen të teknologjive të reja, në veçanti inteligjencës artificiale: këto janë sfidat kryesore që presin Eva Wildi-Cortés, e emëruar drejtoreshë e re e Policisë Federale (Fedpol). Sfidat që do t’i duhet të përballet me burimet gjithnjë e më shumë nën presion.

49-vjeçarja u zgjodh pikërisht për aftësitë e saj drejtuese dhe ajo vetë kujtoi, në një konferencë për shtyp të mërkurën në Bernë, se do të jetë e nevojshme të optimizohet puna dhe të përcaktohen prioritetet.

Duke folur për Radiogiornale, duke iu përgjigjur një pyetjeje nga korrespondenti i RSI, Gian Paolo Driussi se sa më shumë mund të bëhet vetëm me mjetet në dispozicion, ajo tha: “Le të shohim se çfarë do të thotë Kontrolli Financiar Federal në raportin që do të arrijë vitin e ardhshëm: ne do të kuptojmë (me një raport të jashtëm, red.) nëse kemi burime të mjaftueshme apo jo; (Kontrolli Financiar Federal, red.) do të na japë një bazë të mirë për punën që duhet të bëjmë. Nuk ka polici në botë që thotë ‘kemi burime të mjaftueshme’, por duhet të punojmë me atë që kemi. Duhet të kemi prioritete dhe të mbetemi fleksibël”.

Optimizimi i punës nënkupton gjithashtu përmirësimin e bashkëpunimit midis autoriteteve të ndryshme dhe agjencive të zbatimit të ligjit në nivel kombëtar, por edhe ndërkombëtar. Dhe ky është një objektiv i deklaruar i Wildi-Cortés, e cila mburret me përvojën e gjatë në Fedpol. Një përvojë e gjatë pavarësisht se nuk ka pasur trajnim fillestar si police: pasi i është bashkuar Policisë Federale mbi njëzet vjet më parë, pak ose aspak e njohur për publikun e gjerë, ajo megjithatë ka qenë shpesh pjesë e grupeve të punës që numërohen, duke përfshirë ndër të tjera gjërat kanë një rol qendror në analizën e sistemit të sigurisë së brendshme të vendit. RSI

VOAL- Në vitin 2025, kostot e kujdesit shëndetësor në Zvicër do të kalojnë 100 miliardë franga, sipas parashikimeve të Qendrës së Kërkimeve Ekonomike të Institutit Federal të Teknologjisë në Zyrih të publikuar të martën.

Një rritje prej më shumë se 4% vlerësohet për këtë vit, ku shpenzimet shëndetësore përfaqësojnë më shumë se 12% të prodhimit të brendshëm bruto (PBB). Në vitin 2000 ishte ende 9.1%, siç thekson Qendra e Kërkimeve Ekonomike të Institutit Federal të Teknologjisë.

Sipas parashikimeve, shpenzimet e kujdesit shëndetësor për frymë do të arrijnë në rreth 11 000 franga në vitin 2024. Deri në vitin 2026, kjo shifër pritet të rritet në 11 600 franga.

Ka disa faktorë që kontribuojnë në rritjen e shpenzimeve, sqaron Qendra e Kërkimeve Ekonomike të Institutit Federal të Teknologjisë: nga njëra anë është plakja e popullsisë, e cila sjell kosto më të larta për kujdesin afatgjatë, por nga ana tjetër ka edhe spitale dhe praktika mjekësore. duke rritur kostot. Një situatë që reflektohet më pas në rritjen e primeve të sigurimit shëndetësor. ATS/RSI

John Bolton duke dëgjuar Donald Trump gjatë një takimi në Shtëpinë e Bardhë më 2018

Ish-këshilltari i sigurisë kombëtare i Donald Trumpit është i bindur se Konfederata nuk do të jetë në gjendje të llogarisë në neutralitetin për mbrojtjen e saj

VOAL- Zvicra duhet t’i bashkohet Organizatës së Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), sepse në të ardhmen nuk do të jetë më në gjendje të llogarisë në neutralitetin për mbrojtjen e saj: sipas John Bolton, këshilltar për sigurinë kombëtare midis 2018 dhe 2019 të Donald Trump. Një president, thotë 75-vjeçari në një intervistë të publikuar nga SonntagsBlick, i cili “bëri shumë dëme në mandatin e tij të parë, i dyti ndoshta do të jetë edhe më keq”.

“Marrëdhëniet transatlantike do të vihen në provë, si nga pikëpamja ekonomike ashtu edhe ushtarake,” shton politikani republikan, ish-ambasador amerikan në Kombet e Bashkuara, i cili ishte me presidentin në samitin e 2018-ës në Bruksel, kur Donald Trump ishte gati të braktisin Aleancën. “Ai ishte në prag për ta bërë atë në atë kohë. Ai dëshiron të largohet nga NATO: në varësi të përparimit të luftës në Ukrainë, këtë herë ai mund të shkojë deri në fund. Duhet të dini: Trump bën vetëm atë që mendon se është më e dobishme për të. Ai nuk e kupton se çfarë do të thotë mbrojtja e përbashkët. Ai beson se Shtetet e Bashkuara mbrojnë Evropën pa u paguar për ta bërë këtë”.

Pavarësisht gjithçkaje, John Bolton beson se “Zvicra duhet të anëtarësohet në NATO”, sepse, siç thekson 75-vjeçari, “është një aleancë e rëndësishme dhe mbi të gjitha funksionale, e cila garanton siguri më të madhe për të gjithë anëtarët, përfshirë Shtetet e Bashkuara”.  “Nuk dua të përfshihem në debatet tuaja politike – nënvizon ai – por me të vërtetë mendoj se do të ishte gjëja më e mirë për të bërë. Neutraliteti nuk ka të ardhme në dritën e situatës së re gjeopolitike. Suedia dhe Finlanda gjithashtu hoqën dorë nga neutraliteti i tyre sepse e kuptuan se ishin të sigurt vetëm pas kufirit të NATO-s”. ATS/RSI

Mbrëmja bie në Brienz. Mund të jetë hera e fundit që banorët do të kalojnë në shtëpitë e tyre

Evakuimi i fshatit të Graubyndenit i kërcënuar nga rrëshqitja është në fazat e tij përfundimtare – Hipoteza e një braktisjeje përfundimtare të fshatit po fiton terren

VOAL- Orët e fundit në shtëpi për banorët e Brienzit, të cilët do të duhet të largohen nga qyteti i kërcënuar nga rrëshqitja e tokës me pamje nga qyteti deri në orën 13:00 të së dielës. Situata është shumë delikate. Askush nuk e di se sa mund të zgjasë evakuimi. Ndoshta këto janë orët e fundit që njerëzit do të kalojnë në shtëpitë e tyre. Të gjithë janë ftuar të heqin çdo gjë që nuk mund të blihet. Ekziston një frikë e vërtetë se në rast të shkëputjes së materialit që lëviz me shpejtësi të konsiderueshme, i gjithë fshati mund të fshihet.

Shpresa është që skenari më i keq të mos ndodhë, por hipoteza se vendi do të braktiset përgjithmonë për arsye sigurie tani po bëhet gjithnjë e më e përhapur. Është një skenar ekstrem, por nuk do të ishte hera e parë që ndodh në Alpe (mendoni për shembull rastin e La Presa në Val Bavona, të cilin Il Quotidiano e trajtoi së fundmi). Mundësia është parashikuar nga skenarët e zhvilluar nga autoritetet komunale dhe kantonale, siç e ka konfirmuar për RTS Christian Gartmann, menaxher i komunikimit në Komunën e Albulës. Në fakt, nuk mund të përjashtojmë që të transferohet e gjithë popullata në shtëpi të reja që do të ndërtohen në një vend tjetër, ende brenda kufijve komunalë.

Hipoteza ka qenë në tryezë për disa kohë. Por asnjëherë nuk ishte bërë më konkrete se në këtë periudhë. Tani tregohen edhe dy vendet ku mund të mirëpriteshin të zhvendosurit.  Janë: Tiefencastel, pak më pak se 2 kilometra ndërsa korbi fluturon nga Brienz, dhe Alvaneu Dorf, pak më shumë se 4 kilometra. Të dy fshatrat kanë zona mjaft të mëdha të sheshta dhe ende të pandërtuara: Cumpogna në Tiefencastel dhe Federna në Alvaneu Dorf. Megjithatë, ndërtimi i shtëpive të reja do të marrë kohë.

Të mërkurën e ardhshme është planifikuar një takim informues me popullatën për të mësuar më shumë rreth projekteve të Bashkisë. Do të jetë një moment i fuqishëm për autoritetet por mbi të gjitha për popullatën që po përjeton ditë të pasigurisë së madhe. Braktisja e Brienz-it në fakt mund të bëhet e nevojshme edhe nëse qyteti nuk është varrosur plotësisht. Kërcënuese janë 1.200.000 metër kub material i gjetur në malin mbi qytet. Por jo vetëm kaq. Në fakt, Brienz qëndron në një pllajë që ka disa kohë që rrëshqet drejt luginës. I gjithë mali është në lëvizje dhe duhet menduar gjithashtu se në një pikë të caktuar rrugët, tubacionet, ndërtesat etj. mund të pësojnë dëme të pakontrollueshme për Bashkinë. Dhe kjo pavarësisht nga kolapsi i madh i frikshëm që do t’i detyrojë banorët të largohen pas një nate të fundit të kaluar në qytetin e tyre, në shtëpitë e tyre, në shtretërit e tyre. RSI