Emigrimi masiv, sidomos i të rinjve, është rikthyer fort pas pandemisë. Shqiptarët po largohen, duke rrezikuar jetën njësoj si në luftë, së fundmi duke kaluar detin nga Franca në Britani me gomone.
Largimi masiv i shqiptarëve shpjegohet vetëm nga teoria e fituesit të çmimit “Nobel” në ekonomi (2001) George Akerlof, sipas të cilit, sa më shumë njerëz largohen nga një vend, aq më pak tërheqës bëhet që të tjerët të qëndrojnë.
Bizneset, pa përjashtim në të gjithë sektorët, e konsideruan mungesën e fuqisë punëtore për shkak të emigracionit sfidën më të madhe të aktivitetit më 2022. Numri i atyre që janë larguar është aq i madh këtë vit, saqë konsumi ka pësuar rënie të beftë në shumë artikuj, si brumërat. Shqipëria humbi miliarda dollarë nga investimet në arsim, kurse sistemi i pensioneve po vihet në rrezik. Bizneset po humbin mundësitë për zgjerim nga mungesa e punonjësve, teksa emigracioni po krijon rrethin vicioz në produktivitet. Pagat, si një mjet i fuqishëm frenimi.
Shqipëria nuk është një vend në luftë, por ngjan si e tillë.
Të rinjtë shqiptarë, shpesh minorenë, gra me foshnja, madje edhe të moshuar, vazhdojnë të largohen nga vendi në një mënyrë që rrezikojnë seriozisht jetën, së fundmi nëpërmjet një udhëtimi rraskapitës që zgjat 7-9 orë me mjete primitive lundrimi nga Franca drejt Britanisë së Madhe, njësoj si në vitet para pas rrëzimit të komunizmit.
Të dhënat zyrtare të Autoriteteve Britanike tregojnë se rreth 5000 shqiptarë kanë hyrë në mënyrë të paligjshme në vendin e tyre dhe janë regjistruar si azilkërkues në periudhën janar-qershor 2022. Gjysma e tyre kanë hyrë në vend me gomone, shumica të rinj.
Komuniteti Europian, nëpërmjet, Eurostat, raportoi se gjatë janar-gushtit të këtij viti kanë kërkuar azil mbi 5 mijë shqiptarë, ndërsa mijëra të tjerë ikin me kontrata pune, me punë të përkohshme, bashkim familjar, për studime etj.
Nga viti 2011 deri më 2021 u larguan nga vendi 214 mijë persona, sipas matjeve që vijnë nga metodologjia e emigracionit neto të INSTAT, por në vitin 2022, fenomeni është bërë më agresiv, pasi bizneset në sektorin e tregtisë pohojnë se ka rënie të menjëhershme në konsum, teksa të gjithë sektorët, pa përjashtim edhe ai publik, janë në emergjencë për punonjës.
Nga viti 2008 deri në 2020-n, rreth 700 mijë shtetas shqiptarë kanë marrë leje qëndrimi në një nga shtetet e Bashkimit Europian. Mijëra të tjerë jetojnë në mënyrë të paligjshme.
Censi për regjistrimin e popullsisë, i parashikuar për këtë vit, u shty, por të dhëna të tërthorta nga INSTAT dhe anketa e emigracionit tregojnë se kanë ikur nga vendi rreth 700 mijë persona pas vitit 2010, teksa ritmet e largimit janë përshpejtuar pas pandemisë, sidomos këtë vit.
Pse po ikin
Për shumë vende europiane nuk është i kuptueshëm se pse kaq shumë njerëz largohen nga një vend i begatë me burime natyrore, duke rrezikuar edhe jetën dhe ku sistemi i qeverisjes është demokratik.
Largimi masiv i shqiptarëve shpjegohet vetëm nga teoria e fituesit të Çmimit “Nobel” në ekonomi, George Akerlof, sipas të cilit sa më shumë njerëz largohen nga një vend, aq më pak tërheqës bëhet që të tjerët të qëndrojnë.
Imagjinoni një 15-vjeçar nga një fshat në Veri të vendit, i cili flet me vëllain e tij të madh që jeton në Londër, që ka vetëm disa muaj atje dhe bën një jetë të pëlqyeshme.
Imagjinoni të tjerët që shpesh jetojnë në familje me minimumin jetik, që shohin profilet e të afërmve të tyre jashtë vendit në rrjetet sociale. Tani të rinjtë shqiptarë masivisht, nuk ëndërrojnë që të formohen me profesione, si një mënyrë për të ndërtuar jetën kur të rriten.
Emigracioni është kthyer në aspiratë, në mendësi dhe po konkurron çdo alternativë që ofrohet së brendshmi. Besmir Muslia, një mësues në ciklin 9-vjeçar në Shemri të Kukësit thotë se, pa përjashtim, nxënësit atje duan të emigrojnë, ikin pa mbaruar ciklin 9-vjeçar.
Situata nuk ishte shumë problematike deri 10 vite më parë, pasi Shqipëria doli nga komunizmi me një popullsi të re në moshë dhe emigracioni ishte si një lehtësim për papunësinë galopante. Mirëpo, emigrimi sistematik në 30 vite tranzicion e ka tkurrur popullsinë e vendit deri në atë pikë sa tani e gjithë shoqëria është në emergjencë për njerëz.
P.sh., sektori i ushtrisë po vuan për mekanikë, kur dihet se shumë mjete që ajo disponon kanë nevojë për mirëmbajte. Drejtues të një reparti të mjeteve të rënda pohuan se, konkursit të hapur për mekanik nuk po i përgjigjej askush.
Tani reparti po mban në punë një person që ka mbushur moshën e pensionit. Në sektorin privat të gjithë aktivitetet e biznesit pa përjashtim këtë vit renditën si sfidën më madhore mungesën e punonjësve.
Ekonomia e Shqipërisë është rritur mesatarisht me 3% në dekadën e fundit, por kjo nuk është përkthyer në standard më të lartë ekonomik për shqiptarët, pasi gati një e treta e popullsisë (mbi 30%) ishin në varfëri vitin e kaluar, sipas përcaktimeve të Bankës Botërore, niveli më i lartë në Europë.
Efektet e zbrazjes së madhe, bie konsumi, bizneset në alarm për punonjës
Me përfundimin e pandemisë Covid-19, vala e ikjeve nga Shqipëria është rritur ndjeshëm, sidomos në vitin 2022, ku një kanal i ri emigracioni në Britaninë e Madhe, me gomone nga Franca po zbraz vendin shpejt.
Mungesa e kapitalit njerëzor tani është kthyer në shqetësim për rritjen ekonomike të vendit, teksa në afate më të gjata, sistemi i pensioneve, kujdesi social dhe cilësia e demokracisë, në mungesë të një popullsie të re në moshë, do të përkeqësohet. Ikjet e mëdha i kanë vënë në vështirësi bizneset në të gjithë sektorët.
Pas pandemisë Covid-19, dhe luftës në Ukrainë, kishte kërkesë të lartë nga jashtë për të prodhuar në Shqipëri, por bizneset po i refuzojnë për shkak të mungesës së punonjësve.
Kriza e burimeve njerëzore fillimisht u shfaq në fabrikat e fasonit, por tani është përhapur me shpejtësi në të gjithë sektorët. Kompanitë e transportit urban në Tiranë po përballen me rënie të numrit të pasagjerëve si rrjedhojë e emigracionit të lartë.
Operatorët kryesorë të linjave urbane në kryeqytet thanë se aktualisht, numri i pasagjerëve është 40% më pak se viti 2019, që konsiderohet periudha para krizës. Sipas të dhënave të Bashkisë së Tiranës, në periudhën janar-qershor 2021, numri i pasagjerëve që përdorin transportin publik është 49% më pak se e njëjta periudhë e 2019-s.
Për 6-mujorin e parë të 2021, rreth 50% e pasagjerëve përdorën abone. Zbrazja po ndodh aq shpejt dhe tani efektet ndihen shumë. Popullsia është zvogëluar, saqë edhe kompanitë e sigurimit, thonë se, aktiviteti i tyre po ndikohet jashtëzakonisht keq nga emigrimi.
Forcim Kola, Drejtor i Përgjithshëm i INSIG, tha se, kompania po përballet me sfida të mëdha, që lidhen me kufizimet e stafit, vështirësitë për të kontaktuar klientët, ritmet ulëse të tregut të sigurimeve, si pasojë e frenimit të veprimtarive individuale dhe të bizneseve.
Emigrimi jashtë i shqiptarëve në nivele të konsiderueshme, rënia e fuqisë blerëse dhe frenimi i mundshëm i rritjes ekonomike, po ndikojnë negativisht tregun e sigurimeve, – tha ai.
Më keq janë sektorët që kanë bazë të aktivitetit krahun e lirë të punës, sidomos industria. Luan Leka, themelues dhe CEO i EHW GmbH, një nga grupet më të mëdha të fokusuara në industrinë përpunuese në vend, tha se fenomeni i emigracionit ka ndikuar në zvogëlimin e tregut dhe gjetjen e fuqisë punëtore, ndërkohë që dhe pagat e ulëta janë një tjetër faktor që nuk e nxisin konsumin.
Call center, që një dekadë më parë ishin zgjidhja për punësimin e të rinjve të arsimuar, tani janë në krizë për gjetjen punonjësve. Lorenc Goga nga “Facile.it”, thotë se në vitet 2015 -2017, në kompani kanë qenë 700 të punësuar, ndërsa tani janë 300 të punësuar.
Minimalisht kësaj kompanie i nevojitet çdo muaj të rekrutojë 20 punonjës të rinj, por ka muaj që kërkesa është edhe më e lartë. Sot “Facile.it” nuk po arrin ta zëvendësojë stafin që po ikën, ndërsa rritja e kapaciteteve të burimeve njerëzore duket mision i pamundur.
Adi Haxhiymeri, një nga importuesit më të mëdhenj të miellit, nëpërmjet fabrikës “Bloja”, pohon se emigracioni është një ndër faktorët kryesorë në vend për rënien e konsumit të brumërave. Gjatë periudhës janar-gusht 2022, importet e drithërave shënuan rënie me 17% dhe Haxhiymeri e shpjegon këtë me zbrazjen e vendit nga emigracioni i lartë.
Ai tha se të rinjtë janë konsumatorët më të mëdhenj të brumërave, por edhe grupmosha që largohet më së shumti nga vendi. Pasojat e emigrimit reflektohen menjëherë te konsumi i bukës. – tha si. Por veç të tjerash, ikja e njerëzve është shndërruar edhe në problem për funksionimin e aktivitetit.
Florian Zekja, nga Unioni i Fasonëve, tha se, industria është duke kaluar një situatë tejet të vështirë sa u përket punonjësve. Para se të shfaqej kërkesa e lartë pas pandemisë, fabrikat e tekstileve kishin rreth 20 mijë punonjës minus, por me kërkesat e tanishme, nevojat janë për dyfishim të punësimit në këtë sektor.
Industria e tekstileve dhe këpucëve kishte deklaruar rreth 56 mijë të punësuar në vitin 2019, para pandemisë, por Unioni i Fasonëve pohon se, nëse do të kishte mjaftueshëm punonjës, kërkesa është për të punësuar deri në 100 mijë persona.
Mungesa e fuqisë punëtore është problemi më madhor që ka aktualisht sektori i shërbimeve në bare dhe restorante. Nuk pritet që kjo krizë të gjejë ndonjëherë zgjidhje, pasi edhe zbatimi i politikës për të sjellë punonjës nga jashtë rezultoi se u përdor nga ta si trampolinë për të emigruar drejt Europës apo vendeve të tjera”, tha Enri Jahaj, nga Shoqata e Bareve dhe Restoranteve.
Investimet e humbura në arsim, nga 2011 deri më 2021, mbi 4 miliardë euro
Njerëzit, si kapitali më i çmuar në një shoqëri, kur emigrojnë, i krijojnë humbje të mëdha vendit, edhe në aspektin ekonomik. Dëmi i drejtpërdrejtë matet në sektorin arsimor. Sipas përllogaritjeve të Institutit “Aspen” me qendër në SHBA, kostot e edukimit për një person me shkollë të mesme në Shqipëri janë 18,283 euro. Në vendet e tjera të Ballkanit, kostot janë më të larta se në Shqipëri.
Me një përllogaritje të thjeshtë, Shqipërisë i kanë humbur mbi 4 miliardë euro, nëse supozojmë se 228 mijë persona që kanë ikur 10 vitet e fundit ishin të gjithë me shkollë të mesme. Në varësi të nivelit të arsimimit, shoqëria investon në edukimin e individëve deri në njëzet vjet në disa raste.
P.sh., për përgatitjen e personi me shkollë doktorale, sistemi publik në Shqipëri harxhon deri në 32 mijë euro. Me emigrimin e të rinjve të arsimuar, investimet përkthehen në humbje ose bëhen investime në vendet e destinacionit, të cilat përfitojnë njerëz të arsimuar pa shpenzuar para.
Emigracioni, ekonomia bie në kurthin e mungesës së produktivitetit
Në vitin 2021, popullsia e vendit u tkurr me 36 mijë banorë, më shumë se gjysma e Qarkut të Kukësit prej 72 mijë banorësh. Por, zhvillimi më shqetësues është fakti që në pjesën më të madhe të kësaj tkurrjeje ka ndikuar rënia e numrit të grupmoshës 20-24 vjeç, që është dhe pjesa më vitale dhe në moshë produktive e popullsisë.
Kjo grupmoshë shënoi rënie me 15 mijë persona, duke ndikuar në gati gjysmën e tkurrjes së popullsisë totale të vendit. Rënia në vlerë është gati tre herë më e lartë se te grupmoshat e tjera, një faktor indirekt që efektin më të lartë nuk e kanë dhënë zhvillimet natyrore të popullsisë, por emigracioni.
Përvojat kanë treguar se vendet me emigracion të lartë të të rinjve bien në kurthin e mungesës së produktivitetit. Me humbjen e popullsisë së re në moshë, ekonomia humb kreativitetin dhe mundësitë për t’u bërë inovative.
Pasi janë të rinjtë ata që kanë ide dhe dëshirën, si dhe priren nga inovacioni. Pa inovacion, ekonomia nuk mund ta çojë modelin ekonomik në një nivel më të lartë dhe më produktiv.
Pakësimi i të rinjve e pengon qeverinë të ketë qasje të reja në ekonomi. Veç të tjerash, demokracia bëhet më pak cilësore, pasi zakonisht të rinjtë janë grupmosha më aktive dhe ushtrojnë më shumë presion mbi politikën.
Gjatë 30 viteve të fundit, Shqipëria ka ndjekur një model ekonomik të bazuar në krahun e lirë të punës dhe struktura e ekonomisë nuk ka gjeneruar punë me vlerë të lartë. Mungesa e produktivitetit është bërë shkak për emigracion dhe emigracioni, në vetvete, bëhet shkak për rënie të produktivitetit në vijim.
Rënia e lindjeve me shpejtësi nga më shumë se 85 mijë në vitin 1990 në rreth 27 mijë në vitin 2021, sjell një perspektivë të zymtë mbi ecurinë e forcës së punës në dekadën në vijim. Të dhënat nga INSTAT tregojnë se popullsia në moshë pune 15-64 vjeç u tkurr me mbi 32 mijë persona vetëm vitin e kaluar, me rënie vjetore 1.7%, më e thella në 30 vjet.
Në fund të tremujorit të dytë të vitit 2022, gati 80% e burrave në moshë pune u përfshinë në tregun e punës, niveli më i lartë historik. Por ndërkohë, shkalla zyrtare e papunësisë për të rinjtë 15-29 vjeç është 20,2%, pasi kjo grupmoshë, sidomos pjesa e arsimuar, nuk po arrin të integrohet në tregun e punës, për shkak se shumica e vendeve të lira nuk përkojnë me përgatitjen arsimore të tyre.
Rezultatet e Barometrit të Ballkanit 2022 tregojnë se 42% e të anketuarve në Shqipëri planifikojnë të emigrojnë, kjo ishte përqindja më e lartë në rajon, pas Kosovës.
Rritja e pagave, mjet i pamjaftueshëm për frenimin e emigracionit
Anketat rajonale kanë gjetur se 80% e shqiptarëve emigrojnë për arsye ekonomike. Të ardhurat nga pagat në Shqipëri janë më të ulëtat në Europë dhe 30% më pak se mesatarja rajonale. Bizneset në Shqipëri po mendojnë të përdorin pagat si mjet për të frenuar emigracionin, por sado që të jetë rritja, është e vështirë të plotësohet hendeku.
Luan Leka, themelues i EHW, pohon se fenomeni i emigracionit ka ndikuar në zvogëlimin e tregut dhe gjetjen e fuqisë punëtore.
Ai shton se ndërhyrja më efikase për të ngadalësuar fenomenin e emigracionit është rritja e pagave. Fenomeni ka filluar, por ai do të nxisë rritjen e kostove të ndërmarrjes dhe për pasojë, çmimet. Shumë ndërmarrje do të humbasin aftësinë konkurruese dhe do të mbyllen, duke favorizuar importin.
Z. Leka rekomandon se përballë këtij fenomeni të pandalshëm do të ishte me vlerë ndërhyrja e shtetit për uljen e ngarkesës fiskale mbi pagat, që sot kalon 40% të pagës neto.
Eleni Babameto, e cila drejton kompaninë “Teuta”, një nga kompanitë më të mëdha në fushën e import-eksportit të ushqimeve dhe distribuimit të tyre, pohoi se është rritur edhe konkurrenca e brendshme pasi të gjitha bizneset janë në kërkim të punonjësve.
Kjo ka krijuar paqëndrueshmëri të stafit dhe vështirësi për të mbajtur ekuilibrin e biznesit. Babameto tha se rritja e pagave është një mjet, të cilin ajo e ka aplikuar për ta përballuar. Ajo tha se bizneset ende kanë hapësira për rritjen e pagave, pasi deri disa vite më parë kishte kërkesa të mëdha për punë.
Si në çdo treg, edhe ai i pagave varet nga oferta dhe kërkesa. Tani që ka mangësi në stafe, ne po përdorim pagat si mjet për të shmangur vështirësitë, tha Babameto.
Të dhënat e INSTAT treguan se ritmet vjetore të rritjes së pagave ishin 6% në tremujorin e dytë të vitit 2022, por kjo rritje u gërrye nga inflacioni, i cili po rritet me ritme më të larta se pagat.
Të dhëna të tjera nga INSTAT tregojnë se bizneset në Shqipëri investojnë shumë pak te kapitali njerëzor. Nga viti 2016 deri në vitin 2020, investimet në trajnimin profesional të punonjësve kishin rënë nga 20-80% sipas aktiviteteve ekonomike, raportoi INSTAT, ndërsa Kodi i Punës nuk respektohet në shumë aspekte të tij./Monitor
Gazetarja Klodiana Lala ka siguruar për Neës24 detaje nga dosja hetimore ku janë regjistruar bisedat mes Ergys Agasit dhe Ermal Beqiraj dhe Mirlinda Karçanajn.
Regjistrimet janë bërë me kamera të vendosura në zyrë, e lidhur gjithashtu me telefonin.
Videot janë pamje filmike të ruajtura nga Agasi, megjithatë ka të dhëna për dhjetëra takime të tjera.
Pjesë nga bisedat:
Ermal Beqiri: Informacioni është një gjë shumë më e madhe se numrat
Ergys Agasi: Ueee
Beqiri: Ça me i bo atij…
Agasi: Nuk e diskuto fare mo burrë, tani jemi goxha shumë shumë lart
Agasi: E ke bërë gati kallëzimin penal për Nardin se ka nxjerrë sekret shtetëror Edhe filloi pastaj e pa situatën si shkoi, filloi prap jo Nardi kshu jo ashtu, filloi t’u shpjegu.
Karçanaj largohet.
Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar ka avancuar me hetimet në lidhje me veprimtarinë dhe përfitimet e kompanisë “Gogel” sh.p.k., e cila rezulton në emër të Arbër Veliajt, vëllait të Erion Veliajt. Në kuadër të këtyre hetimeve, SPAK ka ndërmarrë edhe disa veprime hetimore në disa kompani të tjera të lidhura ngushtë me shoqërinë “Gogel”.
Sipas burimeve, mësohet se SPAK ka zbuluar marrëdhënie financiare ndërmjet Bashkisë së Tiranës, shoqërisë “One Albania” sh.a. dhe shoqërisë “Gogel” sh.p.k. Në kuadër të këtyre hetimeve janë evidentuar disa lidhje tregtare dhe financiare me disa shoqëri që kanë pasur marrëveshje financiare gjatë viteve 2020–2024. Këto shoqëri kanë përfituar fonde për aktivitete të ndryshme që Bashkia e Tiranës ka organizuar.
Nga verifikimet e kryera rezulton se këto subjekte, përveç marrëdhënieve me institucionet publike, kanë pasur ndërveprime të vazhdueshme financiare edhe me shoqërinë “Gogel” sh.p.k., e cila zotërohet nga Arbër Veliaj, vëllai i Erion Veliajt, aktualisht i pandehur me 13 akuza.
Nga këqyrja që i është bërë disa dokumentacioneve të sekuestruara nga SPAK, rezulton se për katër vite Bashkia ka dhënë 2.4 milionë euro për aktivitete artistike dhe kulturore, si edhe për sponsorizime.
Nga analiza e të dhënave të deklaruara në Portalin Qendror të Kontrollit dhe Menaxhimit (Fiskalizimi), rezulton se shoqëria “Arts Lab” sh.p.k., me administrator Erald Simixhiu, i cili rezulton lidhje e afërt familjare e Ajola Xoxës, ka regjistruar një sërë faturash shitjeje gjatë vitit 2024, ndër të cilat përfshihet edhe ajo me një subjekt tregtar, me vlerë 698,285 lekë.
ARBËR VELIAJ NË AVION
Ndërsa Prokuroria e Posaçme ka zhvilluar këto operacione hetimore, “Ora News” ka siguruar pamje të Arbër Veliajt në avionin, sipas burimeve, të linjës Tiranë–Vjenë, ku mendohet se ndodhen edhe zyrat e bizneseve të tij.
Fotot janë të ditëve të fundit, por ajo që mbetet e paqartë nga të njëjtat burime është nëse bileta e prerë nga Arbër Veliaj është vetëm me “vajtje”, apo me “vajtje–ardhje”./Boldnews.al
Kryetari i Partisë Republikane, Fatmir Mediu, bën thirrje për pjesëmarrje masive sot më 22 dhjetor, duke theksuar se beteja për ndryshimin e realitetit politik nuk i përket vetëm partive opozitare, por çdo qytetari që kundërshton krimin, korrupsionin dhe kapjen e shtetit.
Postimi i plotë në FB:
“Protesta e Opozitës në 22 Dhjetor
Në mbledhjen e kryesisë, Kryetari i Partisë Republikane theksoi se është koha që jo vetëm Partia Demokratike, Partia Republikane, por gjithë opozita pa dallim, çdo qytetar, të jetë prezent dhe të luftojë për të ndryshuar realitetin e dominuar nga krimi, korrupsioni dhe papërgjegjshmëria.
Raporti i OSBE/ODHIR denoncoi se zgjedhjet ishin një farsë, ku shteti dhe Partia Socialiste u bënë një, duke vjedhur paratë e taksapaguesve për të blerë vota, faljen e gjobave dhe bonusin për pensionistët në shkëmbim të votës. ODHIR deklaroi se krimi i organizuar, i lidhur me pushtetin, bleu vota, intimidoi votuesit dhe vendosi në parlament përfaqësuesit e tij. Po ashtu, deklaroi qartë se liderët e opozitës u proceduan dhe arrestuan përpara zgjedhjeve politikisht, në shërbim të pushtetit.
IDU (Unioni Ndërkombëtar për Demokraci), ku bën pjesë Partia Republikane Amerikane e Presidentit Trump, Partitë Popullore Europiane theksuan se zgjedhjet në
Shqipëri u manipuluan nga Partia Socialiste, e lidhur me korrupsionin dhe krimin, dhe Shqipëria duhet të gjejë mekanizmat për një qeveri që garanton zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Kongresi Amerikan, në seancën e Komisionit për Europën, deklaroi se në Shqipëri po shkatërrohet pluralizmi dhe zgjedhjet e lira; krimi dhe korrupsioni janë një kërcënim jo vetëm për Shqipërinë, por edhe për rajonin e më gjerë. Ata kërkuan një drejtësi që i shërben qytetarëve dhe nuk përdoret si armë politike e pushtetit.
Të gjitha këto kanë vlerë kur opozita dhe shqiptarët të bashkohen në një lëvizje të fuqishme masive kundër qeverisë së Edi Ramës, e cila po zbraz Shqipërinë dhe po shkatërron të ardhmen e Shqipërisë dhe Kombit, duke e kthyer atë në momentet më të errëta të historisë shqiptare.”
Prisni se ngatërrova regjistër. E nisim sërish, da capo:
— Grua, doli dielli edhe për ne! Je abdejtuar me të fundit? Qeveria rriti rrogat e klasës punëtore dhe shtresave në nevojë, që ia marrsha të keqen!
Por, siç ndodh rëndom në familjet tona, entuziazmi i burrit që lexon titujt e lajmeve u përplas me muret e ftohta të realitetit që mban në dorë gruaja – ekonomistja e vërtetë e familjeve tona me buxhet të kufizuar. Ajo tundi kokën, pa asnjë shenjë gëzimi, dhe aty buzëqeshja më ngriu në fytyrë.
— Më pëlqen ky entuziazmi yt. Po kur ta mbash ti llogarinë e shtëpisë, do ta shohësh rritjen e vërtetë, — më tha me një zë që parashikonte stuhinë.
E ekzagjerove, – iu kundërvura unë. – Tani jemi në kohën kur mund të heqim dhe ndonjë lek mënjanë.
Pas kësaj ndërhyrjeje, me sa duket krejtësisht të pamotivuar, fytyra e gruas u nxi edhe më shumë.
— Sa kafe në ditë pi zotrote? — më pyeti ajo. Kështu nisi “seanca” e llogaritjes; jo me makroekonominë e ministrisë, por me mikroekonominë e bidonit të ujit.
— Dy, – iu përgjigja unë i habitur nga kthesa e gruas. – Të tretën ma ka ndaluar doktori se më ngrihet tensioni.
— Dhe sigurisht i shoqëron me nga një bidon ujë, apo jo?
Nënqesha hidhur. Hajde grua, hajde.
— Po ke parë të pihet kafja pa ujë? Dhe duhet nga ai i paketuari, se po pive nga ai i çezmës, të zë purtha e përfundon tek Infektivi.
Për çudinë time gruaja filloi të avanconte duke u thelluar:
— Po sa ujë paguajmë në muaj si faturë bashkie, e di? Eja të bëjmë një llogari bashkë.
Unë, i gatshëm në punët e shtëpisë, hapa kalkulatorin. Dava uji! Sa rëndoka në buxhetin e familjes?
— Sa ishte fatura e ujit këtë muaj?
— 22 mijë lekë.
Birinxhi. Çfarë janë 22 mijë lekë në fund të fundit? Hiçgjë
— Sa ujë me bidonë konsumojmë në muaj?
Nisa të mendohem.
-Besoj nja 13–15 nga ai 10-litërshi që, me 1200 lekë bidoni, na rezulton nja 20 mijë lekë të tjera.
Kishin ikur më shumë se 40 mijë lekë nga kuleta dhe nuk kisha kuptuar gjë.
— Po katër të rritur në shtëpinë tonë, sa ujë konsumojmë rrugëve, kafeneve apo në zyrë?
Shfryva. Se me këtë punën e matematikës nuk është se i kam pasur punët mirë.
— Po e lëmë me tre bidonë mesatarisht në ditë, nga ata që kushtojnë 700 deri në 900 lekë… — zëri filloi të më dridhej, llogaria po më shtrëngonte fytin.
Fluturuan dhe nja 80 mijë lekë. Bo, bo… u katandis kokoshi një thelë.
— E sheh? — ndërhyri ajo. — Të paktën 120 mijë lekë vetëm ujë! Pra, rreth 22 për qind e 500 mijë lekëshit shkon vetëm për të shuar etjen e për të larë surratin.
Kulmi! Ishim në mesin e dimrit, por gryka m’u tha. Vajta të rrëmbeja një bidon, por kur mendova koston, bërtita:
— Sikter me gjithë ujë! Edhe qumësht dhie të pinim, do na dilte më lirë!
Por nuk mbaroi me kaq. U hap thesi… dhe lista bashkë me të.
— Vazhdojmë me artikujt higjienikë, — vijoi bashkëshortja me tonin standard të ministres së Financave. Më kishte ardhur në majë të hundës dhe vendi s’po më nxinte.
— Po pse, moj grua, u sosën gazetat kështu?
Le që ne në gazeta punojmë, e kemi lëndën e parë falas.
— Eh, po kanë plumb! Mjekët thonë se plumbi është i keq për organizmin. Pastaj shtëpia ka nevojë për letër higjienike, peceta higjienike, solucione higjienike… ka lloj-lloj asortimentesh higjienike sot.
—Po te pjata e gjellës kur do shkojmë?
—Do vemë dhe aty, po prit se ka radhë puna.
— Lëre me kaq! — i thashë duke ngritur duart përpjetë, si i dorëzuar para fatit. —
Se e shoh që, kur të vijë puna te buka, do përfundojmë te misri foragjere, nga ai që përdoret si silazh për lopët e mushkat. Se për brekë, kanotiere e ndonjë bluzë për ndërresë, e kemi gjetur zgjidhjen te “Gabi”.
— Jo po doje edhe pushime në Jug ti…, — shtrembëroi fytyrën ajo, si për ta mbyllur përfundimisht bisedën dhe për ta zbehur deri në fund entuziazmin tim.
— Kështu siç përfunduam, do t’i marr çelësat e tarracës Bajramit. Blejmë dy karrige portative dhe një çadër dhe ja ku e bëmë plazhin, — propozova unë.
Gruaja buzëqeshi dhe aprovoi me një “OK”-ej të plotë.
—E sheh? Filluan të të vijnë mend.
Dhe unë për kompensim i dhashë një tjetër “OK”, sigurisht po aq të plotë.
Qeveria mund të shtojë zero në rrogat tona, por për sa kohë kostoja e jetesës galopon më shpejt se vendimet e Këshillit të Ministrave, ne do ta kapërcejmë gjithnjë me borxhe pragun e shtëpisë. Në fund të ditës, suksesi i një rritjeje rroge nuk matet me duartrokitjet në parlament, por me faktin nëse gruaja do ta tundë kokën për miratim apo si dëshpërim kur të shohë listën e pazarit.
Për momentin, dielli që “doli” mbi strehën e shtëpisë sonë u mbulua sërish nga retë e zeza të bidonëve me ujë, dhe… letrave higjienike.
Qeveria ruse po shtyn qytetarët që të përdorin Max, aplikacionin e ri të krijuar dhe të kontrolluar nga shteti.
North.Realities
Një grua në Shën Petersburg e la punën në një agjenci komunale vetëm që të shmangte instalimin e një aplikacioni. Studentëve të një universiteti në Siberi u është thënë se nuk mund të hyjnë në provime, madje janë kërcënuar me përjashtim, nëse nuk fillojnë që ta përdorin atë. Një burrë gënjeu shefin e tij për këtë gjë dhe tha se mund të detyrohej të blinte një pajisje të dytë – një telefon të thjesht, ku nuk mund të përdoret interneti.
Para gjashtë muajsh, mes një buje të madhe, autoritetet ruse nisën zbatimin e një projekti që shpresonin se do të transformonte jetën digjitale të qytetarëve: një aplikacion kombëtar komunikimi, i mbështetur nga shteti, që do t’u mundësonte njerëzve të bënin gjithçka, duke nisur nga ankesat për mbledhjen e mbeturinave, te regjistrimi për lëndë shkollore dhe caktimi i terminëve te dentisti.
I quajtur Messenger Max, ai është boshti kryesor i një përpjekjeje më të gjerë për të ndërtuar një “super-aplikacion”, i instaluar në çdo telefon mobil, që në fund do t’u lejojë rusëve të kryejnë një sërë veprimesh nën mbikëqyrjen e rreptë të rregullatorëve shtetërorë dhe Shërbimit Federal të Sigurisë (FSB).
Reklamat për aplikacionin Max janë kudo në Rusi: në bilborde, në internet, në televizione dhe ai po promovohet edhe nga zyrtarët qeveritarë. Rregullatorët kanë ngadalësuar aplikacionet më të përdorura që nuk janë nën kontrollin e shtetit, si WhatsApp dhe Telegram, për t’i frustruar përdoruesit dhe për t’i shtyrë ata të kalojnë tek aplikacioni Max.
Por, a po funksionon kjo? A po kalojnë rusët tek aplikacioni i ri?
Në shumë raste, po. Por, shumë njerëz po ankohen dhe disa po rezistojnë.
“Max ishte pika e fundit”, tha Oksana Petrova, një grua që la punën e saj në Shën Petersburg pasi iu urdhërua të shkarkonte Max-in.
Kur pyeti pse duhej ta bënte dhe shprehu dyshime mbi sigurinë e tij, asaj iu mbajt një leksion se si “të gjitha rrjetet sociale janë nën mbikëqyrje”, u shpreh Petrova.
Amerikanët monitorojnë WhatsApp-in, francezët monitorojnë Telegram-in, “por, vetëm FSB-ja monitoron Max-in”, tha shefi i saj. Nëse nuk e instalonte, i tha shefi, FSB-ja do ta vëzhgonte.
Petrova, si dhe të tjerët me të cilët bisedoi Radio Evropa e Lirë për këtë artikull, kërkuan të përdornin pseudonim për të shmangur arrestimin ose ndjekjen ligjore.
Një grua e quajtur Anastasia u ankua se djali i saj së fundi u ndalua nga mësuesi i tij që të marrë pjesë në një ekskursion shkollor për të parë një film, sepse Anastasia nuk konfirmoi lejen e tij, duke përdorur Max-in. Djali u kthye në shtëpi duke qarë.
Mësuesi “tha ‘nëse nuk të pëlqen, transferohu në një shkollë tjetër. Unë nuk përdor mesengjerë të tjerë për të komunikuar me prindërit, ky është urdhër i shkollës’”, shkroi Anastasia në një koment në aplikacionin e rrjeteve sociale Threads, një platformë e kompanisë Meta, që ka edhe WhatsApp-in dhe Instagram-in.
Shtytja për super-aplikacionin
Për vite të tëra, autoritetet kanë hasur në vështirësi në gjetjen e mënyrave për të kontrolluar apo monitoruar WhatsApp-in dhe Telegramin, i cili u krijua nga rusi Pavel Durov.
Këto përpjekje janë pjesë e fushatave më të gjera – që datojnë prej dekadash – për të kontrolluar mënyrën se si rusët e përdorin internetin.
Përveç që kanë shënjestruar gjigantët perëndimorë të internetit si Facebook, Google, Apple dhe Amazon, autoritetet kanë zhvilluar alternativa vendase si Yandex, VK dhe Mail.ru dhe kanë ndërmarrë hapa për t’i kontrolluar plotësisht këto platforma.
Vitin e kaluar, VK, kompania ku shefi ekzekutiv i saj është djali i këshilltarit të Kremlinit, Sergei Kiriyenko, u shfaq si një lider në zhvillimin jo vetëm të Messenger Max, por edhe si një alternativ për YouTube, platformën e videove që është në pronësi të Google, që po ashtu është mjaft i popullarizuar në mesin e rusëve.
Më shumë se 15 vjet më parë, Ministria e Zhvillimit Digjital lansoi një portal të shërbimeve elektronike qeveritare të quajtur Gosuslugi. Ai ka thjeshtuar jetën e miliona rusëve, duke lehtësuar shumë punë të përditshme që burokracia ruse shpesh i bënte të padurueshme.
Që nga viti 2022, Gosuslugi ka filluar të integrojë më shumë nga shërbimet e saj në VK. Rregullatori kombëtar i teknologjisë dhe mediave, Roskomnadzor, përdori Gosuslugi për të paralajmëruar rusët rreth bllokimit të platformave si Instagram-i dhe për t’i nxitur rusët që të kalojnë te VK.
Në qershor, Duma shtetërore ruse miratoi legjislacionin që autorizonte krijimin e Max-it. Po atë muaj, presidenti rus, Vladimir Putin, e mbështeti publikisht aplikacionin, duke njoftuar se të gjitha shërbimet qeveritare duhet të transferoheshin tek ai.
Që atëherë, ka pasur një fushatë të madhe marketingu për të bindur rusët të kalojnë te ky aplikacion, përmes kërcënimesh dhe detyrimit.
“Duhet të pranohet se sa shumë burime po përdoren për ta shtyrë këtë gjë të quajtur Max, me çdo mjet, përfshirë edhe vetë Putinin. Pra, Putini personalisht nuk ka promovuar kurrë asnjë organizatë tjetër komerciale, përveç Max-it”, tha për Current Time, Mikhail Klimarev, aktivist dhe drejtor i Shoqatës për Mbrojtjen e Internetit.
“Mendoj se kjo është arsye e mjaftueshme për të qëndruar larg, për të qëndruar larg gjithçkaje”.
Në një sondazh të zhvilluar muajin e kaluar nga grupi hulumtues Russian Field, 68 për qind e rusëve thanë se nuk e përdorin fare Max-in, ndërsa edhe 1 për qind tjetër deklaruan se e kishin shkarkuar aplikacionin, por nuk e përdornin. Ata që e përdorin thanë se e shfrytëzojnë kryesisht për biseda dhe mesazhe me miq e familjarë, e më pas për komunikime zyrtare, përfshirë edhe ato që lidhen me shkollat.
Situata në shkolla
Muajin e kaluar, Ministria e Shkencës dhe Arsimit të Lartë e Rusisë u dërgoi një letër të gjitha institucioneve të arsimit pasuniversitar, duke përcaktuar një sërë afatesh që shkollat të regjistronin Max-in për komunikim zyrtar dhe të raportonin se si po përdorej aplikacioni.
Në Universitetin Shtetëror të Kubanit, studentët publikuan online fotografi të një urdhri të dekanit që i detyronte studentët të shkarkonin Max-in, si dhe kërkesën që të shkruanin një “deklaratë shpjeguese” nëse refuzonin.
Urdhra të ngjashëm u raportuan edhe në universitete të tjera. Në Voronezh, studentëve iu kërkua të instalonin aplikacionin, në të kundërtën nuk do të lejohej të hynin në provimet përfundimtare. Në Jekaterinburg, studentët u kërcënuan me përjashtim nga universiteti.
Në Universitetin Shtetëror të Kazanit, departamenti i kimisë u ka thënë studentëve se do të pengoheshin fizikisht që të hynin në fakultet, nëse nuk siguronin një leje elektronike të hyrjes përmes aplikacionit Max.
OVD-Info, një organizatë monitoruese e pavarur që dokumenton represionin policor, tha se deri në fund të nëntorit kishte pranuar dhjetëra ankesa nga studentët dhe mësimdhënësit, të cilët janë ankuar se po detyrohen ta përdorin këtë aplikacion.
Disa studentë thanë se ishin indiferentë.
“Nuk kam mendim të fortë për këtë. E kam instaluar. Kam regjistruar llogarinë, por nuk e përdor”, tha Aleksei, student në Universitetin Shtetëror të Pskovit. “Edhe njerëzit e tjerë thonë njësoj”.
Ai shtoi se Max-i është më i besueshëm krahasuar me aplikacionet e tjera të mesazheve.
Viktoria Romanova, aktiviste nga OVD-Info, tha se administratorët e universiteteve kanë shmangur ligjet ekzistuese duke përdorur gjuhë të paqartë për të detyruar studentët të përdorin aplikacionin Max.
“Kërcënimet e drejtpërdrejta dhe të hapura, si përjashtimi nga shkolla ose pushimi nga puna, ose moslejimi i studentëve të hyjnë në provime, janë më pak të zakonshme”, i tha ajo REL-it.
“Zakonisht përdorin formulime të paqarta për probleme të mundshme, kërcënime për masa disiplinore dhe krijimin e situatave ku thjesht bëhet e pamundur të mos instalohet Max-i”.
Këtë javë, rregullatorët propozuan idenë që bankat të detyrojnë klientët e tyre që të përdorin vetëm Max-in për procedurat e tyre bankare.
Po ashtu gjatë kësaj jave, disa rusë janë ankuar se kanë probleme me Gosuslugi, portalin qeveritar. Portali i lajmeve Vyorstka raportoi se një nënshkrim elektronik, i njohur si GosKlyuch, i cili përdoret për të nënshkruar dhe shkëmbyer dokumente ligjore brenda Gosuslugit, tani do të kërkojë përdorimin e aplikacionit Max.
Aleksei, që punon në ndërmarrjen e ngrohjes komunale në Shën Petersburg, tha se e kishte gënjyer shefin e tij se e kishte shkarkuar aplikacionin. Sipas tij, shumica e kolegëve të tij kanë vepruar po njësoj.
“Një pjesë e njerëzve që kanë frikë se të dhënat e tyre personale mund të zbulohen, mendoj se do të blejnë pajisje dhe do t’i përdorin për të hyrë në WhatsApp, për të krijuar llogari të reja të postës elektronike, në mënyrë që të mos detyrohen ta përdorin Gosuslugi, Sberbank, ose ndonjë gjë tjetër”, tha ai. “Kështu është puna. Është e neveritshme”.
Shefi i NATO-s, Mark Rutte, dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti – tani në detyrë – në Prishtinë. Mars, 2025.
Valona Tela
Anëtarësimi në NATO është më shumë se një dëshirë politike për Kosovën – është nevojë urgjente. Ky është pozicioni që mbajnë jo vetëm autoritetet e vendit, por edhe disa aleatë të rëndësishëm, në kohën kur paralajmërimet për rrezikun në rritje nga Rusia nuk ndalen.
NATO-ja premton se angazhimi i saj për stabilitetin e rajonit do të mbetet i palëkundur, por a mjafton kjo për një vend që ndodhet në vijën e parë të sfidave strategjike?
Qeveria në detyrë e Kosovës konfirmon se anëtarësimi në aleancën ushtarake të Perëndimit mbetet synim i Republikës, por thekson se rruga drejt këtij objektivi “varet edhe nga rrethanat dhe zhvillimet gjeopolitike”.
Zyrtarët nuk i dhanë një përgjigje të drejtpërdrejtë Radios Evropa e Lirë nëse ka plane për një aplikim formal për anëtarësim, por vunë në pah angazhimin e vazhdueshëm të vendit në këtë drejtim.
“Gjatë viteve të fundit i kemi rritur ndjeshëm investimet e dedikuara për mbrojtje. Në vitin 2024, Republika e Kosovës, përkatësisht Kuvendi i Kosovës, e ka avancuar statusin e tij në Asamblenë Parlamentare të NATO-s nga anëtar vëzhgues në anëtar të asociuar. Ndërkaq, tri herë, më 2021, 2023 dhe 2025, kemi qenë vend pjesëmarrës dhe mikpritës i ushtrimeve ushtarake Defender Europe”, tha zëdhënësi Përparim Kryeziu për Radion Evropa e Lirë.
Nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, Shqipëria, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut janë tashmë anëtare të NATO-s. Bosnje dhe Hercegovina dhe Serbia janë pjesë e Partneritetit për Paqe, ndërsa Kosova mbetet jashtë edhe këtij kuadri bashkëpunimi, për arsye politike.
Në NATO-n 32-anëtarëshe janë katër vende – Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Spanja – që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, ndërsa për shumicën e aleatëve, normalizimi i marrëdhënieve të saj me Serbinë mbetet kusht kyç për çdo hap përpara drejt anëtarësimit.
Serbia, nga perspektiva e Kosovës, përbën rrezikun kryesor të sigurisë, ndërsa Rusia shihet si aktori që e ushqen dhe e shfrytëzon këtë tension për të zgjeruar ndikimin e saj destabilizues në Ballkan.
Ndaj, zgjerimi i NATO-s me Kosovën do të kontribuonte në forcimin e stabilitetit rajonal, sipas presidentes Vjosa Osmani.
“Për ne, të jemi në NATO nënkupton të jemi të sigurt. Mendoj se Rusia ka interes afatgjatë për ta destabilizuar Ballkanin Perëndimor, e përmes tij gjithë kontinentin evropian. Dhe nuk do të heqë dorë nga ky synim”, tha Osmani në një intervistë për Politico-n.
Shefi i NATO-s, Mark Rutte, ngriti alarmin më 11 dhjetor, duke paralajmëruar se aleatët e Aleancës janë shënjestra e radhës e Rusisë.
“Rusia e ka rikthyer luftën në Evropë, dhe Evropa duhet të jetë e përgatitur”, sipas tij.
Qysh prej nisjes së pushtimit të plotë rus të Ukrainës, para gati katër vjetësh, Kosova ka kërkuar disa herë anëtarësim të përshpejtuar në NATO.
Radio Evropa e Lirë pyeti në këtë aleancë nëse ka plane për të thelluar angazhimin me Kosovën, përtej misionit paqeruajtës KFOR, apo nëse po shqyrtohen mekanizma që do t’i ofronin Kosovës garanci më të fuqishme sigurie.
Në përgjigjen e marrë nga një zëdhënës thuhet vetëm se “Ballkani Perëndimor, në përgjithësi, mbetet lart në agjendën e NATO-s. Është një rajon me rëndësi strategjike për Aleancën. Angazhimi ynë për stabilitetin e tij është i palëkundur dhe ne nuk do të lejojmë që të ketë vakum të sigurisë”.
Ndërsa pranoi se shtetet autoritare, si Rusia, përpiqen të ndërhyjnë dhe të minojnë demokracitë, zëdhënësi i NATO-s nënvizoi gjithashtu situatën e brishtë të sigurisë në Kosovë, duke e cilësuar dialogun me Serbinë si thelbësor për zgjidhjen e çështjeve të hapura.
NATO-ja u zgjerua për herë të fundit vitin e kaluar me Suedinë. Pushtimi rus i Ukrainës e nxiti atë dhe Finlandën një vit më herët t’u jepnin fund dekadave të neutralitetit ushtarak dhe të kërkonin siguri kolektive.
Këtë javë, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky, njoftoi se vendi është i gatshëm të heqë dorë nga aspiratat për anëtarësim në NATO, në këmbim të garancive të sigurisë. Pavarësisht kësaj, anëtarësimi i Ukrainës në aleancë – anëtaret e së cilës janë të detyruara ta mbrojnë njëra-tjetrën – ka qenë gjithmonë thuajse i pamundur, për shkak të kundërshtimit të Rusisë.
Ish-zyrtari i lartë i NATO-s, Jamie Shea, thotë se Kosova ndoshta mund të përfitojë nga kjo situatë, sepse NATO-ja nuk dëshiron të krijojë përshtypjen se Rusia ka të drejtë vetoje mbi vendimmarrjen e saj.
“NATO-ja është krenuar gjithmonë me autonominë e vendimeve të saj. Dhe, nëse për momentin i duhet të heqë dorë nga anëtarësimi i Ukrainës, ajo mund të dëshirojë ta kompensojë këtë duke u zgjeruar drejt dy vendeve kandidate në Ballkanin Perëndimor – Bosnje dhe Hercegovinës dhe Kosovës – për të treguar se dyert e Aleancës mbeten të hapura”, thotë Shea për programin Expose të Radios Evropa e Lirë.
Neni 10 i Traktatit të NATO-s përcakton kushtet e zgjerimit, duke theksuar se anëtarësimi u ofrohet të gjitha shteteve evropiane që ndajnë vlerat e Aleancës dhe kanë kapacitetin të kontribuojnë në sigurinë e Atlantikut të Veriut.
Ish-ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Fatmir Mediu, i cili ka marrë pjesë në negociatat për anëtarësimin e vendit të tij në NATO, argumenton se Kosova ka përparuar në aspektin ushtarak, por vë në pah pengesat në funksionimin e brendshëm të shtetit. Për pjesën më të madhe të këtij viti, Kosova ka qenë me qeveri në detyrë dhe pa kuvend funksional.
Mediu nënvizon rëndësinë e unitetit politik, duke përmendur edhe përvojën e Shqipërisë, ku pushteti dhe opozita kanë pasur qëndrim të përbashkët gjatë procesit të anëtarësimit.
“Pa këtë, është e pamundur të avancohet në NATO. NATO-ja nuk është vetëm një dëshirë. Është një proces i angazhimeve politike, institucionale, juridike, i luftës kundër krimit, kundër korrupsionit… Kjo është paketa politike. E, pastaj, vjen reforma në forca të armatosura, ku Kosova nuk ka ecur me hapa të ngadaltë, por me hapa pozitivë”, thotë Mediu për Exposenë.
Sipas Mediut, integrimi i Kosovës në NATO nuk vjen vetëm duke u pozicionuar kundër Serbisë apo Rusisë – ai kërkon ofertë konkrete strategjike ndaj aleatëve, veçanërisht SHBA-së.
Marrëdhëniet me SHBA-në, thotë ai, nuk mund të merren si të mirëqena; duhet të jetë e qartë se çfarë ofron Kosova dhe faktori shqiptar në rajon në këmbim.
Ai sheh zgjidhje në integrim gradual de facto: bashkëpunim ushtarak rajonal dhe kapacitete të përbashkëta operative.
“Kjo do të ishte një platformë shumë pozitive për ta përshpejtuar procesin. Nëse Kosova do të përfshihej me vendet tjera të NATO-s në rajonin e Ballkanit, në krijimin e niveleve të përbashkëta operacionale, që kanë të bëjnë me forca të gatshme për të vepruar, me vëzhgimin e hapësirës ajrore, detare, tokësore etj., Kosova, de facto, do të ishte e kyçur në një marrëdhënie me NATO-n”, thotë Mediu.
Në të njëjtën linjë, Shea thotë se Kosova duhet ta thellojë bashkëpunimin me Shqipërinë dhe Kroacinë, me të cilat tashmë ka partneritet në fushën e mbrojtjes, për të demonstruar kontributin e saj në stabilitetin rajonal.
Paralelisht, sipas tij, vendi duhet t’i avancojë reformat e brendshme dhe angazhimin diplomatik.
“Mendoj se, së pari, duhet të kemi një marrëdhënie më të mirë pune mes Qeverisë së Albin Kurtit dhe Shteteve të Bashkuara dhe fuqive kryesore evropiane. Të flasim hapur, këto marrëdhënie nuk kanë qenë të lehta gjatë viteve të fundit, dhe Kurti është përballuar me kritika të drejtpërdrejta nga SHBA-ja dhe disa aleatë evropianë. Gjendja e brendshme në Kosovë, me bllokadat në Parlament, dështimin për të zgjedhur kryetar, dhe fakti që tani kemi sërish zgjedhje më 28 dhjetor, ka ndikuar gjithashtu që jostabiliteti politik të mos shkojë në favor të Kosovës”, thotë Shea.
Ai shton se anëtarësimi i Kosovës në NATO do të sillte kryesisht përfitime politike, pasi KFOR-i e mbron vendin me vite tashmë. Anëtarësimi do t’i siguronte njohje të plotë, vend në tryezën e NATO-s, kredibilitet ndërkombëtar dhe rol më të fuqishëm në sigurinë rajonale dhe evropiane.
Megjithatë, Shea paralajmëron se çdo reduktim apo ripozicionim i forcave amerikane në Evropë do ta detyronte kontinentin të merrte më shumë përgjegjësi për mbrojtjen konvencionale, përfshirë edhe Kosovën.
Këtë vjeshtë, SHBA-ja ka njoftuar për një reduktim të forcave rotative amerikane në Rumani. Radio Evropa e Lirë ka pyetur Departamentin amerikan të Mbrojtjes më 31 tetor dhe më 16 dhjetor nëse këto ndryshime do të kenë ndonjë ndikim në pozicionimin ushtarak të SHBA-së në Ballkanin Perëndimor, por nuk ka marrë përgjigje.
Në fillim të këtij muaji, në Komitetin për Politikë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA-së u diskutua për situatën në Ballkanin Perëndimor, ku përfaqësuesi republikan, Keith Self, e përshkroi rajonin si një “shkrepëse” dhe theksoi se udhëheqja e SHBA-së duhet të ketë një ndikim të rëndësishëm në ruajtjen e stabilitetit atje.
“Vendet e NATO-s në Ballkan duhet të punojnë së bashku për të ndërtuar mbrojtje ushtarake dhe politike. Kosova është veçanërisht e ekspozuar pa anëtarësim në NATO – proces që mbetet i bllokuar për shkak të refuzimit të Spanjës, Greqisë, Rumanisë dhe Sllovakisë për ta njohur pavarësinë e saj”, tha Self.
Edhe pse konteksti gjeopolitik ka ndryshuar ndjeshëm, vendet mosnjohëse nuk kanë lëvizur, por ngjashëm as Kosova nuk ka bërë ndonjë hap të madh, përveçse nga një cikël i rregullt zgjedhor në fillim të vitit në një tjetër të parakohshëm tani në fund.
E, nga këndvështrimi i sigurisë, ky ritëm mund të shihet si një shembull i kuptimit të vonuar të urgjencës strategjike.
Ish-presidenti amerikan Bill Clinton, ka drejtuar akuza ndaj Shtëpisë së Bardhë përmes përfaqësuesit të tij, pas deklasifikimit dhe publikimit të fotografive ku ai shfaqet në kuadër të hetimit për skandalin Epstein, duke theksuar se “po përpiqen ta përdorin si kokë turku”.
“Shtëpia e Bardhë nuk i mbajti këto dosje të fshehura për muaj të tërë për t’i publikuar vonë një të premte me qëllim mbrojtjen e Bill Clinton,” deklaroi përfaqësuesi i tij në një postim në X.
Ai i atribuon këtë veprim Shtëpisë së Bardhë si një përpjekje “për t’u mbrojtur nga ajo që do të pasojë ose nga ajo që do të përpiqen të fshehin”.
Foto të Clinton nga dosja Epstein
“Mund të publikojnë sa fotografi të duan – mbi 20 vjeçare – por kjo nuk ka të bëjë me Bill Clinton. Nuk ka pasur kurrë dhe nuk do të ketë lidhje me të,” theksoi ai në deklaratë.
“Madje edhe Susie Wiles ka thënë se Donald Trump e ka gabim për Bill Clinton,” shtoi ai, duke iu referuar komenteve të shefes së stafit të Shtëpisë së Bardhë për revistën Vanity Fair, ku ajo pranoi se Clinton nuk kishte qenë kurrë në ishullin e Epstein në Karaibe.
Clinton prej kohësh ka pohuar se i kishte ndërprerë lidhjet me Epstein rreth vitit 2005, përpara se ky i fundit, i dënuar për abuzim seksual dhe shfrytëzim të të miturve, të deklarohej fajtor.
Foto të Clinton nga dosja Epstein
Në deklaratën e tij, zëdhënësi i Clinton, Angel Ureña, u shpreh: “Ka dy lloje njerëzish. Kategoria e parë nuk dinte asgjë dhe i ndërpreu marrëdhëniet me Epstein përpara se krimet e tij të dilnin në dritë. Kategoria e dytë vazhdoi lidhjet me të edhe më pas. Ne jemi pjesë e kategorisë së parë. Sado që kategoria e dytë të përpiqet të zvarrisë situatën, kjo nuk do të ndryshojë. Të gjithë, veçanërisht MAGA, presin përgjigje, jo koka turku,” raportoi gazeta The Guardian. Panorama
—- E gjithë kjo na tregon se sa e rëndësishme është siguria dhe stabiliteti i pozicionit ndërkombëtar të Republikës së Kosovës.Ata që ecin më shpejt ishte dashur të vijnë në pushtet.Ata duhet të përcaktojnë ritmin dhe të jenë frymëzim për të gjithë neve , pas një regresi të gjatë politik, nga strukturat e burokratizuara dhe të korruptuara politike…
Rebelimi i pothuaj të shumicës të kësaj klasës politike , ishin ngjarjet të vitit 2025. Është shkruar dhe folur mjaftueshëm. Bilanci i këtyre kthesave politike ishte katastrofike, me pasoja që do të lënë gjurmë për krizat e prodhuara.Preferencat që dolën nga shkrimet nuk iu interesuan kuvendarëve rebel që ti marrin parasysh. Me rebelim u tregu pafuqia për të ndërtuar institucionet e reja të shtetit. Çdo gjë që u bë ngjau apo u shndërrua në tradhti. Ishte një goditje që luhati serioziosht demokracinë dhe themelet e shtetit .Kjo është karriera e turpshme politike të atyre kuvendarëve të pa moral politik dhe institucional.Të shpresojmë së zgjedhjet e 28 dhjetorit për shumë kënd aty të shënojë fundin e karrierës së tyre të ndytë politike .Nje garniturë e madhe e politikanve nuk janë të zotet të bien dakord se bota është në procesin e ndryshimeve të mëdha gjeostrategjike .Po krojohet një rend i ri botëror.Te shohim së sa prijesit botëror janë në gjendje të përcaktojnë politikat stretegjike të tyre .Se a do të ndalën luftërat apo do të kemi përspektiva të errëta edhe në vitin 2026 pritet të shohim në zhvillimet që do të vojnë .Politika në Kosovë dihet së si është , konfliktueze dhe e drejtuar për pushtet, e pak për shtet.Po ndëgjojmë premtime megallomane të pa realizuaeshme edhe gjatë kësaj fushate elektorale , fjalime të liderve partiak shumë pak të besueshme , më shumë të karakterit propagandistik.Gjendja politike nuk është e mirë dhe nuk ka ketu qka fshihet më.E gjithë kjo tregon se sa e e rëndësishme është siguria dhe stabiliteti i Republikës së Kosovës edhe në planin ndërkombëtar.Pa politikanë dhe pa politika vizionare nuk arrihen objektivat e të ndërtuarit shtet dhe mirëqenje të duhur.Madje, ekzistojnë tendencat të disa për të kthyer gjendjen e viteve të 90-ta ,të shekullit të kaluar!Këto janë skandale të rënda politike që nuk guxojnë të na ndodhin në këtë fillim shekulli.Duhet të sanohen dhe lokalizohen më saktësi pasojat e krizës politike dhe institucionale pas zgjedhjeve të dhejtorit.Përndryshe nga ka marr djalli.Duhet të kemi kujdes nga Serbia edhe në vitin vijues kur po shtohet presioni ndërkombëtar për të arritur një marrveshje paqeje të dala nga bisedimet e ndërsjella.Barrë e rëndë për Serbinë e Vuqiqit është bërë pavarësia e Kosovës, të cilën po tenton më qdo kusht ta zhbën me kërcnime për luftë, dhe më realizimin e Asociacionin famoz.Nuk kan pushuar apetetit serbomëdha për dalje në det të Serbisë, për të realizuar ëndrrën e kufirit Viroviticë –Karlovac-Karlobag.Qëllimi i agresionit të Serbësisë së Madhe është të dalin ne detin e Kroacisë,Malit të Zi dhe në anën tjetër për të krijuar dalje në portin e Durrësit ,si burime të fuqishme gjeostrategjike ekonomike dhe financiare.Mbrojtësit e ish republikave dhe Kosova , nuk e lejuan Millosheviqin të realizon projektin fashist për Serbi të Madhe ne shekullin e kaluar.Por, nese janë përulur në bisht në shekullin e kaluar, duhet përulur edhe tash, duke i kthyer tokat e grabitura, dhe Serbisë realishtë ti mbetet Pashallëku i Beogradit, që në fakt do të ishte epilogu i të gjitha disfatave historike serbe.Ne natyrishtë se nuk urojmë luftë në këto ndrrim motive , por urojmë vetëm paqe dhe të gjithë të mirat.E gjithë kjo na tregon se sa e rëndësishme është siguria dhe stabiliteti i pozicionit ndërkombëtar të Republikës së Kosovës.Ata që ecin më shpejt ishte dashur të vijnë në pushtet.Ata duhet të përcaktojnë ritmin dhe të jenë frymëzim për të gjithë neve , pas një regresi të gjatë politik, nga strukturat e burokratizuara dhe të korruptuara politike.Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, tha se “për herë të parë në më shumë se 10 vjet, zgjerimi është bërë një mundësi reale”. Ajo vlerësoi “progresin mbresëlënës” të Malit të Zi dhe Shqipërisë, të cilat janë bërë një burim frymëzimi për vendet e tjera të Ballkanit Perëndimor.Në këtë mes duhet ta këtë vendin edhe Kosova, vendi më propërendimor në Evropë.Në deklaratën e tij, Presidenti i Këshillit Evropian përmendi të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, përveç Serbisë, presidenti i së cilës, Aleksandar Vuçiç, refuzoi të vinte në samit. Costa përshëndeti hapat që Kosova ka ndërmarrë për të ndërtuar besimin midis komuniteteve, duke theksuar se zgjedhjet e ardhshme parlamentare do të jenë një moment kyç për konsolidimin e reformave dhe angazhimin konstruktiv në integrimin evropiaan.Fundvit i mbarë ishte njohja e Kosovës, nga dy shtete, dhe fillimi i heqjës të masve ekonomike të vura padrejtësisht karshi Kosovës.
Kastriot Çako, ish-oficer i lartë i Policisë së Shtetit, ka dalë me zë dhe fizgurë për të bërë një denoncim të fortë për një ngjarje që i ka ndodhur rreth 10 ditë më parë, në ambientet e Komisariatit Nr.2 në Tiranë.
Sipas rrëfimit të tij përballë gazetarit Igli Çelmeta, më datë 10 Dhjetor, rreth orës 10:33, Çako ka marrë një telefonatë nga policia, ku i është kërkuar të paraqitej për një “sqarim” lidhur me një çështje pronësie.
Duke qenë se komisariati ndodhej pranë vendit ku po punonte, ai është paraqitur menjëherë, pa kundërshtim. Por ajo që duhej të ishte një procedurë rutinë, sipas tij, u shndërrua në një ndalim të pajustifikuar.
Pas një kontrolli personal dhe sekuestrimit të telefonit, Çako u fut në një dhomë izolimi, e mbyllur me shul dhe dryn.
“Në momentin që po plotësohesh blloku në shkallët e komisariatit numër dy nga kati i dytë zbret një civil dhe i thotë punonjësit të policisë pse e mban atje fute në dhomat e shoqërimit. Mbasi plotësoi dhe më bëri kontrollin personal duke më hequr celularin, më kontrolloi për cigare, për çakmak, për të gjithë gjërat e tjera, për rrip, më futi në dhomën e izolimit. Jam futur në dhomën e izolimit pa bërë asnjë lloj kundërshtie, asnjë gjë dhe kam ndenjur rreth 10-15 minuta. Më pas ka ardhur personi i cili më futi në dhomën e shoqërimit bashkë me SPZ-në e zonës që më mbulon mua. Unë e njoh thjesht si figurë, por nuk ia dija emrin. Kanë hapur derën e cila ishte mbyllur me shul dhe me dry”, ka rrëfyer ai.
Ai tregon se pasi u mbyll në dhomën e izolimit, gjendja e tij shëndetësore u përkeqësua ndjeshëm. Pas disa minutash, ai humbi ndjenjat, duke mos kujtuar më çfarë ndodhi deri sa u përmend fillimisht në dhomën e ndalimit dhe më pas në urgjencën e Spitalit “Nënë Tereza”.
“Në momentin që këta kanë ikur unë nuk e ndjeja veten mirë po më merreshin mend dhe në një moment të caktuar bërtas ndihmë i kërkoi policisë kam rënë pa ndjenja dhe unë nuk mbaj mend gjë se çfarë ka ndodhur me mua por dua të theksoj se para se të futem në dhoma të izolimit i kam kërkuar punonjësit të policisë a mundet të njoftoj familjen më ka dhënë telefoni dhe kam marrë bashkëshorten”, vijon rrëfimin Çako.
“Në komunikimin që kam bërë me bashkëshorten, mësova që bashkëshortja kishte ardhur se dëgjoja që i thoshte punonjësve të policisë, kujdes se burri është i sëmurë dhe i kam thënë bashkëshortes që të lajmëroj avokatin civil dhe penal pasi mua po më ndalojnë. Më është marrë telefoni dhe unë kur kam rënë pa ndjenja, nuk kam kuptuar se çka ndodhur me mua. Vetëm mbaj mend që jam përmendur plotësisht në urgjencën e spitalit nën Tereza. Dua të theksoj sepse nuk mund të flas se çfarë ka ndodhur me mua gjatë kohës që nuk kam qenë koshient dhe di që gruaja është futur me dhunë kur ka ardhur urgjenca, që më ka dhënë ndihmën e shpejtë”.
Kastriot Çako, ish-oficer i lartë i Policisë së Shtetit
Rezarta Çako, bashkëshortja e Kastriotit, me profesion mjeke, dëshmoi në emision se kishte paralajmëruar policinë për problemet serioze shëndetësore të Çakos, përfshirë hipertensionin e rëndë dhe takikardinë, por kishte hasur në indiferencë totale. Vetëm kur gjendja u bë kritike, u njoftua urgjenca, tregon ajo.
“Kjo që na ka ndodhur neve, na ka tronditur thellësisht nga ana psikologjike, nga ana mjekësore dhe vërtetë kështu do të ndjehej çdo qytetar, çdo taksapagues i rregullt i këtij vendi që përdhoset, depersonalizohet dhe dhunohet nga policia e shtetit që duhet të jetë në mbrojtje të qytetarit të rregullt edhe të çdo qytetari, jo të jetë të kthehet dhunuese”, tregon ajo.
Kastriot dhe Rezarta Çako
“Dua të flas vërtetë në tagrin e mjekes, sepse ashtu u paraqita në fakt, në komisariatin e policisë numër dy. Fill mbas bashkëshortit unë shkova. I pyeta përse është ndaluar bashkëshorti im. I vura në dijeni ngase vuan bashkëshorti im, i cili vuan nga një tension stresant, nga hipertensioni stresant, i shkon deri në 20 për shkak të një kalvari të gjatë të proceseve gjyqësore që kemi pasur me firmën e ndërtimit. Është një njeri që është marrë me sport, i shëndetshëm, por vetëm nga stresi i këtyre problemeve ka hipertension edhe një takikardi që i shkon rrahjet e zemrës deri në 160 në minutë. Pra një gjendje që shumë alarmante dhe këtë unë menjëherë i thashë vij në tagrin e mjekes, jo të bashkëshortes në këtë rast, po ju paralajmëroj që gjendja e bashkëshortit tim është vërtetë për t’u vlerësuar. Prandaj mos bëni asnjë lloj kontakti sepse për çdo problem që mund të ketë ndodhur që ne s’jemi në dijeni dua të di motivacionin që të lajmëroj avokatët tanë, avokatin e çështjet civile dhe avokatin ë për çështjen penale”.
Sipas saj, reagimi i policisë ishte një indiferencë totale. “Në radhë të parë, përveç se të jesh punonjës i këtij shteti, duhet të jesh njeri human. Të dëgjosh se jo të gjithë gënjejnë dhe jo të gjithë simulojnë. Pra, duhet të ishte marrë parasysh ankesa ime në lidhje me problemin e shëndetit. Dhe unë nuk ja vura në dukje një herë, por ja vura dy tre herë këtë problem, sepse po e shikoja që sidomos mbas telefonatës së bashkëshortit tim që më tha po futem në dhomën e shoqërimit, një qytetar që s’ka shkelur kurrë ligjin, një oficer policie karriere, i cili është një njohës i shkëlqyer i ligjit dhe të futet në dhomë shoqërimi. Kjo është një ngjarje e paprecedent, një tronditje e madhe psikologjike me një dëm në shëndet”, thotë ajo. /A2 CNN
Në teatrin e shëmtuar të politikës shqiptare, Benet Beci nuk është thjesht një personazh; ai është simboli i kalbëzimit të administratës që është shndërruar në një makinerisë thithëse të djersës së shqiptarëve. Ndërkohë që propaganda e paguar me paratë tona e portretizon si “rilindasin” e Shkodrës, e vërteta që fshihet pas dosjeve të SPAK-ut dhe llogarive bankare është një shuplakë e rëndë për çdo qytetar që mezi mbyll muajin.
1. Fondet Publike: Plaçkë Lufte për “Ata me dy Klasë Shkollë”
Guximi i Benet Becit për të vjedhur nuk njeh kufij. Nga drejtimi i FSHZH-së e deri te KESH-i, emri i tij është i lidhur me një rrjet merimangë tenderash të paracaktuar. Skandali i fundit i zbuluar nga SPAK, ku flitet për qindra mijëra euro që ndahen si haraç mes zyrtarëve, nuk është thjesht shkelje ligji – është vampirizim i financave publike.
Shprehja që rëndon në dosje, “për ne me dy klasë shkollë”, tregon filozofinë e vërtetë të Becit: një arrogancë injorantësh që e shohin shtetin jo si shërbim, por si një arkë pa zot ku mund të futin duart lirisht.
2. Nepotizmi si Kancer: Dinastia e “Të Paaftëve”
Për Benet Becin, institucionet shtetërore janë agjenci punësimi për pasardhësit e tij. Ndërkohë që djemtë dhe vajzat e Shkodrës dhe gjithë Shqipërisë, me diploma ekselente, marrin rrugët e botës, fëmijët e Becit “blindojnë” pozicione kyçe pa pasur asnjë meritë tjetër përveç mbiemrit. Ky nuk është thjesht nepotizëm; është vrasje e shpresës. Është mesazhi më i zi që një pushtetar mund t’u japë të rinjve: “Nuk ka rëndësi sa mëson, rëndësi ka kush të ka lindur.”
3. Lluksi që Vret: Kur Zyrtari Jeton si Sultan
Si mundet një njeri që e ka gdhirë dhe ngrysur jetën në zyrat e shtetit, të bëjë një jetë që do ta kishin zili edhe oligarkët më të pangopur?
Veshjet e markave mijëra euroshe,
Resortet luksoze që kushtojnë sa rroga vjetore e një mësuesi,
Investimet miliona euroshe në hije.
Kjo pasuri e pashpjegueshme është monumenti i korrupsionit. Është e paimagjinueshme që në një vend ku njerëzit numërojnë qindarkat për bukën e gojës, një zyrtar të jetojë në mes të një lluksi faraonik që buron direkt nga xhepat e shqiptarëve të vjedhur.
5. Skandali në SPAK: A po e Shpëton “Miku” i Prokurorisë?
Pyetja që sot po djeg çdo shpresë për drejtësi është: Pse Benet Beci është ende i lirë? Indicia që ai mbrohet nga një “prokuror mik” brenda SPAK-ut është njolla më e zezë mbi reformën në drejtësi. Nëse një prokuror zgjedh miqësinë para ligjit, ai është po aq fajtor sa vetë Beci. Është e papranueshme që për “peshqit e vegjël” prangat kërcasin menjëherë, ndërsa për “pashain” e tenderave pritet, zvarritet dhe heshtet. Çdo ditë që Beci nuk është pas hekurave, është një dëshmi se drejtësia në Shqipëri mbetet selektive dhe e kapur nga fije të padukshme pushteti.
Përfundimi: Vendi i tij është në Qeli
Benet Beci nuk meriton zyrën e kryetarit të bashkisë, as lirinë për të shijuar paratë e vjedhura. Ai meriton një qeli burgu.
Duhet burg për shkatërrimin e meritokracisë.
Duhet burg për vjedhjen sistematike të tenderave.
Duhet burg për pashpjegueshmërinë e luksit të tij.
Nëse ky njeri nuk ndëshkohet me ashpërsinë maksimale, atëherë mesazhi është i qartë: Shqipëria mbetet pronë e një kaste që mund të vjedhë, të punësojë familjen dhe të jetojë si në përralla, ndërsa qytetarët mbeten skllevër të taksave që ushqejnë barkun e tyre të pangopur.
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në News24, ka folur për çështjen e zv/kryeministres Belinda Balluku dhe dosjen e SPAK ndaj saj, duke e cilësuar këtë proces si një moment kyç që dëshmon pjekurinë dhe pavarësinë e institucionit të posaçëm të drejtësisë.
Sipas Hoxhës, SPAK ka arritur një nivel pjekurie nën drejtimin e Altin Dumanit, duke vërtetuar se është një institucion që nuk kapet dhe nuk ndikohet politikisht. Ai theksoi se mbështetja e SHBA-së dhe Bashkimit Evropian ndaj SPAK vijon të jetë e fortë, ndërsa peshorja, sipas tij, ka anuar qartësisht nga drejtësia.
Gazetari vuri në dukje se pas hetimeve ndaj Belinda Ballukut është shfaqur një front i hapur politik kundër SPAK. “Fillimisht ky front përfaqësohej nga Berisha, ndërsa tani Rama ka dalë hapur kundër tij”, u shpreh Hoxha, duke shtuar se marrja e Ballukut si e pandehur ka qenë momenti që e ka nxitur këtë përplasje.
Duke folur për figurën e zv/kryeministres, Hoxha e cilësoi Ballukun si një personazh me një rritje të jashtëzakonshme politike dhe ekonomike. Ai theksoi se hetimi ndaj saj ka shkuar deri në limite, duke nisur nga gushti i vitit 2024 me kallëzimin e parë, për t’u regjistruar si hetim në shtator të po atij viti dhe për të vijuar për rreth një vit.
Sipas Hoxhës, një nga elementët kyç të hetimit ka qenë çështja e telefonave Blackberry të sekuestruar, për të cilët partnerët ndërkombëtarë kanë deklaruar se mund të zbërthehen dhe të nxjerrin në dritë prova të rëndësishme, përfshirë edhe gjurmimin e parave. Ai shtoi se, pasi kjo ndihmë u bë fakt i kryer, prokurorët kanë vijuar punën pa u ndalur.
Në analizën e tij politike, Hoxha deklaroi se kryeministri Edi Rama mund të ndodhet në një moment vendimtar për të negociuar, por sipas tij, e vetmja gjë që mund të negociohet është fati personal. “Ky pushtet, si i korruptuar, ka rënë”, u shpreh ai, duke theksuar se raste të tilla kërkojnë edhe zgjidhje politike.
Në përfundim, Hoxha theksoi se ndërsa SPAK godet “trupin e infektuar” nga jashtë, përmasat e dosjes Balluku janë të mëdha, duke kujtuar se institucioni u ka përcjellë deputetëve rreth 16 mijë faqe materiale nga kjo dosje.
“Do të dëgjojmë lemerira!”/ Çfarë paralajmëron gazetari? Familjarët e saj kanë bërë transaksione, 14 supermarkete…
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në
Sipas Hoxhës, ndarja e Unazës së Tiranës në disa lote është bërë, sipas tij, për qoka dhe interesa korruptive. Ai e krahasoi rastin e Ballukut me atë të kryebashkiakut Erion Veliaj, duke u shprehur se, në këtë krahasim, Veliaj “duket lule”. Gazetari deklaroi se, sipas tij, kudo që hetohet në lidhje me Ballukun janë gjetur ose do të gjenden elementë korrupsioni.
Hoxha bëri të ditur gjithashtu se, sipas informacionit që ai disponon, paralelisht me hetimin penal ka avancuar edhe hetimi pasuror. Ai theksoi se, që nga rasti i ish-zv/kryeministrit Arben Ahmetaj, praktika e ndjekur është që me nisjen e një hetimi penal të fillojë automatikisht edhe verifikimi i pasurisë.
“Do të dalin lemerira nga dosja Balluku”, u shpreh Hoxha, duke pretenduar se nuk përjashtohet mundësia e pasurive shumë të mëdha, përfshirë prona të shumta dhe transaksione me shifra të konsiderueshme. Ai përmendi gjithashtu aktivitetet tregtare të familjarëve të saj, duke folur për biznese të shumta që, sipas tij, janë shitur më pas përmes transaksioneve të tjera financiare.
Në vijim, gazetari deklaroi se në dosjen ndaj Ballukut pritet të dalin në pah edhe elementë të ngjashëm me çështjen e AKSHI-t, përfshirë, sipas tij, edhe lidhje me krimin e organizuar.
“Familjarë të saj kanë patur rreth 14 supermarkete, pastaj i kanë shitur, transaksione të tjera, etj etj. Te ajo dosje do dalë si te dosja e AKSHI-t edhe lidhja me krimin e organizuar”, tha ai.
“Kjo qeveri dhe Rama vetë, ka rënë!”, gazetari Poli Hoxha: Kryeministri po del në dosje. Për çështjen ‘Balluku’ ka bashkëpunëtorë. Po nisin të ‘cicërojnë’ se…
Gazetari Poli Hoxha në një intervistë për emisionin ‘Kjo Javë’ në News24 se kryeministri Edi Rama del në dosjen e Ballukut, ndërsa ende nuk dihet nëse është i implikuar ligjërisht. Ai tha se kjo qeveri, bashkë me Ramën ka rënë.
Mes të tjerash ai tha se ka nisur të ketë bashkëpunëtorë për këtë çështje, në mënyrë që të shpëtojnë kokën e vetë.
“Procesi i daljes së dosjes nis kur shkon në gjykatë. Ndaj nga periudha që Balluku është marrë nën hetim, vetëm 16 mijë faqe i kanë deputetët. Janë qindra mijëra faqe. Vetëm hetimi pasuror është…përgjime mund të jenë me mijëra faqe. Kryeministri është përfshirë, se ka filluar të dalë në dosje. Se di sa implikim. Ka filluar që të ketë në dosjen Balluku bashkëpunëtorë, po cicërojnë, se secili do të ruajë kokën e vetë. Në këtë kuptim dhe kaq sa ka dalë e ka rrëzuar qeverinë. Nëse ai kërkon të mbrohet nga 83 votat, i kanë socialistët. Ata mund të zgjedhin një qeveri tjetër. Por kjo qeveri dhe Rama vetë, ka rënë! Media të mëdha, si CNN kanë nisur të shkruajnë për Ballukun. Rama është ende në situatën që po tenton ta kalojë këtë faze.”, tha ai.
“Pro qeverisë tranzitore për ‘Republikë të re!”, Poli Hoxha: Rama po blen kohë me çështjen Balluku!
Gazetari Poli Hoxha deklaroi se është pro qeverisë tranzitore në Shqipëri, si modeli i ngjashëm i Italisë me ‘Republikën e re’.
Në një intervistë për emisionin ‘Kjo javë’ në News24 Hoxha tha e Rama vetëm sa po fiton kohë për Ballukun.
“Mua më pëlqen një qeveri tranzitore, që do të përgatiste këtë radhë atë Republikën e re. Rama po blenë kohë, se kalon dot këtë çështje. Ka debat shterpë me opozitën për çështjen e kohës për Ballukut. Një variant është; ose t’i shpallë luftë SPAK, ose ta lërë Ballukun para drejtësisë”, tha ai.
“Dosja e AKSHI-t dhe Ballukut lidhen së bashku”, Poli Hoxha: U cenua siguria kombëtare, krimi i organizuar ishte ulur këmbëkryq
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në News24, ka folur për çështjen e AKSHI-t në SPAK, duke e cilësuar këtë dosje si një nga më të rëndësishmet dhe më domethënëset në punën e Prokurorisë së Posaçme.
Sipas Hoxhës, dosja e AKSHI-t është historike sepse, për herë të parë, ka bashkuar në mënyrë të qartë korrupsionin shtetëror me krimin e organizuar. Ai theksoi se kjo çështje është edhe më e madhe se ajo që lidhet me zv/kryeministren Belinda Balluku, megjithëse, sipas tij, do të vijë një moment kur të dyja dosjet do të ndërlidhen.
Gazetari ngriti shqetësimin se veprimtaria e AKSHI-t ka cenuar drejtpërdrejt sigurinë kombëtare, duke kujtuar se Shqipëria është vend anëtar i NATO-s. Ai u shpreh se përtej korrupsionit, problemi më i rëndë ka qenë krijimi i një monopoli në fushën e shërbimeve digjitale.
Hoxha sqaroi se deri në vitin 2019, një institucion që merret me infrastrukturën digjitale nuk mund të funksiononte pa bashkëpunim me kompani të mëdha ndërkombëtare, si Microsoft. Sipas tij, situata ndryshoi kur ky bashkëpunim u ndërpre dhe cikli u mbyll brenda vendit, çka, sipas pretendimeve të tij, çoi në ekspozimin e të dhënave personale të qytetarëve me qëllim maksimizimin e fitimeve.
Në këtë kontekst, Hoxha deklaroi se krimi i organizuar ka pasur një rol të rëndësishëm në këtë skemë, duke qenë i përfshirë drejtpërdrejt në aktivitetet e lidhura me AKSHI-n.
Hetimet për këtë çështje vijojnë nga SPAK, ndërsa autoritetet nuk kanë dhënë ende detaje të mëtejshme zyrtare mbi përmasat dhe përgjegjësitë konkrete që pritet të dalin nga kjo dosje.
Komentet