“Marr guximin të të shkruaj, tjetër ç’do veç shpirtit tim?” – Janë dy vargjet e famshme të poemës së Pushkinit që ai ia dërgon Tatianës së tij. Në shekullin e romantizmit, edhe Foskolo me Jakopo Ortisin, edhe Gëte me djaloshin Verter, kanë shkruar romane të tipit epistolar, ku shprehen vuajtjet shpirtërore të njeriut për dashurinë e tij fatkeqe.

Rreth  shtatë vite më parë  kur kishte filluar lëvizja protestuese e Çadrës në një ambient të ndezur politik, në një raport të degraduar midis pozitës dhe opozitës  prej muajsh me radhë, megjithëse nuk kishin kuptim, Kryeministri i qeverisjes shkatërrimtare me shumë hipokrizi në kundërshtim me sjelljen e tij politike ose i ka shkruar publikisht, ose i ka kërkuar dialog, opozitës, kundërshtarëve të tij politikë.

Pikërisht në ato kohëra fragmentare ai iu drejtohej kundërshtarëve politikë: “Çfarë doni ju të dashur?! Derisa unë të arrij t’iu vras prapa krahëve, ju mos më sulmoni anglisht nëpër tribunat politike apo kancelaritë e botës perëndimore!”

Ndryshe nga poetët dhe filozofët e mëdhenj fisnikë, ai kishte strukturuar në mendje në Shqipëri, kulturën politike të urrejtjes dhe të pabesisë, duke u shfaqur i dhembshur  në sytë e botës për kundërshtarët e tij.  Duke pasur si referencë, sjelljen e tij tipike intolerante si politikan, që e ka problem opozitën, kemi të drejtë edhe sot të pyesim:

Pse vallë mund t’i ketë shkruar ose drejtuar  kështu, kundërshtarit, njëi tillë?

Pse në këtë mënyrë, kur ai në thelb është tjetër politikan dhe njeri hakmarrës, vërtet i paadministrueshëm?

Mos në nënvetëdijen e tij është edhe kjo një lloj shprehje dashurie romantike për demokracinë apo një tmerr për pushtetin që mund lerë?

Janë të shumta kundërthëniet e këtij epistolari emblematik të Kryeministrit për pakuptueshmërinë e qëllimit të tij të vërtetë.

Por edhe për njerëzit e thjeshtë, opakësia e këtij veprimi  të Kryeministrit ka lënë shumë hije dyshimi.

Mos vallë në këtë mënyrë flitet me kode midis rreshtave?

Apo e gjitha kjo ka qenë një lojë rebusesh që ne nuk i dinim, se koka e opozitës ishte zënë rob prej tij në një betejë spiunësh, por që fshehtas, prapa skenës ai vazhdoi që të luante diçka të përsëritur, diçka së cilës demokratët iu trembeshin dhe socialistët e uronin?

Edhe sot, Kryeministri i kthyer në një diktator të vërtetë mbas gati dymbëdhjetë vjetësh, flet si për inerci për të njëjtën taktikë të zgjedhur kundrejt opozitës, si në rastin e Çadrës shumë vite më parë.

Ndoshta këtu ka të drejtë, të gjitha demonstrimet e opozitës tashti po  ngjajnë me një Çadër gjigante të lëvizshme, që rritet e gufohet prej zemërimit popullor, muaj pas muaji.

E pikërisht si atëherë, mazhoranca shfaqet mospërfillëse, herë e frikësuar, herë përbuzëse e herë trimërore.

Do t’iu shtypë përsëri diktatori, disa ditë më parë i lebetitur nga akuzat e pakundërshtueshme që i bëri kryetari i opozitës në kuadrin e Gjyqit Publik të korrupsionit të tij.

Edhe atëherë Tryeza e Dialogut qe zgjidhja që ofrohej e që në fakt nuk ndodhi dhe nuk u bë realitet.

Ka mbetur  diçka  ireale në mendësinë e tij për forcën e pakufizuar që mendon se ka. Për këtë arsye ndoshta socialistët urojnë që të ketë të njëjtin fund.

Po a jemi vallë në të njëjtat kushte si atëherë?

Megjithëse faktorët politikë kanë ndryshuar  dhe janë kthyer përmbys, Kryeministri vazhdon të sillet si  në realitetin e pengut me mendësinë e diktatorit.

Por sot, mazhoranca  ama është bërë vërtet 7 vjet më e egër në korrupsionin dhe lidhjet e veta me krimin, por opozita shumë vjet më e vërshueshme për të nisur me rrugën pa kthim, në besim e në shpresë tek qytetarët, duke lënë pas ngatërresat e kurdisura të kohës së pengut të madh.

Kryeministri 20 vjet më i rrënuar në dredhitë e tij gjoja për zgjedhje të lira e të ndershme, kurse opozita e ribashkuar nga përçarjet e planit të errët makbethian Rama – Mcgonigal, përjetësisht  më syçelët dhe më e kthjellët në mos rënien edhe njëherë në grackën që i ka krijuar ish-drejtuesi saj, Pengu i deklaruar deri në neveri Luzim Basha.

Pikëpyetja e parë sot  është, se sa e qëndrueshme do të jetë  mazhoranca në këmbënguljen ose kokëfortësinë e padrejtësive 11-vjeçare të saj?

Por po njëlloj, a do të ndryshojë ndonjë gjë më thelbësore në strategjinë  e opozitës?

Ajo nuk duhet të ndihet aspak e kompleksuar nga krahasimi me Çadrën, përkundrazi, ligjërimi i saj në ditët e Çadrës ka qenë një majë për t’u përshëndetur e pse jo edhe për t’u përsëritur.

Të gjithë sot presim që dyshimet të davariten, që gabimet të bëhen plotësisht mësim dhe pësimet një strategji më e mirë.

Vetëm kështu njerëzit do të besojnë dhe shpresojnë se qëndresa e sotme e opozitës, është e vërtetë, e sinqertë, është synim për nisje të një epoke të re. Por thellësia e veprimeve duhet të shkojë edhe më tej.

Mjaft nga idetë e hedhura së fundmi mbi demokracinë brenda partive, mbi mënyrën transparente të zgjedhjes së kandidatëve më të mirë, mbi mënyrën e e përmirësimit kulturor dhe intelektual të përfaqësimit parlamentar, mbi përmbysjen e katapultuar të drejtësisë së re sorosiane, mbi taksat e ulëta dhe rritje rrogash e pensionesh etj.etj.

Duhet të bëhen pjesë e rëndësishme e një plani  të fortë që të buçasë, që opozita duhet ta shpallë dita ditës në protestën e madhe kombëtare që nuk duhet të ketë kthim, por që nuk duhet nënvleftësuar gjithashtu  se duhet prezantuar me shumë novatorizëm dhe gjallëri. Pasi rritja e besimit në qëndresë, në moslëshim si herën e shkuar të kauzës së lirisë, duhet të rrisë fort shpresën se kësaj here djalli i oligarkisë dhe pushtetit nuk do t’i afrohet më temjanit të zgjedhjeve për t’i manipuluar.

Aktualisht gjuha e letrave dhe e komunikimit  të dikurshme e kryeministrore po ngurtësohet, ndryshe nga kohët kur me Pengun e fshehur në xhep kërkonte me demek dialog.

Pse kështu?!

Ku shkoi delikatesa dhe përulja e ditëve mbasi vidhte zgjedhjet e radhës dhe fillonte pseudo-qeverisjen  me këto pushtete të grabitura?

Ku shkoi “dashuria” për opozitën” si në kohën e “kolerës” kur kishte neutralizuar me marifetet më të errëta, drejtuesin e opozitës?

A po venitet vallë nga heshtja e saj ulëritëse për ndryshim?

Mos vallë qëndresa kumbuese është zëri më i mirë i përgjigjes së mazhorancës së heshtur të shqiptarëve?

Askush nuk mund ta llogarisë veten të flasë në emër të popullit, edhe sikur të ketë fituar dy vjet më parë, pa lëre më që t’i ketë masakruar zgjedhjet si edhe ka ndodhur, pasi gjërat kanë ndryshuar, gjithçka nuk është si më parë, populli nuk është si më parë, por i etur për të dalë burrërisht dhe kokëfortësisht rrugëve.

Në këtë kuptim, nuk mund të flasësh në kohë të shkuar për një gjë që ka evoluar.

Në emër të parapëlqimit të popullit nuk mund të flitet si para disa vitesh, por duhet të flasësh sot, dhe sot populli po kërkon njëzëri, qoftë në rrugë, qoftë në shtëpi, qoftë duke bërtitur e qoftë në heshtje, vetëm një gjë: T’i jepet fund njëherë e mirë tranzicionit, rikthimit të demokracisë, ndalimit të pluralizmit dhe grabitjes së zgjedhjeve.

Nuk është as koha e as durimi ajo që rëndon mbi opozitën, por precedenti i një situate që nuk ka ndodhur kurrë më parë.

Ky është  shpirti që trazon  Kryeministrin, që guxon dhe kërcënon opozitën si diktator, që e ndalon dhe e privon atë nga e drejta kushtetuese në parlament e kudo.

Ndoshta do të tentojë të bëjë edhe një dekalog  tjetër moral të mashtrimit dhe vetë-mashtrimit në kohët e ardhshme, siç bëri herët e shkuara,  që ta ketë në të ardhmen si doracak për dalje nga krizat. Ndoshta edhe një ungjill lutës për shpëtim siç bëri në kohën e Çadrës kur dikush  përtej oqeanit i   bëri dhuratë  atë, Mcgonigalin, kryeagjentin e fuqisë më të madhe botërore, për ta bllokuar rrugën e lirisë së opozitës në Shqipëri.

Në po të njëjtën mënyrë dikur Kryeministri iu drejtua kundërshtarëve të tij politikë, që “të mos e shajmë njeri- tjetrin anglisht” dhe  nga ana tjetër, si në tragjedinë Makbeth, përgatiste në skutat e një bote  të erret krimi dhe korrupsioni, vrasjen e një kundërshtari politik.

Në po të njëjtën mënyrë u lutej dikur studentëve, Kryeministri, dhe po njëlloj ata i përgjigjeshin se “nuk kemi përse të flasim”, ai duhej vetëm të bënte detyrat e shtëpisë së qeverisë, që atyre nuk u ishin realizuar.  Edhe fundin ne e dimë në të gjitha rastet. I kemi kësisoj precedentët.

Tashti  pa lutje, pa Tryeza Dialogu, vetëm me përballje, pasi demokracia nuk ka përse dialogohet. Ajo është esenca, partitë janë vetëm të rrjedhura prej saj. Po ashtu edhe qeveritë, edhe kryeministri.

Kjo është beteja që duhet të kryejmë. Duhet të luftojmë për thelbin, jo për format e varura prej saj.

E thelbi ynë si demokraci janë zgjedhjet. Për këto ia vlen edhe të shuhesh si parti, pasi fryma e esencës, e thelbit, pra vetë demokracia do të dijë si ta ringjallë përsëri si feniksi nga hiri i vet.

Këtë mësim të pashlyeshëm nga historia opozita duhet ta ketë parasysh në çdo ditë që e afron me zgjedhjet parlamentare të 2025-s.

Qëndresa është durim, është pritje, është domosdoshmëri dhe shpresë.

I jepet sot lamtumira e fundit Liridona Murselit, gruas që dyshohet se u vra nga grabitësit në Prishtinë.

30-vjeçarja, gruaja e ish-këshilltarit të Behgjet Pacollit, e cila dyshohet se u vra nga grabitësit me 29 nëntor, do të varroset në varrezat e fshatit Cërmjan të Gjakovës.

Policia e Kosovës kishte konfirmuar se më 29 nëntor, rreth orës 20:00 ka pasur të shtëna me armë zjarri, ku një grua ka mbetur e vrarë, në sy të burrit dhe të fëmijëve të mitur.

Ndërkohë një deklaratë e fortë vjen nga ish-deputetja e LDK-së, Alma Lama, në lidhje me vrasjen e Liridona Murselit, gruan e ish-këshilltarit të Behgjet Pacollit, Naim Murseli.

Në një postim në Facebook, ajo thotë se skenari i plaçkitjes është i pabesueshëm. Madje sipas saj, policia duhetë të hetojë për vrasje me paramendim.

“Skenari i vrasjes pas plaçkitjes, më i pabesueshmi. Policia duhet të hetoje për vrasje të qëllimshme, me paramendim”, tha ajo.

Kurse avokati i njohur, Arbër Jashari, përmes një postimi në Facebook shkruan se vrasja e Liridona Murselit ngjan si një ngjarje e planifikuar mirë duke ngritur dyshime për ngjarjen që tronditi Kosovën.

Sipas asaj që dihet deri tani, Liridona Murseli u ndalua nga një grabitës teksa ishte duke udhëtuar me makinë me bashkëshortin dhe fëmijët. Ai u rrëmbeu portofolat dhe telefonat, dhe më pas qëlloi me armë zjarri drejt makinës, ku plumbi kapi Liridona Murselin duke i shkaktuar vdekjen në vend.

Avokati Jashari thotë se grabitësit nuk targetojnë qytetarë që udhëtojnë me makinë, por institucione si banka apo argjendari. Ai thotë se grabitësit gjithashtu nuk qëllojnë, vetëm në raste kur ndihen të rrezikuar, por sipas tij është pak e besueshme që grabitësi të jetë ndjerë i rrezikuar nga një grua.

Ishte tetori i vitit 1998 kur Henry Kissinger, atëkohë ish-sekretar i Shtetit amerikan, tha se do ta mbështeste ndërhyrjen ndërkombëtare për t’i dhënë fund gjakderdhjes në Kosovë, por se është e paqartë për të se çfarë do të mund të arrihej “në një konflikt etnik në skaje të Ballkanit”.

Kissinger, i cili vdiq në moshën 100-vjeçare, i bëri këto komente në Forumin 2000 në Pragë – njërin prej disa forumeve të iniciuara nga presidenti i atëhershëm i Republikës Çeke, Vaclav Havel.

Asokohe, Kosova po përballej me dhunë në rritje nga regjimi serb.

Kissinger tha se Perëndimi po shkon drejt veprimit ushtarak në Kosovë me mjetet e nevojshme ushtarake, por pa qëllime të qarta.

Për sulmet e serbëve në Kosovë, tha ai, disa do të donin ta fajësonin presidentin jugosllav, Sllobodan Millosheviq, të cilin e quajti “kriminel lufte”. Por shtoi se “për krizën etnike në Ballkan nuk mund të fajësohet askush”.

“Është një krizë e ndërveprimit midis Islamit dhe Krishterimit në skaje të Ballkanit, e cila ka vazhduar për qindra vjet”, tha Kissinger, fitues i Çmimit Nobel për Paqe, më 12 tetor të vitit 1998.

Ai, po ashtu, tha se “mbështet fuqishëm veprimet për t’iu dhënë fund vrasjeve direkte” të shqiptarëve të Kosovës, por theksoi se ekziston rreziku që çdo zgjidhje e përkohshme e një problemi në Kosovë, “të ndezë konflikte të reja etnike”.

Ai tha se shpreson se Perëndimi do ta shqyrtojë rregullimin e konflikteve në Ballkan në atë mënyrë që shmang fillimin e konflikteve të reja etnike duke shtypur një të tillë.

Kissinger, i cili kishte shërbyer si kryediplomat dhe këshilltar i sigurisë kombëtare gjatë administratave Nixon dhe Ford, tha se shumica e udhëheqësve në Kosovë – si shqiptarë, ashtu edhe serbë – e mbështesin konfliktin. Çka nevojitet atje, tha ai, është një propozim i detajuar se si do të qeveriset Kosova kur të përfundojnë armiqësitë dhe “një diskutim nga fshati në fshat se si funksionon autonomia”.

“Asnjë forcë tokësore e SHBA-së për Kosovën”

Katër muaj më vonë, në shkurt të vitit 1999, Kissinger doli me një opinion në gazetën amerikane Washington Post, ku kundërshtoi dislokimin e trupave amerikane në Kosovë.

Atë muaj, presidenti i atëhershëm i Shteteve të Bashkuara, Bill Clinton, tha se trupat amerikane janë gati për forcën paqeruajtëse të Kosovës.

Rreth 4.000 ushtarë amerikanë, sipas tij, do të përbënin rreth 15 për qind të një force paqeruajtëse të NATO-s, që do të kujdesej për çdo armëpushim të arritur mes shqiptarëve dhe serbëve.

“Është gjithnjë e më e qartë se kjo përpjekje mund të ketë sukses vetëm nëse përfshin një forcë paqësore, të udhëhequr nga NATO-ja, që u jep të dyja palëve besim për t’i ulur armët”, tha në atë kohë Clinton.

Kissinger – i cili u tërhoq nga detyrat në mesin e viteve 1970, por u konsultua gjatë nga udhëheqësit e ardhshëm – tha se përpara se të bëhet ndonjë dislokim i trupave amerikane në Kosovë, duhet t’iu jepet përgjigje disa pyetjeve: “Çfarë pasojash po përpiqemi të parandalojmë? Çfarë synimesh po përpiqemi të arrijmë? Si i shërbejnë ato interesit kombëtar?”

“Presidenti Clinton e ka justifikuar dislokimin e trupave amerikane në Kosovë duke thënë se konflikti etnik në Jugosllavi kërcënon ‘qëndrueshmërinë dhe të ardhmen e Evropës’. Zëdhënës të tjerë të administratës e kanë krahasuar sfidën me atë të kërcënimit të Hitlerit ndaj sigurisë evropiane. Asnjëra nga këto deklarata nuk i provon realitetet në Ballkan”, shkroi Kissinger në Washington Post.

Sipas tij, dislokimi i propozuar në Kosovë “nuk ka të bëjë me ndonjë kërcënim për sigurinë amerikane, siç është konceptuar tradicionalisht”.

Deklaratat e presidentit se “ne mund të bëjmë një ndryshim” dhe se “Amerika simbolizon shpresën dhe vendosmërinë”, sipas Kissingerit, “janë nxitje”.

“A nënkuptojnë ato se fuqia ushtarake e Amerikës është e disponueshme për t’i mundësuar çdo grupi etnik ose fetar ta arrijë vetëvendosjen? A do të bëhet NATO-ja artileri për konflikte etnike? Nëse Kosova, pse jo Afrika Lindore apo Azia Qendrore?”, pyeti Kissinger.

Në mars të vitit 1999, Kissinger përsëriti po të njëjtin qëndrim – se nuk e favorizon vendosjen e trupave amerikane në Kosovë.

Ai foli në Kongresin amerikan, me ftesë të udhëheqësve republikanë, të cilët, po ashtu, kundërshtonin dërgimin e trupave amerikane në Kosovë.

Më 24 të atij muaji, Clinton iu drejtua kombit amerikan, për të njoftuar nisjen e sulmeve të NATO-s kundër caqeve të ushtrisë serbe, me qëllimin e vetëm: ndaljen e dhunës në Kosovë.

*Video nga arkivi – Clinton: Kosova, nderi i jetës sime

Në korrik të ’99-ës, kur ushtria serbe u tërhoq nga Kosova, mijëra ushtarë amerikanë iu bashkuan forcës paqeruajtëse të NATO-s në Kosovë, KFOR.

Afro 600 trupa amerikane mbeten edhe sot në Kosovë.

Roli i Kissingerit në çështjet botërore

Në disa media perëndimore, Kissinger u përshkrua si diplomat përçarës, që formësoi çështjet botërore.

Një praktikues i përkushtuar i “realizmit” në marrëdhëniet me jashtë, ai u nderua me Çmimin Nobel për Paqe, por u cilësua edhe si “kriminel lufte”, shkroi BBC.

Sipas mediumit britanik, diplomacia e tij fluturuese ndihmoi në përfundimin e konfliktit arabo-izraelit më 1973, ndërsa negociatat për Marrëveshjet e Parisit për Paqe e nxorën Amerikën nga makthi i gjatë në Vietnam.

Por, Kissinger u akuzua për mbështetje të heshtur për grushtshtetin e përgjakshëm që përmbysi Qeverinë e majtë në Kili dhe për mbylljen e syve ndaj “luftës së pistë” të ushtrisë argjentinase kundër popullit të saj.

Derisa shumë e vlerësuan Kisingerin për “shkëlqimin dhe përvojën e tij të gjatë”, të tjerë e cilësuan si “kriminel lufte” për “mbështetjen e diktaturave antikomuniste, veçanërisht në Amerikën Latine”, shkroi Reuters.

Sipas gazetës Washington Post, Kissinger arriti pushtet, famë dhe pasuri përtej ëndrrave të shumicës së njerëzve në jetën publike, por dekadat e fundit i kaloi duke mbrojtur veten dhe pozitën e tij në histori.

“Gatishmëria e tij për ta vendosur interesin strategjik përpara vlerave të larta, u demonstrua në korrik të vitit 1975, kur e bindi Fordin që të mos e takojë autorin e mërguar rus, Alexander Solzhenitsyn, në Shtëpinë e Bardhë. Solzhenitsyn ishte simbol i gjallë i rezistencës së guximshme kundër shtypjes sovjetike, por Kissinger kishte frikë nga ndikimi negativ në politikën e tij të zbutjes me Moskën”, shkroi Washington Post.

Në janar të këtij viti, Kissinger tha se lufta e Rusisë në Ukrainë tregon se nuk ka më kuptim që Kievi të mbahet jashtë NATO-s.

“Ideja e një Ukraine neutrale në këto kushte nuk ka më kuptim”, tha ai.

Kissinger lindi në një familje hebraike të klasës së mesme në Bavari, më 27 maj 1923.

Familja i iku persekutimit nazist dhe iu bashkua komunitetit gjermano-hebre në Nju Jork, në vitin 1938.

Kissinger vdiq të mërkurën në shtëpinë e tij në Konektikat, njoftoi kompania e tij konsulente.

Ai la pas gruan e tij prej gati 50 vjetësh, Nancy Maginnes Kissinger, si dhe dy fëmijë, Elizabeth dhe David, nga një martesë e mëparshme.

A ka vërtet kampe trajnimi për forcat speciale ruse dhe paraxhematin e islamit radikal në Bosnjë-Hercegovinë? Kutinë e Pandorës e hapi ministri i Mbrojtjes.

‘148 forca speciale ruse dhe oficerë të inteligjencës kanë ardhur në territorin e Republikës Srpska, RS, në Bosnjë-Hercegovinë. Forcat speciale janë të vendosura në tre hotele në zonën e Laktashit, ndërsa një pjesë e forcave speciale ruse është vendosur në Qendrën e Trajnimit të Forcave Policore të MPB-së së Republikës Srpska në Pale’. Kështu shkruanin disa media vendase.

‘Konfirmimi nga disa burime’ për këtë informacion u mohua më pas nga Policia Kufitare, e cila konfirmoi se 144 shtetas rusë kanë hyrë në Bosnjë-Hercegovinë, ‘por kanë plotësuar kushtet e nevojshme për të hyrë në B-H, nuk kanë veshur uniforma dhe shenja ushtarake, e në mesin e tyre ka gra dhe burra të moshave të ndryshme’.

Bëhej fjalë në fakt për ‘Don Kozakët’, anëtarë të shoqërisë kulturore artistike, e jo siç u spekulua, për forcat speciale ruse dhe spiunë.

Presidenca e BiH po kërkon informacion

Historia e forcave speciale ruse është rihapur në Bosnjë-Hercegovinë dhe është iniciuar nga ministri i Mbrojtjes, Zukan Helez. Kjo është arsyeja pse agjenda e Presidencës së Bosnjë-Hercegovinës përfshin informacione rreth kampeve të mundshme në territorin e RS, si dhe grupeve paraushtarake dhe celulave terroriste.

‘Është gjithmonë informacion i mbrojtur. Për to nuk flitet publikisht, sepse kushedi se çfarë lloj veprimesh po ndodhin’, tha kryetari i Presidencës së B-H, Zheljko Komshiq, pasi njeriu i parë i mbrojtjes Helez bëri pretendime për ekzistencën e kampeve stërvitore në territorin e RS, të cilat kontrollohen nga rusët.

Presidenca do t’i diskutojë këto çështje, si për këto kampe stërvitore në RS, ashtu edhe për këtë histori për terroristët që gjoja veprojnë dhe jetojnë në Bosnjë-Hercegovinë dhe ne nuk i shohim ata,’ tha Komshiq, duke theksuar se do të kërkojë zyrtarisht një informacion nga agjencitë e sigurisë së inteligjencës në Bosnjë-Hercegovinës.

Kampet stërvitore ruse në RS ose forcat paralele të vendeve të tjera që veprojnë në Bosnjë Hercegovinë janë pohime nga ministri i Mbrojtjes Helez, në një paraqitje në televizionin N1.

‘Ne kemi të dhëna se ku zhvillohet trajnimi në territorin e Republikës Srpska’, tha Helez, duke përmendur përveç njerëzve nga Rusia edhe strukturat paralele ushtarake që do të ndihmojnë Bosnjë-Hercegovinën.

Nga policia e RS, ata hedhin poshtë pretendimet se ka kampe të paligjshme stërvitore në territorin e saj. Deklarata të tilla, paralajmëron Policia e RS, dëmtojnë seriozisht situatën e sigurisë.

‘Politika të tilla ekstreme, radikale, të dhunshme, çojnë në terrorizëm. Ky është një sulm i drejtpërdrejtë ndaj Kushtetutës dhe sigurisë së Bosnjë-Hercegovinës’, thotë ministri i Punëve të Brendshme të RS, Sinisha Karan.

E gjithë kjo, përveç reagimeve politike, ka alarmuar edhe Prokurorinë e Shtetit, e cila ka hapur një rast të veçantë. ‘Në kuadër të rastit, ministri do të ftohet të dëshmojë dhe të paraqesë të gjitha informacionet, provat dhe faktet që disponon. Kujtojmë se të gjitha institucionet, bartësit e funksioneve, si dhe qytetarët kanë detyrim ligjor që të raportojnë në institucionet kompetente të gjitha informacionet për veprat e kryera kriminale, si dhe për autorët’, njofton Prokuroria.

Kohët e fundit, disa politikanë nga Republika Srpska u shkruan kongresmenëve amerikanë, ndër të tjera për situatën e sigurisë në Bosnjë-Hercegovinë. Ata deklaruan se B-H ‘është një strehë për islamistët radikalë dhe është shtëpia e shumë qelizave të Al-Kaedës dhe ISIL’.

Reagimet që erdhën më pas nga përfaqësuesit politikë në Federatën e Bosnjë-Hercegovinës, sipas analistëve, mund të vihen në kontekstin e ‘kthimit të topit’ ndaj pretendimeve për ekzistencën e kampeve stërvitore në territorin e RS-së. Ky sfond është deklarata e ministrit të Jashtëm të Bosnjë-Hercegovinës, Elmedin Konakoviq.

‘Pashë deklaratën e kolegut Helez. Sinqerisht, i besoj shumë më tepër vlerësimit të tij sesa letrës së përfaqësuesit të RS drejtuar Kongresit Amerikan se në Bosnjë-Hercegovinë ka degë muxhahedinësh. Unë ftoj institucionet që patjetër t’i kontrollojnë këto akuza, gjithçka duhet të kontrollohet profesionalisht dhe të ketë ekspertizë’, tha Konakoviq.

Tashmë janë kryer kontrolle. Agjencia e Inteligjencës dhe Sigurisë së Bosnjë-Hercegovinës (OBA), ka informuar tashmë Këshillin e Ministrave të Bosnjë-Hercegovinës me gjendjen. ‘U dërgua një përgjigje se nuk ka kampe apo formacione paraushtarake’, tha agjencia.

Njeriu i parë i Rogaticës, Milorad Jagodiq, siguron se në këtë territor nuk ka kampe. ‘Gjithçka është e sajuar, është një gënjeshtër e pastër. Nga një nivel i tillë, si ministri i Mbrojtjes, është e tepërt të paraqesë informacione të tilla të pa verifikuara. Rogaticës dhe marrëdhënieve ndëretnike i është bërë shumë dëm’, thotë Jagodiq.

Nuk është mirë që ministri i Mbrojtjes të dalë publikisht me informacione të pakonfirmuara, thotë analisti për çështje ushtarake, Gjuro Kozar. Sa i përket kampeve, Kozar thotë se në RS ka forma të ‘stërvitjes së njësive të xhandarmërisë’. Por, shton ai, stërvitjet që janë zhvilluar kanë ngritur pyetje, pse janë mbajtur në ato vende.

‘Tani i takon ministrit Helez të paraqesë informacionet shtesë, nëse ka, dhe të shpjegojë pretendimet e tij. Por jam shumë i sigurt se OBA nuk ka të dhëna se kush dhe si janë trajnuar në Rogaticë dhe Magliq dhe më gjerë’, thotë Kozar.

Këtë javë duhet të jetë në seancë edhe Komiteti për Sigurinë e Asamblesë Kombëtare të RS, i cili gjithashtu do të kërkojë informacione për ekzistencën e këtyre kampeve si dhe informacione për sigurinë e përgjithshme. Deri atëherë përfaqësuesit serbë në Këshillin e Ministrave do të kërkojnë dorëheqjen e Helezit./Deutsche Welle

Dy ditë para se Rusia të niste pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës në shkurtin e vitit 2022, zëvendësministri i Jashtëm, Andrei Rudenko, iu adresua Dhomës së Ulët të Parlamentit në atë që do të shndërroheshin në hapat e parë të Kremlinit për të aneksuar territorin e rajoneve lindore ukrainase të Donjeckut dhe Luhanskut.

Në adresimin e tij u përfshinë akuzat se Ukraina po “sabotonte” negociatat e mbajtura nga Grupi Trepalësh i Kontaktit, i përbërë nga Rusia, Ukraina dhe Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE), trup rajonal i sigurisë me 57 anëtarë që ka selinë në Vjenë dhe që aktualisht e gjen veten në krizë për shkak të vetove ruse para një takimi kyç të Këshillit Ministror më 30 nëntor.

Rudenko kishte njohuri të thella për OSBE-në, udhëheqja e së cilës menjëherë pas dy ditësh dënoi pushtimin rus, dhe jo vetëm sepse ai më herët kishte shërbyer si i dërguar i lartë rus në këtë organizatë.

Në kohën e pushtimit rus dhe negociatave trepalëshe, gruaja e Rudenkos po shërbente si politikane e lartë dhe asistente administrative në zyrën e sekretarit të përgjithshëm të OSBE-së. Ky post i dha asaj qasje në takimet e nivelit të lartë të OSBE-së dhe në informacione, sipas një zyrtari të Bashkimit Evropian.

Bashkëshortja e Rudenkos, e lindur në Kirgizi dhe e quajtur Saltanat Sakembaeva, është një prej disa shtetasve rusë, punësimi i të cilëve në OSBE ka rritur shqetësimet lidhur me qasjen e Kremlinit brenda trupit ekzekutiv të organizatës që ka luajtur rol qendror në monitorimin e agresionit rus në Ukrainë dhe përpjekjeve për të ndërmjetësuar mes Moskës dhe Kievit, gjeti një hulumtim i Radios Evropa e Lirë.

Në këta individë përfshihet edhe diplomati rus i karrierës, Anton Vushkarnik, që ka shërbyer për katër vjet në Ambasadën ruse në Uashington dhe ka raportuar në Kongres, ku i ka dhënë mbështetje përkrahjes së Moskës për diktatorin sirian, Bashar al-Assad.

Emailet që i ka siguruar REL-i tregojnë se Vushkarnik, që aktualisht shërben si këshilltar i lartë strategjik në Sekretariatin e OSBE-së, i dërgoi një punonjësi të Kongresit amerikan një video në YouTube, që i krahasonte politikanët ukrainas me nazistët, si dhe mesazhe që pretendonin se “autoritarizmi homoseksual” po “kërcënon Amerikën”, duke përdorur terme homofobe.

Ndërkaq, një grua që ka shërbyer si përkthyese për presidentin rus, Vladimir Putin, gjatë bisedimeve me presidentin e atëhershëm amerikan, Donald Trump, aktualisht është e punësuar në Zyrën Ndërlidhëse të Vjenës të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së.

Ish-përkthyesja Daria Boyarskaya, e mori atë detyrë specifikisht nga Kremlini në mënyrë që të shpërqendronte liderin amerikan, sipas një ish-zyrtareje të Shtëpisë së Bardhë.

Vendosja e figurave të afërta me Qeverinë e Putinit brenda niveleve më të larta të OSBE-së ka nxitur akuza publike dhe private për ndikimin dhe sabotimin e Kremlinit, në atë që supozohet të jetë një organ neutral ndërkombëtar.

Sakembaeva, që u kthye në Rusi pesë muaj pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, “kishte qasje në një sasi të konsiderueshme të materialeve sekrete, të cilat përmes marrëdhënies së saj martesore ajo mund t’i kalonte lehtësisht te burri i saj [Rudenko]”, tha për REL-in një ish-punonjës në Sekretariatin e OSBE-së.

Për shkak të arsyeve të sigurisë personale, ish-kolegu i Sakembaevas, por edhe diplomatët dhe burimet e tjera që ende janë ose kanë qenë të punësuar në OSBE apo në misionet e përhershme të organizatës, u pajtuan që të flasin për REL-in në kushte anonimiteti.

Zyra e sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së, që udhëhiqet nga Helga Schmid nga Gjermania që nga viti 2020, i tha REL-it se të gjithë zyrtarëve të organizatës “pavarësisht kombësisë së tyre apo llojit të kontratës, u kërkohet të përfaqësojnë vetëm interesat e OSBE-së dhe janë subjekt i Kodit të Sjelljes, që është i qasshëm për publikun”.

“Edhe pse ne nuk mund të diskutojmë për raste individuale, ne u sigurojmë se OSBE-ja merr jashtëzakonisht seriozisht shkeljet e mundshme të Kodit të Sjelljes dhe vazhdimisht kryen procedurat e duhura të brendshme ku adresohen shkeljet e supozuara”, tha zëdhënësi i OSBE-së, David Dadge, përmes një përgjigjeje dërguar me email.

Gruaja e diplomatit

Në qershor të vitit 2022, katër muaj pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës, Saltanat Sakembaeva mori pjesë në një ndejë në Ambasadën ruse në Vjenë për të festuar një festë ruse që nderon shpalljen e sovranitetit rus nga Bashkimi Sovjetik.

Fotografitë nga kjo ngjarje e shfaqin atë së bashku me përfaqësuesin e përhershëm të Rusisë në OSBE, Aleksandr Lukashevich, ish-zëdhënës i Ministrisë së Jashtme, i cili ka mbrojtur në këtë organizatë luftën e agresionit të Rusisë dhe ka akuzuar Uashingtonin dhe aleatët e tij se po tentojnë të “uzurpojnë” funksionet e Sekretariatit të OSBE-së.

Në kohën kur u mbajt kjo ngjarje, Sakembaeva kishte shërbyer si asistente e lartë politike në zyrën e sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së në Vjenë për pothuajse 15 vjet, pasi kishte marrë këtë post në vitin 2009, kur ajo ishte shtetase e Kirgizisë.

Një ish-koleg i Sakembaevas në OSBE e përshkroi atë si “shumë miqësore dhe të shoqërueshme”.

“Të gjithë dëshironin të miqësoheshin me Zyrën e sekretarit të Përgjithshëm në mënyrë që të ngriheshin në detyrë. Ajo, në anën tjetër, po ashtu shoqërohej në mënyrë aktive me njerëz në të gjitha nivelet dhe pozitat. Ajo kishte mundësinë e përkryer për ta përfshirë veten në të gjitha llojet e çështjeve dhe situatave dhe për të mbledhur informacione të të gjitha llojeve”, tha ish-kolegu i saj.

Burri i ardhshëm i Sakembaevas, Rudenko, arriti në kryeqytetin austriak më 2011 për të marrë rolin e zëvendëspërfaqësuesit të përhershëm rus në OSBE. Ai ishte 14 vjet më i madh se ajo. Rudenko dhe Sakembaeva u përputhën dhe në fotografitë në llogarinë e saj në Facebook i shfaqin ata duke darkuar.

Në maj të vitit 2014, pak pasi Rusia pushtoi Krimenë, Sakembaeva bleu një banesë 92 metër katrorë në një ndërtesë të vjetër në një rrugë të qetë në distriktin e tretë të Vjenës, që është shumë afër qendrës së qytetit, sipas dokumenteve të siguruara nga REL-i. Në kohën kur e bleu banesën, ajo kishte shënuar adresën e saj te regjistri austriak i pronave si adresën e Misionit të përhershëm rus në Vjenë.

Në gusht të vitit 2014, Sakembaeva mori shtetësinë ruse dhe një muaj më vonë ajo dhe Rudenko u martuan në Ambasadën ruse në Vjenë, thuhet në dokumentet e tjera të siguruara nga REL-i. Korrikun e ardhshëm, Sakembaeva hoqi dorë nga shtetësia kirgize. Disa njerëz që kanë punuar me Sakembaevan kanë thënë se ajo nuk ka folur për martesën e saj dhe për ndryshimin e shtetësisë.

Para festimeve të 9 majit, Ditës së Fitores në Rusi më 2020, Sakembaeva zbukuroi fotografinë e profilit të saj në Facebook me fjongon e Shën Gjorgjit, që është një emblemë e patriotizmit që mbështetet nga Kremlini, dhe me sloganin “75 vjet fitore” që përkujton mposhtjen e Gjermanisë Naziste.

Që nga agresioni rus kundër Ukrainës më 2014, të dyja simbolet janë politizuar skajshëm për të shprehur besnikërinë ndaj shtetit rus dhe mbështetjen e zjarrtë të pushtimit rus të Ukrainës.

Më 2016, Rudenko u kthye në Rusi për të marrë një sërë postesh të larta në Ministrinë e Jashtme, duke lënë gruan e tij në banesën e tyre në Vjenë. Puna e tij e parë ishte si drejtor i departamentit që ishte përgjegjës për Bjellorusinë, Moldavinë dhe Ukrainën – të gjitha shtete, që atëbotë kishin një fokus të madh për OSBE-në.

“Si përfaqësuese e stafit të OSBE-së, Saltanat ishte një rast shumë i qartë i konfliktit të interesit. Ajo kishte qasje në të gjitha postet kyçe në Sekretariat, përfshirë edhe disa gjenerata të sekretarëve të Përgjithshëm të OSBE-së, kryesimin e OSBE-së dhe në Qendrën për Parandalimin e Konflikteve të OSBE-së”, tha një diplomat evropian në një nga misionet e përhershme të OSBE-së.

Edhe pse tensionet midis Ukrainës dhe Rusisë u përshkallëzuan, Sakembaeva vazhdoi të qëndronte në postin e saj në Sekretariatin e OSBE-së, që dukej se nuk kishte asnjë problem me punësimin e saj.

“Puna e Saltanatit ishte të organizonte takime, të udhëtonte dhe të shtypte deklaratat”, tha për REL-in ish-kolegu i Sakembaevas në OSBE. “Ishte një rol administrativ, por ajo gjithmonë është trajtuar si diçka më shumë… Pasi Rusia vazhdimisht ka bllokuar shumë vendime të rëndësishme, të kesh një person që ka qasje të drejtpërdrejtë te zyrtarët e nivelit të lartë në Ministrinë e Jashtme ruse, nga OSBE-ja mund të jetë parë si avantazh”.

Sipas rregulloreve për stafin e OSBE-së, zyrtarëve u ndalohet të “përdorin, të shpërndajnë dhe/ose të publikojnë informacione, për të cilat ata janë në dijeni për shkak të pozicionit të tyre zyrtar, përveç të informacioneve që lidhen me kryerjen e funksioneve të tyre”.

Ish-kolegu tha se Sakembaeva ka të ngjarë se ka informuar punonjësin e saj për ndryshimin e rrethanave të saj, në të kundërtën, do të ishte shkelje e rregulloreve të OSBE-së, duke shtuar se “pyetja është pse ajo nuk u dërgua në një departament më pak të ndjeshëm?”.

Sakembaeva vazhdoi të punonte në zyrën kryesore të OSBE-së deri në korrik të vitit 2022, apo pesë muaj pasi Rusia nisi pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës.

Andrei Soldatov, gazetar hulumtues rus dhe ekspert për shërbimet e sigurisë së Rusisë, i tha REL-it se është “absolutisht e qartë” që operativët në drejtorinë e kundërinteligjencës në Shërbimin Federal të Sigurisë “do ta kenë ditur për karrierën mbresëlënëse të Sakembaevas, dhe ata nuk kanë humbur asnjë shans që ta shfrytëzojnë atë”.

“Edhe nëse ajo nuk është rekrutuar si një agjente, ajo sigurisht do të ketë qenë dikush e cila në një pikë mund të jetë ‘pyetur’ të bëjë diçka – sikurse të ketë qasje në informacione të ndjeshme – dhe ajo nuk do të kishte mundësi të thoshte jo”, tha Soldatov.

Sakembaev dhe Rudenko nuk u përgjigjën në kërkesën për koment dhe në një kërkesë të tillë nuk u përgjigj as Ministria e Jashtme ruse, e as misioni i përhershëm i Rusisë në OSBE.

“Koloneli”

Për disa vite, tani ish-diplomati rus, Anton Vushkarnik, ka shërbyer në role si ekspert i lartë dhe këshilltar në zyrën e sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së. Por, në korridoret e pallatit të rinovuar dyshekullor në qendrën historike të Vjenës ku gjendet Sekretariati, disa nga kolegët e Vushkarnikut i referohen atij me një nofkë që aludon në shërbimet e inteligjencës ruse: “Koloneli”.

Sipas një artikulli të përbashkët të Der Spiegel, transmetuesit publik gjerman ZDF, dhe Der Standard nga Austria të publikuar në shtator, disa shërbime të inteligjencës dhe diplomatë nga disa shtete besonin se Vushkarnik – i cili nuk ishte identifikuar me emër në këtë raport – punon për inteligjencën ruse, edhe pse REL-i nuk ka gjetur dëshmi të qarta për këtë gjë.

Një burim në Qeverinë amerikane në Uashington, megjithatë i tha REL-it se Vushkarnik ka qenë një person me interes të madh për inteligjencën amerikane sesa një punonjës mesatar i Ambasadës ruse.

Më 2017, sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së, Thomas Greminger, vendosi të krijonte Njësinë e ashtuquajtur për Mbështetjen e Politikave Strategjike (SPSU) brenda zyrës së tij. Greminger, shtetas zviceran, donte që SPSU-ja të ishte një vend ku do të bashkoheshin ekspertët nga Rusia dhe SHBA-ja, si dhe nga BE-ja dhe Zvicra. Ministria e Jashtme ruse propozoi Vushkarnikun, 52 vjeç, si kandidat të preferuar për të përfaqësuar Rusinë n këtë njësi, dhe Greminger e pranoi.

Shumë nga shtetet anëtare të OSBE-së nuk i kuptuan detyrat dhe qëllimet e SPSU-së, dhe kjo njësi ishte parë si njësi që ishte kundër frymës së OSBE-së si një organizatë përfshirëse, thanë dy diplomatë aktualë që punojnë në misione të përhershme të OSBE-së.

Për rolin e tij si këshilltar i lartë, Vushkarnik ishte dërguar dhe paguar nga Ministria e Jashtme ruse. Kritikët nuk ishin vetëm të palumtur që Rusia – që në atë kohë kishte pushtuar Gjeorgjinë, kishte pushtuar territor ukrainas dhe kishte refuzuar që të tërhiqej nga rajoni i shkëputur i Transnjestër në Moldavi – ishte ftuar të bënte pjesë në këtë njësi. Ata, po ashtu, ishin të shqetësuar me mungesën e transparencës në përzgjedhjen e përfaqësuesve të kësaj njësie.

Emërimi i Vushkarnikut në SPSU ndodhi pas një karriere dekadëshe në Ministrinë e Jashtme ruse. Nga viti 2011 deri më 2015 ai kishte mbajtur postin e drejtorit të Çështjeve të Kongresit të Ambasadën ruse në Uashington në kohën kur ambasador ishte Sergei Kislyak.

Në rolin e tij në ambasadë, Vushkarnik mbrojti shitjen e armëve ruse për presidentin sirian, Bashar al-Assad, gjatë raportimit të tij në Kongres. Ai, po ashtu, i dërgoi një punonjësi të Kongresit amerikan emaile me përmbajtje homofobe, si dhe një video që mbështeste zaptimin e Rusisë të Krimesë më 2014 dhe një shkrim të Fyodor Dostoyevskyt që pretendonte se të “gjitha këto fise sllave” ishin “urrejtës, ziliqarë, shpifës dhe madje armiq të drejtpërdrejtë” të Rusisë.

Deri në vitin 2018, Vushkarnik mbajti një post për planifikimin e politikës së jashtme në Ministrinë e Jashtme ruse dhe u takua me përfaqësuesit e Ministrisë së Jashtme bjelloruse në Minsk në një rund konsultimesh ndërministrore të të dyja shteteve për politikën e jashtme. Pak pas kësaj, ai mori detyrën në OSBE.

Pasi disa takime të OSBE-së u zhvendosën online për shkak të pandemisë COVID-19, Vushkarnik rregullisht tentoi t’iu bashkohej diskutimeve të lidhura me konfliktin e armatosur midis separatistëve të mbështetur nga Rusia dhe Ukrainës, përfshirë edhe takimet me Misionin e Posaçëm Monitorues në Ukrainë dhe në diskutimet në Grupin Trepalësh të Kontaktit, tha një diplomat në një nga misionet e përhershme të OSBE-së në Vjenë.

“Ai është parë duke iu bashkuar rregullisht ngjarjeve të organizuara në Zoom, ngjarje që njerëz si ai nuk do të duhej të merrnin pjesë”, tha ky diplomat për REL-in.

Vushkarnik ishte përfshirë edhe në një projekt tjetër të Gremingerit, të quajtur Nisma për Bashkëpunim në Siguri (CSI). E themeluar në mesin e vitit 2019 në kohën kur Greminger ishte ende në OSBE, sipas ueb-faqes së CSI-së, kjo nismë përshkruhet si “një grup i analistëve politikë me bazë në Vjenë, të cilët janë të shqetësuar për nevojën për një qasje më bashkëpunuese për sigurinë dhe për paaftësinë e shteteve që në mënyrë efektive t’i përdorin organizatat ekzistuese për bashkëpunim në siguri, siç është OSBE-ja, për të zgjidhur konflikte dhe për të punuar së bashku për çështje të shqetësimeve të përbashkëta”.

Në një intervistë të dhënë në gusht për gazetën zvicerane Neue Zürcher Zeitung, Greminger tha se një zgjidhje e mundshme e luftës së Rusisë në Ukrainë do të ishte që Kievi “t’ia dorëzojë përkohësisht terrorin e pushtuar Rusisë”.

Një zëdhënës i Gremingerit tha se ish-sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së nuk ishte i qasshëm për koment.

Kur Helga Schmid mori postin e sekretarit të Përgjithshëm të OSBE-së në dhjetor të vitit 2020, ajo shpërbëri SPSU-në. Por, Vushkarniku qëndroi ende në zyrën e saj, ende i dërguar dhe i paguar nga Ministria e Jashtme ruse.

Pyetje të tjera po ngrihen lidhur me raportin e Vushkarnikut me misionin rus.
REL-i ka siguruar fotografi që shfaqin Vushkarnikun në dy raste të ndara duke përdorur një BMW 5, me targa që nisnin me “WD-54”, një kod alfanumerik për makinat që përdoren nga misioni diplomatik rus në Austri.

Një burim në OSBE tha se ai zakonisht ka parkuar makinën afër pallatit Hofburg në Vjenë, që është vendi ku gjendet OSBE-ja dhe ndodhet dhjetë minuta larg në këmbë nga Sekretariati i OSBE-së. Fotografitë e siguruara nga REL-i shfaqin Vushkarnikun dhe makinën në po atë lokacion.

Përkthyesja e Putinit

Daria Boyarskaya, nga Kaliningradi, fillimisht mori vëmendje ndërkombëtare në qershor të vitit 2019, kur shërbeu si përkthyese e Putinit gjatë takimit të tij me presidentin e atëhershëm amerikan, Donald Trump, gjatë takimit të G20-s në Osaka të Japonisë.

Këshilltarja për siguri kombëtare e Trumpit, Fiona Hill, më pas publikisht tha se Kremlini në mënyrë specifike ia kishte dhënë këtë detyrë Boyarskayas, në përpjekje për të shpërqendruar Trumpin. Postimet në rrjetet sociale të Boyarskayas përfshijnë fotografi të shumta glamuroze të saj.

“Ne e dimë se kështu është rasti sepse ishte dikush tjetër në listë, një burrë, që ishte caktuar të përkthente në atë sesion të caktuar. Dhe në minutën e fundit, rusët ndryshuan përkthyesin”, tha Hill në tetorin e vitit 2011 gjatë një interviste për Good Morning America. Ajo shtoi se Boyarskaya ishte “një përkthyese e shkëlqyeshme”.

“Ishte një përpjekje e qartë për të marrë vëmendje, sepse praktikisht presidenti Putin e prezantoi presidentin Trump me përkthyesen, që është një gjë që ai normalisht nuk e bën”, shtoi Hill, që është bashkëautore e një biografie për Putinin.

Boyarskaya paraprakisht ishte punësuar në Ministrinë e Jashtme ruse dhe shpesh kishte shoqëruar Putinin dhe ministrin e Jashtëm, Sergei Lavrov, në udhëtimet jashtë vendit. Ajo ka qenë edhe në bisedimet që Putin ka zhvilluar me këshilltarin për siguri kombëtare të SHBA-së, John Bolton më 2018.

Putin po ashtu kishte punësuar Boyarskayan për takimin e tij me presidentin Barack Obama në Kinë më 2016. Ajo që nga qershori i vitit 2010 ka punuar kohë pas kohe si përkthyese nga rusishtja në anglisht në mbledhjet vjetore të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së që janë mbajtur në lokacione të ndryshme.

Pak më shumë se një vit nga takimi Trump-Putin në Japoni, një vend i lirë pune papritur u shfaq në ueb-faqen e Asamblesë Parlamentare të OSBE për një “këshilltar që do t’i bashkohet Zyrës Ndërlidhëse në Vjenë”.

Në reklamën për punë thuhej se kandidati që do të përzgjidhej, duhet “të flasë rrjedhshëm gjuhën ruse, të ketë përvojë disa vjeçare si përkthyes dhe përvojë në diplomacinë dypalëshe dhe shumëpalëshe”, dhe se duhet të kishte përvojë në punën me hisedarët nga shtetet anëtare të OSBE-së në ish-shtetet e Bashkimit Sovjetik si dhe minimum pesë vjet përvojë pune në një parlament apo qeveri kombëtare.

Kjo ofertë për punë i shkonte për shtati profilit të Boyarskayas, dhe më pas ajo e fitoi këtë vend pune.

Delegatët nga Asambleja Parlamentare e OSBE-së, që folën me REL-in, megjithatë, u ankuan se punësimi i Boyarskayas dhe më pas avancimi i saj, nuk ishin procese transparente dhe se përvoja e saj nuk ishte asgjë tjetër përpos një aset.

Që kur Rusia mori kontrollin e Krimesë më 2014, Asambleja Parlamentare e OSBE-së në mënyrë ekuivoke dënoi agresionin rus në Ukrainë dhe punësimi i Boyarskayas në Ministrinë e Jashtme ruse – veçmas puna e saj si përkthyese personale e Putinit – është parë nga disa parlamentarë të OSBE-së, në rastin më të mirë si e pandjeshme, dhe rrezik për sigurinë në rastin më të keq.

Boyarskaya mori detyrën në shkurt të vitit 2021, pothuajse shtatë vjet pasi Rusia pushtoi Krimenë dhe nxiti luftën në lindje të Ukrainës.

Në një letër dërguar një delegati të Letonisë në Asamblenë Parlamentare, i cili publikisht kishte kritikuar emërimin e saj, sekretari i Përgjithshëm, Roberto Montella, mbrojti Boyarskayan, duke shkruar se “ne jemi krenarë që kemi qenë në gjendje ta marrim atë në punë, veçmas para agresionit ushtarak të Rusisë dhe pushtimit të Ukrainës”.

Delegatët dhe diplomatët nga disa shtete të Evropës Lindore ishin të zemëruar që Montella po injoronte veprimet armiqësore të Ukrainës të bëra përgjatë shtatë vjetëve paraprakë.

Në shtator të vitit 2021, Boyarskaya u avancua në postin e udhëheqëses së Zyrës Ndërlidhëse në Vjenë të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së. Asaj iu dha po ashtu përgjegjësia e “zëvendëspërfaqësueses së posaçme”. Kjo pozitë kërkon që ajo të “mbajë kontakte diplomatike, por edhe operacionale, të bashkëpunojë dhe koordinohet për përfaqësuesit e përhershëm të shteteve pjesëmarrëse të OSBE-së dhe me të gjithë trupat vendimmarrës të OSBE-së”.

Procedurat normale për vende të lira të punës në OSBE kërkojnë që ato të shpallen publikisht në mënyrë që të shmangen procese të padrejta të punësimit. Por, roli i ri i Boyarskayas u njoftua thjesht përmes një letre të brendshme të titulluar “Lajme nga Kopenhaga”, ku ka selinë Asambleja Parlamentare e OSBE-së.

Një burim brenda zyrës së Montellas tha për REL-in se pozita e Boyarskayas si udhëheqëse e Zyrës Ndërlidhëse dhe zëvendëspërfaqësuese e posaçme nuk është shpallur.

Një listë e vendeve të lira të punës në Sekretariatin Ndërkombëtar të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së që është publikuar në ueb-faqen e organizatës ende shfaq vendin e punës për postin e këshilltarit – post që tashmë nuk ekziston – në të cilin fillimisht u punësua Boyarskaya më 2020, por nuk shfaq edhe vendin e punës për udhëheqësin e Zyrës Ndërlidhëse në Vjenë, post që më pas ajo e mori.

Duke iu përgjigjur një sërë pyetjesh për punësimin dhe avancimin e Boyarskayas, zëdhënësi i Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, Nat Parry, përmes një deklarate në emër të Montellas tha se “këto çështje veçse janë diskutuar dhe janë qartësuar brenda organizatës me udhëheqjen e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së në trupat kompetentë të Asamblesë”.
Delegatët nga disa shtete të Evropës Lindore vazhdojnë të kundërshtojnë punësimin e saj.

Barbara Bartus, udhëheqëse e delegacionit polak në Asamblenë Parlamentare të OSBE-së, përmes një deklarate i tha REL-it se ajo beson se “nuk mund të jetë gjëja më përfituese për organizatën tonë që të kemi një person që bashkëpunon ngushtë me regjimin e Putinit, përgjegjës për luftën në Ukrainë, që një person i tillë të mbajë pozitë menaxheriale në strukturat e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së”.

Në një konferencë për media më herët gjatë këtij viti, udhëheqësja e delegacionit të Lituanisë në OSBE, Vilija Aleknaite-Abramikiene, e quajti Boyarskayan “një individë mjaft kundërthënës nga rrethi më i ngushtë i Putinit”, dhe pyeti se mbi çfarë baze Montella zgjodhi “të emëronte një person me lidhje të ngushta me shërbimet e posaçme ruse” që të udhëheqë Zyrën Ndërlidhëse në Vjenë të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së.

Me postin që ka, Boyarskaya ka qasje në të gjitha kontaktet operacione të OSBE-së në mbarë Evropën Lindore, në Kaukazin Jugor dhe Azinë Qendrore, por edhe në Sekretariatin Ndërkombëtar. Ajo, po ashtu, asiston me përgatitjet për vizitat zyrtare të zyrtarëve të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së, si dhe në ndihmën e misioneve vëzhguese të zgjedhjeve.

“Sekretari ynë i përgjithshëm vendosi vetë për stafin, pa u konsultuar me politikanët”, tha Aleknaite-Abramikiene në një intervistë për REL-in.

Por, nuk ka kritika për punën e Boyarskayas si përkthyese.

Pjesë e përshkrimit të punës së saj përfshinte mbajtjen e versionit rus të ueb-faqes së Sekretariatit Ndërkombëtar, por edhe redaktimin dhe rishikimin “e përkthimeve të bëra nga Sekretariati Ndërkombëtar apo nga jashtë, për t’u siguruar se kanë kualitet të duhur dhe pasqyrojnë si duhet përmbajtjen”.

Delegatët rusisht-folës në Asamblenë Parlamentare, megjithatë, kanë theksuar se përkthimet e saj në rusisht kanë shmangur që të përmendin Rusinë në kontekstin e luftës në Ukrainë.

Për shembull, në versionet në anglisht dhe rusisht të titullit të të njëjtit artikull të publikuar në ueb-faqen e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së në mes të shkurtit, ka dallime. Në versionin rus nuk është përmendur “Rusia” dhe në të shkruhej “lufta kundër Ukrainës” në vend se “lufta e Rusisë kundër Ukrainës” ashtu siç shkruhej në versionin në gjuhën angleze.

Pasi një media austriake pyeti Montellan për këto dallime, përkthimet u ndryshuan në mënyrë që versionet në të dyja gjuhët të ishin njësoj. Kritikët i kanë parë lëshimet fillestare si lëshime të qëllimshme ndaj Rusisë.

Polonia, në veçanti, i ka bërë shumë të qarta shqetësimet që i ka sa i përket Boyarskayas.

Pak kohë pas takimit të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së në qytetin polak, Lodz, vjeshtën e vitit 2022, Boyarskaya dhe punonjësja tjetër ruse e OSBE-së, Anzhelika Ivanishcheva, u shpallën ‘personae non grata’ (persona të padëshiruar) nga Ministria e Brendshme e Polonisë. Kjo ministri tha se prania e tyre në territorin polak “paraqet kërcënim për sigurinë shtetërore”, duke shtuar se të dyja këto gra “janë mbështetëse të regjimit të Vladimir Putinit”.

Më 16 shkurt, Boyarskaya u ndalua në kufirin mes Lituanisë dhe Rusisë teksa po tentonte të vizitonte familjarët e saj në Kaliningrad. Korrespondencat që i ka siguruar REL-i tregojnë se Andreas Nothelle, një avokat gjerman dhe konsulent në Asamblenë Parlamentare të OSBE-së, u caktua që të kërkonte “në emër të” Montellas që Polonia t’i hiqte sanksionet ndaj Boyarskayas. Një letër shtesë që e ka siguruar REL-i, që është dërguar nga Nothelle te Ministria e Jashtme e Lituanisë, kërkonte shpjegim për ndalimin e Boyarskayas.

Nothelle refuzoi të komentonte kur u kontaktua nga REL-i, duke u thirrur në “sekretin profesional”.

Në një takim më herët gjatë këtij viti, kreu i delegacionit të Letonisë, Rihards Kols, e lidhi Boyarskaya me Anna Chapman, një agjente ruse e cila u arrestua nga FBI-ja më 2010 si pjesë e një operacioni për të kapur spiunët rusë. Delegatë të tjerë nga shtetet e Baltikut kanë pyetur Montellan lidhur me situatën financiare të Asamblesë Parlamentare të OSBE-së dhe kanë kërkuar që të kryhet një auditim.

Pas këtij takimi, Montella i dërgoi një letër qortuese Kolsit, i cili e postoi online.

“Këto akte do të konsideroheshin shpifje dhe në shumë vende do të ishin subjekt i ndjekjes penale”, shkroi Montella.

Ai, po ashtu, siguroi Kolsin se Boyarskaya “ishte zotuar se do t’i respektonte rregullat e stafit, por edhe Kodin e Sjelljes, që ia ndalojnë pjesëtarëve të stafit që të marrin instruksione apo pëlqime nga shtetet prej nga vijnë”.

Një diplomat evropian nga një mision i përhershëm i OSBE-së i tha REL-it se “Boyarskaya nuk është vetëm një shtetase e thjesht ruse”.

“Si përkthyese e Putinit, ajo ka qenë subjekt i procedurave të sigurisë në Rusi, që ne e dimë se kanë qasje të stilit të KGB-së. Ne bëjmë pyetje dhe nuk marrim përgjigje të duhura”, tha diplomati.

Tri javë pas publikimit në shtator të artikullit të përbashkët nga Der Spiegel, ZDF dhe Der Standard, që përshkruante Boyarskayan dhe punën e saj në OSBE, por nuk e identifikoi atë me emër, përshkrimi i punës së saj në ueb-faqen e Asamblesë Parlamentare të OSBE-së u ndryshua në “këshilltare e lartë”.

Ajo më nuk figuronte si udhëheqëse e Zyrës Ndërlidhëse në Vjenë, dhe posti si zëvendëspërfaqësuese e posaçme që më parë ajo mbante, tani i përket kryekëshilltarit politik, Francesco Pagani nga Italia.

Boyarskaya nuk iu përgjigj kërkesës për koment.

Përgatiti: Mimoza Sadiku

Finlanda reagon ndaj hyrjes së paligjshme të emigrantëve përmes Rusisë me mbylljen e të gjitha pikëkalimet kufitare për udhëtarët. Për qarkullimin e mallrave lihet i hapur vetëm një pikë kufitare në juglindje të vendit.

Nga Deutsche Welle

Finlanda ka mbyllur përkohësisht të gjitha pikëkalimet kufitare me Rusinë, të cilat përdoren për qarkullimin e pasagjerëve. Në një konferencë shtypi në televizionin finlandez kryeministri Peteri Orpo tha se me mbylljen e kufirit, qeveria e Helsinkit po reagon ndaj fluksit të madh të refugjatëve nga Lindja e Mesme dhe Afrika që kanë ardhur muajt e fundit në Finlandë nga Rusia.

Raja-Jooseppi në Lapland në veri të Rrethit Polar ishte pikëkalimi i fundit që Finlanda kishte lënë hapur pas vendimit të para disa ditëve për të mbyllur disa pika kufitare me Rusinë. Mbyllja e kufirit për kalimin tranzit të pasagjerëve hyn në fuqi të enjten në mbrëmje dhe vlen për të paktën dy javë.

Akuza ndaj Moskës për destabilizim të Finlandës

Helsinki e akuzon Moskën se po përpiqet të destabilizojë Finlandën duke kontrabanduar njerëz. Javët e fundit, trupat kufitare finlandeze kanë regjistruar gjithnjë e më shumë persona që kanë ardhur nga Rusia pa dokumentet e nevojshme dhe kanë bërë kërkes për azil në Finlandë.

Sipas shifrave zyrtare vetëm në nëntor hynë në Finlandë nëpërmjet Rusisë mbi 600 azilkërkues nga vende si Kenia, Maroku, Pakistani, Somalia, Siria dhe Jemeni. Më parë nga kufiri ruso-filnadez hynte mesatarisht më pak se një person në ditë.

Ministrja e Jashtme e Finlandës, Elina Valtonen tha: “Ne kemi prova që, ndryshe nga më parë, autoritetet kufitare ruse jo vetëm që i lejojnë personat pa dokumentet e duhura zë kalojnë kufirin finlandez, por gjithashtu i ndihmojnë në mënyrë aktive që të vijnë në zonën kufitare”.

Finlanda lë hapur vetëm stacionin kufitar hekurudhor Vainikkala në juglindje të vendit për mundësuar qarkullimin e mallrave.