Me rastin e 115-vjetorit të lindjes së Shën Nënë Terezës dhe në 20-vjetorin e bekimit të gurthemelit të Katedralës së saj në Prishtinë, SH. B. “DRITA” në Prishtinë dhe Qendra për Trashëgimi Shpirtërore dhe Kulturore (QTSHK) në Shkup, kanë njoftuar se nga 25 gusht deri më 5 shtator, organizohen “Ditët e Shën Nënë Terezës”, 2025. Ashtu si edhe në të kaluarën, ky program prej 10-ditësh kushtuar Shën Nën Terezës ka për qëllim të promovohen – anë e mbanë trojeve arbërore  aktivitete kulturore dhe shpirtërore që pasqyrojnë jetën dhe veprën e Shën Nënë Terezës në vende të ndryshme të Kosovës, Maqedonisë dhe Shqipërisë.

“Mua më ka frymëzuar aq shumë edhe gjatë kohës sa merrem edhe me punë të shtetit të Kosovës dhe që kemi ndërtuar shtetin modern të Kosovës, pra po behën disa vite që Nënë Terezën e kam pasur si shembull të dashurisë, paqes, mirëkuptimit mes njerëzve dhe shërbimit ndaj popullit të vet”, është shprehur Ibrahim Rugova për Nënë Terezën    

Aktivitetet e shumta filluan më 26 gusht, 2025 – ditëlindjen e Nënë Terezës – me një koncert solemn nderimi në Katedralën “Shën Nënë Tereza” në Prishtinë.Ashtuqë me një pritje në Qendrën “Bogdanipolis” të Katedralës që mban emrin e Shënjtores së Kombit shqiptar, shënojnë hapjen zyrtare 10-ditëshe të veprimtarive vjetore të “DITËVE TË NËNË TEREZËS 2025”. Një rast ky për të kujtuar këtë murgeshë të thjeshtë por në zë, të Kishës Katolike, një bije të madhe të Kombit shqiptar dhe kësaj Nëne të të gjithë njerëzimit, që me të drejtë konsiderohet si nderi i Kishës dhe krenaria e kombit shqiptar. Për të kremtuar, pra jetën dhe veprën e shenjtëreshës tone; një figurë që frymëzon mbarë njerëzimin, siç thuhet në njoftimin e përbashkët të organizatorëve të këtyre veprimtarive pëkujtimore Sh. B. “Drita” në Prishtinë dhe “QTSHK në Shkup.

“Prej sot, shtatorja e Nënës Tereze, do të jetë pranë Monumentit të Gjergj Kastriotit-Skënderbeut. Prej sot, fëmijët tanë dhe brezat e ardhshëm do të rriten me shtatoren madhështore të Nënës sonë të Madhe”, tha Presidenti i Kosovës, Rugova me një grup shqitaro-amerikanësh para monumentit të Nënë Terezës në Prishtinë

Nderimin që Nënë Tereza, i bën Kishës Katolike dhe Kombit shqiptar të origjinës së saj, e ka shprehur më së miri dikur, miku i madh i shqiptarëve, Papa Gjon Pali i dytë duke thënë se Nënë Tereza ishte një prej misionarëve më të mëdhej të shekullit të kaluar. Me rastin e beatifikimit të Nënë Terezës, Papa Gjon Pali II tha se, “Perëndia e bëri këtë grua të thjeshtë, që vinte nga një prej rajoneve më të varfëra të Evropës, një instrument të zgjedhur për t’i shpallur Ungjillin të gjithë botës, jo duke predikuar, por me veprat e saja të përditshme të dashurisë, ndaj më të varfërve të botës. Ajo ishte një misionare me një gjuhë universale të dashurisë, që nuk njihte kufij as përjashtime dhe nuk kishte preferenca, përveç për më të harruarit e shoqërisë”, është shprehur dikur miku i saj i ngusht, Papa Gjon Pali i II.

Por sot në 115-vjetorin e lindjes së saj, më shumë se kurrë, mesazhi i Nënë Terezës është gjithnjë mesazhi i bamirësisë, mesazhi i paqës dhe i dashurisë. Një murgeshë katolike, me origjinë shqiptare, në një vend kryesisht hinduist si India, Nënë Tereza kombinoi jetën e saj tejet të thjeshtë me një përqendrim të palëkundur ndaj më të varfërve të botës duke krijuar kështu një rrjet botëror bamirësie. Ndërkohë që veprat e saja tejkalonin kufijtë fetarë dhe etnikë, me punën e saj, ajo tërhoqi vëmendjen e udhëheqësve botërorë gjë që, në vitin 1979, Nënë Terezës i akordohet Çmimi Nobel për Paqe, hera e parë në historinë e Kombit shqiptar që një personalitet i tillë me origjinë shqiptare i akordohej një nderim i tillë ndërkombëtar; një nderim ky për vet Nënën Terezë, por edhe krenari për të gjithë shqiptarët vullnetmirë kudo.

Katedralja “Shën Nenë Tereza” në Prishtinë

Sot, Kombi shqiptar, me të drejtë, është krenar me Nënë Terezën. Por fatkeqësisht, nuk ishte gjithmonë kështu. Megjithse Nënë Tereza njihej anë e mbanë botës si bamirëse me origjinë shqiptare, Shqipëria komuniste e viteve 70 e 80-të nuk e përmendëte fare atë, pasi regjimi i Enver Hoxhës, pothuaj, kishte zhdukur klerin katolik shqiptar dhe e kishte futur vendin në një absurditet ateist të paparë në historinë e njerëzimit. Regjimi komunist sllavo-aziatik enverist, refuzonte t’i jepte Nënë Terezës vizë-hyrje që të vizitonte nënën e motrën e saj dhe më vonë as nuk e lejoi që të merrte pjesë as në varrimin e nënës së saj. Çfarë regjimi i egër, i pashpirt, mizor e torturues! Komunitetit të vjetër shqiptaro-amerikan, na kujtohet edhe sot kur përfaqësuesit e regjimit komunist shqiptar braktisën sallën e Kombeve të Bashkuara, ndërsa Nënë Tereza i fliste botës në Tetor, 1985. “Jemi mbledhur këtu për të falënderuar Zotin për 40 vjet të punës së bukur të Kombeve të Bashkuara për të mirën e njerëzve”, ka thënë Nënë Tereza në OKB, duke shikuar një audiencë të plotë prej rreth 1,000 diplomatëve dhe figurave të shquara, kryesisht të veshur me kostume të zeza dhe fustane mbrëmjeje, raportonte me atë rast Gazeta e madhe Nju Jork Tajms duke cituar fjalët e Nënë Terezës para 1000 diplomatëve botërorë: ”Asnjë ngjyrë, asnjë fe, asnjë kombësi nuk duhet të na ndajë! Ne jemi të gjithë fëmijë të Zotit.” Ndërkohë Gazeta Nju Jork Tajms citonte me atë rast fjalët e Presidentit Ronald Reagan për Nënë Terezën se ”Çdo pjesë e botës ka njohur stilin e ndritshëm të veprimtarisë së kësaj gruaje të mrekullueshme të krishterë…Mijëra janë shpëtuar nga shtegu i varfërisë duke ditur se dikush kujdesej për ta.”  Sipas kronikës së Nju Jork Tajms, duke iu referuar dhjetëra liderëve botërorë që folën me atë rast nga i njëjti podium, Javier Perez de Cuellar, Sekretar i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara në atë kohë e prezantoi Nënën Terezë, duke thënë: ”Këtë javë kemi pasur privilegjin të kemi këtu burrat më të fuqishëm në botë. Tani kemi privilegjin të kemi gruan më të fuqishme në botë.”

Me Nënë Terezen në Ëashington circa 1987 – me mikun e ngusht dhe kolegun e nderuar prej më shumë se gjysëm shekulli Dr. Elez Biberaj dhe fmiljet tona në atë kohë

Megjithse nëpërmjet valëve të Zërit të Amerikës, përpiqeshim që Kombi shqiptar të mësonte sa më shumë për veprimtarinë e Nënë Terezës, regjimi komunist shqiptar bënte ç’mos që të fshihte, por pa sukses, para shqiptarëve dhe botës, personin dhe imazhin që gëzonte Nënë Tereza anë e mbanë botës dhe shqiptarëve kudo, të cilët ishin në dijeni të veprimtarisë botërore të Nënë Terezës. Por sot, për fat të mirë, me rastin e 115-vjetorit të lindjes së Nënë Terezës, gjërat kanë ndryshuar. Nënë Tereza vetëm me ndonjë përjashtim aty këtu gëzon pothuaj, universalisht, anë mbanë botës shqiptare respekt dhe admirim për veprat dhe imazhin që gëzon sot Nënë Tereza kudo si simbol dhe përfaqësuese e vlerave dhe traditave më të mira të kombit shqiptar, duke bërë të njohur Shqipërinë dhe shqiptarët, anë e mbanë botës.

Ashtu si edhe më parë, në 115-vjetorin e lindjes së Nënë Terezës, sipas programit të njoftuar nga organizatorët, do të ndërmirren aktivitete të shumta në kujtim të kësaj figure të madhe të Kombit shqiptar. Por ky përvjetor i lindjes së saj, përkon sivjet edhe me 20-vjetorin i inaugurimit të Katedrales “Nënë Tereza” në Dardaninë e lashtë në Prishtinë, ku 2-3 dekada me parë tankset dhe forcat kriminele të ushtrisë dhe policisë serbe kishin për objektiv zhdukjen e racës shqiptare nga Dardania. Aty, pra, në ato troje të lashta dardane, sot ngrihet Katedralja kushtuar Nënë Terezës. Nëqoftëse kërkoni mrekulli prej Nënë Terezës, shkoni në Prishtinë, në Shkup, Shkodër e Tiranë, kur para shembjes së Murit të Berlinit në trojet shqitare as nuk lejohej të përmendej, zyrtarisht, emri i saj. Atëherë, kur Kombi shqiptar kërkonte Nënën “për me ba gjamën”, Nënë Tereza u përgjigj. Ishte miqësia e saj me Papa Gjon Palin e Dytë dhe më vonë edhe takimet e saj me ish-Presidentin amerikan Bill Clinton, që luajtën një rol bindës për ndërhyrjen e NATO-s për të shpëtuar shqiptarët e Kosovës nga katastrofa shfaruese si banues të atyre trojeve. Vetë Presidenti Clinton, në shenimet e tia ka thëne se, pas takimit me Nënë Terezën, ndiente një obligim që të bënte diçka për të shpëtuar popullin shqiptar.

Sa i përket 20-vjetorit të vendosjes së gurit themeltar të Katedralës në Prishtinë të shumtë kanë qenë kontribuesit, përfaqësues të ndryshëm fetarë, politikë dhe të rrymave të ndryshme të jetës e sidomos komuniteti shqiptaro-amerikan në Amerikë në veçanti, kanë kontribuar konsiderueshëm për ndërtimin e Katedrales në Prishtinë, Kredia kryesore për atë vepër të madhe u takon dy arkitektëve kryesorë që ndër shumë të tjerë bënë të mundur ndërtimin e katedralës: Presidenti historik i Republikës së Kosovës, Dr. Ibrahim Rugovës dhe të ndjerit Imzot Mark Sopit, ish-ipeshkvit të Kosovës. Kur u vendos gur themeli i Katedrales në Prishtinë më 26 gusht të vitit 2005, Presidenti Rugova tha ndër të tjera se “Sot është një ditë e madhe për kryeqytetin dhe për gjithë Kosovën, sepse po bekojmë gurin e themelit të një tempulli të shenjtë, që i kushtohet Nënës së dashur Shqiptare-Kosovare dhe Nënës së Njerëzimit të Lumës nënë Tereze asaj që lartësoi nderin e Kosovës dhe të shqiptarëve në të gjithë planetin, duke afirmuar vlerat tona e duke ndihmuar mbarë Njerëzimin.”

Me mall e respekt kujtoj vizitat zyrtare në presidencën, ku pas bisedave zyrtare (si Drejtor i Këshillit Kombëtar Shqiptaro-Amerikan, NAAC) drejtohej për në dhomën ku mbante modelin miniaturë të Katedrales së ardhëshme. Me krenari dhe me një entuziazëm të pashoq, Ibrahim Rugova fliste për arkitekturën dhe për vet objektin, jo vetëm si një monument fetar, por edhe historik mbarë kombëtar.

Prandaj në këtë 115-vjetor të lindjes së Nënë Terezës dhe në 20-vjetorin e bekimit të gurit të parë të Katedralës kushtuar Nënë Terezës në Prishtinë, shqiptarët kudo, si individë dhe si komb të jemi krenarë me Nënë Terezën. Ashtuqë, me krenarinë tonë për jetën e veprat e saja ta tregojmë çdo ditë, sipas porosisë së saj“me akte të vogëla dashurie”, sidomos në marrëdhëniet tona me njëri- tjetrin kudo që jemi, pa dallim feje e krahine, si shqiptarë dhe me të tjerët si komb i denjë përfaqësues i Nënë Terezës, sepse Ajo është e të gjithë neve.