Truri i bretkosës dhe truri i njeriut
VOAL – Në qoftë se ne jemi më të zgjuar se të gjitha kafshët e tjera të planetit, merita është e një proteine, e cila në rrjedhën e evolucionit është ndryshuar duke shumëzuar neuronet e vërteta të trurit, shkruan voal.ch. Njeriu dhe gjitarët janë bërë kështu kurrizorët me të mëdhenj të pajisur me trurin më të madh e më kompleks. Është përfundimi i punës së studiuesve të udhëhequr nga Benjamin Blencowe i Universitetit të Torontos, përshkruar nga revista Shkencë. Dimensionet e trurit dhe kompleksiteti i trurit në mesin e vertebrorëve në fakt ndryshojnë mjaft, duke pasur në fakt të njëjtin stof të gjeneve. Për shembull njerëzit dhe bretkosat janë të ndarë nga 350 milionë vjet të evolucionit, por duke përdorur një repertor të gjeneve të ngjashme për të ndërtuar organet në trup, kanë kapacitete të ndryshme të trurit, dhe njeriu ka një tru 100 herë më të madh dhe shumë më kompleks. Dallime për të cilat deri tani nuk ishte e qartë pse. Merita është e gjitha e proteinës PTBP1, e njohur prej kohësh, por së cilës vetëm tani i është kuptuar roli. ” Në rrjedhën e evolucionit – thotë gjenetisti Giuseppe Novelli, President i Universitetit Tor Vergata – kjo proteinë në gjitarët e ka humbur një pjesë, duke u bërë më e shkurtër ”.
Një ndryshim që e ka lejuar të bëhet aktori kryesor i një procesi shumë të rëndësishëm për prodhimin e proteinave dhe organizatat në trup, i quajtur “splicingu” alternativ. Është një mekanizëm ku fragmentet e gjeneve janë mbledhur dhe përzier duke krijuar kështu një numër shumë të madh të proteinave, të ndryshme nga njëra tjetra, superiore ndaj çdo gjeni. ”Kjo është arsyeja pse ne kemi shumë më tepër proteina nga ç’janë gjenet tona – vazhdon Novelli – Splicingu alternativ është i pranishëm edhe në bimët dhe amfibët, por më të vogla se te gjitarët. Në bimë 60% e gjeneve është subjekt i një gërshetimi alternativ, ndërsa tek njerëzit plot 95%.”
Dhe procesi i splicingut alternativ është i pranishëm në të gjitha organet, por shumë më i përhapur në tru. ”Në këtë studim – vazhdoi Novelli – është e kuptueshme se proteina është e lidhur me zhvillimin e trurit dhe vepron si një drejtor i vetëm orkestre, ndërsa muzikantë janë splicingët.” Jo vetëm kaq. Hulumtuesit e kanë vendosur këtë proteinë në embrionin e pulave duke shkaktuar një rritje të zhvillimit të trurit të saj. ”Kjo nuk do të thotë se pula do të bëhet më e mençur – shton gjenetisti Edward Boncinelli – Sigurisht është një proces që rrit numrin e neuroneve në tru, pra përmasat dhe kompleksitetin e tij.” Por implikimet e këtij zbulimi mund të jenë të rëndësishme. ”Ka sëmundje të larmishme – konkludon Novelli – si distrofia miotonike ose xhuxhëria e lindur, të lidhura me splicingun alternativ. Tani ne duhet të kuptojmë rolin e kësaj proteine dhe shndërrimeve të vogla në patologji të tilla.” ANSA
Komentet