Kur mendon për Finlandën, mendja të shkon te Dritat Veriore, pyjet e gjera ose legjenda e Babagjyshit të Krishtlindjeve. Megjithatë, pak veta e dinë se nën sipërfaqen e saj të qetë dhe të akullt, vendi fsheh një thesar që mund ta ndryshojë rrënjësisht të ardhmen e tij ekonomike dhe ndoshta edhe atë të Evropës.

Në Lapland, në komunën Sodankylä, u zbulua një nga depozitat më të rëndësishme të arit të dekadave të fundit. Kompania kanadeze Rupert Resources ka konfirmuar ekzistencën e një depozite me vlerë afërsisht 10 miliardë euro, një sasi e vlerësuar prej 110 tonësh ari, bllokuar në 52 milionë ton xehe.

Depozita u zbulua pas vitesh shpimesh që filluan në vitin 2016, pas indikacioneve të para serioze që u shfaqën në vitin 2020. Vetëm në fillim të vitit 2024 erdhi konfirmimi përfundimtar: kjo është një nga depozitat më premtuese evropiane në dekada. Atraktiviteti i tij nuk kufizohet vetëm në sasi, por edhe në qëndrueshmërinë e tij ekonomike, me një rendiment të vlerësuar prej 38% dhe një fitim prej rreth 800 dollarë për ton, projekti është veçanërisht tërheqës për investitorët.

Miniera, e planifikuar të fillojë rreth vitit 2030, do të zgjasë të paktën 20 vjet. 10 vitet e para do të përfshijnë minierat sipërfaqësore, ndërsa faza e dytë do të përqendrohet në shfrytëzimin nëntokësor të shtresave më të thella.

Ringjallja e interesit evropian për arin

Kompani të tjera, të tilla si Nordic Resources dhe Latitude 66, po zhvillojnë projekte të ngjashme në Finlandën qendrore dhe veriore, duke u përqendruar në ar, por edhe në metale strategjike si kobalti, i cili është jetik për tranzicionin energjetik dhe prodhimin e baterive. Depozita e Kuusamos, në fakt, mund të mbulojë deri në 25% të kërkesës për kobalt në Bashkimin Evropian.

Finlanda nuk është e panjohur me minierat e arit. Në fund të shekullit të 19-të, zbulimi i arit në lumin Ivalo shkaktoi një nxitim të vogël për flori, i cili ndikoi thellësisht në ekonominë dhe kulturën e Laplandës. Sot, epshi i kërkimit të arit duket se po zgjohet, jo me aventurierët, por me investitorët, gjeologët dhe inxhinierët.

Në një kohë paqëndrueshmërie globale, me inflacion, tensione gjeopolitike, ari është shfaqur përsëri si një investim i sigurt. Çmimi i tij është rritur mbi 3,500 dollarë për ton, duke shënuar një rritje prej më shumë se 22.5% në një vit. Zbulimi në këtë depozitë të re vjen si një mundësi jo vetëm për të pasuruar Finlandën, por edhe për të zvogëluar varësinë e Evropës nga mineralet që vijnë nga vende me marrëdhënie të vështira, si Rusia apo Kina. Kjo pasqyron një rilindje të mundshme të sektorit minerar në Evropë, e ndoshta… në një pikë kritike historike. sn