Pas artikullit të “Economist” që kritikoi presidentin turk Rexhep Tayyip Erdogan për kolapsin e vendit, tashmë edhe “Washington Post” shkruan se në Turqi rreziku i një diktature është shumë i afërt.
“Vetë turqit duhet të shqetësohet se autoritarizmi do të degjenerojë në diktaturë nëse Erdogan do të fitojë edhe një mandat tjetër”, shkruhet në artikull.
Më tej vijon: Erdogan, 69 vjeç sundon një vend me rëndësi strategjike për NATO-n, me ushtrinë e dytë më të madhe të aleancës.
Ai ka krijuar një rol për veten e tij si një lloj ndërmjetësi midis NATO-s, dhe presidentit rus Vladimir Putin, me të cilin ai mban lidhje që kanë minuar aleancën perëndimore edhe pse ajo përfshihet në një luftë indirekte për të zmbrapsur sulmin shkatërrues të Rusisë në Ukrainë.
“Washington Post” kthehet tek ajo që ai ka bërë në vendin e tij dhe dëmet janë shumë të mëdha. Ai ka burgosur kundërshtarë politikë, gazetarë dhe të tjerë që e kanë kritikuar atë dhe ka kufizuar hapësirën për të lulëzuar shoqërinë civile dikur të gjallë të Turqisë, një goditje që është intensifikuar që nga tentativa e dështuar për grusht shteti në korrik 2016.
Gjykatat turke janë kthyer në instrumente për dënimin e tij. Organizatat e pavarura mediatike janë heshtur kryesisht. Në publik, shumë turq kanë frikë të thonë mendimin e tyre. Institucionet janë përkulur para frikësimit të tij. Një shembull i tillë është banka qendrore e Turqisë, e cila uli normat e interesit me urdhër të tij, duke nxitur inflacionin që arriti në 85%.vitin e kaluar, sipas shifrave zyrtare që ndoshta nënvlerësojnë normën e vërtetë.
Ndërhyrjet e tij, të mbushura me mendime magjike ekonomike, bënë që monedha turke të humbasë 80% të vlerës së saj gjatë pesë viteve.
Por pozicioni i Erdoganit është dëmtuar disi nga reagimi i ngadaltë ndaj tërmetit shkatërrues që goditi Turqinë jugore dhe qendrore në shkurt, duke vrarë të paktën 45,000 njerëz dhe duke plagosur dy herë më shumë.
Ai dështim dhe numri i të vdekurve i shoqëruar nga shembja e ndërtesave nën standarde, ishte emblematike e korrupsionit dhe keqmenaxhimit që shumë turq e shohin si një shenjë dalluese të administratës së tij.
Zgjedhjet në Turqi janë më të rëndësishmet e vitit 2023:
“Economist” vëren se politikat ekonomike të Erdoganit “kanë çuar në inflacion e cila arriti në 86% vitin e kaluar dhe është ende shumë mbi 40%”, ndërsa ai vlerëson se marrëdhëniet dypalëshe SHBA-Turqi “të cilat janë helmuar nga afërsia e Erdogan me Vladimir Putinin dhe sulmet ndaj forcave kurde në Siri, do të përmirësohen.”
“Nëse Turqia rrëzon liderin e saj autoritar, demokratët në mbarë globin do të marrin zemër”
Pas 20 vjetësh sundimi gjithnjë e më autoritar, Rexhep Tayyip Erdogan rrezikon të rrëzohet nga votuesit. Përballë pallatit Topkapi në Stamboll, selia e sulltanëve osmanë, ndodhet një “monument” i një lideri tjetër autokratik. Anadolu, aeroplanmbajtësja e parë turke e ndërtuar në shtëpi, u ankorua në Bosfor muajin e kaluar ndërsa vendi përgatitet për zgjedhjet e 14 majit, më të rëndësishmet në planet këtë vit. Duke treguar anijen luftarake, e cila është në një turne fushate në brigjet, presidenti turk Rexhep Tayyip Erdogan shpreson të nxisë votuesit patriotë.
Por karizma e tij, gjestet dhe dhuratat e bujshme mund të mos mjaftojnë. Njeriu që ka qeverisur Turqinë që nga viti 2003 në një mënyrë gjithnjë e më autoritare mund të përballet me disfatën. Siç e përmendim, zgjedhjet janë një rrezik. Shumica e sondazheve tregojnë se Erdogan është prapa me një diferencë të ngushtë.
Në rast të humbjes së tij, kjo do të ishte një përmbysje politike spektakolare me përmasa globale. Populli turk do të ishte më i lirë, më pak i frikësuar dhe në planin afatgjatë – do të jetonte më i begatë. Një qeveri e re do të rivendoste marrëdhëniet e tensionuara me Perëndimin.
(Turqia është anëtare e NATO-s, por nën Erdoganin ka qenë një faktor destabilizues në Lindjen e Mesme dhe ka kërkuar lidhje më të ngushta me Rusinë). Por mbi të gjitha, në një kohë kur dominimi i liderëve autoritarë është në rritje, nga Hungaria në Indi, largimi paqësor i Erdoganit do t’u tregonte demokratëve në mbarë botën se liderët autoritarë mund të mposhten.
(BalkanWeb)