Gjermania dhe disa shtete të BE-së në të ardhmen do të kujdesen, që asetet shtetërore ruse të ngrira në BE të lëvrohen në Ukrainë. Lidhur me këtë ndërkohë është hedhur një hap i rëndësishëm.

Si mund të përdoren për Ukrainën pasuritë shtetërore ruse të ngrira prej sanksioneve? Një kusht i rëndësishëm për këtë është që të sigurohet baza ligjore për vendimmarrjen mbi bazën e shumicës – dhe jo sikurse ndodh zakonisht në nivelin e BE-së përmes votës unanime. Pikërisht për këtë kanë rënë dakord Gjermania dhe shtetet e tjera të BE-së, sikurse njoftoi presidenca daneze e Këshillit të BE-së. Konkretisht synohet në radhë të parë që të parandalohet, që shtetet miqësore ndaj Rusisë brenda BE-së si Hungaria ta bllokojnë lëvrimin e këtyre aseteve përmes vetos. Ndërkohë para nga Banka Qendrore ruse janë ngrirë përmes vendimeve të BE-së për sanksione, afati i të cilave shtyhet çdo gjashtë muaj. Ky rregull pengon që paratë për kredi afatgjata të mund të përdoren në Ukrainë, dhe që duhet t’i kthehen Rusisë vetëm në rast se pas fundit të luftës ajo do të jetë e gatshme të paguajë për reparacione.

Ukrainës i duhen shumë para, ndërkohë që një pjesë e madhe e pasurive shtetërore ruse jashtë vendit ndodhen në Belgjikë.

Vendim me shumicë për shkak “të vështirësive të mëdha ekonomike”
Për t’i përdorur pa afat paratë ruse, Gjermania dhe disa shtete të tjera të BE-së i referohen nenit 122 të Marrëveshjes për Mënyrën e Funksionimit të Bashkimit Europian. Në këtë nen përcaktohet, se në rast të vështirësive të mëdha ekonomike mund të miratohen masat e nevojshme me të ashtuquajturën shumicë e kualifikuar. Për këtë në tekstin ligjor ndër të tjera thuhet, se lufta e Rusisë kundër Ukrainës krijon sfida të rënda ekonomike. Kalimi i parave në Rusi duhet të parandalohet me urgjencë të lartë, në mënyrë që të kufizohet dëmi për ekonominë e unionit. Dekreti duhet të miratohet në samitin e BE-së javën e ardhëshme.

Belgjika ende ka rezerva ligjore
Më së voni deri në këtë takim shpresojnë si kancelari i Gjermanisë Friedrich Merz edhe të tjerë mbëhstetës të këtij plani, që kryeministri belg Bart De Wever të miratojë planin për kredinë. Pa Belgjikën zbatimi i këtij plani konsiderohet i vështirë, sepse sasia më e madhe e parave ruse, që synohet të përdoren për Ukrainën, administrohen nga sipërmarrja belge Euroclear. Bëhet fjalë për rreth 185 nga gjithsej 210 miliardë euro në BE. Qeveria belge e ka bllokuar planin deri tani duke iu referuar rreziqeve ligjore dhe financiare. Ndër të tjera një rrezik mund të jetë, që Rusia si hakmarrje të veprojë kundër personave privatë ose sipërmarrjeve europiane duke i shpronësuar ato në Rusi.

Tre kushtet e kryeministrit belg De Wever
Që Belgjika të bashkëveprojë pavarësisht rreziqeve, De Wever ka përmendur tre kushte: Duhet të garantohet, që të mos ketë si rrjedhojë rreziqe të mundshme kolektive. Po ashtu duhet që qysh në momentin e parë të zbatimit të planit të ketë mjaftueshëm garanci financiare për t’iu përgjigjur detyrimeve eventuale financiare. Dhe de Wever kërkon një mbrojtje të gjerë likiditeti dhe risku për të gjithë qytetarët dhe sipërmarrjet dhe një pjesëmarrje të të gjitha vendeve të tjera të BE-së, ku gjithashtu janë ngrirë pasuri të Bankës Qendrore ruse. Ndër këto vende, sipas të dhënave të Komisionit të BE-së, janë krahas Gjermanisë edhe Franca, Suedia dhe Qiproja./DW

Prokurori Adnan Xholi u duk i lehtësuar në fund të prezantimit të tij përpara anëtarëve të Këshillit të Lartë të Prokurorisë të enjten, edhe pse gara për kreun e SPAK nuk e nxorri atë fitues.

“Shyqyr që erdhi dita të mbyllej kjo procedurë, se u bë si legjendë urbane,” tha Xholi.

Prej mëngjesit të së enjtes, të gjithë i kthyen sytë nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë për të mësuar se kush do të ishte drejtuesi i ri i Prokurorisë së Posaçme – një institucion me vetëm gjashtë vite jetë, por që ka trazuar ujërat e estabilishmentit shqiptar.

Prania e madhe e korpusit diplomatik dhe e gazetarëve flisnin për rëndësinë e ngjarjes.

Ende pa filluar prezantimet e kandidatëve, në sallën e mbledhjeve të KLP-së u akomoduan ambasadori i Bashkimit Europian, Silvio Gonzato, e ngarkuara me punë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Nancy Vanhorn; ambasadori i Mbretërisë së Bashkuar, Nick Abbott dhe ai i Holandës, Reinout Vos.

Në postim shkruhet se Gonzato dhe ambasadorët e shteteve anëtare të BE-së ishin të pranishëm në Këshillin e Lartë të Prokurorisë për të shprehur mbështetjen e plotë për Këshillin në përmbushjen e këtij detyrimi të rëndësishëm dhe interesimin e tyre për përzgjedhjen e drejtuesit të ri të SPAK.

Pas denoncimeve të vazhdueshme për mungesën e ilaçeve dhe pajisjeve në Spitalin Onkologjik, në adresë të Gazetarit Osman Stafa ka mbërritur një mesazh kërcënues, me qëllim intimidimin, frikësimin dhe tërheqjen e tij nga investigimet në këtë spital. Përmes një adrese anonime në rrjetet sociale, gazetarit Stafa i kërkuar me një gjuhë banale, fyese dhe kërcënuese të mos paraqitet më në ambientet e Onkologjikut dhe të heqë dorë nga denoncimet mbi korrupsionin dhe abuzimet mbi pacientët.

Pas marrjes së mesazhit, gazetari i News24, Stafa i është drejtuar Policisë së Shtetit, ku ka bërë kallëzim penal, për kërcënim për shkak të detyrës. Autoritetet kanë nisur hetimet për të zbuluar personin përgjegjës dhe se kush fshihet pas këtij kërcënimi. I ndodhur përballë presioneve dhe kërcënimeve, gazetari Osman Stafa, siguron se do të vijojë denoncimet e tij për situatën në Spitalin Onkologjik. Duke theksuar se nuk i frikësohet asnjë lloj kërcënimi ai shprehet i vendosur për të hedhur dritë dhe për t’i dhënë fund abuzimeve që u kushtojnë jetën pacientëve të prekur nga sëmundjet tumorale.

Prej disa vitesh gazetari Stafa ka investiguar dhe më pas ka denoncuar publikisht situatën e vështirë me të cilën përballen pacientët në Spitalin Onkologjik. Ndër denoncimet më të forta janë: Mungesa e brakiterapisë, një trajtim për gratë që vuajnë nga kanceri gjinekologjik; mungesa e pet-scanit, një diagnostikim tjetër mjaft i rëndësishëm për pacientët e Onkologjikut; mungesën e ilaçeve kimio për pacientët, si dhe ka evidentuar rastet e korrupsionit dhe abuzimit mbi pacientët nga bluzat e bardha, siç është rasti i trafikimit të biopsive nga publiku drejt privatit etj. bw

Një nënë e moshuar në zonën e Astirit po kalonte natën e dytë në rrugë, e ulur në një stol, me pak rroba dhe vetëm qenin e saj pranë.

Ajo ishte nxjerrë nga banesa sepse nuk mund të paguante më qiranë, dritat dhe ujin.

Prej dy muajsh jetonte në errësirë, vetëm me pensionin e saj të vogël.

Fotoja e publikuar nga JOQ u shpërnda me shpejtësi dhe preku zemrat e shumë njerëzve.

Falë vullnetares Ina Malhani dhe drejtoreshës së Qendrës “Ismail Bej Vlora 2”, Agetina Hidershaj, rreth orës 03:00 të mëngjesit nëna u mor nga stoli i ftohtë së bashku me qenin e saj besnik.

“Vetëm qeni më qëndroi besnik…” – tha e moshuara teksa po largohej drejt strehimit.

Sot ajo ndodhet e ngrohur, e ushqyer dhe nën kujdes në qendër. Ka kaluar të 70-tat, nuk ka familjarë pranë, vajzat e saj jetojnë jashtë dhe prej vitesh janë shkëputur.

Por sot ajo nuk është më vetëm. Pranë ka të vetmin që nuk e tradhtoi kurrë – qenin e saj./LJ

Presidenti amerikan Donald Trump ka reaguar ashpër ndaj raportimeve mediatike që ngrejnë pikëpyetje mbi shëndetin dhe energjinë e tij, duke i cilësuar ato “kryengritje, ndoshta edhe tradhti”. Në një mesazh të gjatë në Truth Social, Trump akuzoi veçanërisht “New York Times” dhe media të tjera se po përhapin insinuata se ai nuk ka më ritmin e dikurshëm.

“‘New York Times’ dhe të tjerët shkruajnë vazhdimisht artikuj të rremë për të më diskredituar dhe për të ulur figurën e presidentit të SHBA-së,” shkroi ai.

Trump, 79 vjeç, aktualisht presidenti më i moshuar i zgjedhur ndonjëherë në Shtetet e Bashkuara, tha se ka kryer ekzaminime të thelluara mjekësore dhe se “asnjë president nuk ka punuar më shumë se unë”. Ai shtoi se ka “shkëlqyer” edhe në testet njohëse, teste që, sipas tij, paraardhësit e tij nuk i kanë bërë kurrë.

Reagimi i Trump erdhi pas një artikulli të “New York Times”, që raportonte se rutina e tij ditore është dukshëm më e lehtë se gjatë mandatit të parë dhe se ai duket se përgjumet gjatë eventeve publike. Trump u përgjigj me tone të ashpra duke deklaruar se “gjëja më e mirë për këtë qytet do të ishte që ‘New York Times’ të ndalonte së botuari”.

Zëdhënësja e gazetës, Nicole Taylor, i tha AFP-së se amerikanët kanë të drejtë të marrin informacione të plota për shëndetin e zyrtarëve që zgjedhin. Ajo rikujtoi se vetë Trump kishte lavdëruar më herët raportimet e NYT për shëndetin e presidentëve të tjerë, dhe se e njëjta qasje profesionale ndiqet edhe për të.

Gjatë fushatës së tij, Trump ka akuzuar shpesh rivalin demokrat Joe Biden për probleme shëndetësore, duke pretenduar se vuan nga demenca. Edhe në një tubim të fundit në Pensilvani, ai e quajti Biden-in “i fjetur” gjatë një fjalimi që zgjati mbi një orë.

Në përfundim të deklaratës së tij, Trump theksoi: “Nëse një ditë do të ngadalësohem, do ta di vetë. Por kjo nuk po ndodh tani.” gsh

Procesi për zgjedhjen e Avokatit të Popullit ka nisur me një tablo që vë seriozisht në pikëpyetje koherencën dhe përgjegjshmërinë e opozitës. Ndërsa maxhoranca mbështet një kandidat të vetëm, opozita paraqitet me 6 emra, duke fragmentuar vetë votën, por duke krijuar edhe dyshime për manovra të brendshme.

Përfaqësuesit demokratë, pasi dhanë firmat për disa kandidatë, u tërhoqën papritur nga mbështetja. Edhe kryetari i PD, që kishte nënshkruar më herët, deklaron tani tërheqjen e firmës. Ky luhatje i shton kaosin një procesi, ku duhet qartësi dhe qëndrueshmëri, duke ngritur pyetjen se kush e drejton realisht strategjinë e opozitës dhe nëse strategjia ekziston në të vërtetë.

Ky nuk është precedent i ri. Në vitin 2022, PD propozoi dhe mbështeti zyrtarisht Ledio Brahon për Avokat të Popullit, por situata përfundoi në konfuzion dhe moskoordinim politik.

Më herët në 2017 kur u zgjodh Erinda Ballanca pati akuza për pazare si pasojë e marrëveshjes së 17 majit mes Ramës dhe Bashës.

E sot historia duket se po përsëritet. Opozita shfaq dobësi të brendshme, mungesë vendimmarrjeje dhe një qasje që prodhon më shumë mjegull se sa garanci për një institucion të pavarur dhe të besueshëm.

Për qytetarët, mesazhi është i thjeshtë; kur opozita nuk di çfarë do, humbet jo vetëm pozicionet, humbet besimin.

Rregullorja e re e BE-së për azilin, e cila forcon procedurat kufitare dhe hap derën për qendrat e kthimit në vendet e treta, rrezikon të legjitimojë modelin e qendrave në Shqipëri të promovuar nga qeveria Meloni.

ITALI- Raporti i fundit i ‘Fondacionit Migrantes’ mbi të drejtën e azilit nxjerr në pah një çështje tashmë vendimtare në politikën evropiane: eksternalizimin e kontrollit të migracionit. Në vitet e fundit, Unioni ka zhvendosur në mënyrë progresive disa nga procedurat e tij kufitare jashtë kufijve të tij, duke deleguar fazat më të ndjeshme të pritjes, ndalimit dhe riatdhesimit të migrantëve në vendet e treta. Brenda këtij procesi, projekti italian për qendrat e azilit në Shqipëri, i ndjekur nga qeveria Meloni dhe deri më tani i bllokuar nga apelet dhe sfidat ligjore, bëhet studimi më efektiv i rastit për të kuptuar se ku po shkon Evropa dhe rreziqet me të cilat përballet.

Çfarë përfshin plani i qeverisë Meloni për emigrantët Itali-Shqipëri?

Marrëveshja e nënshkruar nga Roma dhe Tirana parashikon menaxhimin në tokën shqiptare të një pjese të procedurave kufitare për migrantët e kapur në Mesdhe dhe të transferuar direkt përtej Adriatikut. Dy objektet e ndërtuara në Shqipëri, aktualisht gati por ende joaktive, kanë për qëllim të “pritin” njerëz nga vende të konsideruara “të sigurta”; ata do të mbahen atje për kontrolle, identifikim dhe përpunim të përshpejtuar të kërkesave për azil.

Qëllimi i deklaruar i qeverisë italiane është i dyfishtë: të përshpejtojë procedurat për ata që nuk kanë të drejtë për mbrojtje dhe të rrisë numrin e riatdhesimeve. Megjithatë, deri më sot, projekti nuk ka filluar kurrë vërtet. Gjykatat italiane dhe evropiane kanë ngritur dyshime në lidhje me përputhshmërinë e marrëveshjes me ligjin e BE-së: është e paqartë nëse të drejtat themelore të azilkërkuesve do të garantoheshin në të vërtetë, në çfarë mase Italia do të mbetej përgjegjëse për vendimet e marra në qendra dhe cilat mjete juridike do të ishin në dispozicion për ata që kundërshtojnë një refuzim ose ndalim të paligjshëm.

Korniza e re evropiane: reforma e azilit rihap rrugën

Marrëveshja e fundit politike e arritur nga Ministrat e Brendshëm të BE-së mund të rihapë derën për aktivizimin e qendrave. Reforma e miratuar në Bruksel prezanton disa risi që ndikojnë drejtpërdrejt në modelin shqiptar:

1. Për herë të parë, është krijuar një listë e përbashkët e vendeve të konsideruara të sigurta (të cilat shpesh nuk janë, si Tunizia, Egjipti ose Bangladeshi), e cila lejon zbatimin e procedurave të përshpejtuara për qytetarët që vijnë nga shtete të konsideruara pa konflikte ose persekutim të përhapur (përfshirë Bangladeshin, Egjiptin dhe Tunizinë);

2. Procedurat kufitare po forcohen, duke u bërë më të shpejta, më të gjera dhe më të orientuara drejt refuzimeve të menjëhershme të aplikimeve;

3. Mundësia e krijimit të qendrave të kthimit jashtë Evropës, domethënë qendrave në vendet e treta ku mund të mbahen ata që janë të destinuar për riatdhesim, është hapur zyrtarisht;

4. I gjithë sistemi i paraburgimit forcohet më pas, me afate kohore më të rrepta dhe standarde minimale të reja.

Sipas Ministrit të Brendshëm Matteo Piantedosi, këto masa i bëjnë objektet shqiptare “plotësisht funksionale”. Me fjalë të tjera, legjislacioni i ri evropian do të legjitimonte përfundimisht atë që deri më tani nuk kishte mbështetje të fortë ligjore.

Një model i errët dhe ligjërisht i brishtë

Vlerësimi i Migrantes është shumë më i rëndë. Raporti argumenton se procedurat e outsourcing-ut nuk janë vetëm joefektive nga ana operative, por edhe të rrezikshme nga ana demokratike. Raporti identifikon katër probleme kryesore.

1. Mungesa e mbikëqyrjes publike.

Qendrat e vendosura jashtë BE-së janë të vështira për t’u aksesuar nga gazetarët, OJQ-të dhe vëzhguesit e pavarur. Kjo do të thotë që ajo që ndodh brenda tyre mbetet kryesisht e padukshme, përtej mbikëqyrjes demokratike dhe shqyrtimit gjyqësor.

2. Një zonë gri e përgjegjësisë ligjore.

Kur një procedurë kryhet në një vend të tretë, është e paqartë nëse mbizotëron ligji evropian, ligji i vendit pritës apo ligji i përcaktuar nga protokollet dypalëshe. Në rastet e shkeljeve, ndalimit arbitrar, procedurave të padrejta ose mungesës së aksesit në avokat, identifikimi i juridiksionit kompetent bëhet pothuajse i pamundur.

3. Dobësimi strukturor i garancive.

Zhvendosja e procedurave larg territorit evropian në mënyrë efektive do të thotë distancimi i njerëzve nga mekanizmat mbrojtës të ofruara nga vetë BE-ja. Azilkërkuesit rrezikojnë të trajtohen si raste administrative që duhen zgjidhur shpejt, në vend që të trajtohen si individë me të drejta.

4. Një logjikë që është më shumë politike sesa efektive.

Migrantes vëren më tej se efektiviteti i riatdhesimeve është larg të qenit i provuar. Ajo që duket se funksionon, përkundrazi, është efekti politik: demonstrimi i vendosmërisë, përcjellja e një ndjenje kontrolli dhe qetësimi i opinionit publik vendas, edhe nëse rezultatet konkrete janë të kufizuara.

Për këtë arsye, raporti e përcakton modelin shqiptar si një “laborator” të vërtetë: një eksperiment i kryer mbi njerëz jashtëzakonisht të prekshëm, i cili mund të bëhet modeli strukturor për politikat e ardhshme evropiane.

Një pikë politike: Evropa rrezikon të normalizojë përjashtimin

Analiza e Migrantes shkon përtej këtij rasti specifik. Pika thelbësore ka të bëjë me aftësinë e Bashkimit Evropian për t’i qëndruar besnik parimeve të tij themeluese, ndërkohë që zhvillon një pjesë të politikave të tij përtej kufijve të tij. Mbeten tre pyetje të hapura: a është realiste të garantohen standardet evropiane të mbrojtjes në vendet jo-anëtare të BE-së? Kush monitoron në të vërtetë atë që ndodh në qendrat ekstraterritoriale? A mund të konsiderohet ende koherente me veten një Evropë që zhvendos aspektet më të ndjeshme të ligjit të azilit diku tjetër? Sipas Migrantes, përgjigjja e këtyre pyetjeve do të përcaktojë të ardhmen e ligjit evropian të azilit dhe, në përgjithësi, besueshmërinë politike të BE-së.

Një udhëkryq për BE-në

Përfundimi i dosjes është i qartë: outsourcing nuk është vetëm një zgjedhje teknike. Është një hap politik që ripërcakton marrëdhënien midis të drejtave themelore dhe menaxhimit të kufijve. Modeli shqiptar, së bashku me marrëveshjet me Libinë, Tunizinë dhe vende të tjera të treta, bëhet një “shtrat prove” për stabilitetin demokratik të Bashkimit Evropian.

Çështja, në fakt, nuk është vetëm nëse këto qendra do të funksionojnë apo jo, por nëse Evropa është e gatshme të pranojë që një pjesë e sistemit të saj të azilit të transferohet jashtë territorit të saj. Dhe çfarë ndikimi do të ketë kjo në transparencë, ligjshmëri dhe vetë besueshmërinë e parimeve që Bashkimi pretendon se mbështet./Dosja.al