“Mora frymë thellë. Madje edhe ajri dallon jashtë burgut”, tha Tequila, e veshur në uniformën e saj ushtarake dhe e ulur në shtratin metalik në një kazermë ushtarake.

Ajo është në mesin e më shumë se 100 grave të dënuara në Ukrainë, të cilat kanë vendosur ta zëvendësojnë kalimin e kohës në burg me shërbim në ushtri dhe lirim me kusht.

Ato mbërrijnë në fushën e betejës mu në kohën kur Ushtria e Ukrainës po përballet me një mungesë të madhe të ushtarëve në përpjekje për t’i frenuar trupat pushtuese ruse.

Ukraina ka hasur në vështirësi për t’i ripërtërirë radhët e ushtrisë, pasi është dërrmuar nga lufta tashmë trivjeçare. Rishtazi, Ukraina e ka sjellë një plan i cili ua hap rrugën të rriturve nën moshën e thirrjes në ushtri, 25 vjeç, për t’iu bashkuar ushtrisë.

Tequila, e cila kërkoi të identifikohej vetëm përmes nofkës së saj ushtarake, nuk tregoi se erdhi puna që ajo të përfundonte në burg në verilindje të qytetit Harkiv.

“Ta themi kështu: Unë u dënova për çfarë kam bërë. Veprimet e mia të jashtëligjshme i lava me dy vjet të jetës sime në burg”, tha ajo.

Tequia tha se i kaloi gati gjashtë muaj për të vendosur se a t’i bashkohej apo jo ushtrisë. Ajo madje e pranoi se kishte dyshime dhe druajtje.

Gjendja e saj fizike ishte e dobët – sepse ajo ditën në burg e kalonte duke qepur rroba – dhe stërvitjet ushtarake ishin gjë e vështirë për të.

Tani, ajo shërben në një njësit sulmues në linjën e frontit.

“Roli im kryesor është komunikimi”, tha ajo. “Unë i bart komandat nga një radio te tjetra. Djemtë janë në pozicion, komandantët diku tjetër. Unë jam në mes, duke përçuar komandat”.

“Kisha dyshime, por edhe nëse do të më urdhëronin të shkoja në një mision sulmi tani, do të shkoja. Gjëja më e rëndësishme është që na trajtojnë si njerëz normalë. Ata madje ndiejnë keqardhje për ne”, shtoi ajo.

Dmytro Andreyev, zëdhënës i Shërbimit Shtetëror të Burgjeve të Ukrainës, tha se gjithnjë e më shumë gra të burgosura po zgjedhin ta lënë burgun për t’iu bashkuar ushtrisë.

“Më shumë se 7.000 ish të burgosur po luftojnë. Mes tyre, mbi 100 gra janë aktualisht në njësitë luftarake të Forcave të Armatosura të Ukrainës. Është një paradoks që gratë po zgjedhin të ndërrojnë një institucion penal, ku kanë tre shujta në ditë dhe ngrohtësi, me llogoret ku ekziston një kërcënim i drejtpërdrejtë për jetën”, tha ai.

Të dënuarat në vijën e frontit

Brux është oficere e operacioneve dhe komunikon me operatorët e dronëve, njësitë e mortajave dhe mitralozave, si dhe me grupet luftarake në vijën e frontit.

Brux, e cila gjithashtu kërkoi të identifikohej vetëm me nofkën e saj ushtarake, u lirua nga burgu për t’iu bashkuar ushtrisë pasi shprehu vullnetin për të luftuar.

“Gjithmonë kam qenë e përgatitur për skenarin më të keq, por na u tha se gratë nuk do të dërgoheshin në misione sulmi. Gjithmonë kam tentuar të mësoj mirë dhe të përvetësoj të gjitha informatat për të qenë e gatshme”, tha ajo.

Komandanti i njësitit, i njohur me nofkën ushtarake Hedgehog, tha se të burgosurave nuk u mungon motivimi.

“Liria, kjo është mundësia për të ndryshuar diçka në jetën e tyre”, tha ai. “Këtu, ato mund të shndërrohen papritur në heroina pas burgut, të ndërtojnë karrierë, të mësojnë diçka të re. Kjo i motivon ato”.

Gra të tjera të burgosura janë në pritje për t’iu bashkuar ushtrisë.

Halyna, 36 vjeçe, po vuan një dënim prej pesë vjetësh për vjedhje në një institucion korrektues në rajonin qendror të Poltavës në Ukrainë.

Halyna, e cila e dha vetëm emrin e saj të parë, punon aty si kuzhiniere, e veshur me një përparëse të bardhë dhe një kapele në kuzhinën e institucionit.

“Dua të shkoj në luftë sepse djali im vdiq në moshën 25-vjeçare dhe tre muaj më vonë burri im vdiq në front në Bahmut”, tha ajo, duke iu referuar qytetit lindor ukrainas që u pushtua nga forcat ruse në vitin 2023.

“Mund t’i kryej dy punë [në ushtri]”, tha Halyna. “Kam studiuar për pesë vjet në shkollën e mjekësisë dhe kam diplomuar në Kiev. Kam punuar me një ekip ambulance dhe kam studiuar gjithashtu për pastiçeri”.

“Dua të shkoj për t’i mbrojtur Ukrainën dhe fëmijët tanë të ardhshëm, të luftoj dhe t’i ndihmoj djemtë”, shtoi ajo.

Zëvendëskryetarja e institucionit korrektues, Anastasia Vodinchuk, thotë se nuk ushtrojnë trysni mbi askënd për t’iu bashkuar ushtrisë.

“[Ne] themi, për shembull, ‘sot erdhi një brigadë e caktuar. Kushdo që dëshiron të bashkohet me radhët e Forcave të Armatosura të Ukrainës me kontratë, ju lutemi të afrohet.’ Ata bisedojnë. Ne jemi aty vetëm për ta organizuar logjistikën”, shpjegoi ajo.

Përgatiti: Ekrem Idrizi