Shoqata e mirënjohur që mbanë emrin e heroit të shumëdashur “Kadri Zeka”, në Kirchheim Teck, në Gjermani, kremtoi përvjetorin e 113-të të Pavarësisë të Shqipërisë  londineze dhe të ngritjes të Flamurit Kombëtar në Vlorën heroike. Shoqata është themeluar më 12 shtator 1992, në Nürtingen, me nismen e veprimtarit të hershëm, Xhafer Leci, kryetar shumëvjeçar i Aktivit të LDK-së, në Kirchheim Teck dhe delegat i Degës në Gjermani. Është një ndër Shoqatat shqiptare më jetëgjata dhe më aktivet në nivel të Gjermanisë dhe më gjerë. Kontributet e saja për Atdheun-Kosovë janë të shumta dhe të shumëllojshme, në veçanti, ato materiale, siç është begatimi i Fondit shtetëror i 3 %-shit dhe aksione tjera në vijimësi, që kalojnë 6 (gjashë) shifrorin në numra.

Organizimi i Shkollës shqipe, ruajtja e kulturës dhe traditave kombëtare, bashkëpunimi me palën vendore, afirmimi i çështjes shqiptare në Gjermani, integrimi në shoqërinë gjermane, kanë qenë pjesë e veprimtarive 33-vjeçare të Shoqatës atdhetare, simpatike humanitare, kulturore dhe artistike “Kadri Zeka”.

Përgjatë tej tri dekadave jetë të kësaj Shoqatë kanë punuar, vepruar dhe kontribuar shumë dhjetëra-qindra veprimtarë të devotshëm dhe mijëra anëtarë mërgimtarë të përkushtuar, Andaj, natyra e këtij shkrimi, nuk na mundëson t`i përmendim me emra masiv. Kufizohemi që në përfaqësim të tyre, të citojmë disa nga veprimtarët që kanë bërë emër dhe janë ende në jetë: Xhafer Leci, në prag të 80 viteve, Faredin Emërllahu, Arban Hoxha, Bedri Islami, Taxhidin Bakija…, ndërsa, tashmë, në amshim: Qemail Morina dhe Hajrullah Matoshi.

Kryesia aktuale e Shoqatës përbëhet nga Taxhidin Bakija, kryetar, Selami Morina, nënkryetar, Ramadan Zeka, sekretar, Fatmir Krasniqi, arkatar, Xhafer Leci, Kryetar Nderi, Hamza Brahimi dhe Islam Shahini, anëtarë kryesie.

I parë në foto kryetari i shoqatës Taxhidin Bakija

Manifestimi shënues i Shpalljes të Pavarësisë, hapet me intonimin e Hymnit Kombëtar, me dëgjim të ngritur në këmbë.

Moderatorja simpatike, Klodjanë Shkoza-Bala, gazetare, përshëndet të pranishmit, duke i falenderuar për pjesëmarrjen e tyre fisnike në festimin madhor. Dhe, i fton të pranishmit për nderimin me heshtje të Dëshmorëve, të rënë për çlirim dhe lirinë e Atdheut.

Moderatorja Klodjanë fton në skenë kryetarin e vyeshëm dhe urtak të Shoqatës, Taxhidin Bakiu, për t`i përshëndetur mysafirët e pranishëm, të cilët janë të shumtë në numër, ashtu siç meriton të nderohet Shoqata emër mirë “Kadri Zeka”. Por, ne po sjellim, në këtë shkrim, vetëm ndoca nga përfaqësuesit e zëshëm të disa Shoqatave simotra:

Fatbardha Rama, mësimdhënëse e Shkollës shqipe në Vendlingen; Kolë Merturi e Nami Ramadani, bashkëveprimtarë të Vëllezërve Gërvalla dhe Kadri Zeka, heronj të Kosovës; Abit Fazliu, kryetar i Shoqatës “Nëna Tereze” në Göppingen dhe Jahja Gashi, ish-kryetar dhe veprimtar i hershëm; Dr. Rexhep Shala, koordinator me palën gjermane; Nora Gashi-Abedini, kryetare, koreografe e grupit artistik, në Göppingen; Miradije Gashi, veterane e arsimit, poete, shkrimtare dhe veprimtare e hershme e çështjes kombëtare; Gjylije Lecaj, sekretare e Qendrës Kulturore Shqiptare në Stuttgart; Refki Bytyçi, kryetar dhe Sadik Zogaj, Kryetar Nderi të Shoqatës “Kosova”, në Felbach; Gjevdet Nikqi, kryetar i Shoqatës “Dardania”, në Pforzheim; Xhevdet Syla, poet, shkrimtar, ish-kryetar i Shoqatës “Pavarësia”, në Stuttgart; Nue Lekaj, zyrtar në komunën Vernau, përkrahës i aktiviteteve të Mërgatës dhe veprimtar i zellshëm e cilësor i çështjes kombëtare.

 Grupi i valltarëve të Shoqatës “Nëna Tereze” të Göppingenit

Grupi artistik i Shoqatës “Nëna Tereze”, i mësuar nga krye valltarja Nora Gashi, mysafirë të kësaj mbremje festive, prezantoi, mjeshtërisht dhe besnikërisht, dy valle nga trevat shqiptare, duke sjellur në skenë, për pak minuta, Atdheun në miniaturë dhe përlotur mërgimtarët e përmallur gjithmonshëm, për Vendlindjen e largët, madje shumë të largët fizikisht, por rrast afër mendjes dhe zemrës. Fëmijët provuan talentin e tyre, me recitimet e poezive të përzgjedhura enkas për festën, nga mësuesja e pasionuar për edukimin e brezit më të ri të mërgimtarëve.

Të dashur bashkatdhetarë dhe ju mysafirë të nderuar,

Sonte jemi tubuar, për ta shënuar së bashku festën më të rëndësishme të historisë tonë kombëtare, 28 Nëntorin të vitit 1912, ditëlindjen e Pavarësisë të Shqipërisë dhe ngritjen e Flamurit Kombëtar. Kjo ditë kishte qenë ëndrra shumë shekullore e shqiptarëve, të pushtuar dhe të sunduar ndër shekuj.  Ketë shpallje e bëri publike, nga ballkoni i një shtëpie dy-kateshe, Plaku i Vlorës, Ismail Qemali së bashku me Isa Boletinin, Luigj Gurakuqin dhe shumë kombëtarë të tjerë. Më këtë rast, duke ngritur flamurin tonë kombëtar, është mposhtur flamuri osman.

Fajet tona historike:-Ideologu i pavarësisë së Shqipërisë Hasan Prishtina, deri në vitet ’60-a konsiderohej si tradhtar në tekstet e historisë së Shqipërisë, por më pas ai u rehabilitua! Më 6 dhjetor 1977 u zhvillua ceremonia e rivarrimit të eshtrave të tij në qytetin e Kukësit.

Hasan Prishtina, në vitin 1911 kishte mbajtur një fjalim mbresëlënës në Parlamentin turk. Ai mungoi në Shpalljen e Pavarësisë të Shqipërisë, më 1912, ngaqë ndodhej i burgosur në Beograd.

Në 60 vjetorin e Pavarësisë, më 1972, në pllakën përkujtimore, në Sheshin e Flamurit në Vlorë, nuk figuronte portreti i Luigj Gurakuqi, me arsyetimin se ai ka qenë i afërt dhe i dashur me klarin katolik!

Pa mëdyshje, shqiptarët janë të kamotshëm në aspiratat e tyre për liri dhe pavarësi, veçse shumë të vonuar në organizimin e duhur, për t`u përballuar me pushtuesit, të cilët e zëvendësonin njëri-tjetrin, në pushtimet e tyre të trojeve tona të lashta. Pushtuesi i parafundit ishte Perandoria Osmane. Në gjysmën e dytë të shekullit 19-të, në përballjen luftarake të vazhdueshme me Rusinë Cariste, fuqia e saj ushtarake po dobësohej, madje deri në atë shkallë, sa të quhej “i Sëmuri i Bosforit”.

Është thënë dhe përsëritur se shqiptarët janë të vonuar në histori. Përveç disa lëvizjeve lokale e fragmentare, në mbrojtje të kufijve perandorak, nga armiqtë fqinjë, serbë, malazezë, bullgarë dhe grekë, brenda të cilëve ishte Shqipëria Etnike, pra, jo vetëm ajo londineze, si dhe të disa rasteve të kundërshtive të pronarëve, bejlerë dhe agallarë, të brendshëm shqiptarë, kryesisht, zaptues të hapësirave të tokave pjellore, nuk kishte as organizime dhe aq më pak veprime domethënëse për çlirim dhe liri.

Përpjekja e parë serioze organizative shqiptare për luftë, çlirim, liri dhe pavarësi, ishte Lidhja e Prizrenit e qershorit të vitit 1878. Burrat e dheut të Etnikumit shqiptar, ishin trima të mençur, të prirë nga Abdyl Frashëri, ideolog i kësaj Lidhje, i koordinuar me udhëheqës popullor Ymer Prizrenin, vendor, Sylejman Dibra, dibran, ushtaraku Sylejman Vokshi, gjakovar, me ushtarët e tij. Qëllimi i tyre fisnik ishte organizimi i kryengritjes të parë në Veriun e Shqipërisë, respektivisht, Kosovën e sotme. Por, për shkaqe të dobësive të mobilizimit në jugun e Shqipërisë, pengesave subjektive, përvojave të pakëta, kryengritja dështoi dhe robëria vazhdoi.

Rrjedhojat: Fuqitë e Mëdha, nën presionin e Rusisë Cariste, në Kongresin e Berlinit, më 1878 injoroi kërkesën e shqiptarëve, dhe Kancelari Otto von Bismarck pretendoi se një komb shqiptar as nuk ekzistonte. Kancelari i Perandorisë Gjermane, Otto von Bismarck, mbajti marrëdhënie të ngushta me gratë, gjatë gjithë jetës së tij. Lidhja e tij me Princeshën ruse Katharina Orlov pothuajse për pak i kishte kushtuar me jetën. Shqiptarët nuk njiheshin si komb arbërorë-shqiptarë por si arnavut (Arnavudluk)

Në Konferencën e Londrës 1913 dhe të Parisit, bënë  pazare të pista me tokat shqiptare, duke shpërblyer: Serbinë, Malin e Zi, Greqinë, duke u dhënë: Hotin, Grudën, Malësinë e Madhe, Sanxhakun, Kosovën Lindore, Epirin, Iliriden!

Çuditërisht, Evropa nuk kishte ushtri në trojet shqiptare më 1878 , madje as më 1912!

Lufta kundra Osmane filloi të zgjerohej, sidomos në Veriun shqiptar. Ky organizim iu imponua shqiptarëve, nga pafuqia e “turqve të rinj”, për të mbrojtur kufijtë shqiptar, nga fqinjët lakmitarë, si: Serbia, Mali i Zi, Greqia, Bullgaria, të cilët kishin oreks të shtuar, për të pushtuar tokat shqiptare!

Shqiptarët asnjëherë nuk harrojnë ndihmat në fusha të ndryshme të vendeve mike për çlirimin e Shqipërisë dhe Kosovës, siç janë; Austria, Amerika, Gjermania e vende tjera mike të shqiptarëve.

Pa Shqipërinë e Pavarur nuk do kishim as Kosovën e Pavarur. Lavdi dhe nderim të përjetshëm për burrështetasit, nga Ismail Qemali dhe Ibrahim Rugova, me atdhetarët tjerë si dhe luftëtarët heroikë, përgjatë shekujve, të cilët i kontribuuan çlirimit, lirisë dhe shpalljes të pavarësisë të Shqipërisë londineze dhe një pjesë të Dardanisë, respektivisht, Kosovës dardane.

E gëzofshim për jetë e mot Pavarësinë e Shqipërisë!

Ish-kryetari i “Shoqatës “Pavarësia”, në Stuttgart, veprimtar i shquar, Xhevdet Syla, recitoi krijimin e tij poetik,”Kur koha më flet me emrin tënd, Shqipëri”.

Këngëtarët Lirije Morina e Dukagjin Kastrati, në shoqërimin e sintistit muzikor, Fatmir Jashari, kënduan, argëtuan, vallëzuan dhe gëzuan së bashku me mërgimtarët, deri në mesnatën e vonshme. Manifestimet kulturore dhe artistike në Mërgatë, për ndryshim nga rrethet familjare në Atdhe, shtrihen në tërë gjeografinë e etnikumit shqiptar.

Fotografitë janë realizuar nga mjeshtri i kamerës – Gani Kryeziu.

Moderatorja Klodjanë Shkoza-Bala, duke e mbyllur programin festiv, felenderon dhe uron me përzemërsi pjesëmarrësit: Gëzuar festat e Nëntorit të madh!

Në kuadër të kremtimit të Fetsave të fund vitit Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri, këtë vit ky është viti i dhjetë që në qytetin Borås të Suedisë Qendra Kulturore Shqiptare Migjeni organizon Festën madheshtore ”Babadimri nga Kosova për fëmijët shqiptar në Borås” ku Babadimir nga Kosova u sjellë dhurata fëmijëve shqiptar këtu, një tradiotë që mendojhmë se duhet vahdohet për cdo vit. Edhe këtë vit QKSH Migjeni në bashkepunim me mësuesit e Gjuhës amtare Qerime Gurguri dhje Gladila Busulla ishte kujdesur që ky manifestim të jetë sa më madheshtor dhe fëmijet shqiptar të ndihen krenar dhe të kenaqur me dhuratatë e Babadimit kosovar nën udheheqjen fantastike të së resë Ioona Jorgollari.

QKSH Migjeni kishte sigurua mbi 25 qese me dhurata në të cilatë qese kishte nga një libër për fëmijë ” KAFSHËT NË PYLL”, ”SHETITJA E GJATË” si dhe ”VULLNETI YT TË QENDROSH NË PYLL” dhuratë nga Qednra Kulturore Sqhiptare Migjeni dhe Shtëpia botuese ”Shkupi” në Shkup me të cilën QKSH Migjeni ka një bashkëpunim dhjetë vjeqar, pastaj nga një qese karamela të cilatë fëmijët i adhurojnë pa masë. Për prindër dhe të pranishëm QKSH Migjeni ishte kujdesur që të siguroj dhe ofroj kafe si dhe fryta nga më të ndryshme gjatë qendrimit në festë.

Edhe fëmijët shqiptar, nxënës të shkollave fillire në qytet kishin përgatitur njjë program solid me recitime, kengë dhe valle shqiptare por edhe këngë nga repertuari i shkollës ku ata vijojnë mesimet kushtuar festavet ë fund vitit.

Në sytë e voglushëve shihej gëzimi, ndjenja e kenaqësisë se edhe në mërgim dikush kudjeset për ta, dikush mendon se edhe këtu fëmija duhet të festojnë sikur në vendlinjde. U dëgjuan fjalë miradie nga prindër, nga të pranishëm për punën e palodhshme të QKSH Migjeni në rujtjen dhe kultivimin e gjuhës, kulturës dhe traditës shqiptare këtu në Veriun e largët të Europës.

Gjatë kesaj Feste madhështore u dëgjuan fjalë miradie edhe nga anëtar të Krysise së QKSH Migjeni, të cilët falenderojnë të gjithë fëmijët, prindërtit dhe të pranishmit këtu, dhe se ata janë të gatshëm që në cdo cast fëmijëve shqiptar por edhe prindërve tu ndalin ne ndihmë me cdo nevojë qe ata kanë. Dhe ishte ajo se QKSH Migjeni është në dispozicion të cdo fëmije dhe prinderi, prandaj mos na kurseni, ne jeni ketu per Ju, keni nevoje për literaturë në shqip, kerkojeni ne e kemi, keni nevojë për ndihmë me gjuhën ne kemi personelin dhe ndihmen per ju, jemi ne dispozicionin tuaj cdo here në njëzet e katër orë.

Fjalë dhe mendim i artë ishte thenja e një prindëri këtu:”FALMNDERIT BABADIMER-KY LIBER DHURATË KA VLERË ARË” dhe mendojmë edhe ne se vertetë kjo dhuratë sa do e vogël që është ka vlertë arë për ne dhe fëmijët tanë. Falmnderit të gjithëve për ketë punë kaq madheshtore.

Një falenderim i veqant ishte për Albakos nga Hässleholm si dhe për Medborgarskolan në Borås për mbeshtjen dhe ndihmen në realizimin e aktiviteteve kulturore të QKSH Migjeni.

Janë 557 mijë persona të lindur fizikisht në Shqipëri, pavarësisht se çfarë shtetësie kanë, që janë të regjistruar në Itali, për vitin 2024. Në krahasim me një vit më parë, numri i shtetasve të lindur në Shqipëri që jetojnë në Itali është rritur me rreth 20 mijë persona.

Të dhënat janë bërë të ditura nga Eurostat në publikimin për emigracionin. Të lindur në Shqipëri përbëjnë 8.3% të komunitetit të huaj në Itali.

Në vend të parë janë të lindurit në Rumani, që janë rreth 900 mijë persona, ose 13.5% e totalit.

Një pjesë e shtetasve shqiptarë të lindur në Shqipëri janë bërë tashmë shtetas italianë. E dhëna tjetër e Eurostat për personat me shtetësi shqiptare është 419 mijë, që tregon, persona të lindur në Shqipëri që nuk e kanë ndryshuar shtetësinë, Persona të lindur jashtë Shqipërisë, por me shtetësi shqiptare, Emigrantë që jetojnë jashtë dhe nuk janë natyralizuar në vendin pritës. Diferenca mes tyre është rreth 141 mijë.

Italia është shteti i vetëm që sipas Eurostat rezulton që ka shtetas shqiptarë në tabelën e Eurostat ku jepen 5 shtetet kryesore sipas shtetësisë dhe vendit të lindjes së popullsisë së huaj / të lindur jashtë vendit. Ndërkohë mungojnë të dhënat për Greqinë, ku gjithashtu ka një komunitet të lartë të shqiptarëve. Nuk ka të dhëna as për Gjermaninë, Francën e Spanjën.

Nga shtetet e tjera ku ka të dhëna, në Belgjikë ka 15.6 mijë shtetas të lindur në Shqipëri, në Suedi rreth 10.4 mijë, në Austri rreth 7 mijë, në Holandë rreth 4 mijë, në Turqi rreth 3.5 mijë.

Në Slloveni, Kosova rezulton komuniteti i katërt më i madh i të huajve, me rreth 30 mijë shtetas që kanë lindur në Kosovë.

Emigrantët në Europë

Sipas Eurostat, më 1 janar 2024, 44.7 milionë persona të lindur jashtë Bashkimit Europian jetonin në një nga vendet e BE-së, duke përfaqësuar 9.9% të popullsisë së BE-së. Ky numër është 2.3 milionë më i lartë krahasuar me një vit më parë.

Ndërkohë, 17.9 milionë persona që jetonin në një nga vendet e BE-së ishin të lindur në një vend tjetër të Bashkimit Europian, shifër që përfaqëson një rritje prej 0.2 milionë personash krahasuar me vitin e kaluar.

Në terma absolutë, numri më i lartë i individëve të lindur jashtë vendit u regjistrua në Gjermani (16.9 milionë), Francë (9.3 milionë), Spanjë (8.8 milionë) dhe Itali (6.7 milionë). Së bashku, këto katër vende përqendronin 66.6% të të gjithë popullsisë së lindur jashtë vendit që jeton në BE, ndërkohë që ato përbëjnë 57.8% të popullsisë totale të Bashkimit Europian.

Pesha relative më e lartë e popullsisë së lindur jashtë vendit ndaj popullsisë totale u regjistrua në Luksemburg, ku ajo përbënte 51.0% të popullsisë rezidente, e ndjekur nga Malta (30.8%), Qipro (26.9%), Irlanda (22.6%), Austria (22.1%), Suedia (20.6%) dhe Gjermania (20.2%).

Në të kundërt, më pak se 5% e popullsisë ishte e lindur jashtë vendit në Poloni (2.6%), Rumani (3.1%), Bullgari (3.3%) dhe Sllovaki (3.9%)./monitor/

Emigrantët nga Ballkani janë bërë një pjesë e rëndësishme e tregut të punës në Gjermani. Sipas të dhënave nga Bruegel, një organizatë kërkimore, shqiptarët në Gjermani dominojnë në punët me aftësi të ulëta dhe të mesme dhe ndër më të ulëtit në rajonin e Ballkanit për punë të kualifikuar.

Shqipëria renditet ndër vendet me përqindjen më të lartë të punonjësve në profesione me aftësi të ulëta dhe të mesme, dhe ndër më të ulëtat për punë të specializuara dhe eksperte.

Sipas raportit, 40.84% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “helper” (ndihmës), një kategori që përfshin punë të pakualifikuara ose gjysmë-kualifikuara, si punë fizike, logjistikë, shërbime dhe industri bazë. Ky është ndër nivelet më të larta në rajon, krahasuar me Bosnjën (30.43%) dhe Serbinë (33.59%).

Një pjesë tjetër e madhe, 48.94%, janë të punësuar si punëtorë të kualifikuar, që zakonisht përfshijnë profesione teknike, mekanikë, ndërtim, instalime, punë zanatçinjsh apo role me trajnime profesionale. Edhe pse kjo kategori tregon një shkallë më të lartë të formimit profesional, sërish mbetet larg vendeve të avancuara të BE-së, ku rolet e specializuara zënë një peshë shumë më të madhe.

Në kategoritë e larta profesionale, Shqipëria qëndron ndjeshëm më poshtë se vendet e tjera. Vetëm 4.54% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “specialistë”, si infermierë të kualifikuar, teknikë të avancuar, profesionistë të shëndetësisë apo role që kërkojnë diploma të caktuara. Ndërkohë, vetëm 5.53% janë në kategorinë “ekspert”, e cila përfshin profesionistë me arsim të lartë universitar, inxhinierë, IT specialistë, ekspertë financiarë apo role të tjera të nivelit të lartë.

Krahasimi me vendet e tjera të Ballkanit tregon një diferencë të dukshme: Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut kanë përqindje më të larta të punonjësve të kualifikuar dhe specialistëve, ndërsa Shqipëria mbetet e fokusuar te punët me vlerë të ulët të shtuar. Ndërkohë, vendet e BE-së, veçanërisht Europa Perëndimore, kanë një strukturë krejt tjetër, me më shumë se 26% deri 30% të punonjësve të tyre në kategori specialiste ose eksperte.

Në total, 89.78% e shqiptarëve punojnë në dy kategoritë më të ulëta të aftësive — “helper” dhe “skilled worker”.

Ky profil i fuqisë punëtore shqiptare në Gjermani tregon nevojën e tregut gjerman për punëtorë në sektorë bazë dhe mungesën e një baze të gjerë profesionistësh të kualifikuar nga Shqipëria, e cila lidhet si me cilësinë e arsimit profesional, ashtu edhe me nivelin e ulët të pagave në profesione të larta në vend, që shpesh dekurajojnë ndjekjen e karrierave të specializuara.
Në terma afatgjatë, ky trend krijon sfida për tregun e punës shqiptar, duke rritur rrezikun e boshatisjes së profesioneve të kërkuara, ndërsa për Gjermaninë nënkupton vazhdimin e varësisë nga emigracioni./Monitor

Kohë dimri, zhurmë zgjedhjesh,
vetëm për punë tekash
dhe inatesh të vjetra e të reja.

.
Vërtet, dimri është stinë e rëndë.
Në dimër, përrenj e lumenj
bartën gjakun tonë.

.
Dimri stinë e zymtë,
me dhëmbë shtrigash.
Shumë prindër la pa fëmijë,
e shumë fëmijë pa prindër.

.
Ne, kokëkrisurit,
kur gjithë bota mbjell në pranverë
e korr në verë,
mbjellim dhe korrim në dimër,
nëpër dëborë e acar.

.
Inate të vjetra e të reja,
ku do të na çojnë?

ARIF EJUPI

Edhe në Treviso (Itali) mërgimtarët organizuan aktivitete të larmishme për nder të Ditës së Flamurit Kombëtar dhe 113 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë. Përderisa shoqata dhe organizata të ndryshme organizuan koncerte dhe mbrëmje festive, një grup i të rinjëve kosovarë nga Provinca e Trevizos, më datën 29 Nëntor 2025 në One di Fonte (TV-Itali) organizuan një Turnir madhështorë në Futboll të Vogël.

Futboll dhe festë në One di Fonte

Në një ambient impozant dhe festiv, në palestrën e bukur të sporteve u mbajt turniri tradicional në Futboll të Vogël për nder të festës më të madhe kombëtare.

Turniri fillojë me intonimin e hymnit kombëtar, kurse të gjitha ndeshjet u zhvilluan në frymën e lartë sportive.

Sikurse çdo garë sportive që përfundon me një fitues, edhe ky turnir përfundoj me një fitues të merituar, por në fakt fitues të këtij turniri janë të gjitha ekipet pjesëmarrëse, të cilat me pjesëmarrjen e tyre në këtë turnir e nderuan Flamurin Kombëtar dhe madhështuan festën e 113 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë.

Se vërtetë sportistët janë ambasadorët më të mirë të një vendi, janë turniret e Futbollit të Vogël, të cilat rreth vetes po tubojnë me qindra pjesëmarrës, siq ishte ky i fundit në One di Fonte, ku përveq ekipeve garuese prezent gjatë turnirit ishin edhe qindra bashkatdhetarë.

Ndarja e shpërblimeve dhe mirënjohjeve

Pas përfundimit të ndeshjes finale, organizatorët Fadil Bajraktari dhe Florim Lumi filluan me ndarjen e mirënjohjeve dhe çmimeve për më të mirët dhe më meritorët e këtij turniri.

Këshilli organizativ i shpalli dhe i nderoi me nga një Kupë lojtarin më të mirë dhe portierin më të mirë, si në vijim;

-Lojtari më i mirë: Ardian Zhegrova

-Portieri më i mirë: Mesfin Gatto

Organizatorët e këtij aktiviteti sportiv, me nga një kupë dhe medalje shpërblyen dy vendet vendet e para:

-Vendi i parë, Rion Pavimentazioni (me fanela të kuqe)

-Vendi i dytë, Ecocoperture (me fanela të bardha)

Padyshim, shije të mirë kësaj gare sportive i dhanë edhe veteranët e futbollit (me fanela të kaltra).

Organizatorët e turnirit kësaj radhe e përzgjodhën edhe tifozin më të flaktë të turnirit, Shpend Sopa, i ardhur enkas nga Kosova.

Stafi organizativ i këtij turniri ishte në këtë përbërje: Fadil Bajraktari, Florim Lumi, Xhemali Papaj, Ilir Shala dhe Remzi Bujari.

Turniri në Futboll të Vogël për nder të kremtes më të madhe kombëtare, e dëshmoi edhe një herë se, për shqiptarët nuk ka vlerë asnjë ideologji fetare apo partiake, ka vlerë kombi ynë, ka vlerë ndjenja jonë shpirtërore, ka vlerë qëllimi ynë fisnik i bashkimit të trojeve tona etnike.

Kësaj radhe, në këtë turnir nga afër e përcjellën edhe Diamant Kastrati (Konsull i Republikës së Kosovës në Milano) dhe Florim Zeqa (gazetarë dhe publicist).

Mërgata – shtylla historike e Kosovës që sot përballet me një sulm të padrejtë!

Ky shkrim synon të vë në pah rolin historik, politik dhe patriotik të mërgatës, si dhe të denoncojë narrativat e padrejta që po shfaqen ndaj saj.

Mjaft është mjaft. Diskursi i viteve të fundit, i ushqyer nga disa media dhe nga disa zëra publikë në Kosovë, ka marrë kahje shqetësuese, duke e trajtuar mërgatën me përbuzje, nënçmim dhe përjashtim. Kjo nuk është çështje teknike zgjedhore, por një tentativë për të minimizuar e margjinalizuar një pjesë të pandarë të kombit, pjesën që historikisht ka qenë vendimtare për mbijetesën dhe shtet-formimin e Kosovës.

Mërgata jonë politike e atdhetare, sidomos në vitet e 90-ta, ndërtuan një platformë të fuqishme rezistence kombëtare, institucionale dhe diplomatike. Mërgimtarët krijuan ura komunikimi me botën demokratike, financuan arsimin, shëndetësinë dhe gjithë sistemin paralel, duke e ndihmuar rezistencën paqësore të shqiptarëve në Kosovë. Ky angazhim afatgjatë e vendosi Kosovën në tryezën ndërkombëtare, duke i ofruar asaj fakte historike, materiale të shkruara dhe program politik mbi shqiptarët dhe Kosovën.

Kontributi i mërgatës në bërjen e luftës tonë çlirimtare është i padiskutueshëm. Shumë prej dëshmorëve dhe heronjve të luftës ishin bijë të mërgatës, të cilët e lanë jetën dhe punën në mërgim, për t’u kthyer e për të luftuar. Pjesa më e madhe e mbështetjes financiare, logjistike dhe diplomatike për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës i ka ardhur nga mërgata. Ndërkohë që ata luftonin dhe binin në front, sot disa qarqe publike shfaqin harresë të qëllimshme, duke e reduktuar sakrificën e tyre në objekt përçmimi dhe akuzash të pacipë.

Pas vitit 1999, mërgata mbeti forca më e madhe zhvillimore e vendit, pa kërkuar shpërblime, ajo investoi në rindërtimin e Kosovës së shkatërruar nga lufta, në biznes, në punësim dhe në modernizimin e infrastrukturës urbane. Një pjesë e konsiderueshme e zhvillimit ekonomik të Kosovës është rezultat i drejtpërdrejtë i angazhimit financiar, profesional dhe material i mërgatës, e cila ruan fuqishëm lidhjen shpirtërore dhe organike me vendlindjen.

Megjithatë, në diskursin publik kohëve të fundit po krijohet një narrativë e rrezikshme, ku mërgata paraqitet si trup i huaj, si e çorientuar dhe e paaftë ta kuptojë realitetin në Kosovë. Disa, madje kërkojnë kufizimin ose heqjen e drejtës së saj të votës, me arsyetime që bien ndesh me parimet themelore të shtetësisë dhe kombit. Qytetarët që mbajnë dokumente të Kosovës, paguajnë tatime, ruajnë prona, investojnë dhe ndihmojnë familjet e tyre, nuk mund të përjashtohen nga proceset politike të vendit të tyre.

Vota e mërgatës ka qenë dhe mbetet e lirë dhe e pavarur. Ajo është e ndjeshme ndaj premtimeve politike, sepse e donë vendin e vet, por nuk është e manipulueshme. Ajo nuk është as instrument i partive që duan t’i mjelin votat e saj vetëm para zgjedhjeve, dhe që paradoksalisht, disa kërkojnë nga mërgimtarët që t’u rezervojnë hotele luksoze kur vijnë në vizita, duke shfaqur sjellje të papërgjegjshme që e dëmtojnë imazhin e Kosovës.

Sulmet dhe kritikat ndaj mërgatës shpesh burojnë nga frustrimet e humbjeve zgjedhore, meqë në shoqëritë e vogla është e lehtë të krijohen ndarje artificiale mes atyre që jetojnë brenda dhe atyre që jetojnë jashtë vendit. Por, një popull që e ndanë veten në dy pjesë, i dëmton rëndë themelet e shtetit të vet.

Kontributi i mërgatës shtrihet përtej Kosovës: ajo ka luajtur rol të rëndësishëm për shqiptarët në Maqedoninë e Veriut, Luginën e Preshevës dhe Mal të Zi, si dhe ka ndërtuar një imazh të respektuar kulturor dhe profesional në botë. Mërgata jonë paguan taksa, ruan pronat, investon, e përfaqëson Kosovën me dinjitet në vendet ku jeton, si dhe vazhdon të jetë aset kombëtar.

Përballë këtij roli të gjerë, sulmet publike, talljet dhe tendencat për përjashtim të mërgatës nga proceset politike në Kosovë, janë tregues të një mentaliteti egocentrik dhe regresiv. Po aq shqetësuese janë edhe shfaqjet e hapura të zilisë e mosmirënjohjes ndaj figurave kombëtare që kanë arritur suksese historike në internacionalizimin e çështjes së Kosovës në vitet e 90-ta si dhe pas çlirimit të saj me 1999.

Historia tregon se mërgata ka qenë shtylla kryesore e Rilindjes Kombëtare, shtyllë e pavarësisë së Shqipërisë, si dhe forcë vendimtare e çlirimit dhe shtet-formimit të Kosovës. Asnjë projekt politik modern nuk mund ta zhvlerësojë këtë rol historik të saj. Çdo përpjekje e tillë është e dëmshme dhe mund ta dëmtojë lidhjen organike atdhe-mërgatë, e cila e ka garantuar mbijetesën kombëtare në momentet më të vështira të kombit.

Mërgata ka qenë, është dhe do të mbetet pjesë e pandarë e shtetit të Kosovës. Të sulmosh mërgatën do të thotë të sulmosh themelet e shtetit.

Në këtë kontekst, është i domosdoshëm një debat i sinqertë dhe konstruktiv mes qytetarëve rezidentë dhe atyre jo-rezidentë, për të sqaruar rolin e mërgatës patriotike e politike, e cila do të mbetet gjithmonë pjesë organike e vendit si dhe ambasadore e vlerave shqiptare kudo që jetojnë dhe punojnë mërgimtarët tanë.

Po ashtu, mërgimtarët duhet të ruajnë me vëmendje dhe respekt ndjenjat dhe nevojat e bashkëkombësve në vendlindje, duke kontribuar në ndërtimin e një raporti të shëndoshë vëllazëror dhe kulturor.

E preka dhe e trajtova këtë temë, sepse janë tejkaluar limitet e nënçmimit dhe kalkulimeve politike ndaj mërgatës, e cila nuk heq dorë nga pjesëmarrja aktive politike në vendin e vet, të cilin e donë emocionalisht dhe që dëshiron ta shohë të zhvilluar e të integruar në institucionet ndërkombëtare si shtet modern, demokratik dhe të zhvilluar ekonomikisht.

Hafiz Gagica

Stuttgart, 30.11.2025

Nëna e Mark Samsonit, 23-vjeçarit që vrau ish-të dashurën e tij shqiptare, Ilaria Sula, krim i ndodhur më 26 mars, është dënuar me dy vjet burg për fshehjen e një kufome.

Nosr Manlapaz dyshohet se e ndihmoi të birin të fshihte trupin e studentes. Vendimi i dha dy ditë pasi, gjyqtari miratoi marrëveshjen e saj për pranimin e fajësisë, duke i dhënë dënimin me kusht.

Ndërkohë seanca paraprake për gjyqin e Mark Samsonit do të fillojë më 9 dhjetor. Babai i 23-vjeçares, pas dhënies së vendimit të dënimit për nënën e autorit, u shpreh se kjo s’është drejtësi.

“Për ne, kjo nuk është drejtësi”, tha Flamur Sula, babai i Ilarias, teksa komentoi mbi marrëveshjen e pranimit të fajësisë nga nëna e Mark Samsonit.

“Ne u shkatërruam nga ajo që pamë dhe dëgjuam, një gjyq që zgjati vetëm pesë minuta”, shtoi ai. “Një person që pastroi litra gjak të vajzës sime duke e hedhur në tualet. Për ne, kjo nuk është drejtësi”. gsh

Gazetari Sokol Brahaj ka përshkruar atmosferën festive të krijuar nga komuniteti shqiptar në Turqi me rastin e 28 Nëntorit, Ditës së Flamurit. Ai tha se diaspora shqiptare në këtë vend është ndër më të mëdhatë dhe më të organizuarat në botë, duke e cilësuar Turqinë si vendin ku ekziston “lobi më i madh shqiptar”.

Në një lidhje online në “Neës24 Fundjavë”, festimet janë pritur pozitivisht nga qytetarët dhe institucionet turke.

Ai u shpreh se shqiptarët në Turqi ndihen të respektuar dhe të vlerësuar në çdo fushë.

Një nga momentet më simbolike të festimeve ishte ndriçimi kuq e zi i urës së Bosforit në Stamboll. Krahas saj, shqiptaret festuan me aktivitete të shumta në Ankara, Bursa dhe Stamboll, ku rrugët u mbushën me makina të dekoruara me flamuj të Shqipërisë etnike.

“Jemi një nga komunitetet më të mëdha të diasporës jashtë Shqipërisë. Lobi më i madh shqiptar është në Turqi. Këtu nuk reagojnë keq kur bëjmë flamurin, madje gëzohen shumë.
Në festën e Flamurit në të gjithë Turqinë, pjesëmarrës janë nga të gjithë partitë turke, edhe nga ato ultra nacionaliste.
Na quajnë vëllezër dhe motra, në këtë vend kemi shumë privilegje dhe na vlerësojnë në të gjitha fushat.
Ura e Bosforit u ndriçua kuq e zi. Kemi festuar në Ankara, Bursa, Stamboll, me makina me flamuj të Shqipërisë etnike”, tha ai.

Festë jo vetëm në trevat shqiptare, por edhe në qytetet europiane dhe botërore, kudo ku ka komunitet shqiptarësh.

Qytetarët shqiptarë që jetojnë dhe punojnë në Greqi, e festuan Ditën e Pavarësisë, 28 nëntorit të 1912-ës, me një tubim shpërthyes mbrëmjen e sotme në sheshin mitik të vendit fqinj, “Syntagma”.

“Kjo është dita, e njohur edhe si Dita e Flamurit, e cila përkujton pavarësinë e vendit fqinj nga Perandoria Osmane. Shqipëria e pavarur u shpall në Vlorë më 28 nëntor 1912”, shkruan “Protothema”.

Me rastin e këtij eventi, qindra shqiptarë, shumë prej tyre me fëmijët e tyre, duke mbajtur flamuj kuq e zi dhe simbole tradicionale e historiko-patriotike, u mblodhën përsëri këtë vit në sheshin Syntagma.

Të pranishëm ishin me qindra vetë, që kënduan dhe festuan të pashqetësuar, mes tyre dhe shumë fëmijë.gsh