Të shtunën, më 26 korrik, shënoi 150-vjetorin e lindjes së Carl Gustav Jung, dhe ne duam të besojmë se mendimet e tij, arketipet e tij, ende i flasin të tashmes sonë.

VOAL- Për të përkujtuar psikoanalistin e madh zviceran, Alphaville u takua me Luigi Zoja-n, një psikoanalist dhe sociolog i trajnuar në Institutin Jung në Zyrih, ish-president i Qendrës Italiane për Psikologji Analitike dhe Komitetit Ndërkombëtar të Etikës së Shoqatës Ndërkombëtare për Psikologji Analitike.

Zoja është autor i shumë eseve. Ndër më të fundit, shënojmë Paranojën; Çmenduria që bën historinë (Bollati Boringhieri, 2023); Të rrëfesh Italinë; Nga Maja e Botës në Shekullin e Njëzetë, përsëri për Bollati Boringhieri-n.

Pavetëdija kolektive: një forcë që na bashkon

«Pavetëdija kolektive është pjesa e aktivitetit psikik që bashkon të gjithë individët, jo vetëm vetveten», shpjegon Zoja. “Një shembull? Fashizmi e lartësoi heroin romak, duke pretenduar se të gjithë italianët ishin gjithashtu heronj. Por në vitin 1945, me rënien e regjimit, lindi një nevojë e ndryshme kulturore, e cila i dha jetë neorealizmit: historive të antiheronjve, të njerëzve të përulur. Ishte pavetëdija kolektive që fliste.”

Arketipet dhe Politika: Thjeshtësime të Rrezikshme

Në botën e globalizuar dhe dixhitale, pavetëdija kolektive nuk e ka humbur forcën e saj. «Post-politika e sotme, e përbërë nga thjeshtimi i sloganeve, mbështetet te arketipet», vëren Zoja. «Emigrantët bëhen “djaj të varfër” ose “djaj të vërtetë”, patriotët shndërrohen në heronj që mbrojnë vendin.» Ato janë imazhe mitike, të ngjashme me ato të Hollivudit, që thjeshtojnë temat komplekse.”

Çorientimi dhe Identiteti: Jungu si një busull

Mendimi jungian mund të ofrojë udhëzime në kohë çorientimi. «Një person i çorientuar i përmbahet më lehtë sloganeve», thotë Zoja. “Sot jemi më të vetmuar se më parë, komunikojmë formalisht më shumë, por dukshëm më pak. Jungu na fton në individualizim: “Kush je ti?” është pyetja themelore. Përpara se të pranojmë propozime të përgjithshme, duhet të kuptojmë se çfarë na duhet vërtet.”

Zoja nënvizon gjithashtu rrezikun e projeksionit: «Nëse nuk shikojmë brenda vetes, shohim të keqen vetëm jashtë.» Është mekanizmi i paranojës: ne mendojmë se duke eliminuar armiqtë e jashtëm do t’i zgjidhim problemet tona. Por kjo nuk është e vërtetë.”

Dimensioni shpirtëror: Zoti i thirrur apo jo

Si përfundim, Zoja kujton dimensionin shpirtëror të mendimit jungian, duke u nisur nga fraza e gdhendur mbi derën e shtëpisë së Jungut: Vocatus atque non vocatus, Deus aderit – “I thirrur ose jo, Zoti do të jetë i pranishëm”.

«Jungu nuk e mohoi kurrë Frojdin, por ai pranoi se, përtej instinkteve, ekziston një dimension më i lartë, shpirtëror, i lindur në natyrën njerëzore», thotë Zoja. «Sot, në vendet e përparuara, vuajmë nga vetmia edhe për shkak të materializmit të tepërt.» Nuk mund ta lëmë pas dore dimensionin shpirtëror të njeriut.”