Strategu republikan që udhëhoqi ringjalljen politike të Donald Trump-it në vitin 2024 po ndihmon partinë kryesore të opozitës në Shqipëri të realizojë një rikthim të pamundur.
Këshilltari i fushatës së Trump-it dhe guruja i zgjedhjeve republikane, Chris LaCivita, tani po mbështet Partinë Demokratike konservatore të Shqipërisë, lideri i së cilës, Sali Berisha, shpreson për një rikthim politik pas akuzave për korrupsion në zgjedhjet kombëtare të së dielës, që konsiderohen me rrezik të lartë.
Me mbështetjen e LaCivita-s, Berisha po përpiqet të rrëzojë Edi Ramën, piktorin që u kthye në figurë të rëndësishme të socialistëve, i cili e ka mbajtur Shqipërinë nën ndikimin e tij për më shumë se dy dekada, fillimisht si kryetar bashkie i Tiranës dhe më pas si kryeministër.
Një fitore për Berishën do të shënonte fundin e 12 viteve të sundimit nga socialistët e Ramës, një periudhë që vëzhguesit ndërkombëtarë e kanë përshkruar si të karakterizuar nga një kapje gjithnjë e më e thellë e shtetit nga një parti e vetme. Por ajo do të sillte gjithashtu një forcë politike që është hapur në përputhje me agjendën e Trump-it në një rajon që prej kohësh shihet si strategjikisht i cenueshëm ndaj ndikimit rus dhe kinez.
“Gjatë dy viteve të fundit, Chris LaCivita ka këshilluar dy figura të rëndësishme politike, në dy vende të ndryshme… ato dy raste janë Donald Trump dhe Sali Berisha,” tha për POLITICO zëdhënësi i Partisë Demokratike, Alfred Lela.
Sipas Lelës, të dy kanë “profile jashtëzakonisht të ngjashme… [ata u] persekutuan nga strukturat, vendore dhe ndërkombëtare, u goditën nga sistemet e drejtësisë të vendeve të tyre, dhe u paraqitën si të rrezikshëm, si njerëz që duhet të eliminohen nga politika me çdo kusht.”
Në një aktivitet më herët këtë vit, LaCivita tha: “Me një demokraci të lulëzuar dhe një miqësi të vërtetë me Amerikën, ne mund ta bëjmë Shqipërinë përsëri të madhe,” duke ngritur gishtin e madh përpjetë para publikut. POLITICO i drejtoi një sërë pyetjesh LaCivita-s për punën e tij në Shqipëri për Berishën, por nuk mori përgjigje.
Berisha, tani 80 vjeç, shihet gjerësisht si “babai i demokracisë shqiptare” për rolin e tij në lëvizjen protestuese që përmbysi regjimin e fundit komunist të ashpër në Europë në vitin 1992 dhe për faktin se u bë presidenti i parë i zgjedhur në mënyrë demokratike në vend.
Por ai u vu në shënjestër nga administrata e Joe Biden-it në vitin 2021 për akuza për korrupsion, çka nisi një periudhë prej tre vitesh kaosi në Partinë Demokratike të Shqipërisë, gjatë së cilës Berisha u përjashtua nga grupi parlamentar dhe më pas u vendos në arrest shtëpie përpara një hetimi për korrupsion, përpara se një gjykatë t’i rikthente kontrollin e partisë në vitin 2024.
Ndërsa sondazhet sugjerojnë se Partia Socialiste në pushtet mund të marrë rreth 48 për qind të votave, dhe demokratët janë prapa të paktën me 10 pikë përqindje, futja për herë të parë e votës së diasporës dhe mungesa e besueshmërisë së sondazheve mund të sjellin një surprizë. Partia që fiton shumicën parlamentare formon qeverinë e re dhe zgjedh kryeministrin.
Kjo do të përfaqësonte një rilindje elektorale tronditëse për Berishën, një njeri që dikur dukej politikisht i përfunduar dhe i groposur.
Lista e zezë amerikane
Deri në vitin 2021, Berisha kishte qenë president, kishte shërbyer dy mandate si kryeministër, dhe ishte tërhequr kryesisht për t’ia lënë drejtimin e Partisë Demokratike gjeneratës tjetër.
Pastaj erdhi një tronditje nga jashtë vendit: SHBA e shpalli atë, vajzën dhe dhëndrin e tij persona non grata, me sekretarin e atëhershëm të shtetit Antony Blinken që përmendi “korrupsion të rëndësishëm” si arsye për ndalimin e tyre për të hyrë në vend.
Administrata Biden tha se Berisha ishte përfshirë në “përvetësim të fondeve publike dhe ndërhyrje në proceset publike… për përfitim personal dhe për pasurimin e aleatëve të tij politikë dhe anëtarëve të familjes, në dëm të besimit të publikut shqiptar te institucionet dhe zyrtarët e tyre.”
“Zoti Berisha ka kërkuar fakte dhe prova, ashtu si edhe disa kongresistë amerikanë, por sekretari Blinken nuk ka paraqitur kurrë as edhe një provë të vetme,” tha Lela kur u pyet për këtë shpallje.
Shqipëria është një vend shumë pro-amerikan dhe fakti që udhëheqësi historik i opozitës kryesore është në listën e zezë të SHBA-ve është e barasvlershme me një dënim politik për partinë në sytë e shumë shqiptarëve.
Këtu hyn në lojë guruja që ndihmoi në rikthimin e Trump-it në Shtëpinë e Bardhë pas një fushate të suksesshme në vitin 2024, ku republikani i paparashikueshëm fitoi të shtatë shtetet vendimtare në SHBA.
“LaCivita ka deklaruar publikisht se statusi i Berishës nuk e pengoi, përkundrazi, e frymëzoi. Ai iu bashkua një fushate të vështirë, për një parti që përpiqej të rindërtohej pasi ishte shtyrë buzë eliminimit politik,” tha Lela.
Berisha, një kardiolog në profesion, që ndërthur një paraqitje intelektuale me politikë të zjarrtë dhe konfrontuese, tha se hetimi për korrupsion në Shqipëri, në të cilin u ngritën akuza pas shpalljes së tij nga SHBA dhe vendosjes në arrest shtëpie, ishte një sulm i motivuar politikisht.
Ai nisi një lëvizje protestash, me protestues që u vunë flakën gomave jashtë bashkisë së Tiranës, dogjën karrige në parlament, si edhe kukulla të liderëve të partisë në pushtet.
I mbyllur në apartamentin e tij në qendër të Tiranës, Berisha ngriti një mikrofon deri në katin e tetë të pallatit të tij dhe iu drejtua turmave nga dritarja, duke u shfaqur rregullisht deri në lirimin nga arresti shtëpiak në shtator 2024.
Të gjithë po i luten Trump-it
Rama, i cili është në pushtet që nga viti 2013, ka punuar shumë për të joshur Perëndimin, nga paraqitjet në takime në Bruksel me tuta dhe atlete, deri te trajtimi i burokratëve të vrazhdë të BE-së si mbretër në konferenca luksoze të organizuara në Tiranë.
Karizmatik dhe shpesh ekstravagant, ai ka bërë përpjekje të mëdha për ta kthyer veten në shqiptarin e preferuar të Perëndimit për t’u kontaktuar.
Edhe ai ka angazhuar këshilltarë të profilit të lartë perëndimorë, duke punësuar strategun e Partisë Laburiste, Alastair Campbell, në vitin 2012 për ta ndihmuar të hartonte një fushatë që përfundoi me një fitore dërrmuese në zgjedhjet e vitit 2013. Më vonë, edhe ish-kryeministri britanik Tony Blair u përfshi në këshillimin e Ramës.
Dhe nuk janë vetëm demokratët që po i afrohen rrethit të ngushtë të Trump-it.
Në një intervistë në prill, Rama i tha Bloomberg-ut se e konsideron Trump-in si “të mirë për të gjithë”, duke deklaruar se “Zoti e shpëtoi Trump-in” pas përpjekjes për atentat ndaj tij në korrik 2024 gjatë fushatës zgjedhore në SHBA “jo vetëm për ta bërë Amerikën përsëri të madhe… [por] edhe për të zgjuar Europën dhe për ta detyruar të mbledhë veten.”
Rama gjithashtu ia dha një nga projektet zhvillimore më fitimprurëse në historinë moderne të vendit dhëndrit të Trump-it, Jared Kushner-it, duke përfshirë një kontratë qiraje 99-vjeçare për ishullin e Sazanit, një bazë ish-ushtarake e braktisur në brigjet jugore mahnitëse të Shqipërisë, si dhe tokë në deltën e lumit Vjosë.
Aspiratat për në BE
Përplasjet e tensionuara politike mes demokratëve të Berishës dhe socialistëve të Ramës rrezikojnë të pengojnë ambiciet e Shqipërisë për anëtarësim në BE, çështja më e rëndësishme për votuesit.
“Qasja e tyre konfrontuese është ajo që e ka penguar vendin të arrijë potencialin e tij të plotë dhe të ecë përpara në rrugën drejt integrimit në BE,” tha Valbona Zeneli, studiuese në Këshillin Atlantik.
“Na duhet një valë e re liderësh dhe partish, dhe një ndarje nga praktika e votimit për liderin e partisë në vend të platformave politike dhe politikave,” shtoi ajo.
Ndryshe nga shumica e fqinjëve të saj ballkanikë, që vazhdojnë të jenë të mbërthyer në mosmarrëveshje të pazgjidhshme që burojnë nga luftërat e shpërbërjes së Jugosllavisë në vitet 1990, Shqipëria përballet me pak ose aspak kundërshtim rajonal apo ndërkombëtar për t’u bërë anëtare e BE-së, dhe ka vepruar kryesisht si një faktor stabiliteti në rajon.
Aktualisht ajo shihet si një nga kandidatët kryesorë për anëtarësim në BE, së bashku me fqinjën e saj veriore, Malin e Zi, me Ramën që premton të sigurojë anëtarësimin deri në vitin 2030 si pjesë e fushatës së tij për zgjedhjet e së dielës
“Kjo është ajo që më shqetëson më shumë, nëse pas zgjedhjeve, ndarjet brenda vendit do të vazhdojnë të ngadalësojnë përparimin e reformave dhe nismave që mund ta nxjerrin më në fund vendin nga ky proces i gjatë tranzicioni post-komunist,” tha Zeneli. // Politico – Syri.net