Vera e sivjetme ka nisur me një rrezatim të veçantë për mikun tonë, krijuesin dhe veprimtarin kulturor, njërin nga lokpmativat e fuqishme të Qendrës Kulturore Shqiptare “Migjen”në Borås të Suedisë, z. Sokol Demaku. Sokol Demaku është një emër i njohur dhe një figurë e palodhur dhe shumë produktive e letrave shqipe në Suedi dhe gjithandej në diasporë. Mu për këtë S.Demaku ka vazhduar të mbjellë mund, punë, angazhim e frymëzim për të korrë suksese në arenën kulturore suedeze dhe përtej saj.

Këtë verë, gjithçka duket se po merr trajtën e një shpërblimi të merituar për dekada pune të palodhur, dashurie për fjalën e shkruar, për gjuhën shqipe dhe për angazhimin e tij të thellë në promovimin e kulturës sonë kombëtare.

Për të arsytuar titullin e këtij shkrimi këtu po i përmend vetëm disa nga mirënjohjet që z. S.Demaku i ka marrë në fillimet e kësaj vere: Një shpërblim dhe një mirënjohje i vjen nga Shqipëria konkretisht nga manifestimi “Ditët e Naimit 2025”, një mirënjohjen i vjen nga Maqedonia e Veriut, një tjetër nga Bullgaria, një çmim tjetër nga Italia e kështu me radhë…

Por, ndër mirënjohjet e shumta që ka marrë gjatë muajve të fundit, spikat një vlerësim që ka bërë bujë jo vetëm në rrethet letrare suedeze, por edhe në komunitetin shqiptar: bursa për përkthim dhe krijimtari nga rajoni Västra Götaland, në vlerë prej 100.000 korona suedeze. Ky është një nga shpërblimet më të mëdha që një krijues mund të marrë në këtë nivel rajonal, dhe padyshim, përbën një moment historik jo vetëm për z. Sokol Demakun, por për të gjithë ne që ndjekim me krenari rrugëtimin e tij.

Shpërblimi dëshmi për punën e palodhur

Kjo bursë me vlerë të lartë materiale është një dëshmi konkrete se puna, përkushtimi dhe pasioni për fjalën e shkruar nuk mbeten pa jehonë. Sokol Demaku nuk është vetëm një poet dhe përkthyes i dalluar, por edhe një ndërtues urash mes kulturave – një ambasador i denjë i shqiptarëve në Suedi. Ai ka botuar vëllime poetike, ka përkthyer autorë të njohur shqiptarë në gjuhën suedeze dhe anasjelltas, duke afruar dy kultura që në dukje janë larg, por që përmes fjalës artistike, afrohen në mënyrë organike. Prandaj vlerësimi nga Västra Götalandsregionen nuk është rastësor. Ai është rezultat i një angazhimi të gjatë dhe të qëndrueshëm, i cili ka krijuar një hapësirë të qëndrueshme për letërsinë dhe kulturën shqiptare në një shtet që vlerëson punën, krijimtarinë dhe dialogun ndërkulturor. Kjo bursë është jo vetëm një mbështetje materiale, por mbi të gjitha një pohim simbolik që puna e Demakut ka ndikim dhe rezonancë.

Më shumë se një sukses personal

Për Sokolin, ky çmim është padyshim një gëzim i madh, por ai vetë, me modesti të rrallë, e ka ndarë këtë lajm si një arritje që u përket të gjithëve. “Ky është një nder për kulturën shqiptare dhe për gjithë bashkëkombësit që më kanë ndjekur e mbështetur, dhe që më mbështesin vazhdimisht” – thotë ai. Dhe ka të drejtë: në çdo sukses të tij ka një grimcë nga përpjekjet kolektive të komunitetit tonë në Suedi dhe më gjerë. Puna e tij është frymëzim për brezat e rinj të krijuesve shqiptarë që jetojnë jashtë atdheut. Gjithë kjo është dëshmia më e mirë se krijimtaria nuk njeh kufij gjeografikë, se gjuha është një pasaportë shpirtërore që të çon kudo, dhe se dashuria për gjuhën e për kulturën nuk shuhet as në mërgatë – përkundrazi, ajo rritet e lulëzon.

Përpara me energji të re

Me këtë bursë të re, Sokol Demaku ka ndër duar projekte të reja krijuese dhe përkthimore që do të pasurojnë më tej fondin kulturor dygjuhësh – shqip-suedisht – dhe që do të ndihmojnë në afirmimin e mëtejshëm të letërsisë shqipe në arenën nordike. Në mes tjerash ai tashmë ka paralajmëruar për dy vëllime të reja poetike si dhe një përkthim të rëndësishëm të letërsisë bashkëkohore shqiptare për publikun suedez.
Me siguri, rruga e tij nuk do të ndalet këtu. Sokol Demaku ka treguar se është një zë i qëndrueshëm dhe i besueshëm në mesin e krijuesve shqiptarë të diasporës.

Me këto shpërblime të kësaj vere të artë, ai jo vetëm që ka fituar një mbështetje të çmuar, por ka rikonfirmuar rolin e tij si një figurë kyçe në ndërtimin e një ure të qëndrueshme kulturore mes Shqipërisë, Kosovës Maqedonisë së Veriut dhe Suedisë.
Urime të përzemërta, miku ynë Sokol!

Kjo verë e artë qoftë vetëm fillimi i një kapitulli të ri në krijimtarinë tënde.
Ne të gjithë, kolegët dhe miqtë e bashkëmendimtarët, jemi krenarë për ty, për punën tënde të palodhshme dhe për gjithë përkushtimin tënd.

Uddevalla, qershor 2025

Rizah Sheqiri
[email protected]