‘Hëpërhë problem më serioz që ka liria në Shqipëri nuk është as regjimi, as drafti i kodit të ri jo e jo, po masa domethënëse e atyre që e përdorin lirinë vetëm për të bërë sherr e shamata për mungesën e saj’ ka shkruar Kryeministri shqiptar!

Një kundër argument elegant për problemin që shqetëson Kryeministrin tonë gjendet ne fjalët e Aktorit dhe shkrimtarit te famshëm komik, Rowan Atkinson i cili vitin 2012 doli në krah të fushatës për reformimin e ligjit kontrovers për fyerjet në Mbretërinë e Bashkuar.

Ndër të tjera pasi e rendit lirinë e fjalës gjënë e dytë më të çmuar për njeriun pas ushqimit, ai thotë:

‘Problemi i qartë me ndalimin e fyerjes është se shumë gjëra mund të interpretohen si të tilla. Kritika interpretohet lehtësisht si fyerje nga palë të caktuara. Tallja interpretohet lehtësisht si fyerje. Sarkazma, krahasimi i pafavorshëm, apo thjesht pohimi i një pikëpamjeje alternative mund të interpretohen si fyerje.

Ambicia e mirëmenduar për të kufizuar elementë të bezdisshëm në shoqëri, krijon shoqëri me një natyrë jashtëzakonisht autoritare dhe kontrolluese.

Mund ta quajmë’ Intoleranca e Re’, një dëshirë e re por intensive për t’u mbyllur gojën zërave të pakëndshëm të mospajtimit.

‘Unë nuk jam intolerant’, thonë shumë njerëz me zë të ulët, me arsim të lartë dhe me mendje liberale: ‘Unë jam intolerant vetëm ndaj intolerancës’. Dhe megjithëse njerëzit kanë tendencë të përkulin kokën dhe ti konsiderojnë keto ‘fjalë të mençura’, nëse mendoni për këtë deklaratë gjoja të padiskutueshme për më shumë se pesë sekonda, e kuptoni se gjithçka që ajo po mbron është zëvendësimi i një lloji intolerance me një tjetër, edhe kjo nuk përfaqëson asnjë lloj progresi.

Paragjykimet, padrejtësitë ose pakënaqësitë themelore nuk adresohen duke arrestuar njerëz: ato adresohen duke e vënë theksin çështjet që transmetohen, argumentohen dhe trajtohen, mundësisht jashtë çdo procesi ligjor. Mënyra më e mirë për të rritur rezistencën e shoqërisë ndaj gjuhës fyese ose ofenduese është të mos e censurojë atë. Ashtu si me sëmundjet e fëmijërisë. Fëmija mund t’u rezistojë më mirë atyre mikrobeve ndaj të cilave eshtë ekspozuar.

Duhet të ndërtojmë imunitetin tonë ndaj ofendimit, në mënyrë që të mund të merremi me çështjet që mund te qëndrojnë pas kritikave. Prioriteti duhet të jetë të merremi me mesazhin, jo me lajmëtarin.

Përpjekjet e lavdërueshme për të kufizuar fjalën mund të bëhen një mjet për të heshtur kritikët ose për të shtypur pakicat. Arma më e fortë kundër gjuhës së urrejtjes nuk është shtypja, por më shumë fjalë. Nëse duam një shoqëri të fortë, na duhet një dialog më i fuqishëm dhe kjo duhet të përfshijë të drejtën për të fyer ose për të ofenduar.

Dhe, siç thotë Lord Dear, ‘ liria pa të drejtën për te gabuar nuk është aspak liri’.

Liria e fjalës mund të vuajë vetëm nëse ligji na detyron të përballemi me pasojat e tij’. sn