Ky shkrim është publikuar në faqen e internetit të Departamentit të Shtetit

Lidhja e ngushtë ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Evropës e tejkalon afërsinë gjeografike dhe politikat tregtare. Ajo përfaqëson një lidhje unike të farkëtuar në kulturën e përbashkët, besimin, lidhjet familjare, ndihmën reciproke në kohë konfliktesh dhe mbi të gjitha një trashëgimi të përbashkët të qytetërimit perëndimor.

Partneriteti ynë transatlantik mbështetet në një traditë të pasur perëndimore të ligjit natyror, etikës morale dhe sovranitetit kombëtar. Kjo traditë rrjedh nga Athina dhe Roma, nga kristianizmi mesjetar, drejt precedentit ligjor anglez dhe dokumenteve themeluese të Amerikës. Pohimi revolucionar i Deklaratës amerikane që njerëzit “ janë pajisur nga Krijuesi me të drejta të caktuara të patjetërsueshme”, i bën jehonë mendimit të Aristotelit, Tomas Akuinit dhe mendimtarëve të tjerë me peshë evropiane të cilët njohën se të gjithë njerëzit zotërojnë të drejta natyrore që asnjë qeveri s’mund t’i heqë arbitrarisht apo mohojë. Amerika i mbetet boxhli Evropës për këtë trashëgimi intelektuale dhe kulturore.

Kjo lidhje ndërmjet Evropës dhe Shteteve të Bashkuara është gjithashtu arsyeja që flasim lirisht edhe kur nuk biem dakord apo kemi shqetësime- dhe ja pse administrata e Trampit tingëllon sot alarmuese në Evropë. Kur Zv. Presidenti Vance iu drejtua këtë vit Konferencës së Sigurisë së Mynihut, ai e bëri të qartë, kur deklaroi: “çfarë më shqetëson është kërcënimi nga brenda, tërheqja e Evropës nga disa nga vlerat e saj më themelore- vlera të ndara me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Në periudhën pas dy luftërave botërore shkatërruese, kombet evropiane kërkuan të parandalonin katastrofat e ardhshme përmes krijimit të strukturave supranacionale që do të lidhnin kombet edhe më ngushtë së bashku dhe të mundësonin për më shumë angazhime thelbësore diplomatike dhe ekonomike. Ithtarët e këtij rendi të ri, përfshirë partitë kristiandemokrate në kuptimin e mire të fjalës dhe prodemokratike, kërkuan një transformim të madh në një botë që do të tejkalonte ndarjet e kombësive dhe besimeve fetare në një kohë të paqes së paprecedentë. Përmes tejkalimit të spirancave të kombformimit, kulturës dhe traditës, liberalizmi global premtoi atë që Francis Fukuyama e quajti “ fundi i historisë”, risia fondamentale e jetës politike.

Sot, këto premtime janë kthyer në rrecka. Çfarë qëndron pas kësaj është një fushatë agresive kundër vetë qytetërimit perëndimor. Në të gjithë Evropën, qeveritë kanë armatosur institucionet politike kundër qytetarëve të tyre dhe kundër trashëgimisë së tyre të përbashkët. Larg nga forcimi i parimeve demokratike, Evropa është kthyer në një çerdhe të censurës digjitale, emigracionit masiv, kufizimeve mbi liritë fetare dhe një numër goditjesh të tjera ndaj vetëqeverisjes demokratike.

Këto prirje shqetësuese janë rritur më shumë vitet e fundit. Në Mbretërinë e Bashkuar, policët po arrestojnë besimtarë kristianë si Adam Smith-Connor dhe Livia Tossici-Bolt- vetëm sepse luten në mënyrë të heshtur jashtë klinikave të abortimit. Në vitin 2023, mbi 12 000 qytetarë britanikë u arrestuan për postime në rrjetet sociale, përfshirë komentet kritike ndaj krizës së migracionit në Evropë që autoritetet e konsideronin si “ ekstremisht ofenduese”

Në Gjermani, qeveria ka ngritur sisteme të avancuara për të monitoruar dhe censuruar rrjetet sociale nën maskën e luftimit të dezinformacionit dhe parandalimit të shkeljeve. Kur qytetarët gjermanë shprehin shqetësime legjitime rreth pasojave ekonomike dhe sociale të globalizimit ose kritikojnë politikanët, ata riskojnë për t’u gjobitur, etiketuar si radikalë apo edhe bastisur shtëpitë e tyre nga agjensitë ligjzbatuese. Akti i Shërbimeve Digjitale i Bashkimit Evropian, i miratuar për të mbrojtur fëmijët nga përmbajtja e dëmshme online, përdoret për të heshtur zërat disidentë përmes moderimit oruellian të përmbajtjeve. Rregullatorët e pavarur tani policojnë kompanitë e mediave sociale, përfshirë platforma të spikatura amerikane si X dhe kërcënojnë me gjoba të jashtëzakonshme për mospërmbushje të rregullave strikte të shprehjes.

Ky mjedis kufizon gjithashtu zgjedhjet në vendet evropiane. Siç është theksuar kohët e fundit nga Sekretari Rubio, partia popullore “Alternativa për Gjermaninë” sapo është etiketuar si organizatë “ekstremiste” nga shërbimi gjerman i sigurisë që mund të çojë në një përjashtim të kësaj partie nga procesi i zgjedhjeve. Kandidatja udhëheqëse presidenciale e Francës, Marine LePen, u akuzua për përvetësim dhe shmangje nga procedurat standarde, duke iu hequr menjëherë e drejta për të kandiduar. Kufizime të tilla kanë ndodhur në mënyrë të ngjashme në Poloni dhe Rumani kundër partive politike apo politikaneve të përzgjedhur. Në të njëjtën kohë, kombe kristiane si Hungaria etiketohen padrejtësisht si autoritare dhe abuzuese me të drejtat e njeriut.

Amerikanët janë të njohur me këto taktika. Me të vërtetë një strategji e ngjashme e censurës, demonizimit dhe armatosjes burokratike është përdorur kundër Presidentit Tramp dhe mbështetësve të tij. Kjo nxjerr në pah që projekti liberal global nuk mundëson lulëzimin e demokracisë. Më tepër, kjo është një demokraci e shtypur që përfshin edhe trashëgiminë perëndimore në emër të një klase qeverisëse dekadente që ka frikë nga njerëzit e vet.

Shqetësimet tona nuk janë partizane por të bazuara në parime. Shtypja e fjalës, lehtësimi i emigracionit masiv, shënjestrimi i shprehjes së besimit dhe minimi i zgjedhjes elektorale kërcënojnë vetë themelet e partneritetit transatlantik. Një Evropë që zevëndëson rrënjët e saj kulturore dhe shpirtërore, që i trajton vlerat tradicionale si relike të rrezikshme dhe që centralizon pushtetin në institucione jollogaridhënëse është një Evropë më pak e aftë për të qëndruar e fortë kundër kërcënimeve të jashtme dhe kalbëzimit të brendshëm. Në këtë aspekt, arritja e paqes në Evropë dhe përreth botës kërkon jo një refuzim të trashëgimisë së përbashkët kulturore por një ripërtëritje të saj.

Sekretari Rubin e ka bërë të qartë që Departamenti i Shtetit do të veprojë gjithnjë në interesin kombëtar të Amerikës. Rrëshqitjet demokratike të Evropës jo vetëm që ndikojnë qytetarët evropianë por dëmtojnë vazhdimisht sigurinë e Amerikës dhe lidhjet ekonomike, përfshirë edhe të drejtat e shprehjes së lirë të qytetarëve dhe kompanive amerikane

Shpresa jonë është që të dyja, Evropa dhe Shtetet e Bashkuara mund të riangazhohen në vlerat e trashëgimisë sonë perëndimore dhe që kombet evropiane do t’i japin fund armatosjes së qeverive kundër atyre që kërkojnë ta mbrojnë atë. Ne nuk do të biem dakord gjithnjë mbi fushën e veprimit dhe taktikat por veprimet e prekshme nga qeveritë evropiane për të garantuar mbrojtjen e shprehjes së lirisë politike dhe të besimit, sigurimit të kufijve dhe të zgjedhjeve të lira do të shërbejnë si hapa të mirëpritur përpara.

Shtetet e Bashkuara mbeten të angazhuara për një partneritet të fortë me Evropën dhe për të punuar së bashku mbi qëllimet e përbashkëta të politikës së jashtme. Megjithatë ky partneritet duhet të ketë themelet mbi trashëgiminë tonë të përbashkët sesa mbi konformizimin globalist. Marrëdhënia jonë është shumë e rëndësishme, historia jonë shumë e çmuar dhe rreziqet ndërkombëtare shumë të larta për të lejuar çminimin e këtij partneriteti. Prandaj, në të dyja anët e Atlantikut, duhet të ruajmë të mirat e kulturës sonë të përbashkët, duke u siguruar që qytetërimi perëndimor mbetet një burim virtyti, lirie dhe begatimi njerëzor për brezat që vijnë.