Një aksident i rëndë ka ndodhur dje në autostradën “Ibrahim Rugova”, në drejtimin Prizren-Suharekë, ku për pasojë humbi nënkryetarja e Dhomës së Biznesit të Diasporës dhe konsulentja e saj, pas përplasjes me një kamion që transportonte mallra.

Viktimat janë Elizabeta Katija, 43 vjeçe, drejtuesja e mjetit, si dhe Eorda Sinollari, konsulente biznesi pranë Dhomës, 32 vjeçe. Të dyja humbën jetën në vendngjarje, ndërsa autoritetet dyshojnë se moti i keq dhe mjegulla e dendur mund të kenë ndikuar në përplasjen fatale.

Elizabeta Katija ishte një emër i njohur për aktivitetet e saj brenda dhe jashtë vendit. Nga përplasja mbeti i plagosur rëndë edhe shoferi i kamionit, Munish Grajçefci, i cili po merr trajtim mjekësor në spital dhe, sipas mjekëve, ndodhet jashtë rrezikut për jetën. Policia e Kosovës ka konfirmuar ngjarjen, duke bërë me dije se aksidenti ka ndodhur rreth orës 07:40 në kilometrin e 26-të të autostradës. Hetimet po vijojnë për të sqaruar rrethanat dhe shkaqet e sakta të tragjedisë që ka tronditur komunitetin.

Ndërkohë, lajmi për ndarjen nga jeta të Elizabeta Katijas ka ngjallur reagime të shumta në rrjetet sociale dhe në komunitetin e biznesit, ku ajo vlerësohej për kontributin dhe profesionalizmin e saj. Mjetet e përfshira në aksident janë “Mercedes GLE”, me targa shqiptare, e drejtuar nga Elizabet Katija (viktimë), dhe një kamion “Mercedes Atego”, i drejtuar nga Munish Grajçefci (i lënduar).

“Sot, rreth orës 07:40, në autostradën “Ibrahim Rugova” në kilometrin e 26-të ka ndodhur një aksident trafiku me pasoja fatale. Në këtë aksident kanë qenë të përfshira një mjet i rëndë transportues-kamion, me targa vendore dhe një veturë me targa të huaja. Si pasojë e aksidentit drejtuesja e veturës ka humbur jetën, ndërsa drejtuesi i kamionit ka pësuar lëndime”, ka thënë zëdhënësi i Policisë së Kosovës, Baki Kelani. bw

• Kosova is with America and America is in Kosova.

We awaited, rightfully and with great joy, the day of the Hearing Session on the Western Balkans in the House Foreign Affairs Committee of the U.S. Congress, chaired by the well-known Congressman Keith Self, a friend of the Albanians.

And we were not disappointed. The questions and issues raised by the congressmen and the answers given by the witnesses—whenever Kosova was the subject—were almost entirely in Kosova’s favor. Serbia was in the seat of the accused for all its destructive and destabilizing policies in the Balkans.

Among the most important points was the harsh criticism directed at Serbia for the systematic violation of the human rights of the Albanian population living in the ancestral regions of Preseva, Bujanoc, and Medvegja. Everyone present agreed on this point, and Congressman Self even presented a congressional resolution which may be considered historical.

The danger posed by Russian-Serbian hegemonism was emphasized, with a request that the Trump Administration engage more to preserve peace in the Western Balkans.

America has invested greatly in Kosova since 1999. This investment must be protected, maintained, and further developed. Since Europe, for many reasons, lacks the capacity to restrain Serbian aggression, it is essential that America be directly and decisively involved in the Balkans. The conflict between Kosova and Serbia can only be solved through American intervention.

Mr. Edward Joseph’s proposal for Kosova’s membership in NATO is the quickest solution to the problem with Serbia, because it extinguishes Serbian hopes for border changes and for returning to the place where it committed its crimes.

American engagement is always good news for Kosova, provided that one works hard with American officials—discussing calmly, with arguments, and with respect.

All this good news for Kosova was attempted to be belittled, distorted, and misused for personal, clan-based, and party interests by some representatives of Kosova’s opposition parties, together with their analysts and journalists from all sides, sold to the enemies of the Albanian people.

In the style of “oh men, the Bistrica river is on fire,” they fixated only on 15 seconds of this extraordinary session—more than four hours long—in which, during one of Congressman Self’s short routine questions about whether PM Albin Kurti is considered “an obstructionist” by some career bureaucrats in the State Department, two panelists answered yes, and the third mostly yes.

In many media, especially social media, sensational and disgracefully low-level headlines against Kurti exploded, with fantastical, illusory predictions about the “end” of his political career. The “blocker, obstacle” chorus began, along with the dance of his opponents and the enemies of Kosova. The internet nearly exploded. The day after the hearing was a circus day—it would have been funny if it weren’t shameful.

Where were these clowns three years ago when, in a Senate hearing, Senator Menendez asked senior State Department official Derek Chollet whether President Vučić had ties to organized crime, and he answered Yes?! Imagine if this had been said about Mr. Kurti—there would have been the end of the world.

It is well known that various career bureaucrats in the State Department may have differing opinions on certain issues, which they can change as needed.

During my 35 years of lobbying activity in Washington within the Albanian American Civic League, with national legends Joseph DioGuardi and Shirley Cloyes DioGuardi, we often were confronted with high-level U.S. officials influenced by Serbia, including former Secretary of State Lawrence Eagleburger.

Some of them called former Congressman DioGuardi a “troublemaker”.  Such people were calmed by the U.S. Congress after the wise actions of the AACL and pressure by the Albanian-American community.

It must be emphasized that there are serious indications that the coordinator of many actions against Kosova and American interests in the Balkans—within certain American circles as well as within the Kosova opposition—is the former U.S. Ambassador Richard Grenell, influenced by Aleksandar Vučić’s fascist regime.

He is a sworn opponent of PM Albin Kurti, an open destroyer of Kosova’s democracy in 2020, a direct interferer in the free parliamentary elections of February 2025, and an adviser to Kosova’s opposition on how to block Kosova’s institutions and make political chaos, with the goal of removing Kurti from politics.

It is widely believed that he is also behind Bedri Hamza’s sudden and surprising trip to Washington—without any logic or need—just to boost the opposition’s chances and weaken Kurti before the elections. This is an anti-democratic act with the aim of interfering in the free elections of one country for the interests of another enemy country.

As former Ambassador Grenell’s public statements became noticeably pro-Serbian, he has begun to change his strategy, asking other American officials to come out publicly against Kosova and Prime Minister Kurti, including the American Embassy in Prishtina.

He is trying to empower the hostile organization “Lista Srpska” and facilitate Serbia’s return to Kosova, camouflaged by supposed economic relations.

The well-known Republican Congressman Mike Lawler recently told us in a meeting with the Albanian-American community, that Grenell presents himself as more important than he actually is within the Trump Administration. Furthermore, by supporting Serbian aggression, he seeks conflict in the Balkans, while President Trump is against conflicts and wars. For this reason Grenell’s time is on the decline.

Former Ambassador Christopher Hill, who has become Serbia’s lobbyist in Washington, is acting in the same way. He is criticizing Kosova and Prime Minister Kurti without any basis. Grenell and Hill do not represent official U.S. policy— they represent Serbian interests in America.

I hope that the people of Kosova will give their answer with their vote—by a majority for PM Albin Kurti on December 28, and at the appropriate time, for President Osmani. Only the people of Kosova can save Kosova from Serbia’s return, for a secure pro-European and pro-American future.

American support will not be lacking. In the end, America prefers strong and uncorrupted leaders like Vjosa Osmani, Albin Kurti, and Glauk Konjufca.

Kosova is with America and America is in Kosova. Serbia is with Russia and Russia is in Serbia. This will never change.

• Kosova është me Amerikën dhe Amerika është në Kosovë.

E pritëm, me të drejtë me gëzim të madh, ditën e Seancës Dëgjimore për Ballkanin Perëndimor në Komitetin për Punë të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve të Kongresit të SHBA-së, të kryesuar nga kongresisti i njohur Keith Self, mik i shqiptarëve.

Dhe nuk u zhgënjyem. Pyetjet dhe çështjet e ngritura nga kongresistët dhe përgjigjet e dhëna nga dëshmitarët—sa herë që bëhej fjalë për Kosovën—ishin pothuajse të gjitha në favor të Kosovës. Serbia ishte në bankën e të akuzuarve për të gjitha politikat e saj shkatërruese dhe destabilizuese në Ballkan.

Ndër pikat më të rëndësishme ishte kritika e ashpër drejtuar Serbisë për shkeljet sistematike të të drejtave të njeriut të popullsisë shqiptare që jeton në trojet autoktone të Preshevës, Bujanocit dhe Medvegjës. Të gjithë të pranishmit u pajtuan për këtë pikë, dhe kongresisti Self madje paraqiti një rezolutë kongresionale e cila mund të konsiderohet historike.

U theksua rreziku që paraqet hegjemonia ruso-serbe, me kërkesën që Administrata Trump të angazhohet më shumë për ruajtjen e paqes në Ballkanin Perëndimor.

Amerika ka investuar shumë në Kosovë që nga viti 1999. Ky investim duhet mbrojtur, ruajtur dhe zhvilluar më tej. Meqenëse Evropa, për shumë arsye, nuk ka kapacitetin për të frenuar agresionin serb, është thelbësore që Amerika të jetë e përfshirë drejtpërdrejt dhe vendosmërisht në Ballkan. Konflikti ndërmjet Kosovës dhe Serbisë mund të zgjidhet vetëm përmes ndërhyrjes amerikane.

Propozimi i z. Edward Joseph për anëtarësimin e Kosovës në NATO është zgjidhja më e shpejtë e problemit me Serbinë, sepse shuan shpresat serbe për ndryshim kufijsh dhe për t’u kthyer në vendin ku ka kryer krimet e saj.

Angazhimi amerikan është gjithmonë lajm i mirë për Kosovën, me kusht që të punohet shumë me zyrtarët amerikanë—duke biseduar qetë, me argumente dhe me respekt.

Krejt këto lajme të mira për Kosovën u përpoqën t’i zvogëlonin, t’i shtrembëronin dhe t’i keqpërdornin për interesa personale, klanore dhe partiake disa përfaqësues të partive opozitare të Kosovës, bashkë me analistët dhe gazetarët e tyre nga të gjitha anët, të shitur te armiqtë e popullit shqiptar.

Në stilin “o mulni burra, se u kall Bistrica”, ata u fiksuan vetëm pas 15 sekondave të këtij sesioni të jashtëzakonshëm—më shumë se katër orësh—në të cilin, gjatë një prej pyetjeve të shkurtra rutinë të kongresistit Self rreth asaj nëse disa burokratë të karrierës në Departamentin e Shtetit e konsiderojnë Kryeministrin Albin Kurti si “obstruksionist”, dy panelistë u përgjigjën po, dhe i treti kryesisht po.

Në shumë media, sidomos në rrjetet sociale, shpërthyen tituj sensacionalë dhe të turpshëm kundër Kurtit, me parashikime fantastike e iluzore për “fundin” e karrierës së tij politike. Filloi kori i “penguesi, bllokuesi”, së bashku me vallen e kundërshtarëve të tij dhe armiqve të Kosovës. Gati sa nuk eksplodoi interneti. Dita pas dëgjimit ishte ditë cirku—do të ishte qesharake, po të mos ishte e turpshme.

Ku ishin këta kllounë tre vjet më parë, kur në një seancë të Senatit, senatori Menendez e pyeti zyrtarin e lartë të Departamentit të Shtetit Derek Chollet nëse presidenti Vuçiç kishte lidhje me krimin e organizuar, dhe ai u përgjigj Po?! Merreni me mend sikur kjo të ishte thënë për z. Kurti—do të ishte bërë kiameti.

Dihet mirë se burokratë të ndryshëm të karrierës në Departamentin e Shtetit mund të kenë mendime të ndryshme për çështje të caktuara, dhe t’i ndryshojnë ato sipas nevojës.

Gjatë 35 viteve të mia të veprimtarisë lobuese në Washington brenda Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane, me legjendat kombëtare Joseph DioGuardi dhe Shirley Cloyes DioGuardi, shpesh jemi ballafaquar me zyrtarë të lartë amerikanë të ndikuar nga Serbia, përfshirë edhe ish-Sekretarin e Shtetit Lawrence Eagleburger.

Disa prej tyre e quanin ish-kongresistin DioGuardi “ngatërrestar”. Të tillët qetësoheshin nga Kongresi Amerikan pas veprimeve të mençura të LQSHA-së dhe presionit nga komuniteti shqiptaro-amerikan.

Duhet theksuar se ka indikacione serioze se koordinatori i shumë veprimeve kundër Kosovës dhe interesave amerikane në Ballkan—brenda disa qarqeve amerikane dhe brenda opozitës së Kosovës—është ish-ambasadori amerikan Richard Grenell, i ndikuar nga regjimi fashist i Aleksandar Vuçiqit.

Ai është kundërshtar i përbetuar i Kryeministrit Albin Kurti, shkatërrues i hapur i demokracisë së Kosovës në vitin 2020, ndërhyrës i drejtpërdrejtë në zgjedhjet e lira parlamentare të shkurtit 2025, dhe këshilltar i opozitës së Kosovës për mënyrën se si të bllokohen institucionet e Kosovës dhe të krijohet kaos politik, me qëllim të largimit të Kurtit nga politika.

Besohet gjerësisht se ai qëndron edhe pas udhëtimit të shpejtë dhe të habitshëm të Bedri Hamzës në Washington—pa asnjë logjikë apo nevojë— vetëm për të rritur shanset e opozitës dhe për të dobësuar Kurtin para zgjedhjeve. Ky është një veprim antidemokratik me qëllim të ndërhyrjes në zgjedhjet e lira të një shteti për interesa të një shteti tjetër armik.

Meqë deklaratat publike të ish-Ambasadorit Grenell u bënë dukshëm pro-serbe, ai ka filluar të ndryshojë strategjinë e tij, duke i nxitur zyrtarë të tjerë amerikanë të dalin publikisht kundër Kosovës dhe Kryeministrit Kurti, përfshirë Ambasadën Amerikane në Prishtinë.

Ai po përpiqet të fuqizojë organizatën armiqësore “Lista Serbe” dhe të lehtësojë rikthimin e Serbisë në Kosovë, të maskuar me marrëdhënie të supozuara ekonomike.

Kongresisti i njohur republikan Mike Lawler na tha së fundmi, në një takim me komunitetin shqiptaro-amerikan, se Grenell paraqitet si më i rëndësishëm sesa është në të vërtetë brenda Administratës Trump. Për më tepër, duke mbështetur agresionin serb, ai kërkon konflikt në Ballkan, ndërsa Presidenti Trump është kundër konflikteve dhe luftërave. Për këtë arsye koha e Grenellit është në kalim e sipër.

Ish-ambasadori Christopher Hill, i cili është bërë lobist i Serbisë në Washington, po vepron në të njëjtën mënyrë. Ai po kritikon Kosovën dhe Kryeministrin Kurti pa asnjë bazë. Grenell dhe Hill nuk përfaqësojnë politikën zyrtare të SHBA-së—ata përfaqësojnë interesat serbe në Amerikë.

Shpresoj që populli i Kosovës të japë përgjigjen e tij me votë—me shumicë për Kryeministrin Albin Kurti më 28 dhjetor, dhe në kohën e duhur, për Presidenten Osmani. Vetëm populli i Kosovës mund ta shpëtojë Kosovën nga rikthimi i Serbisë, për një të ardhme të sigurt pro-evropiane dhe pro-amerikane.

Mbështetja amerikane nuk do të mungojë. Në fund, Amerika preferon liderë të fortë dhe të pakorruptuar si Vjosa Osmani, Albin Kurti dhe Glauk Konjufca.

Kosova është me Amerikën dhe Amerika është në Kosovë. Serbia është me Rusinë dhe Rusia është në Serbi. Kjo nuk do të ndryshojë kurrë.

Paratë që emigrantët sjellin tek familjet e tyre në Shqipëria po vijojnë të kenë një tendencë rritjeje, duke reflektuar ciklin e ri të emigracionit në vend.

Të dhënat e Bankës së Shqipërisë në bilancin e pagesave bënë të ditur se të ardhurat nga emigrantët ishin 817 milionë euro në janar-shtator 2025, me një rritje prej 5.9% në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Ritmet e rritjes u përshpejtuan në tremujorin e tretë, që tradicionalisht ka flukse më të larta hyrjeve për shkak se emigrantët vijnë në Shqipëri gjatë pushimeve të verës. Për korrik-shtator 2025, emigrantët sollën tek të afërmit në vendlindje 285 milionë euro, ose 8.8% më shumë në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë.

Që nga viti 2013, paratë që emigrantët sjellin në Shqipëri janë rritur vazhdimisht (shiko grafikun), duke reflektuar një cikël të ri emigracioni, që nisi kryesisht pas vitit 2015.

Pas një rënieje në vitin 2020, si efekt i pandemisë, tendenca rritëse u përshpejtua dukshëm. Në 9 muajt e parë të 2024-s, për herë të parë u tejkalua kufiri prej 800 milionë eurosh. Me këto ritme viti mund të mbyllet me nivele rekord prej mbi 1 miliardë euro. (në tremujorin e fundit 2024 prurjet ishin 273 milionë euro).

Emigrantët e rinj duket se nuk ikin pa e kthyer kokën pas, duke u kujdesur për të afërmit që lënë në Shqipëri.

Sipas të dhënave të Eurostat, vetëm në 2022-2023 u dhanë gjithsej 154 mijë leje qëndrimi për herë të parë. Që nga viti 2008, kur Eurostat raporton të dhënat kanë marrë leje qëndrimi për herë të parë rreth 920 mijë shtetas shqiptarë, të cilët janë një potencial për të dërguar para tek të afërmit që kanë lënë në Shqipëri.

Aktorët e tregut pohojnë se kanalet kryesore vijojnë të mbeten vendet tradicionale ku ka emigracione, si Greqia e Italia, por vitet e fundit ka pasur rritje dhe nga destinacionet e reja si Anglia dhe Gjermania.

Remitancat llogariten nga Banka e Shqipërisë si pjesë e llogarisë korrente në bilancin e pagesave, sipas standardeve të FMN-së (BPM6).

Ato përfshijnë të gjitha prurjet monetare që emigrantët dërgojnë drejt familjeve dhe individëve rezidentë në Shqipëri, si përmes kanaleve formale (bankat, institucionet financiare dhe operatorët e transfertave), ashtu edhe përmes vlerësimeve të prurjeve informale.

Për këtë qëllim, Banka përdor të dhënat e sistemit bankar, raportimet periodike të subjekteve të licencuara dhe anketa specifike tek familjet përfituese, duke synuar të kapë tërësinë e flukseve reale të remitancave në ekonomi./ Monitor

Emigrantët nga Ballkani janë bërë një pjesë e rëndësishme e tregut të punës në Gjermani. Sipas të dhënave nga Bruegel, një organizatë kërkimore, shqiptarët në Gjermani dominojnë në punët me aftësi të ulëta dhe të mesme dhe ndër më të ulëtit në rajonin e Ballkanit për punë të kualifikuar.

Shqipëria renditet ndër vendet me përqindjen më të lartë të punonjësve në profesione me aftësi të ulëta dhe të mesme, dhe ndër më të ulëtat për punë të specializuara dhe eksperte.

Sipas raportit, 40.84% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “helper” (ndihmës), një kategori që përfshin punë të pakualifikuara ose gjysmë-kualifikuara, si punë fizike, logjistikë, shërbime dhe industri bazë. Ky është ndër nivelet më të larta në rajon, krahasuar me Bosnjën (30.43%) dhe Serbinë (33.59%).

Një pjesë tjetër e madhe, 48.94%, janë të punësuar si punëtorë të kualifikuar, që zakonisht përfshijnë profesione teknike, mekanikë, ndërtim, instalime, punë zanatçinjsh apo role me trajnime profesionale. Edhe pse kjo kategori tregon një shkallë më të lartë të formimit profesional, sërish mbetet larg vendeve të avancuara të BE-së, ku rolet e specializuara zënë një peshë shumë më të madhe.

Në kategoritë e larta profesionale, Shqipëria qëndron ndjeshëm më poshtë se vendet e tjera. Vetëm 4.54% e shqiptarëve në Gjermani punojnë si “specialistë”, si infermierë të kualifikuar, teknikë të avancuar, profesionistë të shëndetësisë apo role që kërkojnë diploma të caktuara. Ndërkohë, vetëm 5.53% janë në kategorinë “ekspert”, e cila përfshin profesionistë me arsim të lartë universitar, inxhinierë, IT specialistë, ekspertë financiarë apo role të tjera të nivelit të lartë.

Krahasimi me vendet e tjera të Ballkanit tregon një diferencë të dukshme: Serbia, Mali i Zi dhe Maqedonia e Veriut kanë përqindje më të larta të punonjësve të kualifikuar dhe specialistëve, ndërsa Shqipëria mbetet e fokusuar te punët me vlerë të ulët të shtuar. Ndërkohë, vendet e BE-së, veçanërisht Europa Perëndimore, kanë një strukturë krejt tjetër, me më shumë se 26% deri 30% të punonjësve të tyre në kategori specialiste ose eksperte.

Në total, 89.78% e shqiptarëve punojnë në dy kategoritë më të ulëta të aftësive — “helper” dhe “skilled worker”.

Ky profil i fuqisë punëtore shqiptare në Gjermani tregon nevojën e tregut gjerman për punëtorë në sektorë bazë dhe mungesën e një baze të gjerë profesionistësh të kualifikuar nga Shqipëria, e cila lidhet si me cilësinë e arsimit profesional, ashtu edhe me nivelin e ulët të pagave në profesione të larta në vend, që shpesh dekurajojnë ndjekjen e karrierave të specializuara.
Në terma afatgjatë, ky trend krijon sfida për tregun e punës shqiptar, duke rritur rrezikun e boshatisjes së profesioneve të kërkuara, ndërsa për Gjermaninë nënkupton vazhdimin e varësisë nga emigracioni./Monitor

Kohë dimri, zhurmë zgjedhjesh,
vetëm për punë tekash
dhe inatesh të vjetra e të reja.

.
Vërtet, dimri është stinë e rëndë.
Në dimër, përrenj e lumenj
bartën gjakun tonë.

.
Dimri stinë e zymtë,
me dhëmbë shtrigash.
Shumë prindër la pa fëmijë,
e shumë fëmijë pa prindër.

.
Ne, kokëkrisurit,
kur gjithë bota mbjell në pranverë
e korr në verë,
mbjellim dhe korrim në dimër,
nëpër dëborë e acar.

.
Inate të vjetra e të reja,
ku do të na çojnë?

ARIF EJUPI

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) në Kosovë i ka miratuar mbi 70 mijë aplikime për regjistrimin e votuesve jashtë Kosovës për zgjedhjet e parakohshme parlamentare të 28 dhjetorit.

Lajmin e ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë, zëdhënësi i KQZ-së, Valmir Elezi.

“Sipas të dhënave preliminare, gjatë periudhës 11-ditore (26 nëntor – 6 dhjetor) përmes platformës elektronike të KQZ-së, janë pranuar mbi 84.700 aplikime për regjistrim për votim jashtë Kosovës, prej të cilave janë aprovuar rreth 71.900 ndërkaq janë refuzuar rreth 6.700. Në vlerësim e sipër janë rreth 5.900 aplikime”, ka thënë Elezi në disa përgjigje me shkrim.

Ai ka bërë të ditur se pjesa më e madhe e votuesve janë regjistruar për të votuar përmes postës, mbi 51.000 sosh, për të dërguar pakon me fletëvotim në ndonjërën nga adresat e kutive postare jashtë Kosovës dhe rreth 2.500 të tjerë janë regjistruar për të dërguar pakon me fletëvotim në kutinë postare të KQZ-së në Kosovë.

“Rreth 18.000 shtetas janë regjistruar për të votuar fizikisht në ndonjërën nga përfaqësitë diplomatike”, ka thënë mes tjerash Elezi.

Në zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit të këtij viti, KQZ-ja pati regjistruar afro 105 qytetarë në diasporë për të votuar në atë proces.

Në ato zgjedhje, Kosova e ka organizuar për herë të parë votimin fizik nëpër përfaqësitë diplomatike, përkatësisht në 16 ambasada dhe 14 konsullata në 19 shtete të ndryshme të botës.

Zgjedhjet e parakohshme mbahen pasi për partitë politike të Kosovës ishte e pamundshme që të arrinin konsensus për të ecur përpara, pas rezultatit të zgjedhjeve të 9 shkurtit, meqë asnjëra parti nuk arriti t’i siguronte numrat e nevojshëm për të qeverisur e vetme.

Lëvizja Vetëvendosje doli e para dhe fitoi 48 ulëse në Kuvend, duke i lënë prapa Partinë Demokratike të Kosovës me 24 ulëse, Lidhjen Demokratike të Kosovës me 20, Listën Serbe me nëntë dhe koalicionin mes Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës dhe Nismës Socialdemokrate, me tetë të tilla.

Ulëset tjera ishin të rezervuara për pakicat.

Disa parti në Kosovë kanë qenë në favor të caktimit të 28 dhjetorit si datë për zgjedhje, me arsyetimin se shumë shtetas të Kosovës nga diaspora kthehen në vendlindje në kohën e festave.

Në mesin e tyre ka qenë Lëvizja Vetëvendosje, e cila i ka fituar shumicën e votave të diasporës më 9 shkurt.

Disa parti tjera kanë përmendur problemet eventuale që mund të dalin me monitorimin e procesit më 28 dhjetor, pasi një pjesë e vëzhguesve ndërkombëtarë mund të mos jenë të angazhuar, marrë parasysh që një pjesë e madhe e botës është në periudhë pushimesh.

Megjithatë, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani e ka arsyetuar vendimin e saj, duke thënë se KQZ-së i është dashur kohë për t’u përgatitur, meqë vendi i ka mbajtur edhe dy procese tjera zgjedhore në tetor dhe nëntor – dy runde të zgjedhjeve lokale./REL

4 Dhjetor 2025

Fjalimi i Shirley Cloyes DioGuardi-t në Ditën e Pavarësisë në Çikago

I dashuri mik dhe përkrahës,

Joe DioGuardi dhe unë e vlerësuam thellësisht vendimin e Edon Shaqirit dhe Taip Beshirit, udhëheqësve të Komunitetit Shqiptaro-Amerikan të Illinoisit, që të na presin për të festuar Ditën e Pavarësisë së Shqipërisë në Çikago më 28 nëntor dhe për t’i njohur publikisht arritjet tona që nga themelimi i Ligës Qytetare nga Joe pasi ai u largua nga Kongresi në vitin 1989, dhe që kur unë u bashkova në vitin 1994 si ish-botuese librash ku kam botuar një nga librat e parë mbi rënien e Jugosllavisë.

Bashkëngjitur është fjalimi që mbajta më 29 nëntor para shqiptaro-amerikanëve që morën pjesë në një aktivitet të nënshkrimit të librave për librin “Përpjekja për lirinë e shqiptarëve dhe fundi i Jugosllavisë: I Nderuari Joseph J. DioGuardi dhe LQSHA 1985-1993, Një përzgjedhje dokumentesh historike, Prezantuar dhe redaktuar nga Faton Bislimi”:

Kam nderin dhe privilegjin që sonte të jem me ju, dhe përsëri dëshiroj të njoh rolin që Edon Shaqiri dhe Taipi Beshiri, udhëheqësit e Komunitetit Shqiptaro-Amerikan të Illinois, kanë luajtur në realizimin e kësaj mbrëmjeje.

Ky është potenciali që të jetë një moment historik, dhe duke na u bashkuar në Çikago, ju mund të bëheni pjesë e tij, sepse ka ardhur koha për ri-afirmimin e rolit unik që shqiptarët kanë luajtur duke jetuar krah për krah në harmoni për shekuj me radhë në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mal të Zi, Luginën e Preshevës (Serbia jugore) dhe Çamëri (Greqia veriore). Siç thashë mbrëmë, ne jemi në rrezik ta humbasim këtë realitet unik dhe duhet ta ri-përqafojmë atë.

Sikurse e dini, unë nuk kam lindur shqiptare, por dua që të dini se si e takova Joe DioGuardin dhe si arrita ta përqafoj kauzën kombëtare shqiptare. Unë kam lindur në Shtetet e Bashkuara nga një babë, familja e
të cilit erdhi nga Anglia në koloninë e parë amerikane në vitin 1644 dhe nga një nënë, stërgjyshërit e së cilës erdhën nga Anglia, Skocia dhe Gjermania në shekullin e 19-të.

Faktori kryesor në fëmijërinë time që do të ndikonte në të ardhmen time ishte arrestimi dhe gjyqi i Adolf Eichmann, udhëheqësit nazist i cili menaxhoi dëbimin e gjashtë milionë hebrenjve në kampet e shfarosjes
gjatë Luftës së Dytë Botërore. Isha dhjetë vjeç kur pashë fotografi në faqen e parë të The New York Times të furrave në Auschwitz që hidhnin kufomat e hebrenjve pasi ata ishin vrarë me gaz. I pyeta prindërit e mi se si mund të kishte ndodhur kjo. U preka thellësisht dhe realiteti i Holokaustit nazist do të drejtonte zgjedhjet e jetës sime.

Pasi e mora diplomën Bachelor të Arteve nga Kolegji Oberlin dhe një diplomë Master të Teologjisë në teologji sistematike dhe kulturë nga Unioni Seminarin Teologjik, fillova karrierën time në botimin e librave. Menjëherë pasi u bëra botuese e Lawrence Hill Books, të specializuar në politikën amerikane dhe ndërkombëtare, diktatori serb Sllobodan Millosheviq u ngrit në pushtet. Në qershor të vitit 1989, Millosheviqi katapultoi vëmendjen ndërkombëtare kur mbajti një fjalim në fushën e “Zogjve të Zinj”, duke shënuar 600-vjetorin e Betejës së Kosovës që ishte zhvilluar në këtë vend në vitin 1389 dhe duke paralajmëruar qëllimin e tij për të pushtuar Kosovën. Vetëm për shkak të përpjekjeve të Joe DioGuardit dhe Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane, ai u devijua për pushtimet e tjera në Ballkan, së pari në Slloveni, pastaj në Kroaci, duke e çuar luftën në Bosnjë në vitin 1993.

Në fund të vitit 1991, e dija se duhej të ndërmerrja veprime. Brezi i gjyshërve të mi nuk kishte arritur t’i ndalte nazistët. E dija se brezi im duhej ta ndalte Millosheviqin, Hitlerin e ri. Si pasojë, fillova punën në një libër të ri, një antologji të titulluar “Makthi Etnik i Jugosllavisë”, me kapituj të kontribuar nga anëtarë të opozitës së Millosheviqit brenda ish-Jugosllavisë, shumica e të cilëve duhej të përktheheshin në anglisht.

Gjithashtu kuptova se përfundimisht do të lija botimin për të luajtur një rol në qeverinë amerikane. Dhe kështu, unë dhe Joe patëm fatin të takoheshim në fund të vitit 1993, kur një nga autorët e mi (një amerikan që
po përgatitej të shkruante një libër për Kosovën) e ftoi atë në një hotel në Manhattan dhe mua një orë më vonë. Por Joe doli të ishte një orë me vonesë. Ne filluam të flisnim dhe pjesa tjetër është histori. Për tridhjetë vjet,
ne nuk kemi pushuar së foluri dhe së punuari për të zgjidhur çështjen kombëtare shqiptare në kohën tonë.

Vazhdova të punoj me Ligën Qytetare Shqiptaro-Amerikane dhe të kontribuoj në disa pika vendimtare të kthesës. E para ishte në vitin 1998, kur punova me Partinë Radikale Trans-nacionale në Itali, të udhëhequr nga
anëtarja e Parlamentit Evropian Emma Bonino, për të sjellë diktatorin serb Sllobodan Millosheviq në Hagë. Në mars të atij viti, parandalova kriminalizimin e UÇK-së (Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës) duke i informuar
anëtarët e Kongresit Amerikan se duhej të përballeshin me të dërguarin amerikan për Ballkanin, Robert Gelbard, i cili i kishte dhënë Millosheviqit dritën e gjelbër për të pushtuar Drenicën dhe për të masakruar shqiptarët e Kosovës duke e përshkruar në mënyrë të rreme UÇK-në si një organizatë “terroriste”. Gelbard u detyrua në një seancë dëgjimore të Komitetit të Marrëdhënieve Ndërkombëtare të Dhomës së Përfaqësuesve të tërhiqte deklaratën e tij, dhe brenda natës përpjekja për të kriminalizuar UÇK-në në shtypin perëndimor u ndal dhe armët vërshuan në Kosovë në mbrojtje tëpopullit shqiptar.

Në vitin 2003, unë shkrova legjislacionin në mbështetje të pavarësisë së Kosovës. Pse u deshën pesë vjet për t’u miratuar? Ky ishte rezultat i refuzimit të vazhdueshëm të Departamentit të Shtetit të SHBA-së për ta
çliruar Kosovën nga gjenocidi serb, duke i bërë thirrje Kosovës të përmbushë “standardet” përpara se të njihet “statusi” përpara se të njihej pavarësia dhe duke këmbëngulur që të heshtnim për pavarësinë e
Kosovës. Unë bëra thirrje për fillimin e një fushate ndërkombëtare, të quajtur “Thyerja e Heshtjes”, e cila u zhvillua në Kosovë nga Faton Bislimi, i cili është këtu në audiencë sonte. Një milion nënshkrime në mbështetje të pavarësisë së Kosovës iu dorëzuan Kongresit të SHBA-së në vitin 2004.

Në vitin 2005, dëshmova në një seancë dëgjimore në Kongres me Peshkopin Katolik të Kosovës, Mark Sopi, dhe biografin e autorizuar të Nënë Terezës, Dom Lush Gjergji, që do të shënonte pikën e kthesës në të
ardhmen e Kosovës. Kur Peshkopi Sopi tha duke u përgjigjur pyetjes së kongresistit Dana Rohrabacher se 200,000 shqiptarë katolikë nuk kishin frikë për sigurinë e tyre duke jetuar në një vend me shumicë laike
myslimane, përpjekjet serbe për të bllokuar mbështetjen e qeverisë amerikane për pavarësinë e Kosovës u ndalën. Megjithatë, do të duheshin edhe tre vjet të tjera që qeveria amerikane ta njihte zyrtarisht pavarësinë e
Kosovës, më 17 shkurt 2008. Dhe, tragjikisht, do të rezultonte të ishte pavarësi vetëm në emër, sepse pesë vende të Bashkimit Evropian refuzuan ta njihnin Kosovën si të pavarur nga Serbia deri më sot.

Tani dua të komentoj se ku ndodhen shqiptarët sot. Gjatë luftës së Kosovës, shqiptarët kudo u bashkuan dhe e gjithë bota perëndimore u ngrit në mbështetje të Kosovës dhe shqiptarëve përballë gjenocidit serb. Por jo
shumë kohë pas luftës, dhe veçanërisht pasi Millosheviqi u dorëzua në Gjykatën e Krimeve të Luftës në Hagë në vitin 2001, bota shqiptare filloi të fraksionohej. Shqiptarët filluan të identifikoheshin vetëm me vendin e
origjinës, qytetin, fshatin, familjen, partinë politike dhe udhëheqësit politikë individualë.

Në të njëjtën kohë, dhe sikur që e dini, Beogradi nisi fushatën më të madhe të propagandës antishqiptare ndonjëherë, dhe u krijua një barazi e rreme në skenën botërore midis terrorizmit të sponsorizuar nga shteti i Serbisë kundër kosovarëve dhe Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Beogradi arriti të ketë sukses sepse Perëndimi dështoi të këmbëngulte që Serbia të de-nazifikohej dhe gjithashtu dështoi t’i jepte Kosovës pavarësinë dhe
integrimin e saj në Ballkanin Perëndimor dhe në Bashkimin Evropian. Në qendër të fushatës së Serbisë ishte përshkrimi i shqiptarëve si një forcë terroriste myslimane, potencialisht fundamentaliste në zemër të Evropës.

Kjo është arsyeja pse Joe, unë dhe anëtarët e Bordit të Drejtorëve të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane kemi punuar për shumë vite për të treguar të vërtetën rreth historisë dhe kulturës së botës shqiptare – për të zbuluar, siç bëra në fjalimin tim para Kombeve të Bashkuara në vitin 2014, se shqiptarët janë katolikë romakë, të krishterë ortodoksë, myslimanë laikë dhe hebrenj që jetojnë krah për krah në harmoni për shekuj me radhë dhe se shqiptarët janë forca më pro-perëndimore dhe pro-amerikane në Evropë dhe në botë.

Për këtë arsye, unë besoj se është përgjegjësia dhe detyrimi ynë të bëjmë atë që motrat dhe vëllezërit tanë në Ballkan nuk janë në gjendje ta bëjnë.

Në Shtetet e Bashkuara, mund të jesh shqiptar dhe amerikan. Mund të flasësh shqip dhe anglisht, dhe çdo gjuhë tjetër, për këtë çështje. Në Shtetet e Bashkuara, mund të valëvitësh flamurin amerikan dhe flamurin
shqiptar në privatësinë e shtëpisë tënde ose në publik. Në Amerikë, mund të shprehësh pikëpamjet e tua politike pa frikë. Mund të debatosh realitetet e shqiptarëve në Ballkan. Dhe mund t’i bësh të gjitha këto pa frikën e
arrestimit, torturës, burgosjes, dëbimit dhe gjenocidit – realiteti me të cilin janë përballur shqiptarët në Ballkanin Perëndimor për 150 vitet e fundit dhe me të cilin disa shqiptarë ende përballen në një pjesë të Evropës
Juglindore sot.

Kjo është arsyeja pse unë besoj se është përgjegjësia dhe detyrimi ynë t’u drejtohemi amerikanëve dhe evropianëve që nuk janë shqiptarë për t’iu ndihmuar atyre që të kuptojnë se ajo që po ndodh në Ballkan do të ndikojë në atë që po ndodh në Evropë dhe Amerikë, dhe për këtë arsye të njohim rëndësinë e asaj që tha senatori i atëhershëm Joe Biden në një aktivitet të Ligës Qytetare Shqiptaro-Amerikane në vitin 2002: “Se derisa të pranojmë dhe mbrojmë legjitimitetin etnik të shqiptarëve në Ballkan, të gjitha pjesët e rajonit do të shkatërrohen dhe Perëndimi do ta paguajë shtrenjtë.”

Por sot sfida nuk po vjen nga amerikanët jo-shqiptarë; po vjen nga shqiptarët e Kosovës. Ashtu siç po largohet rryma nga mbështetja evropiane për qeverinë e Serbisë dhe po kthehet drejt njohjes evropiane të rolit që qeveria e Kosovës ka luajtur si një komb demokratik në Evropën Perëndimore, partitë e vogla politike në Kosovë po refuzojnë të njohin rezultatet e zgjedhjeve të shkurtit 2025 të fituara nga kryeministri Albin Kurti.

Sfida po vjen edhe nga një pjesë e Evropës dhe qeveria amerikane.

Qeveria e Kosovës mund të japë një kontribut të madh në ndalimin e ndërhyrjes së Rusisë në Evropën Perëndimore në një mënyrë paqësore. Por nuk mund ta bëjë këtë nëse detyrohet të pranojë krijimin e Asociacionit
të komunave serbe përpara se qeveria serbe ta njohë Kosovën si një komb të pavarur. Kryeministri Kurti e ka mbajtur këtë qëndrim përkundër të gjitha gjasave.

Koha po kalon për të ardhmen e shqiptarëve në Ballkan. Ju mund të bëni ndryshimin. E ardhmja është në duart tona. Faleminderit shumë.