Marrja e fabrikës së çelikut nga Rusia në Mariupol, ku qindra ushtarë përfunduan luftën e tyre pas një rrethimi rraskapitës, do të përfaqësojë një fitore simbolike për Kremlinin në këtë fazë të pushtimit të Ukrainës në vend të një përparimi të rëndësishëm ushtarak, thanë analistët.
Rusia veçse ka kontrolluar Mariupolin që nga mesi i prillit me përjashtim të 11 kilometrave katrorë të hapësirës së fabrikës Azovstal, ku qindra luftëtarë po qëndronin në tunelet dhe bunkerët nëntokë, teksa kjo fabrikë u shndërrua në simbol të rezistencës së Ukrainës kundër fqinjit shumë më të fuqishëm.
Analistët ushtarakë thanë se forcat e armatosura të Ukrainës nuk kishin asnjë shans real që t’i shpëtonin luftëtarët në bastionin e fundit të rezistencës në qytetin e shkatërruar pas pothuajse tre muajsh të pushtimit rus të Ukrainës që nisi më 24 shkurt.
Mariupoli, qyteti i dytë më i madh në rajonin e Donjeckut, gjendet në një vend strategjik në brigjet e Detit Azov dhe shtrihet nga kufiri rus në lindje deri në kepin që lidh Ukrainën me Krimenë e kontrolluar nga Rusia. Marrja e këtij qyteti i mundëson Rusisë që të ketë një “urë tokësore” për në Gadishullin e Krimesë.
Ukraina njoftoi më 16 maj se u kishte bërë thirrje trupave të saj në Azovstal që të ndalonin së rezistuari. Ministria e Mbrojtjes tha se 264 luftëtarë, përfshirë edhe 53 të plagosur rëndë, u larguan nga fabrika dhe u dërguan në territore të kontrolluara nga rusët. Rusia, që paraqiti një numër të ndryshëm të ushtarëve, tha se ata “dorëzuan armët”.
Ministria ruse e Mbrojtjes tha më 19 maj se 771 luftëtarë ukrainas në fabrikën Azovstal janë “dorëzuar” gjatë 24 orëve të fundit, duke bërë që numri i përgjithshëm i tyre të arrijë në 1,730 që prej 16 majit. Autoritetet ukrainase nuk e kanë konfirmuar një informacion të tillë.
“Në terma praktikë, fundi i rrethimit në Azovstal nuk e ndryshon shumë trajektoren e luftës”, tha për Radion Evropa e Lirë, Robert Person, profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Akademinë Ushtarake amerikane, West Point.
“Me kontrollin e pjesës tjetër të Mariupolit, që Rusia e ka bërë për disa javë tani, Kremlini veçse ka urën e tij tokësore për në Krime. Azovstali në të vërtetë në këtë aspekt nuk ka shumë rëndësi”, tha Person, i cili nuk përfaqëson Departamentin amerikan të Shtetit.
“Propagandë maksimale vendore”
Luftëtarët në Azovstal bënë që për disa javë mijëra forca ruse të përqendroheshin te ta, duke i dhënë ushtrisë ukrainase kohë që të luftojë dhe të zmbrapsë forcat ruse në zona të tjera të luftës, si për shembull në Kiev dhe përreth tij, si dhe në Harkiv, qytetit të dytë më të madh ukrainas, që gjendet në lindje të vendit.
“Edhe pse [presidenti rus, Vladimir] Putin do të përfitojë maksimalisht nga propaganda e brendshme për marrjen e Mariupolit, kjo është një Fitore e Pirros që vjen me kosto të madhe. Lufta e stërzgjatur në qytet ka ndikuar në fuqinë e ushtrisë ruse, në armatime dhe pajisje”, theksoi Person.
Udhëheqja ushtarake ukrainase tha se mbrojtësit në Azovstal e detyruan Moskën që të mbante afër 20,000 trupa në Mariupol, edhe pse disa raportime sugjerojnë se numri ishte jashtëzakonisht më i vogël. Rusia veçse kishte nisur largimin e trupave nga Mariupoli, teksa Azovstali u bë bastioni i fundit i rezistencës.
Mbrojtësit janë përballur me furnizime të pakta të ushqimit dhe ujit, por edhe të ilaçeve dhe pajisjeve kirurgjike. Fati i tyre u bë subjekt i lajmeve të përditshme në Ukrainë dhe jashtë saj, me thirrjet që ata të lejoheshin të largohen.
“Prania e atyre forcave në Azovstal ishte simbol se Ukraina nuk e kishte humbur krejtësisht fushatën dhe vazhdonte të paraqiste problem, me të cilin rusët duhet të merreshin”, tha Stephen Flanagan, ekspert në institutin RAND Corporation, me seli në Shtetet e Bashkuara.
“Një seri disfatash”
Zyrtarët, analistët dhe agjencitë perëndimore të inteligjencës kanë thënë se kur urdhëroi nisjen e pushtimit, Putin kishte pritur që forcat ruse ta merrnin shpejt kontrollin e Kievit dhe qyteteve të tjera kyçe ukrainase. Po ashtu, ata thanë se presidenti rus dhe bashkëpunëtorët e tij të ngushtë besonin se forcat ruse në shumë raste do të mirëpriteshin krahëhapur.
Në vend të kësaj, forcat ruse janë përballur me rezistencë të ashpër dhe kanë përjetuar humbje të mëdha në njerëz dhe humbje të mëdha materiale. Ata u tërhoqën përgjatë kufirit në veri pasi dështuan që ta merrnin Kievin dhe nuk kanë qenë në gjendje që ta pushtojnë Harkivin. Po ashtu, forcat e Moskës po përballen me probleme në ofensivën e tyre në rajonet Donjeck dhe Luhansk, një zonë që njihet edhe si Donbas.
Forcat ruse kanë pësuar një prej disfatave të tyre më të mëdha në betejë, kur dhjetëra makina, përfshirë tanke dhe ndoshta edhe qindra ushtarë, u vranë nga forcat ukrainase, teksa forcat e Moskës tentuan që ta kalonin një lumë.
“Pas një seri disfatash, kjo është diçka që sigurisht se do të jetë një plus i madh për Putinin”, tha Glen Howard, president i Fondacionit Jamestown, me seli në Uashington.
“Një pjesë e madhe e kësaj lufte ka të bëjë me propagandën”, tha ai.
Mariupoli, shumica e të cilit është rrafshuar nga bombardimet ruse, është qyteti më i madh ukrainas që Rusia e ka marrë nën kontroll qëkur ka nisur pushtimin në shkallë të gjerë. Më 21 prill, Putin e shpalli “të çliruar” qytetin edhe pse qindra trupa ukrainase ende po rezistonin brenda Mariupolit.
Rusia vazhdoi të sulmonte fabrikën me qëllim që të detyronte forcat që të kapitullonin. Ukraina ndoshta ka synuar që ta vazhdojë rezistencën në Azovstal deri pasi Rusia të shënonte Ditën e Fitores, në mënyrë që t’i mohonte mundësinë Putinit që ta përdorte si mjet propagande më 9 maj, kur shënohet mposhtja e Gjermanisë Naziste në Luftën e Dytë Botërore.
Faktori Azov
Por, Rusia tani mund ta prezantojë marrjen e Mariupolit dhe Azovstalit – ku shumica e luftëtarëve ishin të batalionit Azov të Ukrainës – si fitore të madhe.
Putin ka përdorur sfondin e ekstremit të djathtë të këtij batalioni në përpjekjet e tij për të justifikuar pretendimet e rreme se Ukraina udhëhiqet nga “nazistët”, një prej arsyeve kryesore që ai ka përdorur për të justifikuar pushtimin e Ukrainës.
Batalioni Azov ishte formuar në maj të vitit 2014, disa javë pas shpërthimit të luftës midis separatistëve pro-rusë dhe forcave qeveritare ukrainase në Donbas, pasi Moska aneksoi Krimenë.
I përbërë nga vullnetarët, ky batalion i ka rrënjët në ideologjinë e ekstremit të djathtë dhe në Shtetet e Bashkuara, shteti që mbështet më së shumti forcat e armatosura ukrainase, kishte ndaluar që armët amerikane të dërgoheshin tek anëtarët e Azovit dhe ua ndaloi që të merrnin pjesë në stërvitjet ushtarake të udhëhequra nga SHBA-ja për shkak të ideologjisë së ekstremit të djathtë.
Azov dhe batalionet e tjera të vullnetarëve që ishin jashtë radhëve ushtarake, bënë luftime të ashpra në ditët e para të luftës në Donbas, dhe atëbotë pamundësuan që forcat e mbështetura nga Rusia të merrnin kontrollin e Mariupolit. Azov zyrtarisht u inkorporua në Gardën Kombëtare ukrainase më vonë më 2014.
Megjithëse, ky batalion përbën vetëm një pjesë të vogël të forcave luftuese të Ukrainës dhe nuk ka fuqi politike, Putin e ka përdorur sfondin e ekstremit të djathtë të kësaj njësie, duke i thënë popullit në Rusi se ushtarët janë dërguar në Ukrainë për t’i larguar neo-nazistët në këtë shtet fqinj.
Disa analistë thanë se ata presin që autoritetet ruse të paraqesin në televizionin shtetëror imazhin e ushtarëve nga Azovstali dhe t’i përdorin ata për të avancuar narrativët e rremë të Kremlinit.
Zëvendësministrja ukrainase e Mbrojtjes, Hanna Malyar, ka thënë se ka shpresë që luftëtarët do të mund të këmbehen me të burgosurit rusë të luftës, që mbahen nga Ukraina.
Por, Vyacheslav Volodin, aleat i Putinit nga partia në pushtet Rusia e Bashkuar, i cili shërben si kryetar i Dhomës së Ulët të Parlamentit rus, pa ofruar ndonjë dëshmi, tha se në mesin e mbrojtësve të Azovstalit kishte “kriminelë lufte” dhe se ata, sipas tij, nuk duhet të këmbehen me të burgosur të tjerë, por duhet të dalin para drejtësisë.
Ndikimi ushtarak
Përtej simbolizmit, marrja e Azovstalit dhe Mariupolit do të ketë ndikim politik, por analistët thanë se ky ndikim do të jetë i kufizuar.
“Nuk pres që kjo të krijojë përparësi në masë të madhe për rusët, por gjithsesi se do t’iu ndihmojë pasi më shumë pajisje, më shumë furnizime do të mund të lëvizin më lirshëm dhe [Rusia] mund të përdorë ushtarët [që i kishte vendosur në Mariupol] në ofensivë në veri”, tha për Radion Evropa e Lirë, Mark Cancian, një kolonel në pension i ushtrisë amerikane.
“Shumica e forcave ruse në Mariupol veçse janë dërguar në atë drejtim, por tani Rusia do të jetë në gjendje të dërgojë edhe trupat e mbetur”, tha Cancian, i cili është këshilltar i lartë në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare me seli në Uashington.
Rusia, po ashtu, do të jetë në gjendje të hapë portin e Mariupolit për të lejuar që të vijnë furnizimet dhe pajisjet për forcat ruse brenda qytetit dhe në Donbas, rajon që tani është fokusi kryesor i ofensivës së Rusisë.
“Mariupoli ka një port të jashtëzakonshëm që do t’i ndihmojë logjistikës ruse, e cila ka qenë e tmerrshme gjatë kësaj fushate”, tha Cancian.
Megjithatë, zyrtarët ukrainas thanë se anijet e fundosura ukrainase dhe minat po i pengojnë forcat ruse që ta rihapin menjëherë portin. Howard nga RAND Corporation, tha se Rusisë do t’i duhen muaj derisa të jetë në gjendje ta bëjë këtë port operacional për përdorim ushtarak.
Në mars, Rusia mori kontrollin e qytetit më të vogël në Detin Azov, Berdijanska dhe tani po përdor portin atje për të furnizuar forcat e saj.
Sa i përket vlerës simbolike apo të propagandës së fundit të rezistencës së Ukrainës në fabrikën e çelikut, “koha po kalon”, tha Person.
“Putin do të jetë në gjendje të përfitojë nga ky sukses derisa forcat ruse të përballen me pengesën e ardhshme të madhe, pas së cilës, Azovstal do të jetë një kujtim i largët për shumicën e rusëve”, tha ai.
“Por, për ukrainasit, kujtimi i rrethimit të Mariupolit do të shërbejë si një thirrje për brezat që do të vijnë”.
Gazetarja Klodiana Lala ka deklaruar se skandali i zbuluar në Agjencinë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit (AKSHI) është një nga më të rëndët e viteve të fundit, ndërsa pasojat e tij pritet të ndihen më vonë.
Sipas saj, hetimet kanë nxjerrë në pah se Ergys Agasi, në bashkëpunim me Ermal Beqirin, kompanitë e të cilëve kanë përfituar pjesën më të madhe të tenderëve, dyshohet se kanë urdhëruar rrëmbimin e biznesmenit Gerond Meçe.
Ky i fundit, sipas Lalës, është marrë peng poshtë banesës së tij nga persona të veshur me uniforma policie dhe me logo të Byrosë Kombëtare të Hetimit (BKH).
Sipas Lalës, Meçe u thirr nga SPAK për ta marrë në pyetje. “Ai refuzon të flasë për rrëmbimin, por kur i tregojnë videon dhe vihet para faktit, ka treguar momentin e rrëmbimit, por pa dhënë detaje”, tha Lala.
Klodiana Lala: Skandali që ka ndodhur në AKSHI është një nga më të rëndat. Pasojat e këtij skandali do të ndihen më vonë. Hetimet kanë treguar që Ergys Agasi në bashkëpunim me Ermal Beqirin, kompanitë e të cilëve kanë fituar pjesën e luanit kanë urdhëruar marrjen peng të biznesmenit Gerond Meçe, i cili është marrë peng poshtë banesës së së tij nga persona me uniforma policie dhe me logon e BKH. Është mbajtur peng dhe nën shantazh për disa orë dhe më pas është dërguar në Elbasan. Rrëmbyesit nuk janë identifikuar deri tani, por nuk e dimë nëse janë policë apo jo. Kur është marrë peng është detyruar të tërheqë ankimimet nga disa procedura tenderuese. Ai ka tërhequr ankimimet. Është ndërhyrë në e albania dhe kur operacioni është kryer me sukses Gerond Mece është lënë i lirë në një fashat të thellë të Elbasanit. Ai nuk e ka denoncuar sepse kur je përballë bandave kriminale të rrezikohet jeta. Familjarët e tij kishin kërkuar azil jashtë vendit. Panorama
Aktivisti i njohur bjellorus i të drejtave të njeriut dhe laureati i Çmimit Nobel, Ales Byalyatski.
Shërbimi i Bjellorusisë i REL-it
Aktivisti i njohur bjellorus i të drejtave të njeriut dhe laureati i Çmimit Nobel, Ales Byalyatski, e dinte se do t’i ndodhte edhe atij. Kolegët e tij aktivistë po ngacmoheshin dhe arrestoheshin. Ai thjesht nuk e dinte se kur ishte radha e tij.
Në korrik të vitit 2021, ajo ditë erdhi për themeluesin dhe drejtuesin e kamotshëm të Qendrës së të Drejtave të Njeriut, Pranvera, kur ai u arrestua gjatë shtypjes së paparë pas protestave të mëdha kundër zgjedhjeve të kontestuara presidenciale të vitit 2020, të cilat shumë në Bjellorusi dhe jashtë saj i kanë cilësuar si të manipuluara.
“Ne atëherë folëm për largimin nga Bjellorusia”, i tha Byalyatski Shërbimit bjellorus të Radios Evropa e Lirë (REL) disa ditë pasi u lirua më në fund nga një burg bjellorus më 13 dhjetor, si pjesë e një marrëveshjeje të ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara, e cila çoi në lirimin e gjithsej 123 të burgosurve nga paraburgimi i sundimtarit autoritar Aleksandr Lukashenko.
“Por, ndjeva se, si drejtues i një organizate që tashmë po shtypej, do të ishte gabim të ikja. Vullnetarët tanë po burgoseshin, kolegët tanë po shënjestroheshin. Duhej të qëndronim dhe ta përballonim goditjen së bashku”, tha ai.
Mbrojtësi i të drejtave të njeriut, 63 vjeç, e përshkroi burgosjen e tij – e cila zgjati rreth 4 vjet e gjysmë – si sprovë personale dhe njëkohësisht vazhdim të punës së jetës së tij: dëshmimin e shtypjes.
“Paramendoni të shikoni debate televizive për atë nëse dikush si Donald Trump mund ta fitojë Çmimin Nobel për Paqen, ndërkohë që një laureat i Nobelit është ulur pranë jush në një stol burgu”.
Ales Byalyatski
Byalyatski tha se ishte i përgatitur mendërisht për arrestimin. Duke qenë se kishte shërbyer më parë një dënim në një qendër paraburgimi në Minsk në vitin 2011, kthimi në burg iu duk si ajo që ai e quajti “deja vu”.
Ajo që nuk e kishte parashikuar ishte kohëzgjatja e burgimit. Ai u dënua me 10 vjet.
Sipas Byalyatskit, zgjatja e burgimit u ndikua nga ngjarje të jashtme, më së shumti nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia në fund të shkurtit 2022.
Ky pushtim u nis pjesërisht nga territori bjellorus dhe, sipas Byalyatskit, e largoi vëmendjen e botës nga shtypja që po ndodhte brenda Bjellorusisë, duke ia mundësuar regjimit t’i ashpërsojë metodat e tij.
“Ne u bëmë pengje”, tha ai. “Të burgosurit politikë në Bjellorusi nuk janë të burgosur të zakonshëm. Ne jemi më afër të qenët robër të luftës”.
Mbajtja në robëri
Byalyatski theksoi se drejtuesit e Pranverës i kishin parashikuar arrestimet dhe ishin përgatitur për vazhdimësi.
Anëtarë më të rinj të stafit u zhvendosën jashtë vendit dhe rifilluan menjëherë punën, duke hapur zyrën e parë të huaj të organizatës në kryeqytetin lituanez, Vilnius. Derisa mbrojtësit e burgosur të të drejtave të njeriut nuk mund të vepronin në kuptimin tradicional, ai tha se vetë burgosja e tyre u shndërrua në një formë dëshmie.
“Prania e mbrojtësve të të drejtave të njeriut dhe e gazetarëve në burg është treguesi më i qartë se demokraci nuk kishte më atje”, tha ai. “Burgosja jonë tregoi gjendjen e vërtetë në Bjellorusi”.
Byalyatski e bëri një krahasim me shtypjen e epokës staliniste ndaj intelektualëve bjellorusë në vitet 1920 dhe 1930, duke theksuar se historia kishte po përsëritej plotësisht, edhe pse kushtet e sotme ndryshojnë nga ato të një shekulli më parë.
Çmimi Nobel për Paqe prapa grilave
Byalyatski po shqyrtonte materialet e çështjes së tij penale kur mësoi se ishte shpallur bashkëfitues i Çmimit Nobel për Paqe 2022, së bashku me grupin rus për të drejtat e njeriut, Memorial, dhe Qendrën për Liritë Civile të Ukrainës.
Një i burgosur tjetër ia kumtoi i pari lajmin në një korridor. Më pas, avokati i tij e konfirmoi.
“U trondita”, tha ai. “Nuk kisha menduar kurrë për Çmimin Nobel. Por, e kuptova menjëherë se nuk ishte çmim personal”.
“Ky është sistem sovjetik i bërë për t’i thyer njerëzit. Ai zbatohet ndaj të gjithë të burgosurve, por të ndaluarit politikë shënjestrohen me një egërsi të veçantë”.
Ales Byalyatski
Ai e përshkroi çmimin si njohje simbolike të lëvizjes protestuese bjelloruse dhe të mbrojtësve të të drejtave të njeriut në Bjellorusi, Rusi dhe Ukrainë. Ashtu si çmimet e mëparshme që u janë ndarë figurave si Andrei Saharov, Byalyatski tha se Çmimi Nobel nxori në pah shkeljet sistematike, e jo arritjet individuale.
Në mesin e të burgosurve, lajmi u prit me nderim heshtur.
“Paramendoni të shikoni debate televizive për atë nëse dikush si Donald Trump mund ta fitojë Çmimin Nobel për Paqe, ndërkohë që një laureat i Nobelit është ulur pranë jush në një stol burgu”, tha ai. “Ishte e pabesueshme”.
Autoritetet e burgut, megjithatë, nuk e trajtuan ndryshe. Ai tha se iu nënshtrua poshtërimeve të përditshme, kontrolleve dhe qortimeve disiplinore e ndëshkimeve – gjithsej 23 – për shkelje të vogla si këpucë të pa shkëlqyera ose sepse nuk përshëndeste ndonjë oficer.
“Pas lirimit, ata konfiskuan gjithçka”, tha Byalyatski. “Letrat e mia, ditarin tim, më shumë se 300 faqe shënimesh dhe kujtimesh. Të gjitha u shkatërruan”.
Kushte të vështira burgu
Derisa tha se nuk ishte torturuar fizikisht, Byalyatski përshkroi kushtet e burgut si çnjerëzore: izolim të zgjatur, qeli të ftohta, privim nga gjumi dhe qeli ndëshkuese, ku të ndaluarit detyroheshin të qëndronin në këmbë për orë të tëra.
“Ky është sistem sovjetik i bërë për t’i thyer njerëzit”, tha ai. “Ai zbatohet ndaj të gjithë të burgosurve, por të ndaluarit politikë shënjestrohen me një egërsi të veçantë”.
“Më shumë se 1.000 të burgosur politikë mbeten në burg”, shtoi Byalyatski. “Ky sistem liron disa dhe arreston të tjerë. Është i pafund, për momentin”.
Pavarësisht sprovës së tij, Byalyatski është optimist. Ai beson se shtypja nuk mund ta shuajë kërkesën e shoqërisë bjelloruse për dinjitet dhe drejtësi.
“E vetmja gjë që ende funksionon në Bjellorusi janë njerëzit”, tha ai. “Kjo është një periudhë e errët, por është edhe një periudhë qëndresë”.
Pas vendimit të Gjykatës Kushtetuese, Prokuroria e Posaçme kërkon autorizimin e Kuvendit për një masë arresti ndaj numrit 2 të qeverisë, që nëse rrëzohet me votë, shënon sipas analistëve të politikës “një shpallje lufte” të mazhorancës ndaj institucioneve të drejtësisë.
Drejtuesi në detyrë i Prokurorisë së Posaçme, Altin Dumani i kërkoi të martën Kuvendit të Shqipërisë dhënien e autorizimit për heqjen e lirisë ndaj zv.kryeministres Belinda Balluku, e cila është nën akuza të përsëritura për paracaktimin e një sërë tenderash me vlerë qindra milionë euro.
Në kërkesë thuhet se SPAK synon të forcojë masat ndaj Ballukut nga ndalimi i daljes jashtë shtetit dhe pezullimi i ushtrimit të detyrës në arrest me burg/ në shtëpi.
Pasi korri një fitore të debatueshme në Gjykatën Kushtetuese, kryeministri Edi Rama është tashmë në sprovë për raportin e mazhorancës së tij me sistemin e drejtësisë.
Në një koment të shpejtë në rrjetin X, Rama e vendosi tonin te ato që i quajti “arreste pa gjyq” dhe “modë e vrazhdë” e paraburgimeve në Shqipëri, ndërsa nënkuptoi një sjellje të ndryshme nga proceset e tjera të ngjashme.
“…këtë herë na kërkohet të japim opinionin tonë, ne do të angazhohemi me të gjithë përgjegjësinë tonë përpara shqiptarëve që na dhanë 83 mandate, e do të përgatitemi për të mbajtur një qëndrim të drejtë, të qartë e të denjë, si forca udhëheqëse e vendit dhe e Reformës në Drejtësi,” shkroi Rama.
Opozita nxitoi të martën ta akuzojë kryeministrin se përmes mbrojtjes së Ballukut po i shpall luftë institucioneve të drejtësisë.
“Një vend demokratik nuk i bën presion drejtësisë duke paralajmëruar përdorimin e forcës së kartonave për të shkelur barazinë para ligjit,“ komentoi deputetja demokrate, Jorida Tabaku duke shtuar: “çdo votë kundër drejtësisë, është votë pro vjedhjes“.
Kuvendi nuk bëri asnjë njoftim publik për kërkesën e SPAK për imunitetin e Ballukut, por BIRN mësoi se deputetët ishin njoftuar që mbledhja e Këshillit për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin do të mblidhet të premten më 19 dhjetor,
Sipas rregullores së Kuvendit, ky Këshill do të shqyrtojë kërkesën e SPAK dhe do t’i japë mundësinë Ballukut që të bëjë mbrojtjen e saj.
Më pas, një raport i hartuar nga Këshilli i Mandateve, i cili i sugjeron Kuvendit të votojë pro ose kundër kërkesës së prokurorisë, votohet në seancë plenare, një proces që duhet të përmbyllet brenda një afati dy javor. Megjithatë, rregullorja parashikon gjithashtu që nëse Kuvendi nuk shprehet me vendim brenda 3 muajve, kërkesa e prokurorisë quhet e rrëzuar.
Mazhoranca e kryeministrit Edi Rama ka mbajtur qëndrime mikse ndaj kërkesave të mëparshme të Prokurorisë për të dorëzuar imunitetin për deputetët e vet.
Në vitin 2018, mazhoranca rrëzoi një kërkesë të Prokurorisë së Krimeve të Rënda për arrestimin e ish-ministrit të Brendshëm, Saimir Tahiri, i akuzuar asokohe për implikim në trafikimin e lëndëve narkotike. Tahiri dha më pas dorëheqjen dhe vuajti në qeli një dënim për shpërdorim detyre.
Ndryshe nga rasti i Tahirit, mazhoranca i ka pranuar pa asnjë diskutim kërkesat e Prokurorisë së Posaçme për heqjen e imunitetit ndaj ish.zv.kryeministrit Arben Ahmetaj dhe deputetëve socialistë, Alqi Bllako dhe Jurgis Çyrbja.
Pavarësisht forcës së kartonëve dhe hapësirave ligjore në dispozicion të mazhorancës, juristët theksojnë se Kushtetuta dhe parimet e shtetit të së drejtës kërkojnë që veprimet e Kuvendit të mos kthehen në pengesë të drejtësisë.
Avokati Gentian Serjani i tha BIRN se procedura konkrete për shqyrtimin e kërkesës për arrestimin e një deputeti është e parashikuar në nenin 118 të Rregullores së Kuvendit, por parashikimet e këtij neni mund të keqpërdoren politikisht nga mazhoranca.
“Ekziston rreziku real që mazhoranca parlamentare, nën ndikimin politik të Kryeministrit Rama, të mos votojë pro, ose të shfrytëzojë afatin tre-mujor të parashikuar në Rregulloren e Kuvendit për të mos marrë asnjë vendim, duke sjellë rrëzimin automatik të kërkesës dhe, për rrjedhojë, mosheqjen e imunitetit të Ballukut,” tha Serjani.
“Një veprim i tillë, ndonëse formalisht i mbështetur në leximin literal të Rregullores, përbën shkelje të frymës së Kushtetutës, cenon parimin e ndarjes dhe balancimit të pushteteve dhe minon funksionimin e drejtësisë penale,” shtoi ai.
Serjani sugjeron se nëse Kuvendi do të zgjedhë të përdorë këtë “klauzolë“, kjo do të binte ndesh me jurispudencën e Gjykatës Kushtetuese dhe me standardet dhe praktikën e Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut.
Serjani thekson se Kushtetuta jep garanci për barazi para ligjit dhe në këtë rast “imuniteti nuk mund të shndërrohet në instrument mbrojtjeje politike apo personale nga ndjekja penale, pasi një praktikë e tillë do të cenonte besimin e publikut në drejtësi dhe në institucionet përfaqësuese”.
Reforma në Drejtësi u votua në vitin 2016 me konsensus të përbashkët mes mazhorancës socialiste në pushtet dhe opozitës, ndërkohë që Rama e ka përdorur mbështetjen ndaj kësaj reforme si ’trofe’ në çdo fushatë zgjedhore.
Disa herë ai ka premtuar se PS nuk do të bëhet mburojë politike ndaj hetimeve të SPAK dhe se çdo i akuzuar do të përballej me drejtësinë në mënyrë personale dhe jo me pushtet politik, por këto premtime nuk përfshijnë Belinda Ballukun.
Balluku është rasti i parë kur një zyrtare kaq e lartë e qeverisë merret e pandehur nga SPAK me akuza për shkelje të barazisë në tendera me vlerë qindra milionë euro dhe vijon të qëndrojë në detyrë, ndërkohë që kryeministri ka marrë përsipër mbrojtjen e saj juridike dhe publike.
Kërkesa për arrestimin e Ballukut vjen vetëm disa ditë pasi Gjykata Kushtetuese me kërkesë të kryeministrit Rama vendosi të pezullojë efektet e vendimit të Gjykatës së Posaçme për pezullimin nga detyra të saj.
Nëse Rama vendos të rrëzojë kërkesën e SPAK për Ballukun, sipas analistëve të politikës, kjo do të ishte një shpallje e hapur lufte për drejtësinë.
Pedagogu i Shkencave Politike, Ermal Hasimja i tha BIRN se nëse mazhoranca e mbron Ballukun, e vetmja gjë që i mbetet Ramës është “përplasja me drejtësinë dhe ndërkombëtarët si sponsorë të saj”.
“Nëse refuzon heqjen e imunitetit, Rama del hapur në përplasjen me drejtësinë,“ tha Hasimja, duke e konsideruar këtë një pikë të rrezikshme për institucionet e drejtësisë.
Edhe për Rigels Xhemollarin, drejtor i organizatës “Qendresa Qytetare“, ky moment do të tregojë nëse Rama do të futet në një përplasje me drejtësinë dhe të shkojë drejt cënimit të reformës në drejtësi.
“Nga pikëpamja politike, nëse Rama vendos 83 mandatet në mbrojtje të Ballukut, kundër interesit publik ky do të jetë edhe fundi politik i qeverisë së tij, pasi mendoj se SPAK ka prova të mjaftueshme që qytetarët janë vjedhur nga veprimet e zv.kryeministres,“ tha Xhemollari.
Edhe pse ai nuk beson se kryeministri do ta refuzojë kërkesën e SPAK, parashikon gjithsesi një retorikë dhe një qasje të re ndaj drejtësisë.
Edhe Xhemollari e sheh një përplasje të Ramës me organet e drejtësisë si përplasje dhe me faktorin ndërkombëtar që mbështet reformën në drejtësi.
“Përveç faktorit të brendshëm, duhet të kemi parasysh edhe mbështetjen e fortë politike dhe teknike amerikane që ka struktura e posaçme e prokurorisë, fakt që ia vështirëson mbrojtjen me mandate të çdo politikani shqiptar të akuzuar dhe faktuar për korrupsion,“ përfundoi Xhemollari./ BIRN
Është zbardhur shkresa zyrtare e Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK), me firmën e kreut të saj, Altin Dumani, drejtuar Kuvendit të Shqipërisë, ku kërkohet dhënia e autorizimit për arrestimin e zv/kryeministres dhe deputetes Belinda Balluku.
Sipas kërkesës, Prokuroria e Posaçme kërkon autorizimin e Kuvendit për arrestimin dhe heqjen e lirisë së Belinda Ballukut, përmes zëvendësimit të masave aktuale të sigurimit personal, konkretisht: “Ndalimi i daljes jashtë shtetit” dhe “Pezullimi i ushtrimit të një detyre apo shërbimi publik”, me masën më të rëndë të sigurisë “arrest në burg” ose “arrest në shtëpi”.
SPAK bën me dije se bashkëlidhur me shkresën janë dërguar edhe relacioni i arsyetuar, i shoqëruar me provat përkatëse, si dhe urdhri për ruajtjen e sekretit hetimor dhe ndalimin e publikimit të akteve.
Kërkesa:
I nderuar z. Kryetar i Kuvendit, Të nderuar Deputetë të Kuvendit,
Mbështetur në nenet 73, 95,103 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, nenet 260, 288, 289 të Kodit të Procedurës Penale, si dhe në Rregulloren e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, nenet 13 dhe 118, bashkëlidhur ju përcjellim kërkesën për dhënien e autorizimit nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë, për arrestimin/heqjen e lirisë së deputetit/ministrit/zëvendëskryeministrit Belinda BALLUKU, nëpërmjet zëvendësimit të masës së sigurimit personal nga ajo e “Ndalimit të daljes jashtë shtetit” e parashikuar nga neni 233 i K.Pr.Penale dhe “Pezullimit të ushtrimit të një detyre a shërbimi publik”, e parashikuar nga neni 242 i K.Pr.Penale, në atë të arrest në burg/në shtëpi, parashikuar nga nenet 238/237 të K.Pr.Penale, në kuadrin e procedimit penal nr.136 të vitit 2025, të Prokurorisë së Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar.
Gjithashtu, në respektim të nenit 288, pika 2, të Kodit të Procedurës Penale, bashkëlidhur gjeni relacionin e arsyetuar, të shoqëruar me provat përkatëse, si dhe urdhrin për ruajtjen e sekretit hetimor dhe ndalimin e publikimit të akteve, datë 16.12.2025.
Kërkesa tashmë pritet të shqyrtohet nga Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin më 19 dhjetor, dhe më pas t’i kalojë seancës plenare të Kuvendit për vendimmarrje.
HAPAT QË DO TË NDËRMARRË KUVENDI
Procedura pas një kërkese të tillë, përcaktohet në nenet 118 dhe 119 të Rregullores së Kuvendit. Kërkesa i paraqitet fillimisht Kryetarit të Kuvendit nga Prokurori i SPAK, i cili ka për detyrë t’ia përcjellë për shqyrtim Këshillit për Rregulloren, Imunitetin dhe Mandatet.
Njëkohësisht vë në dijeni edhe deputetin për të cilin është bërë kërkesa, i cili ka të drejtë të paraqesë në Këshillin e Mandateve parashtrimet e tij.
Brenda dy javëve, Këshilli i Mandateve do të duhet që të hartojë një raport që do ta dërgojë në seancë plenare, përmes të cilit rekomandon rrëzimin ose dhënien e autorizimit për caktimin e masës së sigurisë së arrestit në burg apo shtëpi apo kontrollit personal dhe të banesës.
Më pas Kuvendi, në seancë plenare, vendos me votim të hapur dhënien apo jo të autorizimit. Në rast se Kuvendi nuk merr vendim, brenda tre muajve nga data e paraqitjes së kërkesës, kërkesa konsiderohet e rrëzuar.
Ja çfarë thotë Neni 118 dhe 119 i Rregullores së Kuvendit:
1. Kërkesa dhe dokumentet shoqëruese për dhënien e autorizimit për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, ose heqjes së lirisë në çfarëdolloj forme, për kontrollin personal ose të banesës i paraqitet Kryetarit të Kuvendit nga prokurori. Kryetari ia dërgon kërkesën dhe dokumentet shoqëruese menjëherë për shqyrtim Këshillit për Rregulloren, Imunitetin dhe Mandatet dhe vë në dijeni deputetin.
2. Deputeti për të cilin kërkohet dhënia e autorizimit lajmërohet për kërkesën e bërë dhe dokumentet që e shoqërojnë atë, si dhe i bëhet e ditur koha në të cilën Këshilli për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin do të fillojë shqyrtimin e kërkesës. Deputeti ka të drejtë të paraqesë në Këshill, me shkrim ose me gojë, shpjegimet dhe vërejtjet e tij rreth çështjes, të përfaqësohet me mbrojtës ligjor, të drejtojë pyetje dhe të kërkojë sqarime në lidhje me kërkesën, me qëllim të ushtrimit të së drejtës së mbrojtjes.
3. Në përfundim të shqyrtimit, Këshilli brenda 2 javëve harton një raport për në seancë plenare, në të cilin rekomandon rrëzimin ose miratimin e dhënies së autorizimit për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, ose heqjes së lirisë në çfarëdolloj forme, apo kontrollit personal ose të banesës. Raporti i Këshillit u shpërndahet deputetëve.
4. Shqyrtimi i kërkesës për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, heqjes së lirisë në çfarëdolloj forme, apo të kontrollit personal ose të banesës së një deputeti vendoset si pikë e parë e rendit të ditës të seancës pasardhëse, pas paraqitjes së raportit të Këshillit për Rregulloren, Mandatet dhe Imunitetin. Në seancë plenare fjala i jepet në fillim deputetit, ndaj të cilit është paraqitur kërkesa, për të dhënë shpjegime ose për t’iu përgjigjur pyetjeve të deputetëve. Raporti i Këshillit nuk është objekt diskutimi. Kuvendi vendos me votim të hapur për dhënien ose mosdhënien e autorizimit për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, ose heqjes së lirisë në çfarëdolloj forme, apo kontrollit personal ose të banesës ndaj deputetit.
5. Në rastin kur Kuvendi nuk merr vendim për dhënien ose mosdhënien e autorizimit për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, ose heqjes së lirisë në çfarëdo lloj forme, apo kontrollit personal ose të banesës të një deputeti brenda 3 muajve nga data e paraqitjes së kërkesës përkatëse, atëherë kërkesa konsiderohet e rrëzuar nga Kuvendi.
6. Përcaktimet e bëra në këtë nen zbatohen edhe në rastet e dhënies së autorizimit për caktimin e masës së sigurimit të arrestit në burg ose në shtëpi, ose heqjes së lirisë në çfarëdolloj forme, apo kontrollit personal ose të banesës të anëtarit të Këshillit të Ministrave.
Neni 119
Procedura në rastin kur deputeti është ndaluar ose arrestuar
1. Në rastin kur një deputet është ndaluar ose arrestuar pa autorizim në kryerje e sipër ose menjëherë pas kryerjes së një krimi të rëndë, Prokurori i Përgjithshëm ose Drejtuesi i Prokurorisë së Posaçme vë menjëherë në dijeni Kryetarin e Kuvendit.
2. Kryetari i Kuvendit thërret menjëherë Këshillin për Rregulloren, Imunitetin dhe Mandatet, i paraqet dokumentet e përcjella nga Prokurori i Përgjithshëm ose Drejtuesi i Prokurorisë së Posaçme dhe i kërkon të shqyrtojë çështjen.
3. Këshilli, jo më vonë se 48 orë nga data e vënies në dijeni, kryen procedurat sipas parashikimeve të nenit 73, paragrafët 3 dhe 4, të Kushtetutës dhe zbaton parashikimet e paragrafit 2 të nenit 118 të kësaj Rregulloreje lidhur me të drejtën për një proces të rregullt.
4. Këshilli paraqet raportin për seancën plenare të Kuvendit, e cila thirret nga Kryetari i Kuvendit brenda 48 orëve nga paraqitja e raportit. Vendimi i Kuvendit merret sipas parashikimeve të pikës 4 të nenit 73 të Kushtetutës.
Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) i ka dërguar Kuvendit kërkesën për autorizim për heqjen e mandatit ose arrestimin e zv.kryeministres Belinda Balluku, e cila është nën hetim për disa afera korruptive.
SPAK sqaroi Belinda Balluku është marrë e pandehur për “Shkeljen e barazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike”, e kryer në bashkëpunim, e parashikuar në lidhje me procedurën e prokurimit me objekt “Ndërtimi i tunelit të Llogarasë”.
Gjithashtu, SPAK njofton se Balluku ka marrë cilësinë e personit nën hetim për dyshimin e kryerjes së të njëjtës vepër penale për shtatë procedura të tjera prokurimi me objekt:
“Plotësimi, rakordimi dhe vazhdimi i punimeve Sheshi Shqiponja-Lumi i Tiranës, Loti 1 dhe QMT”;
“Ndërtimi i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri, Loti 2”;
“Ndërtim i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri- Shkozë, Urat mbi lumin Tirana”;
“Ndërtimi i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 4”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 5”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 6”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 7”.
NJOFTIMI I SPAK
SPAK i kërkon Kuvendit heqjen e imunitetit të zëvendëskryeministrit
Prokuroria e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar, mbështetur në nenet 73, 95 dhe 103 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, nenin 288 të Kodit të Procedurës Penale, si dhe në nenet 13 dhe 118 të Rregullores së Kuvendit të Republikës së Shqipërisë, në kuadër të procedimit penal nr. 136 të vitit 2025, ka paraqitur kërkesë për dhënien e autorizimit nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë për arrestimin/ heqjen e lirisë së deputetit/ministrit/zëvendëskryeministrit:
Belinda Balluku, lindur dhe banuese në Tiranë, e cila ushtron funksionet e deputetit, ministrit dhe zëvendëskryeministrit të Republikës së Shqipërisë.
Kjo shtetase është marrë në cilësinë e të pandehurit në kuadër të procedimit penal nr.136 të vitit 2025, pasi akuzohet për kryerjen e veprës penale:
“Shkelja e barazisë së pjesëmarrësve në tendera apo ankande publike”, e kryer në bashkëpunim, e parashikuar nga nenet 258/2 dhe 25 të Kodit Penal, në lidhje me procedurën e prokurimit me objekt “Ndërtimi i tunelit të Llogarasë”.
Gjithashtu, shtetasja Belinda Balluku ka marrë cilësinë e personit nën hetim për dyshimin e kryerjes së të njëjtës vepër penale për shtatë procedura të tjera prokurimi me objekt:
“Plotësimi, rakordimi dhe vazhdimi i punimeve Sheshi Shqiponja-Lumi i Tiranës, Loti 1 dhe QMT”;
“Ndërtimi i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri, Loti 2”;
“Ndërtim i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri- Shkozë, Urat mbi lumin Tirana”;
“Ndërtimi i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 4”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 5”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 6”;
“Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 7”.
Kjo kërkesë ka për qëllim marrjen e autorizimit nga Kuvendi për procedimin e mëtejshëm ligjor.
Prokuroria e Posaçme dërgoi të martën në Kuvendin e Shqipërisë kërkesën për të lejuar arrestimin e zv. kryeministres Belinda Balluku, nën akuzë për manipulimin e një sërë tenderash të Unazës së re me vlerë dhjetëra miliona euro.
Kërkesa e SPAK vjen si përshkallëzim i vendimit të mëparshëm për pezullimin nga detyra të Ballukut, i cili u rrëzua nga Gjykata Kushtetuese pas një përballje me kryeministrin Edi Rama.
Përveç dy hetimeve të mëparshme për tunelin e Llogarasë dhe një lot të Unazës së Madhe, SPAK njoftoi të martën se Balluku ka marrë cilësinë e personit në hetim për veprën penale të shkeljes së barazisë së pjesmarrësve në tendera edhe për shtatë procedura të tjera prokurimi lidhur me ndërtimin e Unazës së Madhe të Tiranës.
Tenderat e rinj janë: “Plotësimi, rakordimi dhe vazhdimi i punimeve Sheshi Shqiponja-Lumi i Tiranës, Loti 1 dhe QMT”; “Ndërtimi i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri, Loti 2”; “Ndërtim i segmentit rrugor Sheshi Shqiponja-Bulevardi i Ri- Shkozë, Urat mbi lumin Tirana”; “Ndërtimi i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 4”; “Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 5”; “Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 6”; “Ndërtim i Unazës së Jashtme Tiranë, Loti 7”. Të gjithë këta tendera u zhvilluan në të njëjtën kohë në shtator 2021.
Sipas një analize të mëparshme të BIRN, nga shtatë tenderat e Unazës së Madhe, gjashtë u fituan me shuma që shkonin nga 94.5% deri në 96.1% të fondit limit. Nga 48 kompani që morën pjesë në garë, 35 operatorë – ose 73% – u skualifikuan. Në disa raste, kompani të mëdha u nxorën jashtë gare për mungesë dokumentacioni bazik, si mosparaqitja e listës së stafit; ndërsa në raste të tjera për kritere teknike të pazakonta, si mungesa e një licence specifike për zhurmat. Kompani të tjera morë pjesë në garë fiktivisht. Ekspertët thonë se këto janë zakonisht të dhëna për tendera me probleme.
Menjëherë pas bërjes publike të kërkesës për heqjen e imunitetit të Ballukut, kryeministri Edi Rama reagoi duke akuzuar sërish prokurorinë për arreste pa gjyq, duke lënë të kuptohet se do të vijojë të mbrojë numrin 2 të qeverisë së tij. Përmes një mesazhi në platformën X, Rama tha se kërkesa e prokurorit special nuk do të paragjykohej, por veçoi gjithashtu Ballukun nga rastet e tjera.
“Ne do të angazhohemi me të gjithë përgjegjësinë tonë përpara shqiptarëve që na dhanë 83 mandate, e do të përgatitemi për të mbajtur një qëndrim të drejtë, të qartë e të denjë, si forca udhëheqëse e vendit dhe e Reformës në Drejtësi,” shkroi Rama.
Balluku dhe ish-drejtues të ARRSH-së, Evis Berberi, Gjyli, Elezi e vartës të tjerë të saj, u akuzuan fillimisht se kanë manipuluar dy tenderat për Tunelin e Llogarasë dhe të lotit 4 të Unazës së Jashtme të Tiranës, me vlerë totale 210 milionë euro, duke favorizuar kompanitë fituese. Për këtë akuzë GJKKO caktoi pezullimin e saj nga detyra më 20 nëntor të këtij viti.
Kryeministri Edi Rama e kundërshtoi vendimin publikisht edhe ligjërisht, duke i kërkuar Gjykatës Kushtetuese pezullimin e efekteve të vendimit deri në përfundimin e gjykimit të kësaj kërkese dhe interpretimin e nenit kushtetues që parashikon se “anëtari i Këshillit të Ministrave, duke gëzuar imunitetin e deputetit, përfiton nga të gjitha garancitë procedurale që i njeh jo vetëm Kushtetuta, por edhe legjislacioni procedural penal”. Gjykata Kushtetuese caktoi pezullimin e vendimit të GJKKO dhe njoftoi se do vendoste për themelin në Janar./Birn
Prokuroria e Posaçme akuzon Ergys Agasin dhe Ermal Beqirajn se krijuan një grup të strukturuar kriminal për manipulimin e tenderave të Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, edhe përmes dhunës dhe pengmarrjes. Agasi dhe Beqiraj i shpëtuan arrestimit, ndërsa drejtoresha dhe zv.drejtoresha e AKSHI ndodhen në “arrest shtëpie”.
Një operacion i gjerë i Prokurorisë së Posaçme, SPAK, dhe Byrosë Kombëtare të Hetimit, BKH, goditi të martën një grup të dyshuar kriminal, i cili akuzohet se manipulonte tenderat e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, përmes pengmarrjes apo dhunës.
Bazuar në kërkesën e SPAK, Gjykata e Posaçme caktoi masa sigurimi për tetë persona, përfshi drejtoreshën e AKSHI, Mirlinda Karçanaj dhe zv. drejtoreshën Hava Delibashi të cilat u vendosën në “arrest shtëpie”.
Prokuroria e Posaçme akuzon gjithashtu Ergys Agasin – një personazh kontrovers i akuzuar për lidhje me krimin e organizuar dhe biznesmenin Ermal Beqiraj për veprat penale të konkurrencës së paligjshme përmes dhunës, heqjes së paligjshme të lirisë, shkelje të barazisë në tendera, grup i struktuaruar kriminal dhe pastrim i produkteve të veprës penale.
Agasi dhe Beqiraj i shpëtuan operacionit të policisë dhe masat e tyre të arrestit me burg mbeten të paekzekutuara.
“Në kuadër të veprimtarisë së “Grupit të strukturuar kriminal”, shtetasit e dyshuar kanë konsumuar veprën penale, “Konkurrencë e paligjshme përmes dhunës” dhe kanë detyruar përfaqësues të kompanive pjesëmarrëse në tendera të heqin dorë nga ankimet për procedurat e caktuara të tenderimit, kësisoj, duke i hapur rrugën kompanive të paracaktuara, për të cilat shqyrtimi i ankimimit mund të sillte edhe ndryshimin e renditjes së listës së fituesve,” thuhet në njoftimin e SPAK.
I përfshirë në skemë dyshohet edhe Erion Ismaili, zv.drejtor për hetimin e Krimit në Policinë e Tiranës, ndaj të cilit gjykata ka vendosur “pezullim nga detyra” dhe “ndalim për të dalë jashtë vendit”. Po ashtu të akuzuar janë dhe Andis Papa, Gëzim Hoxha dhe Rogers Rryta, tre biznesmenë ndaj të cilëve është vendosur masë sigurimi “ndalim për të dalë jashtë vendit”. Të tre akuzohen se morën pjesë në skemën e manipulimit duek lëshuar fatura fiktive apo marrë pjesë fiktivisht në garat e zhvilluara.
Agjencia Kombëtare e Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, është një prej institucioneve më sensitive në vend, pasi menaxhon thuajse të gjithë sistemin e qeverisjes digjitale përmes E-Albania, përfshi dhe ministren me Inteligjencë Artificiale, ndërsa kryer rolin e ndërmjetësit mes qytetarëve dhe institucioneve të ndryshme në lëshimin e qindra dokumenteve.
Agjencia ka qenë herë pas herë nën kritika për mënyrën e menaxhimit dhe tenderat sekretë, të justifikuar me siguri kombëtare, por skema e hetuar nga SPAK zbulon se kjo agjenci dhe informacionet kritike që ajo përpunon iu vunë në dispozicion një grupi kriminal, i cili përdor ndër të tjera pengmarrjen e rivalëve për të siguruar tenderat dhe para publike. Ndërsa zbulojnë një skemë abuzime me paratë publike hetimet e SPAK po ashtu ngrenë pikëpyetje mbi cënimin e sigurisë kombëtare.
Personat e përfshirë në këtë skemë nuk janë të panjohur. Ergys Agasi, njihet gjërësisht si biznesmen i duhanit dhe po ashtu kontrollon aksione ne një ekip futbolli në vend, por ai është akuzuar nga opozita si një figurë e errët nën kontrollin e kryeministrit Rama. Ish-zëvendës kryeministri Arben Ahmetaj akuzoi Agasin në një intervistë televizive se vepronte si ndërmjetës mes grupeve kriminale dhe Ramës. Agasi i ka mohuar më parë akuzat.
Beqiraj po ashtu është një figurë e njohur, i përfshirë më shumë se njëherë në intrigat politike në vend. Ai ishte një nga ekspertët që “ndihmoi” në pavlefshmërinë e provave ndaj ish-Presidentit Ilir Meta në kohën kur ky u shfaq në një video, përmbajtja e së cilës aludonte për akte korruptive. Beqiraj po ashtu u bë personazh edhe në atë që u pretendua si fshirje apo kopjim i sistemit të tatimeve në vitin 2015. Sipas të dhënave nga Open Spending Albania, kompanitë e tij kanë marrë 2.1 miliardë lekë nga AKSHI.
E pyetur nga BIRN mbi operacionin e SPAK, kryeministria nuk u përgjigj deri në publikimin e këtij shkrimi.
Sipas gazetares Klodiana Lala, biznesmeni Gerond Meçe u mor peng për t’u tërhequr nga gara për tendera në AKSHI.
Klodiana Lala: Pengmarrje, dhunë dhe shantazh, tërheqje nga tenderat. Ky është skandali që SPAK ka zbuluar në AKSHI-n, ku drejtuesja e këtij institucioni Mirlinda Karçanaj është dërguar nën masën e arrestit në shtëpi zv.drejtoresha e AKSHI-t, Hava Delibashi. Ndërkohë është caktuar masa e sigurisë “arrest me burg për biznesmenin Ergys Agasi dhe Ermal Beqiri, ndërkohë masa ndaluese edhe për biznesmenët Andis Papa dhe Gëzim Hoxha.
Është vendosur pezullimi nga detyra për zv.drejtorin e policisë së Tiranës, Erjon Ismaili.
Nga hetimet e SPAK, rezulton se Ergys Agasi në bashkëpunim me Ermail Beqirin kanë marrë peng shtetasin Gerond Meçe, një prej biznesmenëve që fitonte më së shumti tendera në AKSH dhe pas shantazheve për disa orë me radhë e kanë detyruar të heqë dorë nga gara. Rezulton se ai më pas është tërhequr nga të gjitha tenderat në AKSH, të dhënat janë siguruar jo vetëm përmes celularëve por edhe të dhënave të marra në mënyrë indirekte e direkte nga SPAK.
Ka rezultuar se drejtoresha e AKSHI-t dhe zv.drejtoresha kanë favorizuar kompanitë e Ermal Beqirit, duke i kaluar dhjetëra tendera me vlera të konsiderueshme.
Ndaj Ergys Agasit dhe Ermal Beqirajt rëndojnë akuzat e konkurrencës së paligjshme nëpërmjet dhunës, grupit të strukturuar kriminal, heqje paligjshme e lirisë, kryerje e veprave penale në kuadër të grupit të strukturuar kriminal, pastrim parash por edhe akuza të tjera.
Ndërkohë ndaj drejtoreshës së AKSHI-t dhe zv drejtoreshës, rezulton se rëndojnë akuzat e shkeljes së barazisë në tendera kryer në bashkëpunim.
Ndërkohë janë ushtruar dhjetëra kontrolle në banesa, e baza t ndryshme me qëllim sigurim të provave të mëtejshme. Është ushtruar kontroll edhe në ambientet e biznesit të Klajdi Merkaj, i cili është arrestuar më herët në kuadër të organizatës kriminale të Franc dhe Hajdar Çopjas, që drejtohet nga dy vëllezërit. Ka dyshime të forta sipas hetuesve se përmes bizneseve të Klajdi Merkajt janë pastruar milionat e marra nga AKSHI.”
Sipas burimeve, tenderat nën hetim nga SPAK kanë të bëjnë me mirëmbajtjen e thesarit të shtetit dhe me administrimin e dosjeve gjyqësore
Klodiana Lala:“Së pari është tenderi për mirëmbajtjen e thesarit të shtetit, ka dyshime të forta se grupi i strukturuar kriminal, ku bëjnë pjesë biznesmenët Agasi dhe Beqiri, kishin në dorë të gjitha të dhënat, transaksionet brenda dhe jashtë vendit për të gjitha të dhënat për shtetas shqiptarë e të huaj, kompanitë, por edhe njerëz të ekspozuar politikisht,
Dhe së dyti, tenderi që lidhet me administrimin e dosjeve gjyqësore konkretisht ky grup i strukturuar kriminal, sipas SPAK, dyshohet se kishte në dorë të gjitha të dhënat që lidheshin me dosjet gjyqësore, caktimin e gjyqtarëve, por ecurinë e seancave”.
Detaje të reja janë zbuluar në lidhje me aksionin e Prokurorisë së Posaçme.
Sipas hetimeve të SPAK rezulton se biznesmeni Gerond Meçe është marrë peng nga Ergys Agasi dhe Ermal Beqiri në bashkëpunim me zyrtarë të Policisë së Shtetit duke e detyruar që të dorëhiqet nga tenderat në lidhje me AKSHI.
Pas disa orësh shantazh ai është detyruar që të heqë dorë edhe nga ankimimet në lidhje me tenderat, që më vonë i janë dhënë biznesmenit Ermal Beqiri.
“Pengmarrje dhunë, shantazh dhe tërheqje nga tenderat. Ky është skandali që SPAK ka zbuluar në Agjencinë Kombëtare të shoqërisë së informacionit. Në masën “arrest në shtëpi” është dërguar Mirlina Karçani dhe zv.drejtoresha e AKSHIT Hava Delibashi. Masa ndaluese ka edhe për biznesmenët Andi Papas dhe Gëzim Hoxha. Nga hetimet e SPAK rezulton se Ergys Agasi në bashkëpunim me Ermal Beqirin dhe zyrtarë të Policisë së Shtetit kanë marrë peng shtetasin Geron Meçe, një prej biznesmenëve që fitonte më shumë tendera në AKSH dhe pas shantazheve e kanë detyruar të heqë dorë nga gara dhe më pas është tërhequr nga të gjitha tenderat në AKSH”, raportoi gazetarja Klodiana Lala.
Kishin në dorë transaksionet e shqiptarëve dhe të dhëna nga dosje hetimore! Detaje nga operacioni i SPAK, dy tenderat më problematikë. Agasi dhe Karçanaj…
Dhjetëra kontrolle janë ushtruar në banesa dhe baza të ndryshme në kuadër të operacionit të SPAK, mëngjesin e kësaj të marte.
Aksioni ka nisur në orët e para të mëngjesit teksa mësohet se kontrolle janë ushtruar edhe në biznesin e Klajdi Merkja, i arrestuar më parë në kuadër të organizatës famëkeqe të Çopjave.
Gazetarja Klodiana Lala tha se ka dyshime se përmes bizneseve të Merkaj janë pastruar miliona të marra nga AKSHI. Gjithashtu janë kqyrur kamera të sigurisë dhe telefonë, ku rezulton se Meçe është detyruar të shkojë pranë komisionit dhe tërheqë edhe ankimimet në lidhje me tenderat.
Dy janë tenderët më problematik që janë hetuar, bëhet fjalë për tenderin për mirëmbajtjen e Thesarit të Shtetit pasi ka dyshime të forta se grupi kriminal kishte në dorë transaksionet brenda e jashtë vendit për persona shqiptarë dhe të huaj dhe biznesmenë. E dyta është për administrimin e dosjeve hetimore.
Mësohet se Mirlinda Karcanaj ka favorizuar kompanitë e Ermal Beqiri. Një jaht është blere në emër të një shtetase rumune 4-vjeçare që kishte lidhje me shtetasin Ermal Beqiri.
“Përveçse janë mbledhur kamera të sigurisë rezulton se pas dhunës dhe shantazhit për orë me radhë biznesmeni Mece është detyruar të shkojë pranë komisionit dhe tërheqë edhe ankimimet që kishte bërë për tendera të caktuar. Dy janë tenderët më problematik që ka hetuar Prokuroria e Posaçme, është tenderi për mirëmbajtjen e serverit të Thesarit të Shtetit, pasi dyshohet se grupi i strukturuar kriminal ku dyshohet se bën pjesë Agasi dhe Beqiri kishin në dorë dhe të dhënat, të gjitha transaksionet brenda dhe jashtë vendit, për të gjithë shtetasit shqiptarë apo të huaj, kompani apo edhe njerëz të ekspozuar politikisht. Dhe së dyti tenderi që lidhet me administrimin e dosjeve gjyqësore dhe dyshohet se ky grup kishte të dhënat që lidheshin me dosje gjyqësor apo caktimin e gjyqtarëve”, raporton gazetarja Lala.
Në janar ’98 plas një skandal në SHBA. Presidenti rrezikon të shkarkohet. Jo se ka patur marrëdhënie me një vajzë, por se nuk ka thënë të vërtetën. E theksoj: NUK KA THËNË TË VËRTETËN!!
Rasti 2 – Pas vitit 1992 ish anëtarët e Byrosë Politike komuniste në Shqipëri u nxorrën në gjyq. Një proçes që mori emrin shpotitës “GJYQI I KAFEVE”.
Në rastin e parë kemi një sistem normal politik, me pushtete të drejtpeshuara, për të cilin shkelja e ligjit është krim i rëndë. Madje edhe mosthënia e së vërtetës.
Në rastin e dytë kemi një sistem të korruptuar me ideologji kriminale, antinjeri, antiZot, antiliri, ku e keqja është imponuar me ligj dhe për këtë arsye asnjë shkelje ( veç ndërtimit të sistemit ) nuk kanë mbi supe autorët.
Ndaj dhe ata që erdhën pas ( shumë më pranë rasti 2 sesa 1, që në lindje ) s’i linin dot pa dënuar, për të vazhduar ekzistencën e tyre, por s’kishin bythë të dënonin sistemin, meqë ishin pjellë dhe vazhdim i tij.
Edi Rama sot përfaqëson 100% rastin e dytë. Atë të ngritjes dhe konsolidimit të një sistemi të korrupsionit absolut. Pra, ti thuash Ramës “hajdut” dhe të thërrasësh popullin në protesta me heq hajdutin s’është hiç më pak e hiç më shumë sesa gjyqi i Nexhmijes për kafe.
Ndërsa në një sistem demokratik perëndimor, me rregulla e parime, institucione dhe opinion të fuqishëm publik, një akuzë për vjedhje, për korrupsion a për mashtrim do ngrinte gjithë popullin në këmbë. Madje vështirë se do mbërrinte gjer aty puna, se fatziu do të ikte vetë.
Ky është problemi im me protestat e sotme dhe derisotme. Nëse Ramës i kemi thënë “Maduro” do të thotë se i kemi thënë diktator dhe sistemit të instaluar – diktaturë. Nëse e quajmë “narkoshtet” duam të themi se mafia e drogës udhëheq diktaturën në vend. Nëse akuzojmë kryeministrin se vjedh votat, për këtë arsye nuk ka zgjedhje me të atëhere kemi thënë se Edi Rama ka vrarë lirinë dhe demokracinë.
A mundet pra, në këto kushte, të dalim në të ftohtë për të hequr “hajdutin”?
Në dhjetor ’90 Ramiz Alisë apo Enver Hoxhës s’i tha njeri “hajdut”. Ramizi në Byro turfullonte prej slloganeve ” Enver – Hitler”, “Hekuran – Sllobodan”. Tmerri i tyre qe fakti se populli u kish vënë emrin e saktë: Diktaturë, diktatorë, vrasës në masë, antishqiptarë. Dhe me këtë diagnozë erdhi përmbysja.
Unë vazhdoj ta përsëris se, nëse nuk thërrasim popullin në luftë me pushtuesin, me atë që na ka marrë lirinë, ka grabitur demokracinë, ka shpopulluar vendin, ka grabitur pronat dhe pasuritë e vendit, ka inkriminuar sistemin, rezultati s’ka për të qenë tjetër veç zgjatje lëngate dhe pushteti të Edi Ramës.
Ka një tezë, sipas së cilës populli preket më drejtpërdrejtë kur i thua “Rama hajdut” sesa “Rama diktator”. Sepse për shumicën e atyre që merren me politikë të madhe, populli është i trashë e nuk mendon kaq larg, i do gjërat më të prekshme.
Me këtë tezë janë shumica e atyre që luftojnë për sa më shumë kokë protestuesish në shesh. Por përvoja na mëson se, siç vijnë – ikin turmat. Edhe nëse s’mendojnë hollë, ndjejnë saktë.
Nga ana tjetër, në një luftë për përmbysjen e kësaj oligarkie, forcat dhe udhëheqësit seriozë nuk do të kishin synuar turmat por individët. Kur njerëzit me mend, shkollë dhe integritet do ta brendësonin konceptin e oligarkisë që na sundon, korrupsionin absolut të sistemit dhe imperativin “ja vdekje ja liri” atëhere ATA do të ndriçonin dhe afronin edhe masat. Harroje të vijnë njerëz me mend dhe integritet në tallje të tipit “do heqim hajdutin” apo “do mbrojmë drejtësinë”. Kjo s’është asgjë më shumë sesa pluralizmi që propozoi Ramiz Alia që “opozita” të qenë Bashkimet Profesionale, Bashkimi i Grave Socialiste, Organizata e veteranëve të Luftës e të tjerë si këta.
Këto janë arsyet përse unë, jo vetëm nuk i përkrah, por i denoncoj si oksigjen për oligarkinë shqiptare foltore a çadrore që nuk artikulojnë thelbin e të keqes por devijojnë zemërimin dhe shfryjnë energjinë opozitare.
Këto protesta kërkojnë të përmirësojnë regjimin , apo “narkoshtetin” dhe jo ta rrëzojnë atë për të vendosur sistemin demokratik, sistemin e lirive, ekonomisë liberale të tregut, shtetin e së drejtës dhe standarteve perënimore të jetesës.
Prokuroria e Posaçme ka lëshuar urdhërarrest për Ergys Agasin.
Lajmi konfirmohet për BalkanWeb nga gazetarja Klodiana Lala.
Ndërkohë është vendosur arrest me burg për biznesmenin Ermal Beqiri dhe Mirlinda Karçanaj.
Kujtojmë se banesa dhe zyrat e biznesit të Ergys Agasit janë kontrolluar me urdhër të SPAK në muajin qershor. Dy skuadra me agjentë të BKH-së, shoqëruar dhe nga patrulla të policisë së Shtetit, zbarkuan në ambientet në pronësi te biznesmenit mëngjesin e sotëm. Bëhet fjalë për kontrollin e 4 vendeve, banesave në Durrës e Tiranë, si dhe bizneset që zotërohen Ergys Agasi.
Hetim 1-vjeçar për 12 tendera/ SPAK masë ‘arresti shtëpie’ për Drejtoreshën e AKSH-it, Mirlinda Karçanaj. Akuzat për biznesmenin Ermal Beqiri (Detajet)
SPAK la lëshuar masën e ‘arrestit të shtëpisë’, për drejtoreshën e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, Mirlinda Karçanaj. Kjo e fundit u paraqit disa ditë më parë në Prokurorinë e Posaçme në kuadër të hetimeve për dyshime mbi abuzime me tenderat e zhvilluar nga institucioni që ajo drejton.
Kujtojmë se më 3 dhjetor, Karccanaj qëndroi më shumë se tre orë në ambientet e SPAK, ndërsa doli prej aty pa dhënë asnjë koment për mediat, duke shmangur pyetjet e gazetarëve. SPAK po heton 12 procedura tenderuese që dyshohet se janë paracaktuar, me vlera të larta që lidhen kryesisht me mirëmbajtjen e serverave të institucioneve të rëndësishme shtetërore. Hetimet kanë zbuluar se kriteret e tenderave dyshohet të jenë diktuar nga kompanitë pjesëmarrëse, duke krijuar terren për fitime të garantuara me miliona euro.
Një nga biznesmenët nën hetim ishte dhe Ermal Beqiri, pronar i kompanisë “Soft & Solution”, ndaj të cilit SPAK ka caktuar masën ‘arrest me burg’. Sipas SPAK, dyshohet se Beqiri ka përfituar shuma të konsiderueshme nga procedurat e kontestuara. Ditët e fundit, hetuesit kanë thirrur dhe pyetur rreth 25 zyrtarë të AKSHI-t, kryesisht anëtarë të Komisionit të Vlerësimit të Ofertave dhe Komisionit të Shqyrtimit të Ankesave.
PD ka denoncuar më herët një procedurë prokurimi të kryer nga AKSHI. Sipas PD, objekti i prokurimit ishte ‘Përmirësimi i Sistemit të Regjistrit Kombëtar të Gjendjes Civile’ me fond limit 3.8 milionë euro e cila u anulua me arsyetimin se nuk u paraqit asnjë ofertë e përshtatshme. Sipas PD, në Tetor 2024 shpallet fituesi SOFT & Solution shpk në pronësi të Ermal Beqiraj me vlerë të ofertës 3.1 mil euro, ndërsa u skualifikuan dy kompani te tjera.
Detaje nga operacioni te Kodra e Diellit/ Karçanaj dhe Beqiri abuzuan me tenderat e AKSHI-t, kontrolle edhe në banesën e Ergys Agasit! Miliona euro dëm buxhetit të shtetit
16 Dhjetor, 2025 09:24
Gazetarja Klodiana Lala ka dhënë detaje të reja në lidhje me operacionin e SPAK te Kodra e Diellit.
Bëhet me dije se urdhër arrestet janë lëshuar pas një hetimi 1-vjeçar në lidhje me abuzime me tenderat e AKSHI.
Drejtoresha e AKSHI Mirlinda Karçanja ka dyshime se ka favorizuar kompani për tendera miliona euroshe, tendera që kanë të bëjnë me mirëmbajtje severash të institucioneve të ndryshme.
Ndërkohë Ergys Agasi, ende nuk ka informacione nëse është arrestuar por në banesën e tij po ushtrohen kontrolle.
Sa i përket biznesmenit Erman Beqiri, i njohur si nga ekspertët e Meta- Prifti, kompanitë e tij kishin fituar tendera pranë AKSHI me vlerë miliona euro.
SPAK ka hetuar në lidhje me 12 procedura tenderuese dhe ka arritur në konkluzionin se është shkaktuar dëm i madh buxhetit të shtetit.
Është ushtruar hetim edhe në lidhje me pasurinë e këtyre personave.
Nga shkelja e barazisë në tendera, te pastrimi i parave, ja akuzat për Ergys Agasin dhe drejtoreshën e AKSH-it. Masa sigurie për disa zyrtarë
Të tjera detaje dalin në dritë në lidhje me aksionin e SPAK, sa i takon hetimeve të procedurave të tenderimit pranë Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit.
Gazetarja Klodiana Lala, duke iu referuar burimeve pranë BKH-së, raportoi në një lidhje live se ka GJKKO ka dhënë disa masa sigurie, përveç Ergys Agasit, për të cilin është dhënë masa ‘arrest me burg’, për kreun e AKSH-it, Mirlinda Karçanaj ‘arrest shtëpie’ dhe ‘arrest me burg’ për biznesmenin Ermal Beqiri. Sipas Lalës, masat e GJKKO janë dhënë për zyrtarë të KVO-ve në AKSH dhe për disa anëtarë të shqyrtimit të Ankesa.
Prej gati 1 viti SPAK po hetonte procedurat e 12 tenderave, që dyshohet se janë bërë në shkelje. Ndërkohë personat e sipërcituar, por dhe zyrtarë të tjerë, për të cilët është dhënë masa, por që ende nuk dihen emrat e tyre, akuzohen për shkelje barazisë në tendera, korrupsion, shpërdorim detyre dhe pastrim parash.
Komentet