Nga Giuseppe Sarcina*

Ata që e kanë takuar atë muajt e fundit thonë (jozyrtarisht) se, për Steve Witkoff gjithçka është e negociueshme. Nuk ka parime të paprekshme, nuk ka vlera morale të patjetërsueshme. Një rregull, sigurisht jo dhe aq origjinal, që biznesmeni gjashtëdhjetë e tetë vjeçar e paska zhvilluar gjatë më shumë se dyzet viteve punë në sektorin e pasurive të paluajtshme.

I lindur në Long Island, Nju Jork, në një familje të klasës së mesme, i riu Steve studioi drejtësi, duke demonstruar menjëherë një talent të mprehtë për biznes. Vitet 1980 dhe 1990 rezultuan të favorshme: Witkoff u bë shpejt një nga ndërmjetësit më aktivë, duke lundruar në zhvillimin e trazuar të pasurive të patundshme të Nju Jorkut.

Ai ngriti biznesin e tij, duke blerë dhe ndërtuar ndërtesa në Manhattan, derisa u takua me një sipërmarrës tjetër në ngritje: Donald Trump, me projektet e tij hiperbolike, borxhet, problemet ligjore dhe të gjitha të tjerat.

Zakonisht, dy njerëz të tillë ose bëhen rivalë të paepur ose miq të mirë. Steve dhe Donald formojnë një partneritet të palëkundur. Të zgjuar, pragmatik, madje edhe cinik kur është e nevojshme. Për Trump, ajo që ka rëndësi është “arti i të bërit biznes”. Për Witkoff, është nxjerrja e përfitimeve më të mira të mundshme në negociata.

Kur Donald kandidon për zgjedhjet paraprake republikane në vitin 2016, Steve është një nga të paktët që beson tek ai dhe madje e mbështet financiarisht. Gjatë viteve, ata kanë qenë në kontakt të vazhdueshëm, edhe në momentet më të vështira. Për shembull, kur Witkoff humbi djalin e tij Andrew nga një mbidozë në vitin 2011. Ata kanë luajtur golf së bashku për dekada dhe në shtator 2024, ata themeluan një kompani, World Liberty Financial, e cila merret me kriptovalutat.

Ndoshta është e nevojshme të shqyrtohet ky sfond për të kuptuar pse Trump, sapo u kthye në Shtëpinë e Bardhë, në fakt ia dorëzoi çelësat e politikës së jashtme amerikane mikut të tij, duke i besuar atij dosje të rëndësishme, nga Lindja e Mesme deri në Ukrainë.

“Plani 28-pikësh” nuk u negociua midis krerëve të diplomacisë, Sekretarit të Shtetit Marco Rubio dhe Ministrit të Jashtëm Sergei Lavrov. Protagonisti, është ky njeri pa asnjë përvojë politike, e lëre më ndonjë përvojë diplomatike. Por sipas Trump, ai e njeh mirë këtë punë, sepse njeh “artin” e negocimit. E njeh me mënyrat e tij, siç e demonstron edhe plani për “paqe” në Ukrainë.

Së pari, Witkoff ka rrasur në qoshe palën më të dobët, Volodymyr Zelenskyn. 28 pikat nuk janë një propozim, por një ultimatum. Esnafi i shitblerjes së pronave pranon praktikisht të gjitha kërkesat e palës më të fortë, Vladimir Putinit. Dhe, natyrisht, ai kujdeset të sigurojë edhe një tarifë goxha të konsiderueshme për Shtetet e Bashkuara, për ndërmjetësimin.

Çdo gjë tjetër zbehet në sfond: e drejta ndërkombëtare e shkelur nga rusët, urdhër-arresti i Gjykatës Ndërkombëtare Penale kundër Putinit, juridiksioni i NATO-s, prerogativat e Bashkimit Evropian.

Ja kështu ka marrë formë skica e marrëveshjes. Zelenskyt i lihet vetëm mundësia të pranojë gjymtimin e vendit, madje edhe heqjen dorë nga një pjesë e territorit që ende kontrollohet nga ushtria e tij. Një gjë e neveritshme! Për më tepër, Ukraina duhet të braktisë perspektivën e anëtarësimit në NATO dhe të zvogëlojë ushtrinë e saj me një të katërtën.

Putini, nga ana tjetër, rehabilitohet. Çdo gjë harrohet: masakrat e civilëve, përpjekja për të nënshtruar një komb të pavarur. Një vend në tryezën e G8 është gati për të.

Por natyra e vërtetë e Witkoff zbulohet në kapitullin mbi rindërtimin e Ukrainës. Teksti u bën thirrje evropianëve, dhe veçanërisht Belgjikës, të lirojnë 100 miliardë dollarë nga rezervat monetare ruse për investime në Ukrainë të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara, të cilat duhet të marrin 50% të fitimeve. 100 miliardë dollarët e mbetur duhet të devijohen në projekte të përbashkëta financiare ruso-amerikane. Kjo nuk është e gjitha: Evropa duhet të shtojë edhe 100 miliardë dollarë të tjerë për të kontribuar në rindërtim (!)

“Witkoff duhet të vizitohet te një psikiatër”, i tha një diplomat faqes së internetit “Politico.eu”. Si një xhambaz i zoti, Steve e di se një marrëveshje duhet të ketë dy palë. Pala ruse është e mbushur me përfitime konkrete. Pala ukrainase, të paktën për momentin, është e mbushur vetëm me premtime, të cilat nuk janë as të sigurta, as të verifikueshme.

Së fundmi, me lehtësinë tipike të një ndërmjetësi të paskrupullt, Witkoff trajton edhe instrumente që nuk janë fare përgjegjësi e tij dhe as e qeverisë amerikane. Për shembull: drita jeshile për hyrjen e Ukrainës në Bashkimin Evropian.

*“Corriere Della Sera”