Një deklaratë e përbashkët mbi planin 28-pikësh të SHBA-së për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, u miratua nga udhëheqësit evropianë dhe të tjerë perëndimorë, në margjinat e samitit të G20 në Afrikën e Jugut.

Udhëheqësit përsëritën se “që nga fillimi janë të qartë se kufijtë nuk duhet të ndryshohen me forcë”. Në të njëjtën kohë, ata thanë se ishin “të shqetësuar për kufizimet e propozuara mbi forcat e armatosura të Ukrainës”, duke theksuar se terma të tillë “do ta linin Ukrainën të cenueshme ndaj sulmeve të ardhshme”.

Në deklaratë, ata deklaruan se “mirëpresin përpjekjet e vazhdueshme të SHBA-së për të sjellë paqe në Ukrainë” dhe vunë në dukje se versioni fillestar i planit “përfshin elementë të rëndësishëm që do të jenë thelbësorë për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme”.

Ata shtojnë se e konsiderojnë tekstin “një bazë që do të kërkojë punë shtesë” dhe shprehin gatishmërinë “për t’u angazhuar” në mënyrë që një marrëveshje paqeje e ardhshme të jetë e zbatueshme.

Referencë e veçantë bëhet gjithashtu për dispozitat e planit amerikan që prekin Bashkimin Evropian dhe NATO-n.

“Ne përsërisim se zbatimi i elementëve do të kërkojë pëlqimin e anëtarëve të BE-së dhe NATO-s, përkatësisht”, vërehet karakteristikisht.

Në fund të tekstit, nënshkruesit “nënvizojnë forcën e mbështetjes së tyre të vazhdueshme për Ukrainën” dhe deklarojnë se do të vazhdojnë bashkëpunimin e ngushtë të koordinuar “me Ukrainën dhe SHBA-në në ditët në vijim”, ndërsa proceset që lidhen me planin 28-pikësh dhe perspektivat për një proces paqeje vazhdojnë.

Teksti është bashkëfirmosur nga Presidenti i Këshillit Evropian Antonio Costa, Presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen, Kancelari gjerman Friedrich Merz, Presidenti francez Emmanuel Macron, Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer, Kryeministri italian Giorgia Meloni, Kryeministri spanjoll Pedro Sanchez, Presidenti finlandez Alexander Stubbs, Kryeministri holandez Dick Schoff, Kryeministri irlandez Michail Martin, Kryeministri norvegjez Jonas Gaard Støre, Kryeministri kanadez Mark Carney dhe Kryeministri japonez Sanae Takaichi.

Çfarë do të thotë për Evropën zbatimi i planit Trump në Ukrainë?

Ndërkohë, siç shkroi më parë protothema.gr, teksti me 28 pika nuk është “paqësor” në kuptimin klasik. Është kuadri i parë amerikan që pranon se Rusia mbetet aty ku është, se Ukraina po tkurret dhe se Perëndimi duhet t’i japë fund një lufte që nuk mund – ose nuk dëshiron – ta financojë për një kohë të pacaktuar.

SHBA-të e paraqesin atë si “realizëm”. Megjithatë, për Evropën, ky është fillimi i një stuhie gjeopolitike që sjell korrelacione të reja, përçarje të reja dhe përgjegjësi të reja.

Rreziqet

Ajo që është në rrezik nuk është vetëm e ardhmja e Ukrainës, por edhe kohezioni i vetë Evropës. Plani me 28 pika lëviz përgjatë tre boshteve:

• Ngrirja e vijave në frontet aktuale.
• Angazhimet e neutralitetit për Ukrainën – jashtë NATO-s, me një gjurmë të reduktuar ushtarake.
• Riintegrimi gradual i Rusisë në sistemin ndërkombëtar, në këmbim të garancive të kufizuara të sigurisë.
• Për Evropën, kjo përkthehet në diçka të thjeshtë dhe të rëndë: kontinenti do të jetojë për vite me radhë me një Rusi dominuese në Lindje dhe një Ukrainë të dobësuar. Bilanci i sigurisë i dekadave të fundit po shembet.
• Për herë të parë që nga viti 1945, një fuqi e huaj po ndryshon kufijtë në Evropë dhe e vetmja pyetje është nëse BE-ja do ta legjitimojë këtë fakt të kryer apo do ta sfidojë atë – pa një ombrellë amerikane.
• Në këtë mjedis, Volodymyr Zelensky përballet me dilemën më të vështirë të presidencës së tij, dhe ndoshta të jetës së tij.
• Panorama