Ja Kush e njeh (dhe Kush nuk e njeh) Shtetin e Palestinës

July 25, 2025

Vendet që njohin shtetin e Palestinës

VOAL- Të enjten në mbrëmje, Presidenti Francez Emmanuel Macron ishte i qartë: “Franca do ta njohë Shtetin e Palestinës”, shkroi ai në mediat sociale. Parisi, së bashku me rreth njëzet vende të tjera, më herët këtë javë dënoi kufizimet e Izraelit për dërgesat e ndihmave në Rripin e Gazës, ku situata humanitare është katastrofike, si dhe vrasjet e palestinezëve që përpiqen të arrijnë pikat e shpërndarjes.

Prandaj, tani vjen njoftimi se Parisi do të ndërmarrë këtë hap.Nuk është vendi i parë që e bën këtë dhe nuk do të jetë i fundit, pasi njohja e Shtetit të Palestinës është një çështje komplekse dhe në zhvillim të vazhdueshëm, që pasqyron përçarjet e thella në politikën ndërkombëtare.

Shpallja Unilaterale e Shtetit të Palestinës

Çështja daton që nga viti 1988, kur – më 15 nëntor – Organizata për Çlirimin e Palestinës (PLO), e mbledhur në Algjer, shpalli pavarësinë e Shtetit të Palestinës. Që atëherë, njohja ka ndodhur në valë. Arafati si President: Më 15 nëntor 1988 (5 Rabi ‘al-Thani 1409), gjatë seancës së fundit të Këshillit të 19-të Kombëtar Palestinez, Yasser Arafati lexoi tekstin e shkruar nga poeti Mahmoud Darwish. Leximi u prit me duartrokitje në këmbë. Përpara kësaj, organi legjislativ i PLO-së e kishte miratuar dokumentin me 253 vota pro, 46 kundër dhe 10 abstenime. Pas leximit të deklaratës, Arafati njoftoi marrjen e titullit “President i Palestinës”. Ky pozicion iu dha zyrtarisht atij në prill 1989 nga Këshilli Qendror i PLO-së. Në nivelin e Kombeve të Bashkuara, Palestina mori statusin e vëzhguesit jo-anëtar më 29 nëntor 2012, një hap që i dha asaj akses në disa agjenci dhe traktate ndërkombëtare. Deri më sot, mbi 140 nga 193 shtetet anëtare të OKB-së e njohin Shtetin e Palestinës.

Vala e Parë

Vala e parë e njohjeve erdhi në vitet 1988-89, menjëherë pas Deklaratës së Algjerit. Vendet që e njohën Palestinën përfshinin Ligën Arabe, vendet e Bllokut Sovjetik dhe Socialist, si dhe Lëvizjen e të Paangazhuarve.

Vala e Amerikës Latine

Në Amerikën Latine, një numër i konsiderueshëm vendesh formalizuan njohjen e tyre midis viteve 2009 dhe 2011: Brazili (3 dhjetor 2010), Argjentina (6 dhjetor 2010), Bolivia (17 dhjetor 2010), Ekuadori (24 dhjetor 2010), Kili (7 janar 2011), Peruja (24 janar 2011), Uruguai (15 shkurt 2011) dhe Venezuela (29 prill 2009).

Njohjet Evropiane

Brenda Bashkimit Evropian, pozicioni ka qenë prej kohësh i ndarë. Suedia, më 30 tetor 2014, u bë vendi i parë që njohu Palestinën, ndërsa ishte tashmë anëtare e BE-së (duke përjashtuar kështu ata në Evropën Lindore që e kishin bërë këtë para se të bashkoheshin me unionin). Islanda, e cila nuk është anëtare e BE-së, e njohu Palestinën në vitin 2011.

Vala e Fundit

Në përgjigje të luftës në Gaza dhe nevojës për të rigjallëruar zgjidhjen me dy shtete, një grup vendesh vepruan në mënyrë të koordinuar për të njohur Palestinën në vitin 2024: Spanja, Irlanda, Norvegjia, Sllovenia dhe Armenia.

Qëndrimi i Zvicrës

Zvicra nuk e njeh zyrtarisht Shtetin e Palestinës si shtet sovran, por mbështet zgjidhjen me dy shtete, e cila parashikon krijimin e një shteti sovran palestinez brenda kufijve të vitit 1967, duke jetuar në paqe dhe siguri përkrah Izraelit. Zvicra beson se njohja e Shtetit të Palestinës duhet të japë një kontribut konkret në procesin e paqes në Lindjen e Mesme, por se, aktualisht, kushtet për njohje dypalëshe nuk janë përmbushur. Në fillim të qershorit, duke u kthyer nga një vizitë e shpejtë në Lindjen e Mesme, Këshilltari Federal dhe Kreu i Departamentit Federal të Punëve të Jashtme Ignazio Cassis argumentoi se njohja e shtetit palestinez është e parakohshme, por do të vijë një ditë. Në qershor të vitit të kaluar, Këshilli Kombëtar hodhi poshtë një mocion parlamentar që, pas veprimeve të fundit të Spanjës, Irlandës dhe Norvegjisë, bënte thirrje për njohjen e Palestinës si shtet sovran.

Pozicionet e atyre që nuk e njohin shtetin e Palestinës

Vendet që nuk e njohin Palestinën në përgjithësi marrin një qëndrim pragmatik ose strategjik, duke i dhënë përparësi negociatave dypalëshe, aleancave gjeopolitike ose stabilitetit rajonal. Megjithatë, debati mbetet i polarizuar, me presion ndërkombëtar në rritje për njohje, veçanërisht në kontekste të tilla si Asambleja e Përgjithshme e OKB-së ose në përgjigje të zhvillimeve në konfliktin izraelito-palestinez.

Qëndrimi i Disa Vendeve

Shtetet e Bashkuara: Ato pohojnë se njohja duhet të rezultojë nga negociatat dypalëshe dhe e shohin Izraelin si një aleat kyç. Ato kanë vënë veton vazhdimisht ndaj rezolutave të OKB-së që kërkojnë njohjen e plotë të Palestinës.

Bashkimi Evropian: BE-ja nuk ka një qëndrim unanim. Disa vende po presin një marrëveshje të negociuar, ndërsa mbështesin në parim një zgjidhje me dy shtete.

Kanadaja dhe Australia: Të rreshtuara me Shtetet e Bashkuara, ato nuk e njohin Palestinën, duke theksuar nevojën për negociata dhe respekt për sigurinë e Izraelit.

Shtetet që e njohin Palestinën si shtet sovran

Së fundmi, këto janë vendet që e kanë njohur zyrtarisht dhe zyrtarisht Palestinën si shtet sovran brenda kufijve të vitit 1967 (Bregu Perëndimor, Rripi i Gazës dhe Jerusalemi Lindor).

Vendet e Lidhjes Arabe: Algjeria, Arabia Saudite, Bahreini, Komoret, Egjipti, Emiratet e Bashkuara Arabe, Xhibuti, Jordania, Iraku, Kuvajti, Libani, Libia, Mauritania, Maroku, Omani, Katari, Somalia, Sudani, Siria, Tunizia, Jemeni.

Vendet afrikane: Angola, Benini, Botsvana, Burkina Faso, Burundi, Cape Verde, Republika e Afrikës Qendrore, Çadi, Bregu i Fildishtë, Republika e Kongos, Republika Demokratike e Kongos, Guinea Ekuatoriale, Etiopia, Gabon, Gambia, Gana. Guinea, Guinea-Bissau, Kenia, Lesoto, Liberia, Madagaskari, Malavi, Mali, Mauritius, Mozambiku, Namibia, Nigeri, Nigeria, Ruanda, Sao Tome and Principe, Senegal, Seychelles, Sierra Leone, Afrika e Jugut, Sudani i Jugut, Zagombia, Swazani Zimbabve. Vendet aziatike: Afganistani, Armenia, Azerbajxhani, Bangladeshi, Butani, Brunei, Kamboxhia, Kina, Koreja e Veriut, Filipinet, India, Indonezia, Irani, Kazakistani, Kirgistani, Laosi, Malajzia, Maldivet, Mongolia, Nepali, Pakistani, Sri Lanka, Taxhikistani, Tailanda, Timori Lindor, Turkmenistani, Uzbekistani, Vietnami

Evropa: Shqipëria, Bjellorusia, Bosnja dhe Hercegovina, Bullgaria, Republika Çeke, Qipro, Qyteti i Vatikanit, Gjeorgjia, Irlanda, Islanda, Malta, Mali i Zi, Norvegjia, Polonia, Rumania, Rusia, Serbia, Sllovakia, Sllovenia, Spanja, Suedia, Turqia, Ukraina. Hungaria

Amerikat: Antigua dhe Barbuda, Argjentina, Bahamas, Barbados, Belize, Bolivi, Brazili, Kili, Kolumbia, Kosta Rika, Kuba, Dominika, Republika Dominikane, Ekuadori, El Salvadori, Xhamajka, Grenada, Guatemala, Guajana, Haiti, Hondurasi, Nikaragua, Paraguai, Peruja, Shën Kits dhe Nevis, Shën Lucia, Shën Vincent dhe Grenadinet, Surinami, Trinidad dhe Tobago, Uruguai, Venezuela Oqeania: Papua Guinea e Re, Vanuatu. RSI

• twitter

  Follow
• facebook
• linkedin

Fjalë kyçe: shtetin e Palestinës