Izraeli e shënon sot përvjetorin e dytë të sulmit të 7 tetorit 2023, ndërkohë që negociatorët izraelitë dhe ata të Hamasit po zhvillojnë bisedime të tërthorta për t’i dhënë fund luftës dyvjeçare në Rripin e Gazës, në përputhje me një plan për paqe të propozuar nga Shtetet e Bashkuara.

Dy vjet më parë, në përfundim të festivalit hebraik Sukkot, militantë të udhëhequr nga Hamasi – grupi palestinez i shpallur terrorist nga SHBA dhe vende të tjera – e kaluan kufirin midis Gazës dhe Izraelit, duke sulmuar komunitete në jug të Izraelit dhe një festival muzike në shkretëtirë me armë zjarri, raketa dhe granata.

Ata i vranë rreth 1.200 njerëz, kryesisht civilë, sipas autoriteteve izraelite.

Militantët i rrëmbyen gjithashtu 251 njerëz dhe i çuan në Gazë, nga të cilët 47 mbeten ende robër, përfshirë 25 që ushtria izraelite thotë se janë të vdekur.

Gjatë ditës së sotme në Izrael janë planifikuar aktivitete përkujtimore për të shënuar përvjetorin e dytë të këtij sulmi.

Dhjetëra të afërm dhe miq të viktimave të festivalit muzikor “Nova” ndezën qirinj dhe mbajtën një minutë heshtje në vendin e sulmit në jug të Izraelit, ku militantët vranë më shumë se 370 njerëz dhe morën rrëmbyen dhjetëra të tjerë.

Një tjetër ceremoni pritet të zhvillohet në Sheshin e Pengjeve në Tel Aviv, ku izraelitët përmes protestave javore vazhdojnë të kërkojnë lirimin e pengjeve.

Një ceremoni shtetërore përkujtimore është planifikuar për më 16 tetor, pas përfundimit të festës së Sukkotit.

Lufta hakmarrëse e Izraelit në Gazë, nga ajri, toka dhe deti, i ka vrarë të paktën 67,000 palestinezë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në territorin e kontrolluar nga Hamasi.

Lagje të tëra janë rrafshuar dhe janë shkatërruar shtëpi, spitale, shkolla dhe ujësjellës.

Qindra mijëra banorë të zhvendosur të Gazës tani strehohen në kampe të mbipopulluara dhe hapësira të hapura, me pak qasje në ushqim, ujë apo kushte higjienike.

Pas dy vjetëve luftë, 72 për qind e publikut izraelit ka shprehur pakënaqësi me mënyrën se si Qeveria po e menaxhon luftën, sipas një sondazhi të fundit nga Instituti për Studime të Sigurisë Kombëtare.

Gjatë kësaj lufte, Izraeli e ka zgjeruar shtrirjen e tij ushtarake, duke goditur shënjestra në pesë vende të rajonit, përfshirë Iranin, dhe duke vrarë disa figura të larta të Hamasit si dhe udhëheqësin e Hezbollahut, Hassan Nasrallah.

Izraeli dhe Hamasi përballen tani me trysni të madhe ndërkombëtare për t’i dhënë fund luftës.

Një hetim i OKB-së muajin e kaluar gjeti se Izraeli po kryen gjenocid në Gazë, ndërsa grupet për të drejtat e njeriut e akuzojnë Hamasin për krime lufte në sulmin e 7 tetorit. Të dyja palët i kanë mohuar akuzat.

Javën e kaluar, presidenti amerikan Donald Trump paraqiti një plan me 20 pika që kërkon armëpushim, lirimin e të gjithë pengjeve, çarmatimin e Hamasit dhe tërheqjen graduale të Izraelit nga Gaza.

Bisedimet e tërthorta nisën të hënën në qytetin turistik egjiptian Sharm el-Sheikh, me ndërmjetës që lëviznin mes delegacioneve nën masa të rrepta sigurie.

Al-Qahera Neës, e lidhur me inteligjencën shtetërore egjiptiane, raportoi se diskutimet u përqendruan në “përgatitjen e kushteve fillestare” për një shkëmbim pengjesh dhe të burgosurish.

Trump u bëri thirrje negociatorëve të “lëvizin shpejt” për t’i dhënë fund luftës në Gazë, ku sulmet ajrore izraelite vazhduan edhe të hënën.

Megjithëse të dyja palët e kanë mirëpritur propozimin e Trumpit, arritja e një marrëveshjeje për hollësitë e tij pritet të jetë një detyrë tejet e vështirë.