Qeveria e Izraelit e ka ratifikuar mëngjesin e së premtes një marrëveshje për armëpushim me grupin militant palestinez Hamas, duke hapur rrugën për ndalimin e luftimeve në Gazë brenda 24 orëve dhe lirimin e pengjeve izraelite nga enklava palestineze brenda 72 orëve.
Hamasi është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera.
Kabineti izraelit e miratoi marrëveshjen rreth 24 orë pasi ndërmjetësit njoftuan arritjen e saj. Marrëveshja parashikon lirimin e pengjeve izraelite në këmbim të të burgosurve palestinezë dhe fillimin e tërheqjes graduale të trupave izraelite nga Gaza, sipas nismës së presidentit amerikan, Donald Trump, për t’i dhënë fund luftës dyvjeçare në Gazë.
“Qeveria sapo ka miratuar kuadrin për lirimin e të gjithë pengjeve – të gjallë dhe të vdekur”, tha kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, më X.
Lufta në Gazë e ka thelluar izolimin ndërkombëtar të Izraelit dhe ka tronditur Lindjen e Mesme, duke u shndërruar në konflikt rajonal që ka përfshirë Iranin, Jemenin dhe Libanin. Ajo gjithashtu ka vënë në provë marrëdhëniet SHBA-Izrael, pasi Trumpi duket se ka humbur durimin me Netanyahun dhe e ka shtyrë atë të arrijë marrëveshje.
Izraelitët dhe palestinezët shprehën ngazëllim të madh pas njoftimit të marrëveshjes, e cila është hapi më i madh deri tani drejt përfundimit të një lufte dyvjeçare që ka lënë mbi 67.000 palestinezë të vrarë, si dhe për kthimin e pengjeve të fundit që Hamasi i rrëmbeu gjatë sulmeve vdekjeprurëse në Izrael që ndezën luftën.
Shefi i Hamasit për Gazën, i cili jeton në mërgim, Khalil Al-Hayya, tha se ka marrë garanci nga Shtetet e Bashkuara dhe ndërmjetës të tjerë se lufta ka përfunduar.
Një zëdhënës i Qeverisë izraelite deklaroi se armëpushimi do të hyjë në fuqi brenda 24 orëve nga miratimi i marrëveshjes. Pas këtij afati 24-orësh, pengjet e mbajtura në Gazë do të lirohen brenda 72 orëve.
Besohen 20 pengje izraelite janë ende gjallë në Gazë, ndërsa 26 të tjera mendohet se kanë vdekur, dhe fati i dy të tjerëve mbetet i panjohur.
Hamasi ka thënë se tërheqja e trupave të të vdekurve mund të zgjasë më shumë se lirimi i të gjallëve.
Pasi të ketë filluar zbatimi i marrëveshjes, kamionë me ushqim dhe ndihma mjekësore do të hyjnë masivisht në Gazë për t’i ndihmuar civilët, qindra mijëra prej të cilëve janë strehuar në shatorre pasi forcat izraelite kanë shkatërruar shtëpitë e tyre dhe kanë rrafshuar qytete të tëra.
Pengesat e mbetura
Marrëveshja, nëse zbatohet plotësisht, do t’i afronte të dyja palët më shumë se çdo përpjekje e mëparshme për t’i dhënë fund luftës.
Megjithatë, shumë gjëra mund të shkojnë keq.
Edhe pas nënshkrimit të marrëveshjes, një burim palestinez tha për Reuters se lista e qindra të burgosurve palestinezë, që do të lirohen, ende nuk është finalizuar.
Hamasi kërkon lirimin e disa prej aktivistëve më të njohur palestinezë nga vuajtja e dënimeve në burgjet izraelite, si dhe të qindra personave të arrestuar gjatë ofensivës izraelite.
Hapat e mëtejshëm të planit 20-pikësh të Trumpit nuk janë diskutuar ende.
Ata përfshijnë mënyrën se si do të qeveriset Rripi i Gazës pas përfundimit të luftës dhe fati përfundimtar i Hamasit, i cili deri tani ka refuzuar kërkesën e Izraelit për t’u çarmatosur.
Ndërkohë, Netanyahu përballet gjithashtu me skepticizëm brenda koalicionit të tij qeverisës, pasi shumë prej anëtarëve të tij e kanë kundërshtuar kamotshëm çdo marrëveshje me Hamasin.
Ministri i Sigurisë Kombëtare nga e djathta ekstreme, Itamar Ben-Gvir, tha se do të votojë për rrëzimin e Qeverisë nëse Hamasi nuk shpërbëhet.
Megjithatë, njoftimi për përfundimin e luftimeve dhe kthimin e pengjeve u prit me gëzim.
Lufta në Gazë filloi kur militantët e udhëhequr nga Hamasi hynë në jug të Izraelit më 7 tetor 2023, duke vrarë rreth 1.200 njerëz, shumica civilë, dhe duke rrëmbyer 251 të tjerë.
Lufta hakmarrëse e Izraelit ka vrarë mbi 67.000 palestinezë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazë, e cila nuk e ndan numrin e civilëve nga ai i luftëtarëve. Ofensiva ka zhvendosur shumicën e 2 milionë banorëve të Gazës, ka shkaktuar shkatërrime masive dhe uri të madhe.
