Përgatitjet janë duke u zhvilluar në Aushvic II-Birkenau për të shënuar 80-vjetorin e çlirimit të kampit nazist të përqendrimit dhe shfarosjes, ku më shumë se 1.1 milion njerëz u vranë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Historianët vlerësojnë se shumica e viktimave, rreth një milion, ishin hebrenj, ndërsa të tjerët përfshinin polakë, romë dhe robër lufte sovjetikë.

Ceremonia përkujtimore do të zhvillohet më 27 janar, në Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit të Holokaustit. Ajo do të mbledhë të mbijetuarit e Holokaustit, delegacione ndërkombëtare dhe autoritetet polake.

“Përkujtimet kryesore në orën 16:00 do të zhvillohen në një tendë të ndërtuar posaçërisht mbi portën kryesore të kampit, të njohur si Porta e Vdekjes,” tha Paweł Sawicki, zëvendës zëdhënës i Muzeut Aushvic-Birkenau. Ai shtoi se një vagon historik treni, i ngjashëm me ata që përdorën gjermanët për të transportuar viktimat në kamp, është vendosur pranë portës për të rikujtuar tragjedinë.

Në ceremoni, që pritet të mirëpresë 50 të mbijetuar dhe më shumë se 60 delegacione ndërkombëtare, do të flasin të mbijetuarit, ndërsa politikanët nuk do të mbajnë fjalime.

Çështje diplomatike dhe ligjore

Përkujtimet janë shoqëruar me polemika diplomatike pas urdhrit të Gjykatës Penale Ndërkombëtare (ICC) për arrestimin e kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu për krime të dyshuara lufte gjatë konfliktit 15-mujor në Gaza. Polonia ka garantuar sigurinë e tij nëse merr pjesë, duke theksuar se nuk do të zbatojë urdhrin e ICC-së.

Izraeli, që nuk është anëtar i ICC-së, konteston juridiksionin e gjykatës, ndërsa disa vende të BE-së, përfshirë Francën dhe Hungarinë, kanë deklaruar se nuk do ta arrestonin Netanyahun.

Kujtesa dhe rritja e antisemitizmit

Kjo përvjetore vjen në një kohë kur antisemitizmi është në rritje në Evropë. Një raport i BE-së në 2023 zbuloi se 80% e të anketuarve besonin se antisemitizmi ishte përkeqësuar në pesë vitet e fundit, ndërsa disa vende raportuan një rritje prej 400% të incidenteve pas luftës së fundit në Gaza.

“Antisemitizmi është një helm për komunitetin tonë. Lufta kundër tij është përgjegjësi e të gjithëve,” deklaroi presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen.

Simboli i kujtesës

Aushvic, që ndodhet në Oświęcim të Polonisë, ishte kampi më i madh i shfarosjes naziste. Nga 3.2 milionë hebrenjtë e Polonisë, 3 milionë u vranë gjatë Holokaustit, ndërsa në total rreth gjashtë milionë hebrenj evropianë u masakruan nga nazistët.

Çlirimi i kampit më 27 janar 1945 nga Ushtria e Kuqe Sovjetike shënoi fundin e një prej kapitujve më të errët të historisë njerëzore dhe kjo datë është bërë simbol i përkujtimit dhe i zotimit për të mos harruar kurrë./Përshtatur nga Euronews për Syri.Net