Kina po zhvillon koka bërthamore me një ritëm më të shpejtë se çdo vend tjetër, ndërsa shteti aziatik lindor modernizon dhe zgjeron ndjeshëm arsenalin e tij, duke e bërë fuqinë e tretë më të madhe bërthamore në botë, pas Rusisë dhe Shteteve të Bashkuara, thuhet në një raport të një instituti suedez kërkimor.

Kur u pyet për koment, zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Kinës, Guo Jiakun, tha se Kina e mban kapacitetin e saj bërthamor në një nivel minimal dhe zbaton një strategji bërthamore vetëmbrojtëse, duke shtuar se vendi “asnjëherë nuk merr pjesë në një garë armatimi.”

Newsweek gjithashtu ka kontaktuar përmes emailit Ministrinë e Mbrojtjes së Kinës për koment.

Kina është një nga nëntë shtetet që zotërojnë armë bërthamore. Përveç Rusisë dhe SHBA-së, aleatët e NATO-s Franca dhe Mbretëria e Bashkuar, si dhe India, Pakistani, Koreja e Veriut dhe Izraeli, i cili nuk e pranon publikisht se ka armë bërthamore, posedojnë arsenale bërthamore.

Raporti i publikuar nga Instituti Ndërkombëtar për Kërkime të Paqes në Stokholm (SIPRI) vjen në sfondin e një ndërtimi të shpejtë të ushtrisë kineze, si në aspektin konvencional ashtu edhe atë bërthamor. Pentagoni ka paralajmëruar se Kina mund të zotërojë mbi 1000 koka bërthamore deri në fund të dekadës.

Megjithëse Pekini nuk e ka zbuluar kurrë madhësinë e arsenalit të tij bërthamor, udhëheqësi kinez Xi Jinping urdhëroi vitin e kaluar përshpejtimin e zhvillimit të forcave të frikësimit strategjik, ndërsa ushtria kreu një test të rrallë lëshimi të një rakete ndërkontinentale me aftësi bërthamore (ICBM).

Instituti Ndërkombëtar për Kërkime të Paqes në Stokholm publikoi të hënën raportin e tij vjetor vlerësues, duke përllogaritur se që nga janari, numri total i kokave bërthamore në botë ishte 12,241, nga të cilat rreth 9614 ishin në magazina ushtarake për përdorim të mundshëm nga të gjitha fuqitë bërthamore, ndërsa 2,627 të tjera ishin tërhequr nga përdorimi, por ende të padisintreguara.

Rusia, që zotëron arsenalin më të madh bërthamor në botë, ka gjithsej 5459 koka bërthamore, prej të cilave 4309 ndodhen në magazinën e saj ushtarake. SHBA, në krahasim, ka një vlerësim prej 5177 kokash bërthamore në inventar, prej të cilave 3700 janë të vendosura ose në magazinim.

Arsenali bërthamor i Kinës është zgjeruar në të paktën 600 koka, një rritje me 100 brenda vetëm një viti. Të gjitha këto koka konsiderohen të gatshme për përdorim, me 24 që raportohen se janë të vendosura.

Ndërsa pritet që Kina të vazhdojë të zgjerojë arsenalin e saj bërthamor gjatë dekadës së ardhshme, dhe numri maksimal i projektuar i kokave të saj deri në vitin 2035 është 1500, raporti thekson se ky numër përbën vetëm rreth një të tretën e arsenaleve aktuale të Rusisë dhe SHBA-së.

Sipas raportit, ushtria kineze mund të dërgojë koka bërthamore duke përdorur 20 avionë bombardues H-6N, 72 raketa balistike të lëshuara nga nëndetëse dhe gjithsej 712 raketa balistike tokësore të tipeve të ndryshme, të lëshuara ose nga silot ose nga platforma të lëvizshme.

Sa i përket forcës së saj me raketa ndërkontinentale (ICBM), të cilat kanë një rreze të vlerësuar mbi 5500 kilometra, raporti vlerëson se Kina “kishte përfunduar ose ishte pranë përfundimit” të rreth 350 silose të reja ICBM në tre fusha shkretëtirash në veri të vendit dhe në tre zona malore në lindje.

Kina po pajis nëndetëset e saj të tipit 094 për raketa balistike (SSBN) me raketa me rreze më të gjatë dhe po zhvillon si një klasë të re të SSBN-ve ashtu edhe një lloj të ri avionësh bombardues me aftësi bërthamore, duke përforcuar më tej triadën bërthamore të vendit, sipas raportit.

Instituti Ndërkombëtar për Kërkime të Paqes në Stokholm shkruan në raportin e tij të fundit për kapacitetet bërthamore të Kinës: “Qëndrimi standard i Kinës, që kur zhvilloi armët bërthamore, ka qenë të mbajë të ndara kokat, raketat dhe lëshuesit gjatë kohës së paqes, me procedura të përcaktuara për ngarkimin e kokave në lëshues në rast krize. Megjithatë, ka pasur spekulime të konsiderueshme vitet e fundit, të cilat vazhduan edhe në vitin 2024, për atë nëse kjo qasje vazhdon të jetë në fuqi.”

Guo Jiakun, zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme të Kinës, tha në një konferencë për shtyp të hënën: “Kina ndjek një politikë të ‘mospërdorimit të parë’ të armëve bërthamore në asnjë rrethanë dhe në asnjë kohë dhe është zotuar pa kushte të mos i përdorë apo të mos kërcënojë me përdorimin e armëve bërthamore ndaj shteteve jobërthamore dhe zonave të lira nga armët bërthamore.”

Pekini ka refuzuar propozimin e Uashingtonit për bisedime mbi çarmatimin bërthamor, duke e quajtur atë “të padrejtë dhe joreal.” Instituti Ndërkombëtar për Kërkime të Paqes në Stokholm paralajmëron se regjimet për kontrollin e armëve janë dobësuar rëndë, duke nxitur një garë të re dhe të rrezikshme armatimi bërthamor. / Newsweek – Syri.net