Gjëja e parë që ndodh kur lexon një poet: është perceptimi, ku zë e konturohet portreti i tij, individualiteti, sikurse e quan kritika. Kur fëmijët duan të luajnë kallirit të misrit ia marrin mustaqet dhe jo leshterikëve, që nxjerr deti në breg. Është kollaj të thuash: “Unë jam vetvetja”, por, në letërsi, kjo vetvete është më e vështira të arrihet. Radarët identifikojnë lëvizjet e avionëve dhe jo të zogjëve. E them këtë se në art nuk ekziston një aparat, që të dallojë stilin, ato veçori që ka secili prej autorëve. Fjala e gdhend gurin, sikurse mund të jenë dhe fakarallëk. Alfons Zeneli më dërgoi librin e tij “Mëkat i papërlyem”, duke llogaritur edhe faktin, që unë jam një dashamirës i tij. Nuk ka ndonjë pritje tjetër, që duhet respektuar me rigorozitet, se sa ajo e një autori. Gjithë sapo shkruaj janë taze, fill pas leximit të poezive. (Emisionet më të ndjekura janë ato që jepen live.)

Libri nis me një titull paradoksal: edhe mëkatar, edhe i papërlyem?! Zonat e ndërmjetme, kur s`di si t`i marrësh, s`di nga të anosh, janë më tërheqëset, ku zbulohet shpirti njerëzor. “Brenda trupit tim/ende nuk qe rritur druri/prej të cilit u bë kryqi yt.” Ndaj këshillon përkujdesje: “Nuk përmendet puthja në shtëpinë e plagës.” Aty ku është shkaktuar një dhimbje. Ngaqë kërkon nga vetja, gjen përherë fjalën e duhur e sjell prej shpirtit, që përherë e ka të mbushur me humanizëm. Konkretisht: “Një natë do iki/por natën nuk ta marr./Do ia lë si kujtim/dritares tënde./Ta kesh kur të lexosh veten/nën dritën e pendimeve.” I prirur për të shprehur ndjesi të holla, ku abstragimi e respekton konkreten, si të gjithë ata që nuk i fshihen syrit të lexuesit me metafora pa rrugëdalje. Përkundër atyre “që lexojnë libra për të harruar të vërtetën”. Metafora për një të talentuar është si minerali, ku instalohet kujtesa e pajisjeve elektronike, ndërsa për atë që i lëshon vargjet qesim, s`dallojnë nga guri i strallit, që duhet vetëm për xixa. “Nata ka ngrirë/pa ju thënë asnjë fjalë/zogjve të djegur të kuptimit.” Zogjtë e djegur të kuptimit të kujtojnë negativët e dikurshëm të filmit, që degjeshin sapo binin në kontakt me dritën.

Vargjet në vazhdim e përforcojnë prirjen, e cila s`duhet neglizhuar në artin e të shkruarit, ku mungësitë duhet të kompesohen me “mprehjen e shqisave të tjera” dhe jo të trukohem me veten. (Pas Luftës së Dytë Botërore prodhuesit e protezave i bënin aq shumë reklamë, sa po dukej se ishte më me leverdi të prisje këmbën apo dorën tjetër e ta zëvendësoje me një protezë.)

Virtualja po na largon nga prekja. Poezia e Alfonsit për nga delikatesa e vargut të lë përshtypjen e një “muzike dhome” a të një “natyre të qetë”, ndaj shpesh preferon muzgun dhe agimin, larg zhurmave. E sheh himnin jo në ceremonira, por “në fytyrën prej nëne të mëshirës,/në zemrat e aventurierëve që vdesin të rinj./ka himn në vdekjen e shpeshtë të premtimit”. Në këtë botë, që po bëhet përherë e më e ftohtë, shih ç`vargje tronditëse shkruan ai: “Është një mal i kaltër/diku lart mbi mall/ku hije njeriu/s’është ngjitur e gjallë.”

Dikur ne shkruanim shumë për heronjtë. Tani ndihet një frymë deheroizmi, që nisi me përdhosjen e heronjëve, aq sa iu qepën dhe kryeheroit ta çmitizonin palot, se nuk ia duronin madhështinë. Në librin e Alfonsit ka një poezi për heroin, me një këndvështrim krejt të ri. Them të ri, pasi nuk bën thirrje për ta imituar heroi, të frymëzohemi prej tij, as t`i kujtojnë ata në ditë të shënuara, ata veçse na largohen për shkak të degradimit tonë. Largohen ngaqë s`i meritojmë.

Jep dhe arsyeja, se: “Qyteti âsht i lodhun/n’gzime t’rrejshme/dhe plagë t’vërteta.” Alfonsi nuk merr hua teknika të të shkruari, ngaqë i mjafton arsenali i tij poetik, i bindur se atë që mendon, që ndjen dhe që e thotë: e ka të tijën. Ai është për një poezi “ku fjalët vuajnë nga uria”.

Fatbardh Amursi