Në pranverën e vitit 1910, Anna Ahmatova, nuse e re, erdhi në Paris për udhëtimin e saj të martesës me Nikolai Gumilievin. Por pikërisht këtu, mes rrugicave të zhurmshme të Montparnasse-it, do të niste një histori që ajo nuk do t’ia tregonte as burrit të saj, as lexuesve. Një histori që do të linte gjurmë vetëm në letër – si në poezitë e saj, ashtu edhe në vizatimet e tij.

Ajo ishte elegante, kokëfortë, e përmbajtur. Ai – një piktor i varfër me diellin toskan në gjak dhe vrullin në shpirt. Njohja e tyre e parë ndodhi pothuajse rastësisht. Dhe që në takimin e parë, Amadeo Modigliani u magjeps prej saj. Ahmatova i dha adresën. Që atë javë, ai filloi të pikturonte portretet e saj.

Ata flisnin në frëngjisht – një gjuhë e huaj për të dy, por vetëm ajo mund të bëhej ura e tyre lidhëse. Ahmatova dhe Modigliani ndanin me njëri-tjetrin gjërat më të rëndësishme: poezi, piktura, mendime. Ai nuk dinte rusisht, por e ndjente ritmin e poezisë së saj. Ajo nuk e zotëronte italishten, por e kuptonte dhimbjen e pikturës së tij.

Ky roman nuk zgjati shumë – vetëm disa javë. Por u bë ajo “dashuria e pamundur” që nuk ka nevojë për shpjegime. Ata shëtisnin nëpër Paris, diskutonin për Verlaine dhe Baudelaire, debatonin për lirinë, artin dhe kufijtë e pasionit. Ai e quante atë “magjistare”. Ajo shkruante për të, pa ia përmendur emrin.

Kur Ahmatova po largohej nga Parisi, Modigliani i dhuroi 16 vizatime. Ai i kërkoi t’i varte në shtëpi. Ajo nuk i vari. Në Rusi e prisnin Gumilievi dhe letërsia, revolucioni dhe represionet. Nga letrat e Modiglianit nuk mbeti asnjë rresht. Nga gjashtëmbëdhjetë punime, mbijetoi vetëm një. Dhe pikërisht këtë, të vetmen, Ahmatova e ruajti deri në vdekje. Ajo e la si trashëgimi, duke e quajtur thesarin e saj të vetëm të vërtetë.

Ahmatova nuk shkroi drejtpërdrejt për të. Ai – Modigliani – u shfaq në poezitë e saj si një hije, si një simbol i lirisë së humbur, si imazhi i një dashurie që nuk mund të thuhej me zë të lartë. Vetëm dekada më vonë, romanca e tyre u bë pjesë e një miti kulturor. Dëshmi për këtë janë portretet. Portretet e saj, të pikturuara nga dora e Modit, janë të drejtpërdrejta, të qarta, pothuajse ikonografike.

Në marrëdhënien e tyre nuk kishte skandale të bujshme, letra pasionante, skena dramatike. Por kishte një afërsi për të cilën nuk shkruhet në gazeta. Kishte art, i cili gjithmonë flet për ne më shumë se fjalët.

Ajo dashuri nuk u bë një ngjarje, por një fat. Dhe, ndoshta, pikërisht kjo e bën atë të përjetshme.