Aleatët evropianë të Shteteve të Bashkuara po përgatiten për një Amerikë që është më pak e interesuar për ata, pavarësisht se kush i fiton zgjedhjet presidenciale. Ata gjithashtu mund të ndeshen me traumat e vjetra dhe probleme të reja nëse Donald Trump kthehet në Shtëpinë e Bardhë.

Zgjedhjet vijnë dy vjet e gjysmë pas fillimit të sulmit në shkallë të gjerë të Rusisë ndaj Ukrainës, gjatë të cilit Uashingtoni ka dhënë kontributin më të madh në mbështetje të Kievit. Ndihma amerikane për Ukrainën dhe përkushtimi ndaj aleatëve të NATO-s mund të vihen në pikëpyetje nëse Donald Trumpi fiton zgjedhjet në Shtetet e Bashkuara.

Fitorja e Nënpresidentes Kamala Harris do të sillte një vazhdimësi të politikës aktuale, megjithëse ajo do të përballej me kundërshtimin republikan dhe lodhjen në rritje të publikut amerikan me luftën në Ukrainë, që po rrisin shqetësimin në Evropë se mbështetja amerikane për Kievin mund të zbehet.

Thirrja e zotit Trump për vendosjen e tarifave ndaj partnerëve amerikanë gjithashtu po shkakton shqetësim në Evropë, e cila tashmë po ndeshet me një rritjet të ngadaltë ekonomike. Por nuk është vetëm mundësia e një presidence të dytë të zotit Trump, që po shkakton ankth për të ardhmen në Evropë.

Zyrtarët evropianë besojnë se përparësitë e Shteteve të Bashkuara janë diku tjetër, pavarësisht se kush fiton. Lindja e Mesme është në krye të listës së përparësive të Presidentit Joe Biden tani, por Kina është përparësia kryesore në aspektin afatgjatë.

“Pozicioni qendror i Evropës në politikën e jashtme të Shteteve të Bashkuara është i ndryshëm nga sa ishte në fillim të karrierës politike të zotit Biden”, thotë Rachel Tausendfreund, studiuese në Këshillin Gjerman për Marrëdhëniet me Jashtë në Berlin. “Dhe nga ky këndvështrim, Joe Biden është presidenti i fundit transatlantik.”

Shtetet e Bashkuara do të vazhdojnë ta kthejnë vëmendjen nga Azia, thotë ajo. “Kjo do të thotë që Evropa duhet të përparojë. Evropa duhet të bëhet një partner më i aftë dhe të menaxhojë më mirë zonën e saj të sigurisë”.

Ministri i mbrojtjes i Gjermanisë, Boris Pistorius, gjatë nënshkrimit të një marrëveshjeje të re mbrojtje me aleatin e NATO-s, Britaninë, tha se Shtetet e Bashkuara do të përqendrohen më shumë në rajonin e Indo-Paqësorit, “pra pyetja shtrohet, a do të bëjnë ata (ShBA) shumë më pak në Evropë, apo vetëm pak më pak.”

Ian Lesser, ekspert për marrëdhëniet ndërkombëtare në Fondin Gjerman Marshall në Bruksel, thotë se “mbi të gjitha, Evropa po kërkon qartësi nga Uashingtoni” dhe kjo po mungon në një botë të trazuar, në të cilën çdo administratë do të përballet me probleme të tjera, që do të tërheqin vëmendjen e saj. “Por rreziku i përçarjes është qartësisht më i madh nëse Donald Trumpi kthehet në Shtëpinë e Bardhë.”

“Ekziston supozimi i vazhdimësisë së politikave aktuale” të Amerikës nëse Nënpresidentja Harris fiton, thotë ai. Shumë njerëz që janë marrë me politikat gjatë presidencës së zotit Biden ka të ngjarë të mbeten në detyrë. “Do të kishim një botë më të njohur, edhe nëse mjedisi strategjik do të sillte pasiguritë e veta.”

Ndërsa Shtetet e Bashkuara dhe Evropa po përqendrohen gjithnjë e më shumë në konkurrencën me Azinë, lufta e vazhdueshme në Evropë nënkupton që “kostoja e zhvendosjes së vëmendjes amerikane larg çështjeve të sigurisë evropiane do të ishte sot shumë më e larta se disa vite më parë”, thotë eksperti Ian Lesser. Aftësia e Evropës për t’u marrë me këtë varet nga shpejtësia me të cilën dalin këto probleme, shton ai.

Shpenzimet e pamjaftueshme në fushën e mbrojtjes të Evropës kanë acaruar administratat amerikane të të dyja partive për vite me radhë, megjithëse anëtarët e NATO-s, përfshirë Gjermaninë, i rritën ato pas sulmit në shkallë të gjerë të Rusisë ndaj Ukrainës në vitin 2022. NATO parashikon se 23 nga 32 vendet anëtare do të përmbushin objektivin e saj për të shpenzuar 2% ose më shumë të prodhimit të brendshëm bruto për mbrojtjen këtë vit, krahasuar me vetëm tre vende anëtare një dekadë më parë.

Gjatë mandatit të tij nga viti 2017 deri në vitin 2021, Donald Trumpi kërcënoi t’i braktiste vendet që nuk përmbushnin detyrimet e tyre financiare. Në fushatën e këtij viti, ai sugjeroi se Rusia mund të bëjë çfarë të dojë me këto vende.

Kritikat i tij kanë minuar besimin dhe kanë shqetësuar vendet që kufizohen me Rusinë, duke përfshirë Estoninë, Letoninë, Lituaninë dhe Poloninë.

Evropianët e shohin luftën në Ukrainë si një sfidë ekzistenciale. Me kalimin e kohës, Shtetet e Bashkuara mund të kenë mendim tjetër për këtë luftë, ndërsa shenjat e lodhjes kanë filluar të shfaqen edhe në vetë Evropën.

Nëse zoti Trump fiton, “ka shumë shenja se ai nuk do të jetë i interesuar të vazhdojë të mbështesë Ukrainën në këtë luftë” dhe mund të kërkojë arritjen e një marrëveshjeje armëpushimi apo një zgjidhje, që mund të mos i pëlqejë Kievit dhe Evropës, thotë ekspertja Rachel Tausendfreund. “Gjithashtu nuk ka shanse që Evropa të mund të mbushë boshllëkun ushtarak, nëse Shtetet e Bashkuara do të tërhiqnin mbështetjen për Ukrainën.”

“Edhe nëse Nënpresidentja Harris fiton, ka një debat në rritje në të dyja anët e Atlantikut mbi strategjinë që duhet ndjekur pas përfundimit të luftës në Ukrainë”, thotë eksperti Ian Lesser.

Presidenti Biden theksoi nevojën për të vazhduar strategjinë aktuale në Ukrainë gjatë një vizite të shkurtër në Berlin, ku ai u takua me udhëheqësit gjermanë, francezë dhe britanikë.

“Ne nuk mund të heqim dorë nga ndihma për Ukrainën. Ne duhet të vazhdojmë mbështetjen tonë”, tha Presidenti Biden. “Ne duhet të vazhdojmë mbështetjen derisa Ukraina të fitojë një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme.”

Përvoja e ka mësuar 81 vjeçarin Biden se “ne nuk duhet nënvlerësuar fuqia e demokracisë dhe rëndësia e aleancave.”

Presidenti gjerman Frank-Walter Steinmeier, i cili i dha Presidentit Biden medaljen më të lartë të Gjermanisë për kontributin e tij në forcimin e marrëdhënieve transatlantike, shpreson që amerikanët do t’i dëgjojnë këshillat e zotit Biden.

“Në muajt në vijim, shpresoj që evropianët të kujtojnë se Amerika është e domosdoshme për ne”, tha ai. “Dhe gjithashtu shpresoj që amerikanët do ta kujtojnë se aleatët janë të domosdoshëm. Ne jemi më shumë se thjesht ‘vende të tjera’ në botë. Ne jemi partnerë dhe miq.”

Pavarësisht se kush do t’i fitojë zgjedhjet në Amerikë, vitet e ardhshme mund të jenë të trazuara.

“Pavarësisht se cili do të jetë rezultati i zgjedhjeve javën e ardhshme, gjysma e vendit do të jetë e zemëruar”, thotë eksperti Ian Lesser, duke vënë në dukje se shanset janë të mëdha për një qeverisje të ndarë në Uashington. “Evropa do të përballet me një Amerikë shumë kaotike dhe ndonjëherë jofunksionale”, shton ai.

E dëgjuat gënjeshtarin spektakolarin, se çfarë tha në takimin që bëri me patronazhistët e diasporës në një takim të inskenuar   në New York.”Kam ardhur këtu që të kërkoj votën e diasporës për mandatin e katërt në mënyrë Shqipërinë në vitin 2030 ta bëjmë pjesë të Bashkimit Evropian”

Edhe integrimi ynë evropian  është futur në Piarin gëbelsian të Edi Ramës ku  tashti është  kthyer në një teatër politik në të cilin janë përfshihen edhe disa burokratë të korruptuar të Komisionit Evropian  në Bruksel.

Për Edi Ramën imazhi është  gjithmonë një çështje pushteti. Lërini për një moment përshkrimin e gënjeshtërt që i bën Edi Rama perspektivës se procesit të integrimit evropian përmes fotografive  dhe lajmeve  të rreme, për vizitat që bën në Bruksel, tek burokratët e niveleve  të ndryshme. Ka 12 vjet që gënjen, ku në vend që të kishim rezultatet e këtij projekti që ka bllokuar me keqqeverisjen e tij po reklamon një atmosfere të gënjeshtërt mbi një realitet që e ka kthyer mbrapsht këtë proces.

Pretendimet  e mazhorancës qeverisëse mbi  mundësinë e afërt të integrimit evropian të Shqipërisë në Bashkimin Evropian janë si një lugë hallve mbi një pjatë të  servirur mbas një ceremonie morti.

Patronazhistët e Ramës nuk po më ndahen edhe për këtë përfundim.

– “Si është e mundur ?!

-Po  ku ka mort?!..”

Po nuk ka shumë shqiptarë që nuk e shohin mortin e integrimit evropian të Shqipërisë.

Që nuk e shohin ose bëjnë sikur, janë vetëm ata që i shërbejnë regjimit dhe përfitojnë benefitet  prej tij.

Por paradoksi më i madh qëndron tek fakti, se Ramës po i bien  këmbët poshtë e lartë për të treguar me fjalë dhe veprime boshe, se punon për hijen e integrimit.

Por as hija integrimi nuk ekziston tashti, sepse mashtruesi e ka kthyer në fantazmën e hiçit të tij.

A nuk duket Edi Rama kudo si një vrasës i shpresës së shqiptarëve që shtiret se i vjen keq për këtë ëndërr të vrarë nga mëndja dhe duart e tij ?!

Ka edhe vrasës në historinë njerëzore të cilët shpien lule të përlotur në varrimin e viktimës. Pse të mos themi se Edi Rama është vrasës i perspektivës së Shqipërisë për në Bashkimin Evropian?

Unë gjendjen dëshpëruese të nivelit të integrimit evropian të Shqipërisë nuk e shikoj fare tek vizitat e burokratëve më të lartë evropian si znj Usurla Van der Leyen, por e shikoj tek rezultatet e hiçit.

Temenatë ndaj njeri tjetrit për mua mbeten një sjellje e neveritshme që nuk pasqyrojnë rezultatet e integrimit si nga ana evropiane ashtu dhe nga qeveria shqiptare.

Ato janë ekskluzivisht personale dhe nuk duhen shfrytëzuar  më tej.

Në rast se procesin integrues evropian e trajtojmë si një vepër shumë dimensionale së cilës përtej idesë ose rrënjëve i kishim ndërtuar çdo pjesë së strukturës saj, në pritje të suvatimit, lyerjes, arredimit dhe lejes për të hyrë brenda , tashmë ajo ndërtesë është shkatërruar dhe është kthyer në një karabina mbi tokë. Pothuajse është bërë gërmadhë, edhe pse ideja e saj ka mbetur gjallë. Po të kthjellohemi mirë me parimet me të cilat është i mbrujtur dhe ndërtuar Bashkimi Evropian, e kupton sa serioz është shkatërrimi i rrugës evropiane të integrimit të Shqipërisë.

Demokracia dhe liria ku përfshihet dhe liria politike janë dy kriteret bazë  mbi të cilat është konceptuar të vihet çdo gurë ose tullë në këtë aspiratë të madhe të popujve evropian.

Nuk po them se integrimi është një ëndërr e shuar sot, por është një ëndërr e vrarë për ne. Rruga evropiane e Shqipërisë,  jo vetëm që nuk ka përparim, por është devijuar plotësisht për shkak të agjendës së një klike që është instaluar .Nuk ka asnjë vëmendje serioze qoftë edhe minimale në këtë drejtim. Parimet dhe normat demokratike me të cilat Bashkimi Evropian mbështet ekzistencën e vetë të qëndrueshmërisë, sot janë zëvendësuar me parimet dhe rregullat e xhunglës në Shqipëri.

Edhe pse në fasadë, hera herës ka një hipokrizi të sforcuar qeverisëse mbi shqetësimin dhe interesimin qeveritar gjoja mbi këtë problem për ta kthyer në agjendën prioritare, rezultati që figuron është një proces dezintegrimi   dhe fatkeqësisht  duket se ngadalë ngadalë po na thotë lamtumirën.

Megjithatë, edhe përballë kësaj tragjedie dëshpëruese regjimi nuk thotë  se u vonuam dhe   na iku treni, por thjesht iku. Dhe për ti dhënë edhe më tej “dritë” gënjeshtrës shpërndan lajme dhe imazhe se rruga e integrimit është në rrugën e perspektivës së saj të vërtetë.

Këmbëngulja në dukje për ta bërë të vdekurin të gjallë, është gënjeshtra e gënjeshtrave  e kësaj qeverisje për sa i përket rrugës integruese të ndërprerë në mes .

Po si mund te integrohet Shqipëria  ne BE me këtë nivel lirie dhe demokracie të shkatërruar?!

Realiteti nuk mund të ndryshojë me imazhet  e rreme të propagandës së mashtruesit që drejton regjimin, kur realiteti buçet me denoncimet për të me fakte dhe ngjarje ulëritëse për ato që ndodhin në Shqipëri .

A mund ti japë Evropa e vlerave mbështetjen dhunuesit të vlerave dhe parimeve mbi të cilat  është ndërtuar krijesa evropiane ? Kjo për Shqipërinë sot është e njëllojtë sikur ti thuash Lukashenkosh ose Putinit” bujrëm “në Evropë !  Po a mund të ndodhë kjo ,që Evropa të mbyll sytë dhe ti premtojë diktatorit  perspektivë, në një kohë kur tre liderët  e partive opozitare janë realisht të burgosur politikisht dhe ndiqen me një proces gjyqësor fallso  të ndërtuar në emër të ligjit?!

A ka sot një shembull të ngjashëm në Evropë, ose në tërë botën  euroatlantike ku kryetari i opozitës, ish kryeministër, ish president, udhëheqës i lëvizjes pluraliste në Shqipëri, autor i shumë reformave demokratike në Shqipëri të mbahet në arrest shtëpie kur edhe pse ka 4 vjet që po i bëhen hetime ende nuk ka një akuzë?!

Nuk mund të hapet kurrë dera e Bashkimit Evropian kur  me sjellje ekstra diktatoriale të grabitësh në mes të rrugës ish presidentin, ish kryeministër dhe kryetar i partisë së dytë opozitare dhe ta futësh në qeli me agjenda politike.

Kush të lejon kështu të futësh kokën në Evropën e  qytetëruar dhe demokratike me diktaturën  politike të Maduros ose me  autoritarizmin e Erdoganit?

Prestigjiozja e agjencisë së lajmeve më e madhe në botë, Reuters ka publikuar një set fotografish këtë të mërkurë, 30 tetor të shkrepura në mbarë globin.

Mes setit të fotove të etiketuar si ‘Fotografitë e ditës’, Reuters ka përzgjedhur protestën e opozitës shqiptare të mbajtuar të martën e 29 tetorit, në atë që cilësohet mosbindja civile kundër narkoshtetit.

Fotoja, siç raporton agjencia e lajmeve ‘Reuters’, tregon qytetarët që protestojnë përballë forcave të policisë.

Opozita Shqiptare

‘Mbështetësit e opozitës shqiptare që përleshen me policinë, teksa ata bllokojnë rrugën kryesore që të çon në kryeqytetin e vendit pasi ish-presidenti Ilir Meta u arrestua me akuza për korrupsion javën e kaluar, në Tiranë, Shqipëri’, shkruan Reuters përbri fotografisë, që është e para në setin prej 27 imazhe të përzgjedhura këtë 30 tetor.

Më poshtë keni disa nga fotografitë e përzgjedhura nga Reuters, që nga përmbytjet në Spanjë, fushata e kanidatit për president të SHBA-ve, Donald Trump etj./ Reuters.

Kryediplomatët e Kosovës dhe të Serbisë janë përplasur në takimin e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, ku po diskutohet për raportin gjashtëmujor të sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, për misionin e OKB-së në Kosovë.

Ministri i Jashtëm i Serbisë, Marko Gjuriq, tha se serbët e Kosovës po diskriminohen dhe po shtypen nga autoritetet e Kosovës. Por, këto akuza u hodhën poshtë nga kryediplomatja e Kosovës, Donika Gërvalla.

Gërvalla mbrojti veprimet e Qeverisë së Kosovës në veriun e banuar me shumicë serbe, që komuniteti ndërkombëtar i ka cilësuar si veprime të njëanshme.

Ajo tha se nuk duhet t’iu besohet pretendimeve të Gjuriqit se serbët në Kosovë nuk kanë qasje në shëndetësi, arsim dhe llogari bankare.

“Realiteti është i qartë. Përfundimisht, qytetarët po marrin frymë lirshëm dhe pa frikë nga bandat kriminale”, tha Gërvalla.

Gjuriq u ankua se serbët po përballen me diskriminim, dhunë dhe shtypje, duke përmendur disa nga vendimet e fundit të Qeverisë së Kosovës, sikurse ndalimi i përdorimit të dinarit serb për pagesa me para të gatshme, mbyllja e degëve të Postës së Serbisë dhe komunave që punonin sipas sistemit serb.

Ai tha se Serbia qëndron me serbët në Kosovë dhe kërkoi nga komuniteti ndërkombëtar që të reagojë.

“Koha për veprime vendimtare është tani. Veprimet e Prishtinës vazhdon të minojë stabilitetin, shkelin të drejtat e njeriut dhe injorojnë marrëveshjet ndërkombëtare. Na duhen pasoja të qarta. Duhen të vendosen sanksione ndaj administratës së [kryeministrit të Kosovës, Albin] Kurtit dhe duhet zero tolerancë ndaj veprimeve të tjera të njëanshme që nxisin konflikte dhe tensione”, tha ai.

Shefja e misionit të OKB-së në Kosovë, UNMIK, Caroline Zijadeh, përmendi shqetësimin e shprehur nga sektori civil serb, banorët dhe partitë politike lidhur me vendimet për mbylljen e institucioneve në veri – që vepronin sipas sistemit serb – për ndikimin që kanë në jetën e tyre.

“Mbyllja e degëve të Postës së Serbisë dhe zyrave komunale që udhëhiqen nga ana e Serbisë kanë kufizuar qasjen e tyre në shërbime me rëndësi kyç, në veçanti sa i përket komunitetit serb në Kosovë”, tha ajo.

Ministri i Jashtëm serb, Marko Gjuriq, po ashtu kërkoi që Kosova të themelojë menjëherë Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë, që tha se do të garantonte të drejtat e serbëve.

Sipas Gjuriqit, Kosova nuk do që ta themelojë këtë asociacion, për të cilin tha se nuk është opsion, por obligim nga dialogu i Brukselit.

Por, Gërvalla tha se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, nuk është i interesuar që Asociacioni t’ua lehtësojë jetën serbëve të Kosovës.

“Për të Asociacioni nuk është vegël për të lehtësuar jetën e qytetarëve, është opsion për ta copëtuar një vend të territorit tonë. Sikurse [presidenti rus, Vladimir] Putin me Ukrainën, Vuçiqi nuk do asgjë më pak sesa zhdukjen e Kosovës”, tha ajo.

Gërvalla tha se Serbia nuk është e interesuar për dialog, duke e akuzuar Beogradin për bllokim të procesit.

Kosova dhe Serbia janë pajtuar për themelimin e Asociacionit prej vitit 2013. Më 2015, u arrit edhe Marrëveshja mbi parimet për themelimin e këtij asociacioni. Ndërsa, vitin e kaluar, ato e pranuan Marrëveshjen drejt normalizimit të marrëdhënieve, dhe një nga pikat e saj kërkon që komunitetit serb në Kosovë t’i ofrohet një nivel i caktuar i vetëmenaxhimit, përkatësisht Asociacioni.

Gërvalla po ashtu foli për sulmin e armatosur ndaj Policisë së Kosovës më 24 shtator të vitit 2023 në Banjskë të Zveçanit.

Ajo tha se ky ishte vetëm tentimi i parë, siç tha, i Serbisë, ndaj Kosovës, duke paralajmëruar se Vuçiqi “po përgatitet për më shumë”.

“Sulmi i Serbisë i 24 shtatorit të vitit të kaluar u planifikua si invasion ushtarak dhe aneksim i një shteti paqësor që ka mijëra trupa të NATO-s. Për ta bërë të qartë, ai ishte sulmi i parë i aleancës së Putinit kundër një shteti me prani të NATO-s. Është test për Perëndimin, test për më shumë. Dhe Vuçiqi e Putini nuk po heqin dorë. Prandaj, fillimisht na duhet parandalim, e më pas dialog. Vetëm me parandalim, paqja dhe siguria mund të jenë të sigurt”, tha ajo.

Kosova fajëson Serbinë për sulmin në Banjskë, por Beogradi mohon se ka gisht në të.

Përgjegjësinë për sulmin e ka marrë Millan Radoiçiq, ish-nënkryetar i Listës Serbe, partisë kryesore të serbëve në Kosovë që gëzon mbështetjen e Beogradit.

Ndaj tij dhe dhjetëra serbëve të tjerë, autoritetet në Kosovë kanë ngritur aktakuzë.

Gërvalla tha se Kosova kërkon ekstradimin e Radoçiqit nga Serbia.

SHBA-ja kërkon që përgjegjësit e Banjskës të dalin para drejtësisë

Ambasadori amerikan në OKB, Robert Wood, kritkoi Serbinë se nuk ka bërë mjaftueshëm që përgjegjësit e sulmit në Banjskë të përballen me drejtësinë.

“Ka kaluar më shumë që nga sulmi paramilitar serb ndaj Policisë së Kosovës në Banjskë dhe Serbia nuk ka bërë asnjë përparim të dukshëm për të mbajtur përgjegjës, përfshirë liderin e vetëshpallur të këtij sulmi Millan Radoiçiq. Ne kërkojmë përgjegjësi të plotë”, tha ai.

Ai po ashtu tha se SHBA-ja është e shqetësuar me veprimet e #pakoordinuar të Qeverisë së Kosovës, që nuk përkojnë me zotimet e Kosovës që të punojë në kuadër të dialogut që ndërmjetësohet nga BE-ja”.

“Këto veprime prekin mirëqenien e komuniteteve joshumicë dhe minojnë rrugën drejt normalizimit të raporteve mes Kosovës dhe Serbisë”.

Duke folur për normalizimin e raporteve mes Kosovës dhe Serbisë, ai tha se është e vetmja rrugë për anëtarësimin e palëve në institucionet evropiane.

Wood tha se SHBA-ja po punon me aleatët për uljen e tensioneve dhe zbatimin e të gjitha marrëveshjeve, përfshirë atë për Asociacionin.

“Qëllimi i SHBA-së mbetet njohja e ndërsjellë”, tha ai.

Ndërkaq, ambasadori rus në OKB, Vasily Nebenzya, kritkoi Kosovën për shkeljen e të drejtave të serbëve dhe, siç tha ai, dhunë ndaj serbëve.

“Tensionet ndëretnike në Kosovë janë më të lartat në 50 vjetët e fundit”, pretendoi Nebenzya, duke shtuar se Qeveria e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti “do të vazhdojë shtypjen e serbëve” nëse komuniteti ndërkombëtar “nuk e pengon”.

Ai, gjithashtu, kërkoi që Kosova të themelojë Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Gjatë mbledhjes, ambasadorët e Francës dhe Mbretërisë së Bashkuar kërkuan që përgjegjësit për sulmin në Banjskë të përballen me drejtësinë. Këto dy shtete, po ashtu, kërkuan përparim në zbatimin e marrëveshjeve të dialogut, përfshirë atë për themelimin e Asociacionit. REL

Nënpresidentja amerikane, Kamala Harris, e kritikoi ish-presidentin Donald Trump si njeri të paqëndrueshëm dhe të fiksuar pas hakmarrjes, gjatë një tubimi zgjedhor në vendin afër Shtëpisë së Bardhë ku, më 6 janar 2021, Trump iu drejtua mbështetësve të vet para se ata ta sulmonin Kapitolin.

Duke folur në Uashington më 29 tetor, një javë para ditës së zgjedhjeve presidenciale, Harris, kandidatja demokrate për zgjedhjet e 5 nëntorit, e dha atë që fushata e saj e quajti “mesazh përmbyllës” në një skenë të mbushur me shenja të mëdha ngjyrë qielli, me mbishkrimin “Liri”.

Harrisi u zotua se do të jetë “presidente për krejt amerikanët”, ndërsa e quajti kundërshtarin e vet republikan “të paqëndrueshëm, të fiksuar pas hakmarrjes dhe të pakontrollueshëm”.

Organizatorët thanë se rreth 75.000 njerëz morën pjesë në tubim, edhe pse ky numër nuk u verifikua nga policia apo vëzhguesit e pavarur.

Disa mbështetës të Harrisit kishin pritur në radhë për më shumë se shtatë orë për ta dëgjuar fjalimin e saj në parkun ku Trumpi kishte folur para se një grup nga turma ta sulmonte Kapitolin në përpjekje për ta penguar certifikimin e zgjedhjeve të vitit 2020.

Ish-presidenti dhe aleatët e tij janë përpjekur ta mohojnë dhunën e 6 janarit.

Para fjalimit të Harrisit, Trumpi dhe fushata e tij u përpoqën t’i kufizojnë dëmet, duke e mohuar një shaka denigruese për Porto Rikon që e kishte bërë një komedian në skenë para se Trumpi të paraqitej në një tubim në Nju Jork gjatë fundjavës. Disa prej aleatëve të Trumpit e dënuan atë shaka, e cila iu referua territorit amerikan si “një ishull plehrash”.

Derisa fushata e tij tha se ajo shaka nuk pasqyron pikëpamjet e ish-presidentit, Trumpi e mbrojti atë gjatë tubimit, ku kishte edhe deklarata të tjera raciste dhe vulgare.

Duke folur në resortin e tij Mar-a-Lago në Floridë, Trump tha se “kurrë nuk ka pasur ngjarje kaq të bukur” si tubimi në Madison Square Garden në Manhatan.

“Dashuria në atë dhomë të lë pa frymë. Ishte sikur një festival dashurie. Kisha nderin që u ftova”, tha ai.

Trump nguli këmbë se Harrisi është ajo që ka përhapur urrejtje dhe përçarje, duke thënë se ajo ka kryer “një fushatë urrejtjeje”.

Mbrëmjen e 29 tetorit, Trumpi e mbajti një ngjarje në Allentovn, Pensilvani, një qytet i cili ka një komunitet të madh portorikan. Pensilvania është ndër shtatë shtetet e luhatshme që pritet të jenë vendimtare në këto zgjedhje.

Banorët e Porto Rikos nuk votojnë për president, por gati 6 milionë njerëz nga ishulli i Karaibeve, të cilët kanë emigruar dhe tani jetojnë në SHBA, votojnë.

Më shumë se 50 milionë njerëz kanë hedhur tashmë votat e tyre para kohe, ose me postë, vetëm një javë para ditës së zgjedhjeve dhe sondazhet tregojnë se gara do të jetë jashtëzakonisht e ngushtë.

Harris, 60-vjeçare, do të bëhej presidentja e parë grua, ndërsa Trump, 78 vjeç, do të bëhej kandidati më i moshuar që zgjidhet president. Të dy dallojnë në një sërë çështjesh, nga mbështetja për Ukrainën dhe aleancën ushtarake të NATO-s, deri te emigracioni, të drejtat e abortit dhe taksat mbi të pasurit.

Një sondazh nga Reuters/Ipsos më 29 tetor tregoi se epërsia e Harris kishte rënë në vetëm 44 për qind, krahasuar me 43 për qind për Trump ndër votuesit e regjistruar.

Trump ka lënë të kuptohet vazhdimisht se mund përsëri të mos e pranojë rezultatin e zgjedhjeve, nëse humb.

Këto komente, të kombinuara me dy përpjekje për atentat ndaj ish-presidentit, kanë ngritur shqetësime për dhunë të mundshme dhe kaos pas zgjedhjeve. REL

Japonia vazhdon të jetë e ndarë për sa i përket mënyrës se si duhet të përballet me të kaluarën e saj të dhunshme, ndërsa pjesë të historisë së vendit gjatë Luftës së Dytë Botërore ende shkaktojnë debat. Tashmë një person me lidhje të drejtpërdrejta me atë pjesë të historisë, po thyen dekada heshtjeje, me kosto të madhe personale. Ai bisedoi në qytetin japonez Ida me korrespondentin e Zërit të Amerikës, Bill Gallo.

Në një zonë të qetë në alpet japoneze, rreth tre orë me makinë nga Tokio, Hideo Shimizu ka mbajtur një sekret, në një shtëpi të vogël të mbuluar nga pemët.

Por Shimizu ka vendosur të mos heshtë më.

Në moshën 94-vjeçare, ai ndan historinë e tij me një gazetar amerikan për herë të parë, për të folur për një nga krimet më të tmerrshme dhe pak të njohura të luftës… ku ai ishte i përfshirë personalisht.

Shimizu ishte vetëm 14 vjeç në vitin 1945 kur iu bashkua Njësisë 731 të Ushtrisë Japoneze. Ende fëmijë, Shimizu nuk e kuptoi se ku kishte hyrë. Ishte një njësi e fshehtë e luftës me mikrobe që torturonte të burgosurit në emër të shkencës.

“Mendova se ishte një hulumtim që synonte t’i ndihmonte njerëzit të mos sëmureshin, por ishte pikërisht e kundërta“, i tha ai Zërit të Amerikës.

Detyra e tij ishte të kujdesej për minjtë e laboratorit.

“Vërtet nuk e kisha idenë në atë kohë se i operonin njerëzit për t’i vrarë“, thotë zoti Shimizu.

Njësia ishte vetëm një pjesë e vogël e pushtimit të Kinës nga Japonia – megjithëse hetimet e pasluftës sugjerojnë se ishte ndoshta pjesa më mizore e saj.

Kjo është gjithçka që ka mbetur nga ish-selia e Njësisë 731 në Harbin të Kinës, ku u zhvilluan eksperimente të tmerrshme me njerëzit.

Në disa prej këtyre ndërtesave, të burgosurit e sëmurë mbylleshin me të shëndetshmit, për të parë se sa shpejt do të përhapej murtaja vdekjeprurëse. Dhe fëmijët u detyruan të futeshin në dhomat e gazit në mënyrë që mjekët të masnin kohën që iu duhej për të vdekur.

Këto imazhe ende e ndjekin Shimizun 80 vite më vonë.

“Ajo që u bë, u bë. Por edhe pse nuk merresha me [të burgosurit], ndihem ende fajtor – vetëm sepse kam qenë pjesë e kësaj”, i rrëfen ai Zërit të Amerikës.

Zoti Shimizu tashmë po përballet me mizoritë e së kaluarës së tij. Së fundmi ai u rikthye në Kinë për herë të parë, për të vizituar vendin ku Njësia 731 shkaktoi viktimat e saj.

“Nëse ata do të mund ta ndjenin keqardhjen time, zemra ime do të ndihej pak më mirë“, thotë ai.

Ndjesa e zotit Shimizu u prit mirë në Kinë, duke u parë si një njohje e vonuar e mizorive japoneze.

Por në Japoni, përfshirë edhe në qytetin e afërt Iida, Shimizu ka trazuar ujërat. Për disa nga pjesët më të errëta të së kaluarës së Japonisë ende po debatohet – dhe për shumë të tjera, ato mbahen të fshehura në heshtje.

Është një situatë e ndërlikuar për zyrtarët që drejtojnë muzeun e qytetit, që ka për qëllim të ruajë përvojat e kohës së luftës të banorëve vendas.

Në një kthinë të vogël shfaqen disa objekte që lidhen me Njësinë 731. Por aty gjendet edhe një deklaratë se “hulumtimi është në vazhdim” dhe se shoqëria ka “disa mendime të ndryshme” për këtë njësi.

“Njerëzit kanë shumë pikëpamje të ndryshme. Pra, ne përpiqemi të ruajmë një ekuilibër të caktuar me këtë lloj ekspozite”, thotë Takeshi Goto, zyrtar i qytetit.

Muzeu refuzoi të përfshijë dëshmitë e anëtarëve të Njësisë 731, ndër ta edhe të zotit Shimizu. Disa prej dëshmive, thanë ata, ishin shumë të papërshtatshme për fëmijët.

Por aktivisti vendas për paqen Hideaki Hara thotë se kjo është për shkak se qeveria nuk preferon të tërheqë vëmendjen për gjëra të tilla si Njësia 731.

“Qeverisja vendore në Iida dhe qytetet e tjera përgjithësisht rreshtohen me qeverinë qendrore… Kjo i bën ata të hezitojnë ta pranojnë rolin e Japonisë si autore në këto ngjarje“, thotë zoti Hara.

Në dekadat e fundit, disa politikanë konservatorë, të cilët duan të rikthejnë fuqinë kombëtare të Japonisë, janë përpjekur të rishkruajnë pjesët më të shëmtuara të historisë së saj, thotë profesori i Tokios, Jeff Kingston.

“Duan të krijojnë një të kaluar më të zbukuruar, të pastruar, të kohës së luftës që mendojnë se do të ishte më e këndshme për të rinjtë japonezë dhe do të ndihmonte në kultivimin e krenarisë për kombin”, thotë profesori Kingston.

Japonia nuk është e vetmja që ndihmoi në fshehjen e historisë. Pas dorëzimit të Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara u dhanë imunitet shumë prej shkencëtarëve kryesorë të Njësisë 731 në këmbim të punës së tyre kërkimore, që zyrtarët amerikanë thanë se donin ta mbanin larg duarve të sovjetikëve.

“Shtetet e Bashkuara ishin bashkëpunëtorë në kamuflimin e historisë së Njësisë 731. Eksperimentet e tyre në luftën biologjike, luftën kimike, eksperimentet me qenie të gjalla – e gjithë kjo u konsiderua e dobishme dhe do t’i jepte Shteteve të Bashkuara një avantazh të madh“, thotë profesor Kingston.

Në shtëpinë e tij në mal, zoti Shimizu ndoqi urdhrat e ushtrisë për të mbajtur heshtjen. Për dekada, ai nuk i tregoi askujt për të kaluarën e tij, edhe ndërsa shumë nga ish-bashkëpunëtorët e tij përparonin në shoqëri.

“Eprorët e mi u bënë profesorë në universitete, presidentë të kompanive farmaceutike, pjesëtarë të ushtrisë së re. A mundeni ta besoni? Ndërsa unë, nuk mund të punoja as në spital”, thotë zoti Shimizu.

Këto ditë, ai është i zënë duke planifikuar fjalime dhe duke dhënë intervista për gazetarët – kryesisht nga Kina. Por çmimi ka qenë i lartë. Nacionalistët e zemëruar e sulmojnë atë rregullisht në internet.

Edhe familja i është larguar tashmë – veçanërisht që nga udhëtimi i tij në Kinë.

“Vajzat e mia nuk më vijnë fare në shtëpi tani… Thjesht nuk e kuptoj arsyen – aspak“, thotë ai.

Një çmim i lartë për të thënë të vërtetën. Por me kohën që i ka mbetur, Shimizu nuk do të qëndrojë më në heshtje.

Drejtori i komunikimit në Partinë Demokratike, Alfred Lela ishte këtë të martë në “Now me Erla Mëhillin” në Euronews Albania për të folur rreth përshkallëzimit të mosbindjes civile të thirrur nga Partia Demokratike.

Ai tha se në “menynë” e protestës do të jetë edhe vajtja në Surrel ku ndodhet edhe banesa e kryeministrit Edi Rama.

“Është në menynë e opsioneve të Partisë Demokratike dhe opozitës edhe vajtja në Surrel. Ka qenë është dhe do të jetë. Se kur e ka kohën nuk e di.

Është në meny, por se kur i vjen koha asaj gjelle të menysë, atij instrumenti që zoti Berisha ka përmendur si instrumente të mosbindjes civile, ne do e shikojmë në varësi të rrethanave, të situatave dhe në varësi të asaj që ka opozita si kryetemë, një qeveri teknike e cila nuk ia jep pushtetin as Mulit, as Saliut as Arianit dhe as Alfredit, por të thotë që në këtë vend pushtetet mund të merren me garë të hapur e të ndershme”,-tha Lela./ Euronews Albania.