VOAL – Më 10 janar të vitit 49 para Krishtit, Julius Cezari kaloi Rubikon. Lumi, sot në provincën e Forlisë, atëherë shënonte kufirin përtej të cilit një gjeneral romak nuk mund të mbante armë. Akti i Cezarit shënon fillimin e luftës civile.

Në fillim të 49 para erës së re, Cezari nuk pranoi t’u bindej urdhrave të Pompeut, i cili kërkoi, me mbështetjen e senatit, që ai të hiqte dorë nga ushtria e tij dhe të kthehej në Romë si një qytetar i thjeshtë. Në realitet, Cezari u përgjigj duke kërkuar nga ana tjetër që Pompey gjithashtu të hiqte dorë nga fuqitë e tij në të njëjtën kohë, ose, si alternativë, që ai të linte krahinën dhe trupat deri në mbledhjen e trupës zgjedhore, para së cilës ai do të paraqiste kandidaturën e tij për konsull për herë të dytë. Por meqë propozimet e Cezarit binin në vesh të shurdhër: ai mori vendimin e vështirë për të kapërcyer Rubikonin me armë, një lum që më pas kufizoi zonën gjeografike që duhej të ndalohej për legjionet (ishte me këtë rast ai shqiptoi frazën e famshme: “Alea iacta est “, ose”zari është hedhur “).

Ishte lufta civile, e cila do të zgjaste nga 49 në 45. Edhe ajo u pasqyrua shumë mirë nga Cezari, me qartësinë dhe efikasitetin e zakonshëm, në veprën “De bello civili”. Pasi kaloi Rubikonin, Cezari marshoi në Romë. Senati, i tmerruar, nxitoi ta proklamojë atë diktator, një pozicion të cilin e mbajti deri vitin tjetër, kur detyra e konsullit (qeverisësit) iu besua. Pompeo, i pavendosur se çfarë të bënte, u strehua në Shqipëri. Ai u mund në Farsalo, në 48 pes, në një betejë që është ndoshta kryevepra ushtarake e Cezarit: ky i fundit, me një ushtri prej njëzet e dy mijë këmbësorish dhe një mijë kalorës, u përball me fitore me pesëdhjetë mijë këmbësorë dhe shtatë mijë kalorësit e vendosur nga Pompey, humbi vetëm dyqind burra, vrau pesëmbëdhjetë mijë dhe kapi njëzet mijë.

Pompey u largua në Egjipt, ku u vra nga njerëzit e Ptolemeut XIV, i cili besoi në këtë mënyrë se do të shpërblehej nga Cezari. Cezari, nga ana tjetër, i cili e kishte ndjekur kundërshtarin e tij në Egjipt, u ​​tmerrua kur i dolën përpara me kokën e Pompeut. Në Egjipt Cezarit iu desh të arbitronte një mosmarrëveshje të ndërlikuar për problemet e trashëgimisë së pushtetit dhe ia dha fronin Cleopatras simpatike, me të cilin ai pati një histori dashurie të fortë (lindi një djalë: Cezarionin)./Elida Buçpapaj