E përditshmja e njohur gjermane ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ i ka kushtuar një shkrim të gjatë qendrës italiane të trajtimit të emigrantëve në Gjadër.

Gazeta shkruan se investimi që mund të prekë 1 miliard euro mund të rezultojë një dështim, jo vetëm për Italinë, por edhe për të gjithë idenë e Bashkimit Europian për të trajtuar migracionin në vendet e treta.

144 shtretër, shumica e tyre bosh

Nga Matthias Rüb

Kampi italian i deportimit në Gjadër, në veri të Shqipërisë, ka një kapacitet prej 144 shtretërish, por aktualisht strehon vetëm 27 burra. 113 punonjës të kompanisë operative janë vendosur për t’i ndihmuar ata, përfshirë personel mjekësor, ekspertë ligjorë dhe ndërmjetës kulturorë. Përveç kësaj, ka oficerë policie, karabinierë dhe zyrtarë të imigracionit. Kampi i dytë i Italisë në Shqipëri , qendra fillestare e pritjes në portin e Shëngjinit, me një kapacitet prej 880 personash, ka qenë praktikisht bosh që kur dy kampet u hapën në tetor 2024.

Avokati i Popullit për të burgosurit e qytetit të Romës dhe rajonit të Lacios, të cilës i përkasin dy kampet, pati mundësi të vizitonte për herë të parë mjediset ekstraterritoriale javën e kaluar dhe të zhvillonte intervista me azilkërkuesit e vendosur atje. Raportet e vizitës së tyre në median italiane ofrojnë njohuri të reja mbi rutinën e përditshme të dy mjediseve.

Lista e ‘vendeve të sigurta’ të origjinës nuk është më e vlefshme

Burrat që ndodhen aktualisht në kampin Gjadër janë kryesisht nga Algjeria, Gana, Senegali, India dhe Pakistani. Tre vendet afrikane janë në listën e 19 vendeve të origjinës të klasifikuara si ‘të sigurta’ nga qeveria në Romë, ndërsa dy vendet aziatike nuk janë.

Por me vendimin e Gjykatës së Drejtësisë të Bashkimit Evropian (GJED) të premten, lista e ‘vendeve të sigurta’ e hartuar nga qeveria në Romë nuk është më e vlefshme. Gjyqtarët në Luksemburg vendosën që një vend origjine mund të klasifikohet si ‘i sigurt’ vetëm nëse kjo vlen për të gjithë qytetarët e atij shteti. Ata gjithashtu kërkuan që kriteret për klasifikimin si ‘vend i sigurt’ të jenë transparente dhe kështu ‘të paprekshme nga gjykata’. Plani për deportimet në vendet e sigurta të origjinës pas një procedure të përshpejtuar të azilit në kampet ekstraterritoriale në Shqipëri, i miratuar nga Kryeministrja Georgia Meloni në nëntor 2023, është vënë kështu nën një ndalesë përfundimtare gjyqësore për momentin.

Kampet e emigrantëve në Shqipëri e kanë reflektuar këtë realitet ligjor për muaj të tërë. Gjykatat italiane e kishin konsideruar transferimin e emigrantëve (meshkuj, të rritur) me varkë nga Mesdheu direkt në Shqipëri si shkelje të ligjit të BE-së për azilin dhe urdhëruan transferimin e tyre në mjedise në Itali. Këto vendime janë arsyeja për shtretërit bosh në kampe.

Kushton deri në 1 miliard euro

Arsyeja e vetme pse disa migrantë janë strehuar në Gjadër është sepse, që nga prilli, ai është përdorur si një kamp konvencional deportimi për azilkërkuesit, kërkesat e të cilëve u refuzuan sipas procedurave të rregullta të Italisë. Pas vizitës së tyre, avokatët e popullit nuk gjetën asnjë të metë në kushtet në Gjadër, i ndërtuar në vendin e një ish-aeroporti ushtarak. Përkundrazi. Megjithatë, ata vunë re se ka kapacitet të mjaftueshëm në kampet ekzistuese të deportimit të Italisë dhe për këtë arsye një strukturë shtesë në Shqipëri është e panevojshme.

Kostoja e funksionimit të kampeve në Shqipëri, fillimisht e kufizuar në 5 vjet, vlerësohet të jetë midis 850 milionë dhe 1 miliard euro. Kampet janë ‘skandali më i shtrenjtë i viteve të fundit’, tha ish-kryeministri Matteo Renzi i partisë liberale të opozitës ‘Italia Viva’.

Kostot e jashtëzakonshme të kampeve në Shqipëri janë një barrë politike për Melonin.

Kritikat e zakonshme të Melonit dhe koalicionit të saj të qendrës së djathtë ndaj ‘gjyqtarëve me rroba të kuqe’, të cilët ndjekin axhendën e tyre politike (të krahut të majtë) në vend që të zbatojnë ligjin, gjejnë jehonë te mbështetësit e tyre. Por pasiguritë ligjore ishin të parashikueshme edhe para vendimit.

Ndërkohë, Meloni po punon në shtyllën e dytë, shumë më të suksesshme të politikës së saj të migracionit. Në vizita të paparalajmëruara më parë, ajo u takua me Presidentin Kais Saied në Tunizi javën e kaluar dhe më pas me Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan dhe Kryeministrin libian Abdul Hamid Dbeiba në Stamboll. Të dy takimet u përqendruan në intensifikimin e mëtejshëm të bashkëpunimit në luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore, i cili ka kontribuar ndjeshëm në rënien e mbërritjeve të migrantëve në Itali këtë vit dhe vitin e kaluar.

Së fundmi, Roma shpreson që paketa për një sistem të ri të përbashkët të azilit të BE-së do të hyjë në fuqi më shpejt, jo siç ishte planifikuar në qershor 2026. Ai synon t’u japë shteteve anëtare më shumë mundësi për procedura të përshpejtuara të azilit, futjen e një liste të përbashkët të vendeve të sigurta të origjinës dhe kthime më të shpejta./‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ /