Profesori amerikan, Edward Joseph e sheh të zymtë situatën në Ballkan pas pushtimit të Rusisë në Ukrainë. SHBA-ja dhe BE-ja, sipas tij, duhet t’i kuptojnë më mirë implikimet e asaj lufte në rajon dhe të marrin qëndrimin e duhur ndaj Kosovës, të cilën, ai thotë se duhet ta avancojnë drejt njohjes ndërkombëtare dhe ta sjellin Serbinë në pranimin e rendit perëndimor. Kjo, sipas tij, do ta izolonte Putinin dhe do t’i jepte më shumë siguri Ukrainës.
Asnjë rajon në glob nuk ka parë ndikim më befasues dhe tronditës nga agresioni i Rusisë në Ukrainë sesa Ballkani. Kështu shkruan Edward P. Joseph, profesor në Universitetin Johns Hopkins në Washington, në një artikull me titullin “Përçarja pas pushtimit në Ballkan”, botuar të martën nga Qendra për Studime të Balltikut dhe Europës Lindore në Universitetin Sodertorn në Suedi.
Joseph shkruan aty për zhvillime shqetësuese në Ballkanin Perëndimor që prej nisjes së luftës së Rusisë në Ukrainë.
“Në thelb, SHBA-ja dhe BE-ja nuk kanë arritur ta kapin atë mundësi – dhe nevojën – e krijuar nga pushtimi i Putinit për t’i mbyllur mosmarrëveshjet e trashëguara etno-kombëtare nga kolapsi i Jugosllavisë tri dekada më parë. Më kryesorja ndër këto çështje të pazgjidhura është refuzimi i Serbisë për ta njohur pavarësinë e vitit 2008 të ish-krahinës së saj, Kosovës”, shkruan Joseph.
Profesori amerikan thekson se mungesa e zgjidhjes së këtij problemi është pengesa kryesore që e ka vonuar prej kohësh integrimin euroatlantik të të dy vendeve.
Ai shkruan se “leva e Serbisë mbi Kosovën” po e lejon presidentin serb, Aleksandar Vuçiq që “ta izolojë ish-krahinën”, gjë që ai thotë se e ka prioritet, dhe “ta vazhdojë falsitetin e tij” të “ekuilibrit” midis BE-së dhe Hungarisë, Kinës e Rusisë.
“Deri tani, vendi më i madh – me ekonominë më të madhe – të BB6, Serbia ka një ndikim të jashtëzakonshëm në fqinjtë e saj WB6, veçanërisht në të tri vendet me popullsi të konsiderueshme serbe (Bosnje-Hercegovinë, Kosovë dhe Malin e Zi). Kjo e bën Beogradin të jetë kanali kryesor për ndikimin rus dhe destabilizimin rajonal në Ballkan, siç pasqyrohet qartë në sondazhet e opinionit publik”, thuhet në artikull.
Ai kujton se “shfaqja më tronditëse e paqëndrueshmërisë rajonale ka ndodhur në Kosovë më 24 shtator 2023”, kur një grup serbësh sulmuan Policinë e Kosovës dhe u vra rreshteri Afrim Bunjaku.
“Pesë vende të BE-së – katër prej të cilave janë anëtarë të NATO-s – nuk e njohin Kosovën”, shkruan Joseph, i cili më tej thekson se as SHBA dhe asnjë vend i BE-së nuk ka nxjerrë gjetjet nga analizat e inteligjencës për episodin e 24 shtatorit, “e lëre më të dënojë Beogradin”.
“Zyrtarët amerikanë duket se janë të kënaqur me dorëheqjen e Aleksandar Vulinit, ish-shefin famëkeq të inteligjencës serbe”, shkruan ai. Megjithatë, Joseph shton se pro-rusi i hapur Vulin vazhdon të shfaqet nëpër mediat serbe duke reklamuar “Serbinë e Madhe”.
“Operacioni Banjska sugjeroi që Beogradi zyrtar – me miratimin e mundshëm nga lideri autokratik, Vuçiq – kishte hartuar një plan për ta ndryshuar status quo-në në Kosovë me forcë. Se një përpjekje e tillë e pacipë do të ndodhte në një territor të mbrojtura nga NATO, duke përfshirë edhe trupat e afërta amerikane, sugjeron një humbje dramatike të respektit për autoritetin perëndimor”, shkruan profesori amerikan.
Joseph kujton se në shkurt të vitit 2023, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, siç shkruan ai, “i befasoi mbështetësit e tij, dhe veçanërisht Vuçiqin duke pranuar propozimin e ri të BE-së, duke përfshirë autonominë e diskutueshme për serbët e Kosovës (Asociacionin)”.
Tutje ai tregoi edhe tërheqjen në njëfarë mënyre të Serbisë nga marrëveshja për normalizimin e raporteve.
“Edhe nëse pranohet plani i “normalizimit”, ende nuk është e qartë (dhe me gjasë e pamundur) nëse Kosova madje do të ketë një rrugë drejt anëtarësimit në NATO dhe BE”, shkruan ai.
Siç shpjegon Joseph, “ngërçi në Kosovë është zgjatur nga përçarjet europiane për pavarësinë e Kosovës”.
“Me mbështetjen aktive të Rusisë, Beogradi mund të vazhdojë status quo-në, duke e izoluar Kosovën deri sa BE dhe SHBA ta pranojnë përfundimisht një ndarje – strategji jo ndryshe nga ajo e Putinit në Ukrainë. Në të vërtetë, 24 sulmi i 24 shtatorit në Banjskë mund të ketë qenë përpjekja për të shpejtuar këtë rezultat”, thekson ai.
“Përshpejtimi i paqëndrueshmërisë në Ballkan vërteton pohimin e Putinit se rendi perëndimor është iluzion dhe arbitrar. Pozicioni i mosnjohësve ia lejon Putinit gjithashtu ta përdorë Kosovën si “precedent” për ta copëtuar Ukrainën, ndërsa ai dhe zyrtarë të tjerë rusë akuzojnë Perëndimin për copëtimin e Serbisë”, shkruan tutje Joseph.
Ai shkruan se Perëndimi humbi mundësinë për ta nxjerrë një vendim strategjik nga Serbia në fillim të luftës në Ukrainë, për t’i vënë sanksione Rusisë, dhe shton se “SHBA dhe zyrtarët e BE-së duket se janë vendosur për një situatë shumë të paqëndrueshme ‘modus vivendi’ me Beogradin”.
Ka dy mënyra për SHBA-në dhe partnerët kryesorë të BE-së për “ta rikuperuar besueshmërinë e tyre të dëmtuar dhe për ta rivendosur ekuilibrin”, sipas Joseph. Së pari, duhet, siç shkruan ai që “Beogradi t’i respektojë sanksionet e BE-së dhe ta mbyllë RT dhe Sputnik Serbia”, dhe së dyti “SHBA dhe partnerët kryesorë të BE-së mund ta inkurajojnë Ukrainën që ta njohë Kosovën”.
“Njohja e Prishtinës nga Kievit do të siguronte katalizatorin për njohjen uniforme të Kosovës në NATO”, sipas Joseph, si vendin që janë – citon presidentin amerikan Joe Biden – “në vijën e parë të frontit duke luftuar për të shpëtuar parimet demokratike që bashkojnë të gjithë njerëzit e lirë”.
Joseph shkruan se “njohja e Ukrainës do t’ia jepte Athinës kontekstin që zyrtarët grekë thonë se duhet ta njohin Kosovën”. Ai kujton se “Athina tashmë ka marrëdhënie të mira me Prishtinën dhe ka shprehur gatishmërinë për ta njohur Kosovën për t’i çuar përpara interesat e rëndësishme greke”. Ai shton se “Athina ka nevojë për stabilitetin në Ballkan dhe ka interes ta parandalojë një ndarje të Kosovës, e cila do t’ia hapte derën ‘Serbisë së Madhe’, ‘Shqipërisë së Madhe’ dhe ndikimit turk në Ballkan”.
Ai shkruan edhe për mundësinë që Kosova ta marrë njohjen nga Spanja.
“Vendimi themelor i Spanjës në janar për ta njohur pasaportën e Kosovës (pas liberalizimit të vizave të BE-së për qytetarët e Kosovës) sugjeron se Madridi mund të lëvizë drejt njohjes së plotë, nëse Kyivi së bashku me Athinën dhe vendet tjera mosnjohëse ta ndryshojnë pozicionin e tyre”, shkruan profesori amerikan.
“Si përmbledhje, situata e zymtë pas pushtimit (të Ukrainës) në Ballkan mund të kthehet mbrapsht nëse SHBA-ja dhe BE-ja i kuptojnë implikimet për luftën e përgjithshme kundër Rusisë dhe e pranojnë se stabiliteti i vërtetë kërkon qëndrim të duhur ndaj Kosovës. Lutja e Beogradit – iluzioni se Vuçiq do të bashkëpunojë – është një dështim i dëshmuar”, thekson ai. “Avancimi i njohjes uniforme të Kosovës në NATO (në radhë të parë) do ta mbështesë diplomacinë SHBA-BE, dhe më në fund ta sjellë Serbinë në pranimin e rendit perëndimor – duke e lënë Putinin më të izoluar dhe Ukrainën më të sigurt”, shkruan Edward Joseph në fund të shkrimit.bw
Jeta juaj do te jete e bukur dhe e sigurt kur gjallërimi i jetes te jete prioritet dhe jo siguria, dashuria me shumë se sa parate, dhe liria me shumë se sa fjalet e partise sate dhe te urrejtjes, kure gjendja e shpirtit tend eshte si nje simfoni lirie, kurë mendimi jot eshtë ne harmoni me gjendjen tende per te kuptuar prioritetet e jetes, kur te besh mendimin tënd vizionar dhe jo dashakeqës tinzar te nje luftetari te madh ” politik” e gjitha jeta behet me e mire kure ndryshon mënyrën e te menduarit menyren per te pare jeten dhe vlerësuar prioritetet e saje në kohen e duhur, mund te shprehesha shumë , por me kete mënyre të menduari , nuk je ne gjendje te kuptosh asgje per te miren e te gjitheve sepse ti je shumë besnike dhe punëtore si bleta dhe mirimanga ndaj parase , partise, dhe urdherdhenesve tuaj .
Vetem nje gje ka rendesi ne jete ta kalosh me shendet te mire dhe te jesh i lumtur . Ndiq zërin e brendeshem tendin te zemrës sate qe te bejnë te ndryshojnë kuptimin e jetes dhe normat e sajë per lumturinë dhe mos lumturine e shoqerise.
Ilir Gurabardhi edhe këtu më dole.
Po unë jam në paqe me jetën time, por nuk jam në paqe me vuajtjet e shqiptarëve!
Të përshëndes
Elida Buçpapaj
Jam totalisht dakort me te gjitha gjerat qe shpreh ne kete shkrim. Te lumte.
Njeriu perpara se te mendoje don te haje, te pije e te vishet. Fukaralleku ne Shqiperi eshte ne situate lemerie. Pushtetaret tallen me ne, bejne sikur zihen dhe nga mbrapa mbrojne njeri tjetrin.
Ju flm shumë DaLi !
Ju përshëndes,
Elida Buçpapaj
Apsurde në citimin dhe krahasimin artikullshkruesja me Znj Ornela,shikoni sa i ka faqet dhe shëndetin e harlisur gazetarja pd që i vjen keq për shëndet ligët e Kukësit që nuk kanë mjetë transporti dhe kanë frikë se do paguajnë,,,përçmim mbi dhe…
Uliks i Detit, nuk kam asnjë lidhje me PD, e akuzoj PD për mbrapshtitë e veta dhe bashkë me PS në krye kanë 27 vjet që i tërheqin zvarrë shqiptarët.
Po më vjen keq për shqiptarët, vuaj për ta, jetoj jashtë por e kam provuar në diktaturë se çfarë do të thotë varfëri, edhe Ornela vetë e ka provuar, edhe diktaturën edhe varfërinë. Nuk fyej njeri.
Përshëndetje
Elida Buçpapaj
Shkrim shume i sakte dhe i bukur!
Ju flm shumë Heretik!
Përshëndetjet e mia
Elida Buçpapaj
Te lumte Elida! Je shume e sakte dhe e vertete! Ornela qe i eshte larguar varferise me kohe jeton akoma me endrat e dashuriçkave te saj rinore,kurse ish popullit te saj i ka vajtur thika ne palce! Ajo e ka harruar varferine dhe mjerimin e saj te dikurshem!Fakeminderit e nderuar Elida!
E dashur Aferdita,
Te flm shume.
Po edhe une si ty mendoj se popullit i ka hyre thika ne palce!
Te pershendes
Elida
Pershendetje Elida,
Hera here lexoj shkrimet tuaja, dhe ne me te shumten e rasteve nuk pendohem per kohen qe shpenzoj.
Nuk do kisha komentuar per shkrimin, por me terhoqi nje fraze juaja per nje komentuese:
” …se popullit “i ka hyre thika ne palce” . Thashe me vete si mund te quhej koha e demonit.
…
Nuk e kam degjuar se cfare ka thene “shkrimtarja Ornele”. Por edhe po te njihesha me zulmen e levdatave te saja, nuk do perjetoja ndonje luhatje emocionale. Megjithate e respektoj mendimin e dlire te tjetrit.
Ne se do me pyesnin mua, te gjithe jane faqezes e letyra, kriminele e lapera. Per shkak te zullumeve te tyre ne ate vend vriten me shume se ne Afganistan.
Ju respektoj, ju lexoj , por nuk besoj se do shkruaj serish.
I nderuar Ilirjan,
Ju flm shume dhe mirenjohje qe me lexoni. Ju flm edhe per komentin.
Dhe shpresoj qe do te komentoni rishtas.
Po edhe une keshtu mendoj se pushteti dhe hapesira publike eshte e pushtuar.
Pershendetjet e mia
Elida
Komenti i përsosur , pa ofendime , po me të thëna të vërteta që i di kushdo dhe vetë zonja Vorbsi .
Më vjen keq se një person si ajo me këmbë në tokë i bën llustra të paqena pa asnjë interes .
te lumte pena Elida, nuk gabon nje presje! Urime p