Këto ditë shpërtheu një polemikë gjithëpërfshirëse lidhur me atë që u quajt si intervista e fundit e Nexhmije Hoxhës, bashkë-diktatores së Shqipërisë. Mes morisë së komenteve pro dhe kundër gazetares Rudina Xhunga, autore e kësaj interviste, më ra në sy një opinion i shkurtër i avokates Enida Bozheku, e cila me të drejtë justifikonte zanatin e gazetarëve, që të jep mundësinë të përballesh me këdo person të urryer në botë. Në këtë koment ajo dha si shembull Oriana Fallacin, njërën nga gazetaret kult të Italisë e jo vetëm. Në cast mu kujtua një intervistë e Fallacit që e kisha lexuar në italisht kohë më parë. Në këtë intervistë, gazetarja kurajoze kishte përballë Imamin e frikshëm Aiatollah Khomeini i cili kishte vetëm gjashtë muaj që kishte rrëzuar nga pushteti me revolucion popullor Shahun Mohammad Reza Pahlavi. Edhe pse në mes të Teheranit, Fallaci e trajton Khomeinin si një diktator të urryer dhe insiston në pyetjet e saj për ta konfirmuar këtë.
Intervista është e vitit 1979, por mund të konsiderohet mjaft aktuale dhe një shkollë e mirë për të gjithë ata gazetarë që nisen të realizojnë një intervistë me një diktator apo bashkëpunëtor të tij. Gjatë intervistës, Fallaci, jo vetëm e kundërshton dhe e fshikullon me argument, por në një moment të intervistës, heq në mënyrë demonstrative vellon e zezë që ishte detyruar të vendoste në kokë, si kusht për marrjen e kësaj interviste.
Përktheu dhe përgatiti Taulant Kopliku
Oriana Fallaci: Imam Khomeini, I gjithë vendi në duart tuaja, cdo vendim I juaji është një urdhër. Shumë njerëz tashmë thonë: Në Iran nuk ka liri, revolucioni nuk solli lirinë.
Khomeini: Irani nuk është në duart e mia. Irani është në duart e popullit sepse ishte vetë populli që ia dorëzoi vendin atyre që janë shërbëtorë dhe duan të mirën e vendit. Ju keni parë shumë mirë sesi pas vdekjes së Ajatollah Taleganit, miliona njerëz vërshuan rrugëve pa kërcënimin e bajonetave. Kjo do të thotë se ka liri. Do të thotë gjithashtu se populli ndjek vetëm njerëzit e Zotit. Kjo është liri.
Më lejoni të insistoj dhe të shpjegohem më mirë Imam Khomeini. Dua të them se shumë persona në Iran ju konsiderojnë një diktator. Madje një padron. Çfarë përgjigje I jepni kësaj: ndjeni keqardhje apo është diçka që ju lë indiferent?
Nga njëra anë po, më vjen keq. Ndjej dhimbje sepse është e padrejtë dhe jo njerëzore të më quajnë diktator. Nga ana tjetër nuk më intereson aspak sepse e di që dashakeqësia bën pjesë në formimin e disa njerëzve, por këta vijnë nga armiqtë tanë. Me rrugën që kemi nisur, një rrugë që shkon kundër interesave të superfuqive, është normale që shërbëtorët e të huajve të helmojnë me lloj-lloj shpifjesh. Mercenarët e Shahut thonë shumë gjëra, edhe se Khomeini ka urdhëruar të priten gjokset e grave.
Jo, kjo nuk më rezulton, Imam. Por ju ngjallni frikë tek njerëzit. Edhe kjo turmë që ju rrethon e thërret këtu ngjall frikë. (mbështetësit e Khomeinit jashtë pallatit ku u zhvillua intervista thërrisnin papushim emrin e tij. shën. hijenat). Cfarë provoni kur I dëgjoni të thërrasin kështu, ditë e natë, duke e ditur se janë aty pa lëvizur, në këmbë për orë e orë të tëra, duke vuajtur për t’ju parë vetëm një moment?
Më shijon. Më shijon teksa I shoh dhe I dëgjoj. Sepse janë të njëjtit që u ngritën për të përzënë armiqtë e brendshëm dhe të jashtëm, sepse duartrokitjet e tyre janë vijimësia e kushtrimit me të cilin përzunë uzurpatorët, sepse fundja është dicka e mirë që vazhdojnë të jenë kaq të “nxehtë”. Armiqtë nuk janë zhdukur, nuk janë mposhtur. Deri atëherë, shpirtrat duhet të qëndrojnë të ndezur, gati për të marshuar dhe sulmuar sërish. Pastaj kjo e tyre është një dashuri, dashuri e sinqertë dhe nuk ka sesi të mos shijohet.
Dashuri apo fanatizëm, Imam? Mua më ngjan fanatizëm, madje I llojit më të rrezikshëm, atij fashist. Në fakt nuk janë të pakët ata që sot e shohin Iranin si një kërcënim fashist dhe madje këmbëngulin që po konsolidohet një regjim fashist në Iran.
Jo, fashizmi nuk ka të bëjë. As fanatizmi nuk hyn fare. E përsëris se thërrasin kështu sepse më duan. Më duan sepse e ndjejnë se dua më të mirën për ta, se veproj për të mirën e tyre, që është zbatimi I shtyllave (urdhëresave) të islamit. Islami është drejtësi. Në Islam diktatura është më e madhe sesa mëkatet. Pastaj fashizmi dhe islamizmi janë dy gjëra të ndryshme e të papajtueshme.
Ndoshta nuk kuptohemi në domethënien e fjalës fashizëm, Imam. Unë flas për fashizmin si një fenomen popullor, si ai që kishim ne në Itali kur turmat brohorisnin për Ducen njëlloj si sot brohorasin për ju dhe I bindeshin atij njëlloj si këtu ju binden ju.
Jo. Sepse masa (turma) jonë, është një masë myslimane, e edukuar nga kleri, nga njerëz që predikojnë spiritualizmin dhe mirësinë. Fashizmi këtu do të bëhej I mundur vetëm nëse do të kthehej Shahu, gjë që e përjashtoj, ose nëse do vinte komunizmi. Po, kjo që thoni ju mund të ndodhë vetëm nëse do të vinte komunizmi. Brohoritje për mua do të thotë të duash lirinë dhe demokracinë.
Atëherë po flasim për lirinë dhe demokracinë, Imam. Në një nga diskutimet e para tuajat në Qom, ju keni thënë se qeveria e re islamike do të garantonte lirinë e mendimit dhe të shprehjes për të gjithë, përfshi komunistët dhe pakicat etnike. Ky premtim nuk u mbajt dhe ju sot I konsideroni komunistët “bij të Satanait”, ndërsa pakicat etnike si “e keqe mbi Tokë”.
Ju përpara e bëni fakt të kryer dhe më pas pretendoni që unë të shpjegohem lidhur me këtë pohim tuajin. Ju madje pretendoni që unë të lejoja të komplotohej nga ata që do donin ta conin vendin në anarki dhe në korrupsion: sikur liria e mendimit dhe e shprehjes të ishte liri e komplotit dhe korrupsionit. Tani përgjigja: për më shumë se pesë muaj kam toleruar, kemi toleruar, ata që nuk mendonin si ne. Dhe ata ishin të lirë, absolutisht të lirë, të bënin të gjithë atë cfarë donin, të shijonin në maksimum lirinë që I dhamë. Madje I kam ftuar komunistët në bisedime me ne. Por si përgjigje ata dogjën të korrat e grurit, I vunë flakën kutive të votimit në zyrat elektorale dhe iu përgjigjën me armë ofertës tonë për dialog. Më pas ishin ata që rikthyen cështjen kurde. Ne kuptuam se ata po përfitonin nga tolerance jonë për të na sabotuar, se nuk donin lirinë por një lloj license për të shkatërruar gjithçka. Në këto kushte ne vendosëm ti ndalojmë. Më pas kur kuptuam që të nxitur nga ish-regjimi dhe nga të huajt ata kishin për qëllim shkatërrimin e vendit përmes komploteve apo mjeteve të tjera, I bëmë të heshtin për të parandaluar të tjera problem të mëvonshme.
Duke mbyllur gazetat opozitare, për shembull. Në atë diskutim në Qom ju patët thënë se të jesh bashkohor do të thotë të formësosh tek njerëzit të drejtën për të zgjedhur dhe kritikuar. Por gazeta liberale “Ajadegan”, u mbyll. Dhe më pas të gjitha gazetat e majta.
Gazeta “Ajadegan” bënte pjesë në komplotin që ju fola më sipër. Kishte lidhje me sionistët e prej tyre merrte udhëzimet për të goditur atdheun. Të njëjtën gjë bënin edhe të gjitha ato gazeta të cilat prokurori I përgjithshëm I revolucionit I ka gjykuar si propaganduese të së keqes dhe si rrjedhojë I ka mbyllur. Këta gazeta përmes një linje opozitare falco, synonin të rikthenin regjimin e vjetër dhe ti shërbenin të huajve. I kemi bërë të heshtin sepse u mor vesh se kush ishin dhe çfarë qëllimesh kishin. Kjo nuk është kundër lirisë. Kjo ndodh kudo.
Jo, Imam. Si mund të konsiderohen “nostalgjikë të Shahut” ata që kanë luftuar kundër tij e që nga ai janë persekutuar, arrestuar e torturuar? Si mund ti quani armiq, si mund ta mohoni hapësirën dhe të drejtën e ekzistencës së një të majte që ka luftuar dhe vuajtur kaq shumë?
Askush nga ata nuk ka luftuar e vuajtur. Ata kanë shfrytëzuar për qellimet e tyre dhimbjen e popullit që luftonte dhe vuante. Ju nuk jeni e informuar. Pjesa më e madhe e së majtës ishin jashtë vendit gjatë regjimit imperialist, dhe janë kthyer vetëm pasi populli kishte përzënë Shahun. Është e vërtetë se një tjetër grup ishin këtu, të fshehur në vrimat e tyre klandestine dhe vetëm kur populli derdhi gjak, ata dolën nga aty.
Më fal, Imam por dua të jem e sigurtë që e kam kuptuar mirë. Ju pohoni se e majta nuk kishte aspak të bënte me përzënien e Shahut? Ajo e majtë nga e cila janë arrestuar, torturuar dhe vrarë aq shumë persona? As të gjallët e as të vdekurit e së majtës nuk vlejnë për asgjë?
Jo, nuk kanë kontribuar për asgjë. Nuk I kanë shërbyer për asgjë revolucionit. Disa kanë luftuar, por për idetë e tyre e për interesat e tyre e nuk kanë patur aspak peshë në fitoren tonë. Ata nuk kanë patur aspak të bëjnë me lëvizjen tonë por na kanë vendosur shkopinj në rrota. Gjatë viteve të regjimit ata ishin kundër nesh njëlloj sikurse janë edhe sot, madje ashpërsia e tyre ndaj nesh e kalonte edhe atë të Shahut. Pastaj lëvizja jonë gjithmonë ishte një lëvizje islamike dhe dihet që e majta ishte kundër këtyre lloj lëvizjesh. Jo rastësisht komploti I fundit erdhi nga ata. Nga pikëpamja ime, nuk bëhet fjalë për një të majtë të vërtetë por për një të majtë artificiale, ashtu sic e donin amerikanët.
Një e majtë “made in USA” Imam?!
Po, e formuar nga amerikanët për të fabrikuar shpifje kundër nesh, për të na sabotuar dhe shkatërruar.
Pra, kur ju flisni për popullin, I referoheni një populli të lidhur ekskluzivisht me islamin. Sipas jush, këta mijëra njerëz që janë vrarë, kanë dhënë jetën për lirinë apo për islamin?
Për islamin. Populli ka luftuar për islamin. Sepse islam është gjithcka; edhe ajo që në botën tuaj e quani liri e demokraci. Islami I përfshin të gjitha këto.
Në këtë pikë Imam, më duhet t’ju pyes se cfarë kuptoni ju me lirinë.
Liria… Nuk është e lehtë ta përkufizosh këtë koncept. Le të themi se liri është kur mund të zgjedhësh vetë idetë tuaja dhe të mendosh atë që do, pa qenë i detyruar të mendosh të tjera gjëra, të jetosh atje ku do, të ushtrosh profesionin që do.
Kuptoj… pra të mendosh e jo të shprehësh apo të materializosh ato që mendon. Po me demokraci çfarë nënkuptoni Imam? E bëj këtë pyetje me një kuriozitet të madh sepse në referendumin ku u zgjodh mes republikës apo monarkisë, ju e keni ndaluar shprehjen “Republike Demokratike Islamike”. Keni hequr fjalën “demokratike” duke thënë: “asnjë fjalë më shumë e asnjë fjalë më pak”. Rezultati I mëpasëm është se turma që ju ndjek dhe ju beson, e thonë fjalën demokraci njëlloj sikur po thonë një fjalë të ndyrë. Çfarë ka që nuk shkon me këtë fjalë që për ne perëndimorët tingëllon mjaft e bukur?
Për sqarim, fjala Islam nuk ka nevojë për mbiemra si p.sh. mbiemri “demokratike”. Sepse Islami është gjithcka dhe do të thotë gjithcka. Për ne është e trishtueshme të vihet një fjalë tjetër përkrah fjalës Islam që është e përkryer. Nëse ne duam Islamin cfarë nevoje paska të specifikojmë se duam demokracinë? Do ishte sikur të thonim që duam Islamin por s’ka nevojë të besohet në Zot. Pastaj kjo demokracia që për ju është kaq e dashur dhe e shtrenjtë nuk ka një domethënie të saktë. Demokracia e Aristotelit është një gjë, ajo e sovietikëve një tjetër dhe ajo e kapitalistëve krejt tjetër. Nuk mund t’ia lejojmë vetes të vendosim në kushtetutën tonë një koncept kaq të ngatërruar. Kur Aliu u bë pasardhës I Profetit dhe drejtues I Shtetit Islamik, dhe mbretëria e tij shtrihej nga Arabia Saudite e deri në Egjipt duke patur gjithë pushtetin në një pjesë të madhe të Azisë dhe të Europës, I ndodh të ketë një mosmarrëveshje me një hebre. Dhe hebreu I kërkon të përballen tek gjykatësi. Aliu pranon të paraqitet në gjyq. Kur ai hyn, gjykatësi ngrihet në këmbë por Aliu I thotë: “Pse ngrihesh në këmbë kur hyj unë dhe jo kur hyn hebreu? Përpara gjykatësit të dy pretendentët duhen trajtuar njëlloj”. Më pas vendimi u dha në favor të hebreut. Ju pyes ju që keni udhëtuar dhe njihni cdo tip qeverie dhe historie: a mund të më jepni një shembull më të mirë të demokracisë?
Imam, demokraci do të thotë shumë më tepër. Këtë e thonë edhe shumë iranianë që ashtu si të huajt nuk kuptojnë se në cfarë drejtimi po shkon Republika juaj Islamike.
Nëse ju të huajt nuk kuptoni, keq për ju. Fundja kjo cështje nuk ju përket, nuk keni aspak të bëni me zgjedhjet tona. E nëse nuk e kuptojnë disa iranianë, aq më keq për ta. Do të thotë se nuk e kanë kuptuar Islamin.
Por ama kanë kuptuar formën despotike që sot po përdor kleri në vend, Imam. Në hartimin e kushtetutës së re, asamblea e ekspertëve ka kaluar një nen, sipas të cilit drejtues I shtetit duhet të jetë autoriteti suprem I fesë , pra ju. Vendimet përfundimtare duhet të merren vetëm nga ata që njohin mirë Kuranin, pra klerikët. A nuk do të thotë kjo se bazuar në kushtetutë, politika tashmë do të jetë në dorë të klerit?
Populli e do klerin. Ka besim dhe kërkon të drejtohet nga kleri, prandaj është e drejtë që autoriteti I lartë i fesë të mbikqyrë punën e kryeministrit apo presidentit të Republikës për të mos lejuar gabime që janë kundër ligjit, pra kundër Kuranit. Këtë e bën ose ky autoritet I lartë ose një grup përfaqësues I klerit si p.sh. pesë dijetarët e Islamit të cilët administrojnë drejtësinë sipas ligjit islamik.
Atëherë merremi pak me drejtësinë që e administron kleri. Le të flasim për 500 personat e pushkatuar pas fitores së revolucionit në Iran. Ju I aprovoni mënurat sesi janë zbatuar këto procese, pa avokatë dhe pa apelim?
Duket se ju perëndimorët anashkaloni faktin se kush ishin ata që u pushkatuan, ose bëni sikur. Bëhet fjalë për persona pjesëmarrës në masakra rrugëve dhe shesheve, për persona që I kishin urdhëruar këto masakra, apo të tjerë persona që kishin djegur shtëpi, kishin torturuar e sharruar këmbë e duar gjatë marrjes në pyetje. Po, po. Njerëz që sharronin të gjallë të rinjtë tanë ose ia skuqnin mishin në zgara. Cfarë duhej të bënim ne me këta njerëz? Ti falnim? Ti linim të shkonin? Pastaj, të drejtën për tu mbrojtur, për t’iu përgjigjur akuzave, ne ia kemi dhënë. Por, sapo u vërtetuan akuzat ndaj tyre, cfarë nevoje kishte për apel? Shkruani të kundërtën nëse doni, lapsin e keni ju në dorë. Por populli im bie dakord me pyetjet tuaja. Dhe dicka: nëse ne nuk do ndërhynim duke pushkatuar ata persona, hakmarrja e popullit do të kishte shpërthyer pa kontroll dhe cdo funksionar i regjimit do të ishte ekzekutuar. Atëherë do shihnit se të vdekurit nuk do të ishin 500 por disa mijëra.
Dakord, por unë se kisha fjalën për vrasësit dhe torturuesit e pushtetit. Po I referohesha atyre të pushkatuarve që nuk kishin aspak të bënin me fajet e regjimit. Ata persona që akoma dhe sot ekzekutohen për tradhti bashkëshortore, prostitucion apo homoseksualitet. Është e drejtë sipas jush të pushkatohet një prostitutë e mjerë, një grua që tradhton burrin ose një burrë që dashuron një tjetër burrë?
Nëse një gisht gangrenizohet, çfarë duhet bërë? Të përhapet gangrena në të gjithë dorën e më pas në të gjithë trupin apo më mirë të pritet një gisht? Gjërat që mund të infektojnë një popull të tërë duhet të çrrënjosen, ashtu si barërat e këqija në një arë me grurë. E di mirë që ka vende që I lejojnë gratë ti japin kënaqësi burrave që nuk janë bashkëshortët e tyre apo burra që I japin kënaqësi të tjerë burrave. Por shoqëria që ne po ndërtojmë nuk I lejon këto. Ne duam që në Islam të ndjekim një politikë e cila pastron shoqëinë, qoftë edhe duke dënuar ata që bartin të keqen duke infektuar rininë tonë. Ju pëlqen juve apo jo, ne nuk mund të lejojmë që të shpërndahet kjo e keqe. Pastaj, ju a nuk bëni të njëjtën gjë? Kur bëhet fjalë për një hajdut, a nuk e dërgoni në burg? A nuk I gjykoni vrasësit? Nëse ata qëndrojnë të lirë dhe të gjallë, infektojnë të tjerët dhe zmadhojnë njollën e të keqes. Prandaj, keqbërësit duhen eliminuar e shkulur si barërat e këqia. Vetëm duke I shkulur, vendi pastrohet.
Imam, po si është e mundur të vendosni në të njëjtën kategori një egërsirë të SAVAK (shërbimi sekret I Shahut, shën.) dhe një qytetar që ushtron lirinë e tij seksuale? Dje një I ri u ekzekutua për sodomi…
Korrupsion, korrupsion… Duhet zhdukur korrupsioni.
Po rasti i 18-vjecares shtatzënë që pak javë më parë u pushkatua në Beshar për tradhëti bashkëshortore?
Shtatzënë? Gënjeshtra. Gënjeshtra ashtu si ajo e prerjes së gjokseve të grave. Në Islam nuk ndodhin të tilla gjëra. Nuk ekzekutohen gratë shtatzëna.
Nuk janë gënjeshtra, Imam. Të gjitha gazetat në Iran kanë shkruar ndërsa në televizion u bë debat sepse të dashurit të saj I kishin dhënë dënim vetëm njëqind goditje kamzhiku.
Nëse është kështu, do të thotë se ajo e meritonte dënimin. Unë nuk kam sesi ta di. Ajo grua duhet të ketë bërë një faj tjetër të rëndë. Kërkoni informacionin në gjukatën që e ka dënuar. Dhe mjaft folëm për të tilla gjëra. Më lodhin. Nuk janë gjëra me rëndësi.
Atëherë po flasim për kurdët që ekzekutohen sepse kërkojnë autonominë…
Këta kurdë që pushkatohen nuk janë populli kurd. Janë kundërshtarë që veprojnë kundër revolucionit sikurse ishte personi që u ekzekutua dje dhe që kishte vrarë 13 persona. Unë do preferoja që asnjë person të mos ekzekutohej por kur kapet një tip si ky dhe e pushkatojnë, po. Provoj një kënaqësi të madhe.
E kur arrestohen, si këta pesë të fundit, sepse shpërndanin fletëpalosje me përmbajtje komuniste?
Nëse I kanë arrestuar, do të thotë se e meritonin. Që ishin komunistë në shërbimin e të huajve ashtu si pseudo komunistët që punojnë për Amerikën dhe për Shahun. Mjaft. Thashë mjaft folëm për këto gjëra.
Nëse I kanë arrestuar, do të thotë se e meritonin. Që ishin komunistë në shërbimin e të huajve ashtu si pseudo komunistët që punojnë për Amerikën dhe për Shahun. Mjaft. Thashë mjaft folëm për këto gjëra.
Jo! Unë jo. Sepse unë dua që ai të kthehet në Iran dhe të gjykohet publikisht për 50 vite krime kundër popullit Persian, përfshi këtu krimin e tradhëtisë dhe vjedhjes së thesarit. Nëse ai vritet jashtë Iranit, ky thesar do të humbiste. Në të kundërt, po e gjykuam këtu, ne do rikthejmë edhe thesarin. Jo, jo. Unë nuk dua që ai të vritet jashtë vendit. Unë e dua këtu. Këtu.
E nëse Shahu I kthen paratë, do pushonit së përndjekuri atë?
Nëse vërtetë I kthen, po. Ndërsa për tradhëti ndaj vendit të tij dhe Islamit, jo. Si mund ti falet masakra e 15 Kordat, masakra e 16 viteve më parë, masakra e së premtes të zezë, para një viti. Si mund ti fallen të gjithë të vdekurit që la pas? Vetm nëse ai do të ringjallë të vdekurit, unë mund ta falja dhe të kënaqesha me rikthimin e parave të vjedhura popullit nga ai dhe familja e tij.
Po urdhri për ta rikthyer në Iran, përmes një komandoje, ashtu sic ndodhi me kapjen e Eichman në Argjëntinë, supozojmë, vlen vetëm për Shahun apo edhe për familjen e tij?
Fajtor është cdokush që ka bërë krime. Nëse familja nuk ka marrë pjesë në asnjë krim, nuk shoh arsye pse duhet dënuar. Të jesh pjesë e familjes së Shahut nuk mund të quhet krim. Djali I tij Reza nuk më rezulton të jetë I përfshirë në krime. Prandaj nuk kam asgjë kundër tij. Mund të rikthehet në Iran dhe të jetojë si një qytetar normal. Mund të vijë.
Unë them se nuk do vijë. Po Farah Diba (gruaja e Shahut. Shën. T.K.)?
Për të do vendosë gjykata.
Po Ashraf?
Ashraf nuk është vetëm motra binjake e Shahut por dhe tradhtare po aq sa ai. Për krimet e kryera duhet të gjykohet dhe të dënohet njëlloj si ai.
Po ish-ministri Baktiar? Ai thotë se do të kthehet në postin e mëparshëm dhe se ka gati një qeveri për të zëvendësuar qeverinë tuaj.
Që Baktiar duhet të pushkatohet ose jo, ende nuk mund ta them. Mund të them që ai do të gjykohet. Shpresojmë të kthehet…të paktën të marrë edhe qeverinë me vete, madje të kthehet në prah të Shahut të tij. Kështu edhe në gjykatë përfundojnë bashkë. Duhet ta pranoj se do të më pëlqente shumë të shoh sesi rikthehen Baktiar bashkë me Shahun dorë për dorë. Po e pres këtë.
Me vdekje edhe Baktiar pra… Imam Khomeini, a keni falur ndonjëherë ndonjërin? A keni provuar ndonjëherë mëshirë apo mirëkuptim për njeri? E meqë jemi këtu, a keni qarë ndonjëherë?
Unë qaj, qesh, vuaj. Mendoni se nuk jam një qenie njerëzore? Sa për faljen, ju them se kam falur pjesën më të madhe të atyre që na kanë bërë keq. Kam aminstuar në polici dhe xhandarmeri një numër të madh njerëzish. Me kusht që ata të mos kishin kryer tortura apo krime shumë të rënda. Së fundmi kam amnistuar edhe rebelët kurdë, dhe me këtë mendoj se kam demonstruar mëshirë. Ndërsa për ata që folëm më sipër, nuk ka falje e mëshirë. Tani mjaft. Jam I lodhur, mjaft.
Ju lutem, Imam, duhet t’ju them akoma shumë gjëra. Për këtë “chador” për shembull që më kanë vënë mbi kokë për t’ju takuar ju dhe që ju ia impononi grave. Më thoni, pse I detyroni të fshihen poshtë një veshje aspak komode dhe absurde me të cilën nuk mund as të punohet e as të lëvizet. E pra edhe këtu gratë kanë dëshmuar se janë në barazi me burrat. Ashtu si burrat kanë luftuar, janë burgosur, torturuar. Si burrat edhe ato kanë bërë revolucionin…
Gratë që kanë bërë revolucionin ishin dhe janë gra me veshje islamike, jo gra elegante dhe të trukuara si ju që dalin në xhiro të zbuluara duke tërhequr nga pas një karvan me meshkuj. Ato kukuvajkat që trukohen dhe dalin rrugëve duke shfaqur qafën përjashta, flokët e format, nuk kanë luftuar kundër Shahut. Nuk kanë bërë asnjë gjë të mirë ato. As nuk dinë të bëhen të dobishme: si në shoqëri, si në politikë, si në profesion. Kjo ndodh sepse duke u zbuluar hutojnë dhe turbullojnë jo vetëm meshkujt por edhe femrat e tjera.
Nuk është e vërtetë, Imam. Sidoqoftë nuk po I referohem vetëm një veshjeje por asaj cfarë përfaqëson, pra ndarjen dhe braktisjen që I është bërë grave pas revolucionit. Fakti është që ato nuk mund të studiojnë në universitet me meshkujt, të punojnë me meshkujt, të bëjnë plazh në det apo të lahen në pishinë me meshkujt por duhet të zhyten në ujë me “chador”. Se mu kujtua, si mund të notohet me “chador”?
Gjithë kjo nuk ju përket. Kostumet tona nuk ju përkasin. Nëse veshja islamike nuk ju pëlqen, nuk jeni e detyruar ta mbani. Sepse veshja islamike është për gratë e reja dhe me sjellje të mira.
Shumë I sjellshëm. E, meqë po ma thoni këtë, po e heq menjëherë këtë leckë idiote mesjetare. Ja, e hoqa. Por ama më thoni, një grua që si unë ka jetuar mes burrave duke lënë zbuluar qafën, flokët dhe veshët, që ka qenë në luftë dhe ka fjetur në front me ushtarët, është sipas jush një imorale, një plakë e rrudhur dhe e pandershme?
Këtë e di ndërgjegja juaj. Unë nuk gjykoj cështje personale, nuk mund ta di nëse jeta juaj është morale apo imorale, nuk di nëse jeni sjellë mirë apo keq me ushtarët në luftë. Por di që në jetën time të gjatë, gjithmonë janë konfirmuar ata që kam thënë. Nëse nuk ekziston kjo veshje, gratë nuk mund të punojnë në mënyrë të dobishme dhe të shëndetshme. Aq më pak burrat. Ligjet tona janë të dobishme.
Përfshi ligjin që lejon një burrë të ketë katër gra, Imam?
Ligji I katër grave është një ligj shume progresist dhe është shkruar për të mirën e grave, sepse gratë janë më të shumta në numër sesa burrat, sepse këtu lindin më shumë femra se meshkuj, sepse luftërat pakësojnë numrin e burrave. Një grua ka nevojë për një burrë, e cfarë duhet bërë kur janë më të shumta në numër? Preferoni që këto gra të bëhen lavire apo më mirë të martohen me një burrë me shumë gra? Nuk më duket e drejtë që gratë e pamartuara të bëhen lavire vetëm se mungojnë burrat për tu martuar. Dhe dicka: edhe në kushte të vështira, Islami e detyron një burrë me dy, tre apo katër gra, ti trajtojë njëlloj dhe të kalojë me të njëjtën kohë të barabartë. Ky ligj është më I mirë sesa monogamia.
Këtu po flitet për ligje e zakone që ju rikthejnë 1400 vite pas, Imam Khomeini! Nuk mendoni se ndërkohë bota ka ecur përpara? Në respektim të këtyre ligjeve të ringjallura nga ju, është ndaluar muzika dhe aklooli. Ma shpjegoni: pse të pish një gotë verë apo një birrë, kur të pihet, është mëkat? Pse të dëgjosh muzikë është mëkat?
Priftërinjtë tek ne pijnë dhe këndojnë. Edhe Papa. Pra, kjo do të thotë që Papa është një mëkatar? Rregullat e klerikëve tuaj nuk më interesojnë. Islami ndalon pijet alkoolike dhe pikë. I ndalon në mënyrë absolute sepse bëjnë që njerëzit të humbasin arsyen. Edhe muzika turbullon mendjen, sepse sjell një lloj ekstazie të njëjtë me drogën. Muzika juaj, e kam fjalën.
Edhe muzika e Bach, Beethoven, Verdi?
Kush janë këta emra unë nuk e di. Nëse nuk I mjegullojnë mendjet nuk do të ndalohen. Disa nga muzikat tuaja nuk janë të ndaluara: për shembull marshet dhe himnet e marshimit. Ne duam muzikë që ekzalton si marshet, që I bëjnë të lëvizin të rinjtë në vend që ti paralizojnë, që I shtyjnë të preokupohen për vendin e tyre. Po, marshet tuaj janë të lejuar.
Imam Khomeini, ju shpreheni gjithmonë me terma shumë të ashpër ndaj perëndimit. Në cdo diskutim që ju bëni për ne, na konsideroni si kampionë të cdo të gjëje të keqe, të cdo perversiteti. E megjithatë, perëndimi ju ka mikpritur gjatë periudhës kur ishit në mërgim, ndërsa shumë nga bashkëpunëtorët tuaj kanë studiuar atje. Nuk mendoni se ka edhe dicka të mirë tek ne?
Po, po, diçka të mirë ka. Por kur jemi kafshuar nga gjarpri frikësohemi edhe nga një spango që nga larg I ngjason një gjarpri. Dhe ju na keni kafshuar shumë. E tepër gjate. Ju tek ne keni parë gjithmonë një treg dhe pikë. Tek ne keni sjellë gjithmonë gjërat e këqija ndërsa gjërat e mira, si zhvillimi material, I keni mbajtur për vete. Ne kemi patur shumë të këqia nga Perëndimi, shumë vuajtje dhe sot kemi arsye të pengojmë të rinjtë tanë ti afrohen apo të influencohen nga Perëndimi. Nuk më pëlqen që këta të rinj të shkojnë atje dhe të degjenerohen nga alkooli, muzika, droga dhe gratë e zbuluara. Të mos llogarisim se të rinjtë tanë nuk I trajtoni njëlloj me të rinjtë e atjeshëm të cilëve I dhuroni shpejt një diplomë edhe pse janë injorantë.
Po, Imam, por mos harrojmë se edhe avioni me të cilin je rikthyer në Iran është një prodhim I Perëndimit. Edhe telefoni me të cilin komunikoni nga Qom, edhe televizioni nga I cili shpesh I drejtoheni popullit, edhe ky kondicioneri këtu që ju lejon të qëndroni freskët në vapën që sjell shkretëtira. Nëse ne jemi kaq të korruptuar dhe korruptues, përse përdorni pajisjet tona të së keqes?
Sepse këta janë gjërat e mira të Perndimit e nuk kemi aspak frikë ti përdorim. Ne nuk I trembemi shkencës dhe teknologjisë tuaj por I trembemi ideve dhe “kostumit” që ju keni. Për të qenë më I qartë, I trembemi politikisht. Ne duam që Irani të jetë I yni, duam që ju të mos ndërhyni më në politikën tonë, në ekonominë tonë, në zakonet tona, në cështjet tona. Tani e tutje do të jemi kundër kujtdo që do ta provojë, majtas apo djathtas, këtej apo andej. Dhe këtu mjaft. Ikni, ikni.
Një pyetje të fundit, Imam. Këto ditë që kalova në Iran, kam parë mjaft pakënaqësi, mjaft rrëmujë e kaos. Revolucioni nuk solli frytet që kishte premtuar. Vendi lundron në ujëra të turbullta dhe gjithcka duket e errët. Ka madje nga ata që shohin në sfond mundësinë, edhe pse jo të afërt, të një lufte civile apo të një grushti shteti. Cfarë përgjigje më jepni?
Ju jap këtë përgjigje: ne jemi një femijë gjashtë muajsh. Revolucioni yne ka vetëm gjashtë muaj. Dhe është një revolucion I ardhur në një vend të copëtuar nga fatkeqësitë. Ne jemi në nisje të rrugës tonë. Ju cfarë doni nga një fëmijë gjashtë muajsh që ka lindur në një fushë të infektuar ku për 2500 vjet është mbjellur vetëm helm? Kjo e shkuar nuk mund të fshihet në pak muaj e as në pak vite. Kemi nevojë për kohë. Kërkojmë kohë. Dhe këtë ia kërkojmë vecanërisht atyre që vetëquhen komunistë o demokratë o një Zot e di se cfarë. Janë këta që nuk po na japin kohë. Janë këta që na sulmojnë dhe përhapin fjalë për luftë civile e grusht shteti. Këta gjëra nuk ecin sepse populli është I bashkuar. Janë këta që ushqejnë kaosin. E këtu ju përshëndes.
Lamtumirë, inshallah
Komentet