Kreu i Unionit Artistik Kombëtar, Azgan Haklaj, akuzoi Ministrinë e Kulturës se i ka përjashtuar nga politikat shtetërore të kulturës, edhe pse, sipas tij, “ne jemi laboratori i platformës së bashkimit të kulturës shqiptare”.

I ftuar në rubrikën “Opinion”, në News24, Haklaj tha se “Unioni ka afër dy dekada që ushtron veprimtarinë e tij me një sërë aktivitetesh, që nga Mali i Zi, Shqipëria, Kosova, Maqedonia, diasporë, me aktivitete të shumta kulturore. Synimi është integrimi i kulturës shqiptare nga treva në trevë. Mesazhet që i përcjell arti, vështirë se i jep politika. Pra, ky union ka ‘shkallmuar’ kufijtë. Ne jemi një popull me kulturë mijëravjeçare. Lahuta është shpirti Eposit të Kreshnikëve, që është për ne Thembra e Akilit, se është filli i identitetit etnik ilir”.

Më tej, Haklaj theksoi se Unesco ka refuzuar Festivalin e Gjirokastrës, duke shtuar se me këtë ka dështuar jo vetëm Ministria e Kulturës, por edhe Akademia e Shkencave.

“Me refuzimin nga Unesco të Festivalit të Gjirokastrës nuk dështoi vetëm Ministria e Kulturës, por edhe Akademia e Shkencave e Shqipërisë. Unesco është magazinë e ruajtjes së kulturës. Ministria e Kulturës bëri një gabim fatal, shpalli kryevepër të trashëgimisë së popullit diçka që nuk ekziston. Vetë emri Tropojë nuk është trashëgimi kombëtare. Nëse ti e çon me këtë emër, se kërcimi është quajtur kërcimi i Malësisë së Gjakovës… Territori i Tropojës së sotme ka qenë bashkëjetesa iliro-dardane. I bie që disa shekuj para lindjes së Krishtit, Tropoja ka qenë qytetërim dhe më vonë është quajtur Malësia e Gjakovës. Nëse ti e çon me këtë emër, ti fillon dhe bashkimin kombëtar. Nuk ka kërcim bjeshke me tupan. Bjeshka ka dy evenimente të rëndësishme, qethja e deleve dhe festa më pas, që u kthyem shëndosh. Nuk ka kërcim bjeshke dhe nuk mund ta bësh trashëgimi kulturore, atë që nuk është e jotja. Ata e ngatërrojnë kërcimin e Tropojës me kërcimin e Rugovës. Dhe kjo e fundit nuk është kërcim tamam, por një tallava. Ne ju themi publikisht se janë në rrugë të gabuar. E vërteta është e hidhur, por është e bukur. E vërteta ka çmim, por ne jemi të përgatitur për ta paguar çmimin. Po e humbin dhe vallen çame, që është vallja klerikë. Problemet qëndrojnë tek emërtimi, sepse Unesco këtë ka dhe pastaj të bën historinë.

Ata bëjnë disa fletushka, ku thonë ‘a je dakord që të futet Vallja e Tropojës në Unesco?’ Ne i kemi ftuar publikisht në debat grupin e ekspertëve të Ministrisë së Kulturës. Jemi të gatshëm të bëjmë një debat, ata nuk kanë asnjë investim për trashëgiminë kulturore të popullit shqiptar. Neve Ministria e Kulturës na ka përjashtuar nga politikat shtetërore të kulturës, edhe pse ne jemi laboratori i platformës së bashkimit të kulturës shqiptare. Kemi qenë shumë bashkëpunues, të gjitha i kemi të dokumentuara”, u shpreh Haklaj.

Sot bëhen një vit nga dita kur trupi i ish-pjesëtari të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Qerim Kelmendit, ishte gjetur pa shenja jete dhe i djegur në veturën e tij. Për vrasjen e tij, familjarët e kishin drejtuar gishtin nga shërbimet sekrete serbe. Express u sjell detaje rreth këtij rasti.

Një veturë e djegur ishte gjetur në Zahaq të Pejës, mëngjesin e 27 shkurtit të vitit të kaluar. Brenda kësaj veture ishte gjetur trupi i pajetë dhe i djegur i ish-pjesëtarit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Qerim Kelmendit.

Për vrasjen që tronditi Pejën ishin deklaruar edhe familja Kelmendi.

Vëllai i Qerimit, Osmani kishte thënë se vëllain ia zunë në pritë.

“Vëllain tim e kanë zënë në pritë mbrëmë. Njëherë e kanë ekzekutuar pastaj e kanë djegë veturën. Ai ka qenë në qytet mbrëmë. Gjithmonë ka dal i lirë për tu shëtitur rrugëve të Kosovës”, kishte thënë Osmani për Express.

E për atë se kush mund ta ketë kryer vrasjen ishte deklaruar vëllai tjetër i Qerimit.

Ish-udhëheqësi i Lëvizjes Popullore të Kosovës, Ibrahim Kelmendi, i kishte thënë Gazetës Express se dyshon që prapa vrasjes së vëllait të tij qëndrojnë vrasës mercenarë, apo profesionistë të BIA-s serbe, që thotë se këtë e kanë bërë për të ndezur edhe më shumë armiqësimin mes krahut të luftës dhe atij të paqes.

“Dyshoj në vrasës mercenarë apo profesionistë të BIA-s së Serbisë, e cila duhet të ketë shfrytëzua rastin e debatit dhe grindjeve për “vrasjet politike”, për ta ndez edhe më shumë armiqësimin mes “krahëve” të luftë dhe pacifist.

Sa herë që nxiten grindje e debate, BIA shfrytëzon rastin të bëjë vrasje, për ta armiqësuar sa më shumë ambientin mes shqiptarëve”, kishtethënë Kelmendi për Express.

Ndërkohë, pak orë para se policia të gjente veturën e djegur të Qerim Kelmendit, ky i fundit përmes dy shkrimeve në rrjete sociale i kishte dalë në krah, nënkryetarit të organizatës së veteranëve të luftës, Nasim Haradinajt, që në një intervistë në Televizionin T7, e quajti tradhtar ish-presidentin Ibrahim Rugova.

Kelmendi kishte shkruar se emri i Ibrahim Rugovës është shndërruar në lavatriçe të udbashëve.

“Emri i Ibrahim Rugovës ështē shendrruar ne Lavatriçe të udb-ashve, titistve, rankoviqistve, rugovistve, pastaj, të qyqarve, dezertorve dhe sabotatorve te luftës. Këtë farē te keqe e ka mbjellë, kultivuar, rritur dhe korrur UDB dhe KOS ! Janë shumë…”, kishte shkruar ai, derisa e kishte shpërndarë intervistën e Haradinajt, ku fliste për Rugovën.

Një orë më vonë, Qerim Kelmendi e kishte bërë edhe një postim në rrjete sociale, të fundit, para se të gjendej i vrarë.

Ai kishte shpërndarë një shkrim të një personi ku thoshte se “Të quhet Nasim Haradinaj farë e keqe nga Naser Rugova, është fyerje jo vetëm për Nasimin, por edhe për babanë e tij hero”.

Të njëjtit postim i kishte bashkëngjitur shkrimin “Po, Smajl Haradinaj e Nasim Haradinaj janë Tradhtarë, sepse ishin pakic, ishin kundër Serbisë, luftuan kundër Serbisë dhe shumicës shqiptare ! Edhe Unë jam tradhtarē si Smajl Haradinaj dhe Nasim Haradinaj, sepse, njësoj si ta, jam i urryer nga mijra shqiptarë”, kishte shkruar ai.

Detaje rreth këtij rasti kishin dhënë edhe Policia Rajonale e Pejës.

Sipas Policisë, fillimisht ishte lajmëruar për një veturë të djegur, në fshatin Zahaq të Pejës. Por, gjatë kohës derisa zjarrfikësit ishin duke lokalizuar zjarrin në brendësi të veturës ishte vërejtur një person (viktimë mashkull) trup i karbonizuar.

“Gjatë  kohës derisa zjarrfikësit ishin duke lokalizuar zjarrin në brendësi të veturës është vërejtur një person (viktimë mashkull) trup i karbonizuar. Vendit të ngjarjes i janë përgjigjur njësitet relevante të sektorit rajonal të hetimeve, njësiti K9, si dhe prokurori i shtetit dhe ekipi mjekësor, të cilët kanë konstatuar vdekjen e viktimës. Gjatë shikimit të vendit të ngjarjes është konstatuar se vetura e djegur është e tipit VË Passat me targa vendore”, thuhej në komunikatë.

Prokurori i rastit: Jemi duke mbledhë prova dhe ende nuk ka të dyshuar

Për të mësuar se deri ku ka shkuar faza e hetimeve, Gazeta Express kishte kontaktuar në nëntor të vitit të kaluar me prokurorin e rastit Haki Geci, prokuror në Prokurorinë Speciale, dhe me avokatin e autorizuar nga bashkëshorja dhe vajza e Kelmendit, Zenel Kelmendi, i cili është edhe vëllai i të ndjerit.

Prokurori Haki Geci, kishte thënë se hetimet ndodhen në fazën e grumbullimit të provave dhe deri më tani nuk ka ndonjë të dyshuar.

“Nëse do të intervistonim njerëz në cilësinë e të dyshuarve ndoshta do t’i arrestonim, por jemi duke mbledhë prova dhe ende nuk ka të dyshuar. Më shumë informacione nuk mund të japim”, kishte thënë Geci për Gazetën Express.

Ndërsa, Zenel Kelmendi, vëllai i Qerimit, ishte shprehur i zhgënjyer me hetimet dhe sipas tij rasti i ish-ushtarit të UÇK-së është neglizhuar. Brenda dhjetë muajve ai thotë se familja ka marrë vetëm një përgjigje me shkrim nga zyra e prokurorit të rastit.

“Që nga data 27 shkurt 2020, kur ka ndodhur vrasja e Qerim Kelmendit, e vetmja përgjigje që kemi marrë ne, familja jonë, nga zyra e prokurorit të rastit, Haki Geci, pasi nga i njëjti kemi kërkuar edhe me shkrim, është ajo e datës 09.06.2020 në të cilën thuhet se “Njësia e hetimit ende nuk ka përgatitur Raportin për analizimin e provave të cilat i kanë pranuar nga Njësia e Hetimeve-Pejë”, kishte thënë Kelmendi për Gazetën Express.

Zenel Kelmendi thekson se nga Prokuroria Speciale nuk kanë pranuar informacione shtesë se deri në cilën fazë kanë shkuar hetimet.

“Që nga kjo datë, familjarët tjerë dhe unë, vëllai i Qërimit, i autorizuar edhe nga bashkëshortja dhe vajza e tij, që t’i përfaqësoj ato dhe anëtarët tjerë të familjes sonë, në të gjitha fazat e procedurës penale, lidhur me ndriçimin e vrasjes së Qerim Kelmendit, nuk kemi pranuar asnjë informacion tjetër zyrtar se në cilën fazë kanë mbërritur hetimet. Jemi jashtëzakonisht të zhgënjyer për faktin se hetimet për këtë rast janë duke u neglizhuar kur kemi të bëjmë me një vrasje të rëndë”, u shpreh më tej Kelmendi.

Sipas tij, Prokuroria Speciale do të duhej ta njoftonte opinionin publik për rrjedhën e hetimeve.

“Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, përkatësisht Prokurori i rastit, z. Haki Geci, do të duhej që ta njoftonte opinionin publik për rrjedhën e hetimeve edhe për faktin se, siç dihet botërisht, Qerim Kelmendi është njëra prej figurave të para të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, është ushtari i parë i plagosur nga forcat serbe në vitin 1996 dhe është shpallur Hero i Kosovës”, përfundoi ai.

Por kush ishte në të vërtetë Qerim Kelmendi?

Bashkë me vëllain e tij Ibrahim Klemendin ishte një ndër themeluesit e Lëvizjes Popullore të Kosovës që më pas ishte shndërruar në Ushtri Çlirimtare të Kosovës.

Siç shkruhet në revistën DITA të shkurtit 2013, Qerim Kelmendi gjatë kohës sa kishte shërbyer në LPK ishte njohur me nofkën “Shpirtmadhi”, ndërkohë në gjatë shërbimit në Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës ishte njohur me nofkën “Dema”.

Gjatë viteve të 90-ta kishte jetuar në Shqipëri me mision për krijimin grupeve të rezistencës së Kosovës dhe UÇK’së deri në vitin 1999 kur edhe kishte përfunduar lufta.

Qerim Kelmendi ishte plagosur në vitin 1996 gjatë një përplasje me forcat serbe.

Ai madje ishte edhe një prej emrave që përfolej për organizimin e vrasjeve të pasluftës në Kosovë.

Kështu kishte thënë në një intervistë në Klan Kosova dëshmitari i mbrojtur i Prokurorisë Speciale, Shkumbin Mehmeti.

Ai kishte akuzuar Qerimin bashkë me vëllain Ibrahim Kelmendin se kanë dhënë urdhër për vrasjen e deputetit të LDK’së Smajl Hajdarjat dhe kolonelit Tahir Zemaj.

Këto akuza Qerimi i kishte përqeshur, duke i cilësuar si një telenovelë.

“Telenovela që po tjerët qe 10 vite ! E paska zbulue Makinën ne Avull !”, kishte thënë Qerim Kelmendi në vitin 2018.

Në profilin e tij në Facebook, Qerim Kelmendi është marrë në mënyrë aktive me ngjarjet e viteve 90-ta, UDB-ën, vrasjen e Ilir Konushevcit, familjen Haklaj nga Tropoja .

Së fundi Qerim Kelmendi i kishte dalë në mbrojtje Nasim Haradinajt pas akuzave të këtij të fundit ndaj Ibrahim Rugovës për tradhti.

Kelmendi ishte vazhdimisht aktiv në rrjetet sociale me postime kundër figurës së Ibrahim Rugovës. Ai shpesh postonte video të takimeve Rugova –Millosheviq. /Gazeta Express

 Nuk është shumë e besueshme , është e pa vërtetë dhe artificiale ndarja e atyre të cilët e duan Kosovën dhe atyre që janë kundër saj. Edhe nese merremi me përqindje së cilët janë ata shqiptarë të cilët nuk e duan Kosovën kjo përqindje është e vogël. Këto gjera I prodhuan armiqët serbosllavë për ti përqarë e shqiptarët, që më lehtë pastaj edhe ti sundojnë. Ndosha gjatë okupimit edhe kan arritur pak në këtë drejtim ,edhe pse kurrë nuk arritën të na përqajnë në përmasën që të na rrezikohet identiteti dhe qenja jonë kombëtare . Shqiptarët kalun shumë faza historike ku nuk ka qenë lehtë të qendrojnë deri më fund vertiklisht përballë burgosjëve, vrasjëve dhe arrestimeve të vazhdueshme nga UDB famkeqe serbe. Erdhën edhe vitët e luftës të fundit çlirimtare ku më ndihmën e miqëve tanë amerikan dhe evropian arritëm të çlirohemi përfundimisht nga regjimi okupues serbomadh, por për fat të keq nuk kemi arritur në tërsi të çlirohemi nga vetvetja jonë! E gjithë vërteta është së Kosova pas luftës u nda në njerëzit e ndërshëm, dhe në taborrin e atyre që nuk punuan ndërshmërisht për shtet. Pastaj, e vërteta tjetër e madhe është ndarja në të moralshem dhe të pa moralshem, sidomos kur bëhët fjalë për njerëzit e politikës dhe të biznesit. Pamë gjatë këtyre vitëve edhe ndarjën famoze, të Kosovës në shumicë të varfër , dhe në anën tjetër ndarjën në pakicë të pasuruar .E kemi pasur mundësitë të kemi një Kosovë unike edhe në këtë drejtim, sikur elitat politike të kishin punuar ndërshmerisht për shtet dhe për mirëqenje të qytetarëve .Kjo nuk ka qenë vëtem dëshirë e shqiptarëve fillë pas çlirimit , por ka qenë realitet dhe shumë e mundshme . Elitat në pushtet gjithmonë zgjodhën sulmin si më e mira mbrojtje.Kjo është taktikë kur gabojmë , dhe sulmojmë anën e kundërt para së ajo të na sulmon neve. Pushtetet e kaluara qytetarët i ndan në të “ tyre” dhe të “atyre”, që është shumë e dëmshme për shtet dhe për kombin përgjithësisht. Kjo mjegullë dhe kjo logjikë nga sytë e qytëtarëve është përmbysur më zgjedhjet e 14 shkurtit, kur ata mirë i idenitifikuan së cilët ishin të mirët dhe cilët ishin “djemtë e këqinjë të Kosovës” . Kjo datë do të jetë historike për shqiptarët e Kosovës, duke hyrë në një epokë të re zhvillimore, dhe të demokratizimit të vendit .Të shpresojmë së do të kemi një Kosovë të re , një Kosovë shumë më ndryshe, të përparuar, të integruar në BE dhe në NATO, si synim i përhershëm i shqiptarëve …

Shqipëria dhe Kosova kanë zgjedhur rrugën e ekonomisë së tregut dhe kjo është diçka që nuk mund të ketë kthim mbrapa. Sulmet që i bëhen sot Albin Kurtit, si komunist, si majtist, apo si njeri që nuk e do ekonominë e tregut, mendoj që janë dashakeqe dhe me synime të caktuara. Unë nuk e kam takuar kurrë Albinin, edhe pse e kam ndjekur me vëmendje, sepse mbi të gjitha më ka pëlqyer rruga e tij e ndjekur për të arritur aty ku ai  është sot , më ka pëlqyer mendimi i tij dhe idetë e tij për zhvillimin e Kosovës dhe integrimin e saj ne Evropë.

Albini është një i ri, do e quaja, me aspirata të qarta në drejtim të zhvillimit të ekonomisë së tregut dhe mbështetës e përkrahës i fortë i saj. Ai e do ekonominë e tregut në një formë që mendoj se është e duhura .

Cilat janë idetë e tij dhe si i mbron ai ato me çfarë kam parë e dëgjuar në përmbushje të programit të tij të majtë, nëse është i tillë?

Albinin nuk e kam dëgjuar kurrë të thotë se do të shtetëzojë ekonominë e Kosovës, nuk e kam dëgjuar të thotë se gjithë punët publike do ua kalojë 10 kompanive në Kosovë, nuk e kam dëgjuar të thotë se do të kontrollojë mediat përmes këtyre kompanive dhe nuk e kam dëgjuar të thotë, në asnjë rast, se do të vijë në pushtet me votime dhe jo me zgjedhje.

As ka lënë të kuptohet që do ndjekë këtë rrugë.

Këtu ndahen gjërat.

Ka kaq kohë që ai me kujdes ecën përpara dhe me një studim të saktë se si mund të vijë vetëm përmes votës dhe zgjedhjeve të lira. Ai bëri një hap të jashtëzakonshëm, me një studim të qartë dhe objektiv të përcaktuar që në zgjedhjet e 2021 do vinte në pushtet.

Që nga viti 2010, kalkulimi i tij i shtonte çdo vit nga 30 mijë vota të rinjsh dhe me ato e lidhi besën, pa zhurmë, në heshtje dhe me premtim që do qeverisë mirë.

Ai arriti që në 15 vite të siguronte rreth 300 mijë vota të rinjsh, çdo vit, për të ardhur në pushtet, dhe këto të rinj janë bijtë e drejtuesve të LDK-së, PDK-së etj. Albini ka folur për zhvillimin e ekonomisë dhe rritjen e mirëqenies, ka folur për biznesin dhe klimën e tij se si mund ta thellojë konkurrencën që të ketë garë dhe zhvillim. Ai ka thënë që do shtojë vendet e punes jo të administatës shetërore, se ajo është barrë për shtetin, por do përmirësoj klimën e biznesit, që vendet e punës të vijnë nga biznesi. Ai ka theksuar se do rrisë rolin e shtetit si arbitër në zhvillimin e ekonomisë së tregut mbi bazën e parimeve të zhvillimit të saj dhe jo përmes kontrollit dhe prishjes së klimës së të bërit biznes . Zhvillimi i ekonomisë së tregut është i ndërtuar në disa parime të qarta që e bëjnë atë udhëheqëse të një shoqërie që do të zhvillohet.

Shikoni vendet e komunitetit Europian si garojnë kompanitë, bizneset dhe si zhvillohet vendi.

Rritja e punësimit bëhet përmes kësaj rruge: barazisë në garë dhe përcaktimit të qartë të rregullave për pjesëmarrje në tender apo në mbikqyrje me rregulla të qarta, dhe jo përmes hartimit të rregullave nga një kompani në mënyrë që ajo të bëhet fituese e gjithë tenderave.

Kam bindjen që ajo që i mungon Kosovës dhe Ballkanit Perëndimor është zhvllimi i industrisë financiare jo bankare, sepse ajo është gjeneruese edhe e vendeve të punës dhe bën të mundur rritjen e personalitetit të individit, e shkëput individin nga shteti, e vendos ekonominë në binarë të zhvillimit dhe shteti  kryen vetëm rolin e tij si arbitër .

Kjo industri është leva e zhvillimit të ekonomive të këtyre vendeve dhe largimi nga populizmi e rritja e përgjegjësisë individuale të çdo individi.

Jam i bindur që Albini do ta programojë këtë nëse do që çdo qytetar të ketë personalitetin dhe dinjitetin e tij, si në të gjitha vendet e zhvilluara.

E fundit, Albini thotë se na duhet bashkimi kombëtar dhe unë e mbështes plotësisht.

Kush na ndalon ne që të kemi shoqëri sigurimi të shtrira si në Kosovë dhe Shqipëri dhe mbikqyrje të përbashkëta? Kush na ndalon që të kemi sistem bankar të përbashkët dhe dege bankash në të dy vendet ? Kush na ndalon që të kemi sistem doganor të përbashkët? E kështu me radhë sisteme të përbashkëta në të gjithë sektorët, lëvizje të lirë të mallrave brenda dy teritoreve.  Do kemi nje treg më të madh,  do kemi nje ekonomi më të madhe, cilësi të mallrave dhe produkteve më të mirë dhe ne fund nje ekonomi më të gjerë.

Ne në sigurime e kemi krijuar privatisht këtë treg. Shqiptarët e Kosovës dhe të Shqipërisë lëvizin pa siguracion nga njëri vend në tjetrin, por mbikëqyrësit nuk e kanë rregullluar këtë marrëdhënie.

Basketbollin e bashkuam, duke krijuar Ligën Unike dhe shpresojmë që ta çojmë më tej.

Sa gjëra të tjera ka për të bërë, le ti bëjmë! Ose të paktënqeveritë mos t’i pengojnë nëse nuk duan ti udhëheqin. Një treg 5 milionë është për të gjithë një hapësirë e re.

Albini po e thotë, ne duhet ta mbështesim dhe të jemi me të.

 Është ofenduese nese dikush mendon së pasanikët gjithmonë kan qenë të pasur.Kjo ka mbetur nga e kaluara e karikuar, e sistemit komunist që kurrë nuk janë hulmutuar priardhjet e pasurisë.Madje as që ka pasur dikush guximin të merret më ato punë.Sot, të gjithë po e dijnë së kush dhe si është pasuruar .Sot, të gjithë po e dijnë , dhe po e shohin shumicën e varfëruar.Janë pasuruar njerëzit mbrenda nate sikur këto pasurime mbrenda natës të paligjshme , të ishin të lejuara.Sikur një ketegori politike dhe biznisore ju është lejuar që të bëjnë ama bash çka të dëshirojnë në Kosovë.Madje, çka është edhe më keq , ata menduan dhe ende mendojnë së e kan edhe të drejtën morale.Kjo elitë politike i ka siguruar familjët e tyre edhe për shumë e shumë gjenerata, në kohën kur shumica po jetojnë keq.Dhe ky pasurim i tyre i vazhdueshem po zgjatë hiq më pak se 22 vite të tranzicionit .Që 22 vite është duke ju punuar popullit pas shpinës, që është tradhëti e madhe.Të gjithë neve na është bër shumë e pa çartë së si është e mundur që dikush të lejohet të pasurohet aq gjatë dhe aq shumë në kurriz të qytetarëve.Ky”durim” nuk është në traditën familjare dhe as farefisnore, dhe as në planin kombëtar. Këta pinë në mëngjes vena dhe pije tjera që kushtojnë më qindra apo mijëra euro, e shumica prej nesh pimë ujë të thjeshtë.Mos të flasim për dreka e darka , mos të flasim për pasurime marramendëse të tyre dhe për shtëpitë luksoze që I kan.Për patriotizmin po mësojmë nga shfaqjët e tyre teatrore para medieve të shkruara dhe para medieve elektronike, në menyrë më ofenduese . Populli si populli I mësuar të jetojë në frikë, duke preferuar heshtjën.kësaj radhe nuk e preferojë heshtjën, së doli tamli mbi përshesh si thuhet në gjuhën e pupullit. I ndëshkuan zullumqarët më votën e lirë .Këtë gjë e merituan pushtetet e deritashme të formuara kryesisht nga PDK dhe LDK.I bashkojë interesi , krimi dhe korrupcioni . Kjo që po e thëm është vëtem një përpjekje më shumë për lexuesit e ndëruar dhe publikun e gjerë, që të mësojnë së , kur erdhi puna të hajnit, u lan anash pikëpamjet dhe dallimet partiake, u lanë anash edhe dallimet e tyre ideologjike .Këta siq thotë një fjalë e popullit e patën edhe dhinë edhe qumshitin.E paramendojë së do të pyetni “ qka do të bëjnë ata që nuk e kan as dhinë as qumshtin”?…

Ai ishte një  erudit,një  poliglot (në  moshën 20 vjeçare fliste 22 gjuhë ) dhe një  mendje epërane e kohës së  vet.Një  sivëlla i kultit të  Intelektit që  së  bashku me emra rrezatues  si Erazmi i Rotherdamit, Thomas Moore,Johan Reuchlin,Nicolla i Kuzës ,Marsilio Ficino etj  i dhanë  zë  Rilindjes Evropiane.

Një  emër për të  cilin jam plotësisht i sigurt se 95% e shqiptarve  të  cilëve po ju drejtohem nuk e kanë  dëgjuar ndonjëherë  më  parë .Quhet Pico della Mirandola dhe është  nga ata humanistë  që  Diogjeni i lashtë  i kërkonte me kandil në  mes të  ditës  për t’ju dhënë  emrin e plotmerituar “Njerëz”.

Jo vetëm  mirëedukimi i tij(i shkolluar në  4 universitete)dhe kujtesa e mrekullueshme që  dispononte(aq sa sot kur vërejnë  një  person me kujtesë  të  fortë ,ka mbetur si shpreheje në  Itali  ti thonë :”Kush kujton se je,Pico della Mirandola?”) por ajo që  e identifikon dhe ia përjetëson emrin këtij intelektuali pansofik  është  Njeriu dhe dashuria për Lirinë .

Vepra e tij “De dignitate Hominem” (“Për Dinjitetin e Njeriut”) është  një  nga veprat themelore  të  antropologjisë  rilindase dhe një  konceptim  esencial i njeriut modern evropian.Aq sa nëse Ficino e vuri njeriun në  qëndër  të  botës (“copula mundi”) përmes doktrinës së  vet, Mirandola përmes vullnetit për të  zgjedhur, i dha mundësi  për tu ngritur në  shkallën e Qenies dhe e pajisi me Dinjitet.(një  koncept ky fondamental dhe i inkorporuar në  pjesën  më  të  madhe të  Kartave të  Lirive dhe të  Drejtave të  Njeriut dhe në  preambulat e kushtetutave më  demokratike perëndimore.)Për  të ,njeriu përmes “vullnetit për tu bërë ” është  krijues i vetvetes dhe farkëtues i Fatit dhe të  ardhmes së  tij.”Njeriu,kjo mrekulli madhështore!”-shprehej plot tone mahnitëse Ai.

Intelektuali i vërtetë , ka një  marrdhënie  të  ngushtë  dhe simbiotike me Lirinë .Ai e urren kapsulimin nëpër dogma të  caktuara fetare apo politike dhe të  konservohet ideologjikisht duke vetmohuar Lirinë .Sepse nëse  ai vetprivohet nga kjo gjë  e shenjtë  duke u konformuar, ai pushon së  qëni  më  një  qënie autentike  duke pësuar metamorfozën  e shpejtë  e të  tmerrshme të  Uniformizimit.

Si një  mendimtar i lirë  dhe një  intelektual me respekt të  thellë  për Njeriun dhe Lirinë  Pico della Mirandola  përmes kurajos për  të  qënë  dhe guximit  të  tij intelektual kreu një  akt të  cilin ngurrojnë   ta  bëjnë  madje dhe sot në  postmodernitet  qytetarët dhe intelektualët  me karton akademik ndaj pushtetit dominues:ngriti krye intelektualisht  kundër pushtetit temporal Papal.

Përmes 900 tezash teologjike dhe filosofike  për diskutim publik ai i hodhi dorashkën e sfidës  një  pushteti i cili për nga pesha dhe rëndësia  vazhdonte të  kurorëzonte ende mbretër dhe që  të  shtypte me majën  e gishtit të  vogël. Për ata që  nuk e kuptojnë  këtë  akt, ”ky zjarr prej të  marri” ishte një  guxim Prometean!-Jetojmë  në  erën e Demokracisë  dhe njeriu prej Frikës fshihet ende pas vetes,lejon ti nëpërkëmbin  dinjitetin dhe nuk ngrihet kur e skllavërojnë  Demonët  egërshanë  të  Pushteteve.Imagjinojeni pak veten në  kohën e Mirandolës?!

-Mendimtari në  fjalë  jo vetëm  që  e sfidoi  “Fortesën e  Shën Pjetrit”  por e vazhdoi insistimin e tij qytetar,demokratik dhe intelektual duke qëndruar  për  një  vit në  Romë ,në  pritje të  një  përgjigjeje  nga ana e Vatikanit.Ky diskutim publik nuk u mbajt kurrë  por Ati i Shenjtë  mori  masa duke e ndaluar për qarkullim  libërthin e tij  “De omni re scibili”.Por Shpirtrat e Mëdhenj e gjunjëzojnë  Frikën! Mirandola nuk u dorëzua  por u kundërpërgjigj  intelektualisht duke shkruar “Apologia”, një  vepër  e cila u cilësua si “heretike” prej një  komisioni papal dhe u dënua  nga Bulla Papale (4/8).Të  tjerat janë  pak të  rëndësishme për tu cilësuar.

Mirandola  qe një  antikonformist i lindur.Reagimet e tij ishin të  një  natyre substanciale.Ai ironizonte,kritikonte dhe kundërargumentonte  vetëm  për  gjëra themelore. I tillë  është  psh ironizimi dhe aludimi që  bënte  ndaj Krishtërimit kur shkoi dhe i ndezi qiri gravurës  së  Platonit në  Kishë .Me këtë  akt donte të  tregonte që  “Krishtërimi  nuk  është  gjë  tjetër veçse Platonizimi i Popullit”. Diçka për të  cilën ky religjion duhet ti ishte mirënjohës  Platonit për  shumë  nga konceptet e tij pararendëse.

Ose kur tek vepra “Disputationes adversus Astrologiam”  bënte dallimin mes “shkencës  fisnike”(astronomisë ) dhe “artit të  sharlatanëve”(astrologjisë ) diçka “popullore” në  kohën  e tij por një  fenomen negativ e me rrënjë  graminore edhe në  kohën tonë .Fallxhorët e djeshëm  që  gënjenin  Mbretërit  dhe Masat janë  po e njëjta  rracë  që  gënjen  Politikanët  e Vulgun edhe në  ditët  tona.Madje si në  Perëndim  ashtu edhe në  vëndin tonë  ka sot  politikanë  të  cilët s’bëjnë  as edhe një  hap nga shtëpia pa u konsultuar me parë  me fallxhorët e tyre personalë .

Pico della  Mirandola ishte një  mendimtar me frymëzim heroik.Ai nuk qe vetëm  një  kërkues  i dijes dhe të  vërtetës  në  kuptimin teorik por edhe kuptimin praktik  të  saj.Prej këtij bashkëpuntori  intelektual të  Akademisë  Neoplatonike të  Firenzes dhe akteve të  tij të  guximshme  duhet  të  ushtrohemi vazhdimisht  sesi të  vrasim Frikën  dhe të  kemi kurajon civile dhe guximin e duhur intelektual  për të  reaguar,kritikuar dhe sfiduar konstruktivisht diktatin  dhe të  metat e Pushteteve.

Me shëmbullin  e tij ai na tregoi që  intelektuali nuk është  vetëm  përgjegjës  i fatit të  vet por edhe i shoqërisë  në  të  cilën  bën  pjesë  dhe se përmes lirisë  së  mendimit  njeriu afirmon integritetin dhe dinjitetin e vet.Tek ai kundruam një  qytetar dhe një  qënie politike  në  veprim i cili i doli përpara një  pushteti të  mishëruar  dhe i tha: ”Ndal!Ti nuk mund ta nëpërkëmbësh  Dinjitetin,të  ma këmbesh  Lirinë  dhe ta ofendosh Inteligjencën time!”  Në  këtë  kuptim,akti i tij për tu ngritur,për  të  mos u konformuar dhe  për tu mosbindur qytetarisht  meriton të  ketë  “ithtarë ” edhe në  mesin e intelektualëve  shqiptarë .-Sepse mbi të  gjitha,ky vend ka nevojë  për intelektualë  “të  lirë”  nga epruvetat e Pushteteve!

© Melsen Kafilaj

                                                  20/5/2016