“Marrëveshja për Konfederatën Jugosllave do të jetë e mundshme vetëm nëse serbët i pranojnë tri gjëra: Se janë më pak se kinezët, se nuk kanë territor më të madh se Bashkimi Sovjetik, dhe se Serbia nuk është atje ku jeton qoftë edhe vetëm një serb.”
Kjo është thënie e Stipe Mesiçit, e shqiptuar në dhjetor të vitit 1990, të cilën e kam shënuar saktësisht atëherë dhe e sjell këtu fjalë për fjalë, gërmë për gërmë, pikë për pikë e presje për presje. Para se të kem zgjeruar vetë thënien e Mesiçit, do kthyer në zhvillimet e mëvonshme të derisotme.
Stipe Mesiç në atë kohë ishte nënpresident dhe pak ditë më vonë do të fillonte detyrën e presidentit të Jugosllavisë, i fundit para shpërbërjes së federatës. Më herët ai kishte qenë gjyqtar, kryetar bashkie, nënkryetar i parlamentit krotat, kryeministër i Kroacisë. Pas shpërbërjes së Jugosllavisë, në Kroacinë e pavarur do të ishte kryetar i parlamentit, kryetar i Partisë së Kroacisë së Pavarur, më vonë Partisë së Popullit. Pas vdekjes së Tuxhmanit do të ishte dy mandate (10 vjet) president i Kroacisë, duke qenë gjatë gjithë kohës në krye të sondazheve si politikani më popullor i Kroacisë.
Domethënia kuptimplotë e thënies së Mesiçit, saktësia e përkufizimit që Mesiçi ia bën nacionalizmit serb, mjerisht u provua dhe u vërtetua në gjithë periudhën e mëvonshme deri në çastin kur unë jam duke i hedhur këto radhë.
Mesiç i thoshte fjalët e mësipërme në përgjigje të interesimit të gazetarëve nëse ishte e mundur që Jugosllavia të mbijetonte duke u shndërruar në konfederatë, pra në një bashkim të republikave të pavarura, një projekt ky që tashmë tingëllonte vetëm si nostalgji utopistësh të sëmurë.
Qysh në vitet e fundit të jetës të Titos ishte pranuar botërisht se Jugosllavia ishte brejtur në themel nga përplasja mes nacionalizmit serb dhe nacionalizmave republikane. Në kundërpërgjigje të nacionalizmit serb pranohej se ishte ngjallur nacionalizmi sidomos në udhëheqjet e republikave, në elitat e tyre, në intelektualët dhe në masën e rinisë. Kur Mesiç e shqiptonte thënien e lartshënuar, Millosheviçi kishte rreth dy vjet në krye të Serbisë, ia kishte hequr në mars 1989 autonominë Kosovës, duke prishur përfundimisht baraspeshat e konfederatës të krijuara nga Tito. Revanshi nacionalist serb me në krye Millosheviçin ndaj pjesëtarëve të tjerë të federatës kishte nisur pikërisht në Gazimestan më 28 qershor 1989, në shënimin e 600 vjetorit të humbjes së Betejës së Kosovës përballë Osmanëve, me pjesëmarrjen e 1 milion serbëve. Aty kishte lindur edhe sllogani i hedhur nga Millosheviçi se ku ka serbë i thonë Serbi, aty kishte filluar maratona e trenave plot nacionalistë serbë nëpër gjithë territorin e federatës, kishte filluar mbushja e stadiumeve, e shesheve me tubime nga ato që mund të jenë parë vetëm tek fashistët e Musolinit dhe nazistët e Hitlerit në fund të viteve 1920 dhe në fillim të viteve 1930.
E pra, çdo logjikë normale, do të thoshte se orekset e nacionalizmit serb, duke pasur nën zotërimin e tyre një hapësirë sa rreth 40% e sipërfaqes së Jugosllavisë, do të ndiheshin të kënaqura.
Mbretëria Serbe, më vonë Mbretëria Serbo-Kroato-Sllovene, pastaj Mbretëria Jugosllave e, në fund, Republika Federative Jugosllave, siç provoi koha, ishte një gjeopolitikë e sajuar, ishte një krijesë artificiale e Evropës së Vjetër, në trysninë dhe për hatrin e Rusisë. Kjo miniperandori do të ushqente idenë e Serbisë së Madhe dhe nacionalizmin përkatës, me orekse të pangopshme. Kjo do të sillte dukurinë famëkeqe të “ballkanizimit”, do të sillte serbocentrizmin në trajtimin e rajonit nga ana e Evropës dhe bashkisë ndërkombëtare, pra vënien e interesave serbe në qendër të vëmendjes në dem të interesave të fqinjëve të tyre, madje duke i flijuar këto interesa.
E arnuar si mos më keq nga pjesë të mbetura të Perandorisë Austro-Hungareze, qytetarët e të cilës e ndienin evropianë, si dhe me pjesë të mbetura të Perandorisë Otomane, sajesa artificiale e krijuar nga dy Frankenshtajnë – Evropa e Vjetër dhe Rusia, do të ishte një koniunkturë dyshekullore në duart e serbëve, e financuar nga Lindja dhe Perëndimi. Edhe në periudhën e Titos, serbët arrinin të mbajnë në duart e tyre forcat e armatosura, pra ushtrinë, policinë, shërbimet inteligjente. Në fund të viteve 1980 ata kishin në duart e tyre makinerinë jugosllave të luftës, një nga më të shtrenjtat e kohës. Kjo makineri pothuaj gjatë gjithë viteve 1990 do të përdorej kundër kombeve fqinje – kryesisht kundër kroatëve, boshnjakëve dhe shqiptarëve.
Kroatët – 12 shekuj katolikë, ndër ta Mesiçi, e ndienin dhe e ndiejnë veten evropianë dhe vendin e tyre Evropë gjatë gjithë kohës, aq sa serbët – 11 shekuj ortodoksë e ndienin dhe e ndiejnë veten shumë më afër rusëve dhe Rusisë. Kjo kundërthënie kaq e pazgjidhshme do të ishte në qendër të shpërbërjes përfundimtare të federatës së mbisunduar nga serbët. Pamundësia për marrëveshje me serbët do të ishte dhe do të jetë në qendër të destabilitetit që ende vazhdon në rajonin e Ballkanit Perëndimor.
Natyrisht, nacionalizmi më i fuqishëm, i përftuar si pasojë e drejtpërdrejtë e nacionalizmit serb, do të ishte nacionalizmi kroat, i cili do ta gjente veten tek Franjo Tuxhmani, presidenti i çlirimit të Kroacisë dhe konsolidimit të saj shtetëror. Duke folur për presidentin nacionalist kroat Tuxhman, Mesiç thotë se ai ishte ‘udhëhequr nga ideja se kur Millosheviçi rrëmbente një pjesë të Bosnjës, atëherë edhe Kroacia duhej ta rrëmbente një pjesë të saj.
Kroacia do të ndeshej e para me makinerinë serbe të luftës dhe do të shndërrohej në shkollë edhe për disa nga komandantët dhe luftëtarët e shquar shqiptarë, në krye të luftës për liri disa vite më vonë në Kosovë.
Nacionalizmi shqiptar, në prag të mbarimit të Luftës së Ftohtë dhe të shpërbërjes së Jugosllavisë, do të figuronte si nacionalizmi më i goditur, si gjatë gati një shekulli në Jugosllavi, ashtu edhe gjatë një gjysmë shekulli në Shqipëri. Në Jugosllavi u ushtrua genocid sistematik ndaj çdo shfaqjeje të nacionalizmit shqiptar. Për këtë, gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe menjëherë pas saj, u përdorën edhe partizanët e Shqipërisë dhe qeveria e Shqipërisë e sapodalë nga Lufta e Dytë Botërore.
Fat do të ishte që nacionalizmi shqiptar i ditëve tona do të formulohej nga Ibrahim Rugova, me prejardhje të mirëfilltë nacionaliste shqiptare, Rugovës i ishin vrarë nga partizanët serbo-malazezë gjyshi Rrustemi dhe babai Uka, me të cilin nuk u pa kurrë dhe nuk e njohu kurrë, sepse e la në barkun e nënës. Rugova do të zgjidhte rrugën paqësore të kundërshtimit ndaj serbomëdhenjve dhe do të përcaktohej për Kosovën e pavarur dhe sovrane, të integruar në Bashkimin Evropian dhe në NATO, në miqësi të përjetshme me Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Mbi bazën e këtij vizioni, oreksi i nacionalizmit shqiptar do të ndjehej i përmbushur me konsolidimin e shtetit të pavarur dhe sovran të Kosovës, me realizimin e statusit shtetformues për shqiptarët e Maqedonisë, me shqiptarët e Malit të Zi dhe të Luginës së Preshevës e të tjerë, të cilëve t’iu njihen të drejtat e pakicave kombëtare, sipas standardeve më të përparuara të Bashkimit Evropian.
Antonomia midis kroatëve dhe serbëve, siç e pamë, do të ishte një antonimi e plotë. Ndonëse sllavë të jugut, ata përbënin dy kultura të ndryshme, e para vinte si kulturë dhe qytetërim i mirëfilltë evropian, e dyta vinte nga përvoja bizantine dhe postbizantine (otomane), pra përfaqësonte kulturën më të sofistikuar aziatike.
I njëjti këndvështrim vlen për marrëdhëniet mes serbëve dhe shqiptarëve, mes Serbisë dhe shqiptarëve. Kjo u provua edhe gjatë dy shekujve të fundit. U provua edhe gjatë dy-tre dekadave të fundit sidomos në Kosovë dhe ndaj Kosovës. Në të njëjtin këndvështrim do parë edhe situata aktuale e përpjekjeve të Brukselit për të bindur Serbinë të nënshkruajë me Kosovën një marrëveshje të hartuar nga Bashkimi Evropian. Kjo marrëveshje i detyron të dyja palët barabar t’i përmbahen fqinjësisë së mirë ndërshtetërore, duke respektuar ndërsjelltas pavarësinë dhe sovranitetin, çka është në të mirë të të dy vendeve, përkatësisht në të mirë të serbëve dhe të shqiptarëve në tërësi e veçanërisht në të mirë të serbëve dhe të shqiptarëve në Kosovë e në Serbi.
Zyrtarët dhe analistët evropianë dhe perëndimorë pranuan se Beogradi nuk e nënshkruan marrëveshjen për shkak të presionit të kishës ortodokse serbe dhe të nacionalistëve serbë. Kështu pranohet se nacionalizmi serb është nacionalizëm i frymëzimit fetar. Ndërkohë që dihet se nacionalizmi me frymëzim fetar është një ndër rreziqet më të mëdha të kohës sonë. Pra, këtë nacionalizëm e udhëheq dogma fetare. E udhëheq edhe dogma e përpunuar nga shkenca serbe. Dihen platformat e prodhuara nga kjo akademi, sidomos në dëm të shqiptarëve. Dihen edhe elaboratet famëkeqe të Cubrilloviqit, Andriqit e të tjerëve, analistët perëndimorë edhe sot citojnë thënien e një ish kryeministri serb, Vlladan Gjoergjeviqit se shqiptarët “kanë bisht si majmunët dhe kur i zë nata në pyll, ngjiten në pemë, e lidhin bishtin në degë dhe flenë”.
Në fakt, në fuqi në Beograd janë pikërisht dy parti nacionaliste. Partia e Sheshelit – nacionaliste e djathtë, ka presidentin e Serbisë, ndërsa partia e Millosheviçit, nacionaliste e majtë, ka kryeministrin e Serbisë, repsektivisht Nikoliqin dhe Daçiqin.
Mjerisht, asgjë nuk pritet nga këto parti të damkës së vjetër, aq sa nuk pritet nga një parti si ajo e Tadiçit, tashmë e Gjilasit. Asgjë nuk pritet as nga brezi më i ri i politikanëve të Serbisë, ndër të cilët, Vuk Jeremiq, i njohur si krahu i djathtë i Tadiçit.
Jeremiç, i datëlindjes 1975, me shkollim kryesisht perëndimor, në periudhën menjëherë pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, më 17 shkurt 2008, ka lobuar kundër njohjes së Kosovës duke udhëtuar personalisht në Argjentinë, Brazil, Kil, Kubë, Xhamajkë, Venezuelë, Meksikë, Egjipt, Libi, Gabon, RD Kongo, Afrikën e Jugut, Ganë, Marok, Algjeri, Lesoto, Namibi, Nigeri, Kinë, Indi, Indonezi, Malajzi, Singapor, Vietnam, Kuvajt, Azerbajxhan, Tailandë, Filipine, Pakistan, Siri, Oman dhe Iran. Gjithashtu ka lobuar në takimet e larta të Lëvizjes së të Paangazhuarve në Teheran, në Unionin Afrikan në Sharm-el-Sheik dhe në Malabo, në Sesionin e 38të dhe të 40të të rregullt të Organizatës së Shteteve Amerikane , në Forumin Ekonomik Rajonal të Meksikës, në Forumin 2010 të Aleancës së Qytetërimeve në Rio De Zhaneiro, në takimin e Lidhjes Arabe në Egjipt, në Teheran ka takuar ministrat e Jashtëm të Mongolisë, Sri Lankës, Algjerisë, Bruneit, Kenias, Kubës, Iranit, Pakistanit, Butanit, Laosit, Bangladeshit, Singaporit, Venezuelës, Panamasë, Kilit, Kolombisë, Marokut, Sirisë, Tunizisë dhe Bolivisë. Në Meksikë ka pasur takime me Felipe Kalderón, Daniel Ortega, Antonio Saka, Ãlvaro Kolom Kaballeros, Manuel Zelaya dhe Fernando Araújo Perdomo. Në vitin 2009, ai u takua me prelatin e Vatikanit Pietro Parolin që të ketë konfirmimin dhe miratimin e mosnjohjes së Kosovës nga Selia e Shenjtë. Kjo madje përbën edhe krenarinë e Jeremiçit gjatë ushtrimit të detyrës së tij si ministër i Jashtëm i Serbisë.
Jeremiç, natyrisht, nuk ka si të krenohet me faktin se ai i kërkoi Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë të jepte mendimin ndaj shpalljes së pavarësisë së Kosovës, duke e konsideruar atë “një precedent”, sepse gjykata dha vendimin bumerang për Jeremiçin dhe Serbinë se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk i cënon ligjet ndërkombëtare.
Ishte hera e parë që një deklaratë pavarësia dërgohej në gjykatë. Dhe gjykata e shpalli opinionin e saj më 22 korrik 2010. Me një votim 10 me 4, ajo deklaroi se “deklarata e pavarësisë e 17 Shkurtit 2008 nuk e shkeli ligjin e përgjithshëm ndërkombëtar, (1)sepse ligji ndërkombëtar nuk përmban ndalim të deklarimit të pavarësisë, (2) deklarata e pavarësisë nuk e shkeli as Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, përderisa kjo nuk e përshkruan statusin përfundimtar të Kosovës, (3) as vetë Këshilli i Sigurimit nuk ia ka rezervuar vetes vendimin për statusin përfundimtar.”
Në vend që Jeremiçi dhe vetë qeveria e Tadiçit të jepnin dorëheqjen e menjëhershme për këtë humbje të rëndë, atyre iu hodh varka e shpëtimit nga ana e bashkësisë ndërkombëtare me Rezolutën për Kosovën të 9 shtatorit 2010 të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, rezolutë që ia linte Bashkimit Evropian pajtimin e palëve, pra Kosovës dhe Serbisë për gjetjen e mënyrës së zbatimit të planit Ahtisari, mbi të cilin ishte shpallur pavarësia e Kosovës dhe ishte bazuar Kushtetuta e Republikës së Kosovës.
Me përkrahjen e Rusisë, Kinës, shumicës së vendeve në zhvillim dhe një numri të vendeve perëndimore, i kundërshtuar nga vendet kryesore perëndimore, Jeremiç arrit të zgjidhet kryetar i Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, detyrë të cilën e filloi në shtator të vitit 2012. I pyetur se a do të lejonte anëtarësimin e OKBsë në Kosovë gjatë mandatit të tij në OKB, Jeremiç deklaroi se pa kaluar mbi trupin e tij Kosova kurrë nuk do të anëtarësohet në OKB.
Serb nga babai, boshnjak nga nëna, ortodoks nga babai, mysliman nga nëna, Jeremiç duket se e vuan çmendurisht dyzimin e tij, saqë nuk njeh skrupuj në shërbimet ndaj projekteve të çmendura nacionaliste për Serbinë e Madhe.
Pak muaj pasi ka filluar detyrën në Pallatin e Qelqtë, Jeremiç ka futur në përmbyllje të koncertit të Vitit të Ri në Kombet e Bashkuara këngën e paraqitur si ‘Marshi i Madh i Paqes’, i kënduar nga kori serb ‘Viva Vox’, i cili ishte në fakt një himn serb, i titulluar ‘Marshi për në Lumin Drina’ i kënduar nga ultranacionalistët serbë gjatë luftërave të viteve 1990. Më 15 janar Kongresi i Boshnjakëve të Amerikës Veriore postonte një letër të hapur në ueb-faqen e vet për sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki Mun. Në të përfshiheshin nënshkrimet e liderëve të Institutit për Hulumtimin e Gjenocidit, të Këshillit Konsultativ për Bosnje dhe Hercegovinën dhe të Institutit Boshnjako-Amerikan për Gjenocid dhe Qendrës Edukative. Në letër thuhej: “Koncerti ishte një ofendim skandaloz i viktimave të gjenocidit në Bosnje e Hercegovinë, sepse orkestra interpretoi këngën famëkeqe dhe nacionaliste serbe “˜Marshi në lumin Drina’. Gjenocidi që ka ndodhur në Srebrenicë dhe në Zepa, si dhe në pjesë të tjera të Bosnje e Hercegovinës, është kryer nga agresorët serbë, të cilët këndonin këtë këngë, derisa kryenin dhunimet, vrasjet dhe bënin spastrimin etnik të popullatës joserbe.” Sapo mori vesh të vërtetën për këngën e futur kontrabandë nga Mesiçi, e cila nuk ishte as në listën e programit zyrtar, nxiti zëdhënësin e Ban Ki Munit që të shprehte keqardhjen.
Por skandali më i madh i Jeremiçit në Kombet e Bashkuara është organizimi këto ditë i debatit për rolin e Tribunalit të Hagës, ku praktikisht Jeremiçi, Nikoliqi e Mërkiqi vënë Hagën në bankën e të akuzuarit, ku madje Nikoliqi e konsideron inkuzicion Gjykatën Ndërkombëtare kundër Krimeve të Luftës dhe Krimeve të Njerëzimit në ish Jugosllavi. Nuk ka pranuar të marrë pjesë presidenti i Tribunalit Theodor Meron, i cili e ka kritikuar debatin duke thënë se “me të vihet në pikëpyetje respekti thelbësor për sundimin e ligjit”. Debati do të bojktohej nga Shtetet e Bashkuara dhe disa nga vendet kryesore perëndimore.
Të nesërmen pikëpamjen e Departamentit të Shtetit se diskutimi i ditës së djeshme për gjykatat penale në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së është shndërruar në një polemikë “çekuilibruar” dhe “nxitëse” e përsëriste edhe Zëvendës Ndihmës Sekretari i Shtetit Philip Reeker: “Debati ishte një mundësi për të forcuar sistemin global të gjykatave ndërkombëtare, ndërsa u shndërrua në debat negativ”, tha Reeker, duke shtuar se SHBA-të mbështesin fuqishëm punën e Tribunalit të Hagës dhe të gjykatave tjera të Kombeve të Bashkuara. Reeker tha se iniciativën për këtë debat, të iniciuar nga Kryetari i Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, Vuk Jeremiç, SHBA fuqimisht e kundërshtonte dhe se diskutimin e bojkotuan shumica e vendeve perëndimore meqë i kishin parasysh përpjekjet për të sulmuar Tribunalin e Hagës.
Fakte të tilla nuk mund të mos përforcojnë bindjen se nacionalizmi serb është i vetmi nacionalizëm revanshist në rajon e më gjerë. Të gjithë nacionalizmat e tjerë i kanë përmbushur ose përkufizuar kënaqshëm objektivat e tyre. I vetmi nacionalizëm që nuk mund të parashikohet as në synimet, as në mjetet, as në skrupujt është nacionalizmi serb.
Rruga e integrimit të Serbisë dhe të serbëve në Evropë dhe në Perëndim është një formë e drejtë edhe për paqësimin dhe përparimin afatgjatë të rajonit e të kontinentit. Kjo nuk do të thotë që integrimi me çdo kusht i tyre t’i vonojë apo t’i mbajë peng si deri sot fqinjtë e tyre. Fakti është se Serbia, nëpërmjet Republikës Serbe, po e mban të paralizuar Bosnjën, duke ia mohur çdo perspektivë asaj. Fakti është se Serbia, nëpërmjet pranisë së saj të shtrirë në formë metastazash, po e mban gjithnjë e më të paralizuar Kosovën. Një autonomi e veriut të Kosovës do të ishte rrënim i Kosovës.
Me rastin e refuzimit nga Beogradi të nënshkrimit të marrëveshjes së propozuar nga Brukseli për fqinjësinë me Kosovën, shumë analistë dhe zyrtarë perëndimorë shfaqën mendimin se Serbia mund ta nënshkruajë marrëveshjen vetëm nën diktat dhe se këtë diktat nuk mund ta ushtrojë Bashkimi Evropian, mund ta ushtrojnë vetëm Shtetet e Bashkuara, prandaj procesin duhet të marrin në dorë Shtetet e Bashkuara.
Shumë analistë, ndërkohë, me të drejtë, shprehen se Serbia nuk është serioze në zbatimin e marrëveshjeve, edhe kur i nënshkruan ato, ashtu si ka ndodhur me marrëveshjet e pjesëshme të nënshkruara me Kosovën, ndonëse atje Kosovën e ka katandisur si mos më keq, me fusnotë.
Prandaj është e domosdoshme që Serbisë, përfundimisht, t’i vihet kusht sine qua non njohja e Kosovës së pavarur dhe sovrane, si pikënisje kryesore për hapat e mëtejshëm integrues të Serbisë në Evropë dhe në Perëndim, sepse çdo marrëveshje është e mundshme, siç thotë Mesiçi “vetëm nëse serbët i pranojnë tri gjëra: Se janë më pak se kinezët, se nuk kanë territor më të madh se Bashkimi Sovjetik, dhe se Serbia nuk është atje ku jeton qoftë edhe vetëm një serb”.
*Ribotim. Është botuar për herë të parë më 14 prill 2013
Perle e vertete. Kallamata eshte nje nga penat me te pelqyera dhe inteligjente te gazetarise se mirefillte shqiptare.
Ju lumte VOAL qe e sillni per lexuesin shqiptar
Beni Uroj te jesh mire Ne nuk ikem na perzuri llymi se nuk ishim llym as te paafte ikem se nuk duronim llymin ikem jo se nuk donim atdheun por se na mungonte liria Ajo ishte bere prone e llymit Te flisje ishe armik te prekje llymin shkoje ne burg te digjnin makinen te hapnin dosje si dikur kekronin te gjenin dicka ndryshe nga te tjeret per te versulur masen kunder teje ndersa llymi kenaqej me rrumpallen e mbjelle Je shume te drejte kur thua Mos i fut hundet ne punet e mia Atdheun e duam ndoshta Me shume se ata qe jane atje por nuk duam llymin qe per 25 vjet Me radhe nuk e lejon ujin te kullohet Sa shume balte bloze dhe llym ne ate vend
Beni Uroj te jesh mire Ne nuk ikem na perzuri llymi se nuk ishim llym as te paafte ikem se nuk duronim llymin ikem jo se nuk donim atdheun por se na mungonte liria Ajo ishte bere prone e llymit Te flisje ishe armik te prekje llymin shkoje ne burg te digjnin makinen te hapnin dosje si dikur kekronin te gjenin dicka ndryshe nga te tjeret per te versulur masen kunder teje ndersa llymi kenaqej me rrumpallen e mbjelle Je shume te drejte kur thua Mos i fut hundet ne punet e mia Atdheun e duam ndoshta Me shume se ata qe jane atje por nuk duam llymin qe per 25 vjet Me radhe nuk e lejon ujin te kullohet Sa shume balte bloze dhe llym ne ate vend
Kryevepër…..!
Kjo nuk eshte vetem pergjigja e juaj por dhe e jona ndaj llumit qe mbyt ate vend, eshte zeri i Shqiperise se emigruar.
Kam te njejtin mendim meju
Panorame e vertete e politikes shqiptare, qe per fat te keq vazhdon e mbas 27-vite demokraci,,,politikane te korruptuar me pasuri marramendese ne parlamentin shqiptar , qe vazhdojne te zgjidhen , gjoja nga populli, gjyqtare, njerez pa moral..qe vazhdojne te pasurohen …populli vazhdon te vegjetoje , mijra te rinj me endrra te coptuara largohen cdo dite, per nje jete me te mire…deri kur do vazhdoje keshtu…
Nuk gjej fjale per ta komplimentuar autorin e ketij shkrimi… por dua ta falenderoj se me ka perfaqesuar edhe mua edhe shume njerez qe une kam rreth dhe qe fatkeqesisht ndjejme se si po na “thith llumi” dhe po na asfikson, sepse akoma nuk e kemi ndare mendjen te ikim… vetem se femijeve tane u them ikni ikni ikni dhe mos e ktheni koken mbrapa…. Ky vend nuk behet… llumi eshte ngritur aq lart sa nuk ikem me.
nje realitet i hidhur por me se i vertete . ju uroj shendet !
por diçka duhet bere , se nuk mjafton vetem fjala!
Urime! Shkrim i vertete! Shkrim qe sjell shpresen prane se gazetaria e mirefillte ekziston
Prsh. Pena jote eshte e shkelqyer more Arben, por si tja bejme ne qe mbetem ketu bashke me femijet….? Ju qe jeni andej, jeni pakica dhe ai llumi ku une jetoj nuk me mbyt dhe nuk me ben pis sepse jemi shumica. Gjejeni ilacin ju qe jeni andej, per te folur eshte lehte………cila eshte rruga e zgjidhjes?
Mik i nderuar shikoj qe ne shum raste na jane versulur neve emigrantve,faktikishte une jetoj ne Kanada,kete shanc e pata qe ne vitin 1991,sepse baba im ishte shtetas Kanadez .Ne te vertete ne saj te punes kuptohet mbas vitit 1991 harrita e ndoqa nje fakultet te shkelqyer te cilin ma kishte mohuar regjimi mbas shkolles se mesme me mesatare 9.8.te mos zgjatem fillova nje pune te mire,pa asnje perkrahje,thjeshte si fillim kur erdhi P.D-ja na u dhane ca mundesira thjesht per kompesim moral politik e public.Time shoqe e morra me shkolle te larte te mbaruar ne nje shtet fqinje me Shqiperine,dhe me grad shkencore dhe u punesua ne nje sektor delikat,por pa dobi sepse ndeshi me nje drejtor militant ordiner,pijanc,dhe perdorues droge,dhe me gruan e tije qe ishte shefe kryesore,cka beri qe te largohej me vullnet nga instuticioni.Po ashtu edhe une ndesha me nje bande kriminale qe ishte e licensuar nga vete shteti.As pyeste njeri per njohuri dhe per dije,thjeshte bindje partije,dhe leke nese kishe(po une si pata keto te fundit).Meqense per vete nuk beja dot gje,sepse varesha nga ministri nje sakat ne ate kohe qe nuk denioi te me priste ne takim,dhe pse njiheshim personalishte dhe kohet e fundit ishim shum miqesor ,edhe me vone ne presidence.Vajta dhe i kerkova gjasme llogari drejtorit qe mbulonte punen e time shoqeje,dhe ngela i befasuar kur i thashe se ka grade shkencore kur me tha se kujt i hyne ne pune grada.Na lane pa pune,dhe detyrimishte u larguam ketej,dhe jam dakort me Arbenin,ketej pamvarsishte cfare je,nga je ku je,po pate merita te vleresojne ne maksimum.
Cdo fiale e shkrume ma Shume se è vertete ,por aj /llum/ ka vjet e shekuj qe Po e mut at vend.
Perle!!!!
Me se e vertet dhe keshtu pa nje emer akoma më mire sepse personazhi ne fjale( per fate te keq) eshte me shoke shume
……..rruga e zgjidhjes eshte ,po a do te bashkohen 1000 shqiptare (jo mercenar) ne nje mendje ?!
Ky llum ka ardhur ne pushtet nga viti 1945 duke vrar masakruar …. dhe djemt nipat e tyre drejtoj sot ne te njeten menyr ..
PËSHPËRIMË ME PSHERËTIMË…
Më bije ndër mend një varg që thotë: Kujt t’i flasësh sot?… Dhe pyetja që lind nga kjo është: Për çfarë të flasim sot? Pyetja nxjerr pyetjen, dhe pyetjet presin përgjigje nëse kjo është e mundur… Le të flasim për pëshpërimat e ne njerëzve, të vendit tonë. Përshpërima të shoqëruara pothuajse pandashëm me psherëtima. Atdheu është atdhe edhe atëherë kur llafazanëria e kakofonia ka kohë që na kanë mbetur e po i bartim si litare në fyt…
Njëherë ne patëm dëgjuar një plak që gjatë një mbledhjeje ku politikanë kërkonin mbështetje (nga rrethi e shoqëria për platforma, programe a vota për vete…) se ne s’mbetem gati kend pa e provu, a po i shihni këta të rinj e të reja si bredhin pa parë perspektivë me sy, me ëndrra të plagosura rëndë, shumë prej tyre korrupcioni e faqet e zeza, pos tjerash, disave ua ka shtyrë edhe martesat, pat psherëtirë i moshuari.
E sillu kah të sillesh, bredh kahdo që të bredhësh parulla : ” Punëtorë e të papunë të shtypur me dhunë” e përmbledh njërën nga dukuritë që vazhdon të jetë në fuqi në çdo regjim e në çdo qeveri.
Ende vazhdojmë te jemi tmerrësisht te ndrydhur e të shtrydhur në të gjitha anët e në çdo fushëveprimtari. Probleme e pyetje pafund e përgjigjje e ndryshime askund…
Jetojmë ecim e bredhim, here në ndonjë cak a kuturu hapat e fjalët diku do t’i hedhim.
Çka i duhet një stafi të tërë të një ndërrmarrjeje publike, a një stafi të një ministrie, institucioni arsimor, a çkadoqoftë të mbajnë sytë katër e me shumë të interesohen se cila parti do të fitojë, e ç ‘bord do të vijë sesa te merren me punët që u takojnë. Kjo është nëjra nga ato përçarjet që sundimi e bashkë me të edhe banaliteti të`vazhdoj. Bletët aterojnë nga lulja në lule e ne nga rrëmuja në rrëmujë.
E te ne vijon kjo gjendje faktike e mjerë që ka kohë që shihet edhe nga aeroplanat por kjo shihet më shumë në stresin dhe mllefin tonë të vazhdueshëm, gërryes e te panevojshëm. Ky shënimth edhe nëse u bije në sy, nuk është e thënë as t’i hidhni sy e as ta lexoni. Ka kohë që te ne ka zënë vend sindromi i mosdëgjueshmërisë së njëri tjetrit, ne flasim me njeri tjetrin ama veten e dëgjojmë (dhe mbase kjo e nxitur edhe nga debatet e tejnumërta televizive që ndonëse kanë prodhuar kotësira banale ato me kokëfortesi vazhdojnë mbase veç për të na bindur se budalllakia s’ka skaj).
Pse të mos e përmendim edhe njëherë terrin, dritën, fillimin, mesin a fundin e tunelit.
E të kthehemi përsëri te pëshpërimat dhe psherëtimat te shkallët e përçudnisë marramendëse në atdheun tonë. Nëse u ndodh të e lexoni kete pjesëz që as vet s’po di pse po e hedh “në tregun e madh zhurmues”, nga ju pres edhe pyetjen: ” Hë mo, ku e ke hallin ti?”…
Kush unë?
Hallin te halli im, te hallet tona…e kurdoherë po vonohemi, po na zë e vona…
Me pëshpërima e psherëtima i mbushur vendi ynë, e gati sa s’po na ndalet fryma . Për gjithçka. Edhe për (pas)zgjedhjet e 11 e 25 qershorit në këtë mesgusht. Ndonjëherë më mirë të dëgjojmë fëshfërimat e gjetheve dhe të hasim e të shikojmë ketrat nëpër Gërmi që enden drunjëve dhe s’donë t’ia dijnë për asgjë…
Por…
S’di ç’të themi e ç’të bëjmë tjetër, vazhdon avazi i vjetër.
Disa vargje të poezisë së Carl Sundburg, “Të hollat, politika, dashuria dhe lavdia” thonë:
Ç’është kjo rrahje krahësh të hutuar
pa mbarim
dhe pa dobi në këto shufra,
dyer, në këtë kafaz?
Këtij shkrimi që ia nisa sikurse një lojë, megjithatë edhe njëherë me një “klik” po e dërgoj…
E qysh more po vazhdon kështu jetën si lojë, si hajgare e hiq, s’po të vjen marre…