VOAL – UASHINGTON – Në ndërtesën e Kapitolit, në Uashington, u valëvit flamuri amerikan për nder të shkrimtarit Ismail Kadare dhe veprës së tij. Ky është një ritual që zakonisht u rezervohet amerikanëve të shquar dhe në disa raste, edhe personaliteteve të huaja.
“Ismail Kadare është i njohur si shkrimtari më i madh shqiptar i epokës sonë. Shkrimet e tij lidhen me historinë e Shqipërisë dhe të popullit shqiptar, por ato sjellin elemente të reja për lirinë, dinjitetin dhe të drejtat e njeriut”, tha ligjvënësi amerikan Elliot Engel, në një ceremoni që u mbajt mbrëmë në Kongresin Amerikan, për nder të shkrimtarit Ismail Kadare.
Gjesti simbolik u bë i mundur pikërisht në saje të ligjvënësit amerikan Eliot Engel, i cili është prej një çerekshekulli një nga mbështetësit më të vendosur të shqiptarëve në Kongres. Zoti Engel vlerësoi veprën e Kadaresë, për universlalitetin dhe mesazhin e rëndësishëm që jep, përmes miteve dhe figurave letrare.
“Kam një kënaqësi të veçantë që jemi mbledhur këtu për të nderuar veprën e Ismail Kadaresë. …Me të drejtë, Ismail njihet gjerësisht si shkrimtari më i madh shqiptar i epokës sonë. Shkrimet e tij lidhen me historinë e Shqipërisë dhe të popullit shqiptar, po ato sjellin elemente të reja për lirinë, dinjitetin dhe të drejtat e njeriut. Juria e Jeruzalemit, që e nderoi me çmim kohët e fundit Kadarenë e vlerësoi atë si një shkrimtar që përpiqet të ekspozojë përmes miteve dhe metaforave, një përgjigje për krimet e kryera; edhe pse protagonistët janë lokalë, domethënia dhe rëndësia e tyre është universale. Unë personalisht jam i lumtur që Kadare është fituesi i çmimit të Izraelit sepse ky çmim është simbolik”.
Autor i rreth 40 veprave letrare, të shkruara në një peridhë mbi 50 vjeçare, Ismail Kadare është shkrimtari shqiptar më i njohur në botë, veprat e tij janë përkthyer në mbi 30 gjuhë të botës.
Në ceremoninë e zhvilluar në një nga sallat e Kongresit amerikan, zoti Engel ja dorëzoi flamurin e valëvitur për nder të Kadaresë, me një dedikim të posaçëm për të, Vehbi Bajramit, botuesit të gazetës “Illyria” në Nju Jork, i cili ishte edhe nismëtari i idesë për të nderuar shkrimtarin.
“Jam shumë i gëzuar që organizohet ky takim në Kapitol Hill për shkrimtarin tonë të madh, një nga shkrimatërt më të mëdhenj botërorë, zotin Ismail Kadare. Pikërisht në këtë ndërtesë zoti Kadare ka dhënë një dëshmi në vitet e para të demokracisë në Shqipëri për nevojën që ajo të rreshtohet në rrugën e demokracisë dhe tani, më tepër se 20 vjet më vonë, pikërisht në ndërtesën e Kapitolit Hillit po organziohet një takim për të nderuar veprën e tij, pasi ai mori çmimin në Jeruzalem.
Kjo ceremoni u realizua me mbështetjen e kongresmenit Eliot Engel.
“Kombet e vogla, si kombi shqiptar, kanë nevojë për figura të mëdha, siç është Ismail Kadare, me të cilin shqiptarët identifikohen në botë dhe mund të them se kjo figurë kaq e madhe, ky shkrimtar kaq i madh është letërnjoftimi më i mirë i shqiptarëve të botë”, tha ai.
Për veprën letrare të Ismail Kadaresë foli përkthyesi i veprës se tij në anglisht, David Bellos, profesor në Universitetin prestigjioz të Princtonit. Zoti Bellos, në mënyre simbolike, tha se Kadare është një shkrimtar që hapi një dritare transparente për Shqipërisë në kushtet e periudhës se komunizmit, kur Shqiperia ishte në fakt një dritare opake.
Ai tha Kadare ka krijuar një univers letrar, të lidhur me qindra fije, i cili përshkohet nga frika, dyshimi, dhe në këtë sens vepra e Kadaresë rikrijon një klimë morale të pa zakonshme të shoqërisë ku ai jetoi, nën regjimin shtypës të Enver Hoxhës.
Zoti Bellos tha se vepra e tij nuk është opozitare në mënyrë të drejtperdrejtë, por përmes saj Kadare tregon pasojat gërryese të pushtetit dhe na lejon të kuptojmë thelbin e një shoqërie totalitare. Ai tha se valëvitja e flamurit amerikan mbi Kapitol për nder të Kadaresë është një nder i jashtëzakonshëm për një shkrimtar.
“Mendoj se është një nder i jashtëzakonshëm dhe tepër domethënës; shkrimtarët e huaj nuk janë shumë të njohur në Shtetet e Bashkuara, dhe është e rëndësishme që Kadare po nderohet këtu, edhe pse është një shkrimtar jo amerikan… Të gjitha romanet e tij janë në një fare mënyre për Shqipërinë, por një Shqipëri e veçantë, Shqipëria e Kadaresë; vepra e tij është e lexueshme kudo, në Amerikës, apo vende të tjeraUnë mendoj se Ismail Kadare është mes shkrimtarëve më të shquar të kohëve tona, si dhe i të gjitha kohërave.”
Zoti Bellos tha se vepra e Kadaresë mund të përkufizohet si një roman i vetëm, i përbërë nga pjesë të veçanta, që lidhen me njëra tjetrën. Ai ka meritën që ktheu elemente të kulturës shqiptare, në mite universale.
“Ka qenë provilegji im i madh të përkthej veprën e tij në anglisht”, tha zoti Bellos.
Përkthyesi në anglisht i Kadaresë beson se gjysma tjetër e veprës së papërkthyer në anglisht e shkrimtarit ka për t’u bërë e njohur shumë shpejt për publikun amerikan. Ai beson që vepra e Ismail Kadaresë ka për t’i rezistuar kohës.
Zoti Bellos tha se është një rast i rrallë, kur përmes aktit të ngritjes së flamurit, Shtetet e Bashkuara nderojnë në fakt jo vetëm Kadarenë, jo vetëm Shqipërinë, por letërsinë në përgjithësi.
Rituali i ngritjes së flamurit amerikan mbi ndërtesën e Kapitolit është një tarditë e filluar nga Kongresi amerikan 78 vjet më parë, për të nderuar ngjarje historike dhe individë të shquar, së fundi, mes tyre, shkrimtari shqiptar Ismail Kadare. za
Komentet